گروه مهندسین ایران معماری با مدیریت آرشیتکت آرتورامید آذری

در این بخش تحت عنوان مقالات در معماری بر آن شده ایم تا مجموعه ایی از مقالات ،گفتارها و نظریات موجود در جامعه معماری ایران و جهان را ارائه دهیم، تا سرآغازی نوین در عرصه بحث مبانی و مفاهیم نظری معماری باشد.

شماره تماس برای کسب اطلاعات بیشتر: ۰۲۱۲۲۹۸۳۳۸۵

در ساختمان‌سازی و هواپیماسازی به تیر یا عضو افقی گفته می‌شود که یک سرش بر پایه متکی و سر دیگرش از بدنهٔ بنا بیرون نشسته است.
سازه های طره ای شامل برج هایی می شوند که از پی بالا آمده اند. این سیستم شبیه سیستم قاب خمشی در مقابل وزن با مکانیزم فشار و در مقابل نیروی جانبی با مکانیزم خمش و برش عمل می کنند.
برج طره ها تحت خمش کلی قرار می گیرند در حالی که قاب های خمشی بوسیله اتصالات خمشی در مقابل خمش محلی تیر ها و ستون ها مقاومت می کنند. خمش کلی برج های طره ای از حداقل در بالای برج آغاز و به حداکثر در تراز پایه ختم می شود. این در حالی است که در قاب های خمشی خمش محلی تیر ها و ستون ها در هر طبقه از منفی به مثبت متغییر است.

برج های طره ای می توانند دیوار های باریک، صندوقه های تو خالی و یا ستون های توپر باشند. ولی در مقایسه با دیوارهای برشی که نیرو های جانبی را اصولا با برش تحمل می کنند این سیستم اصولا نیروهای جانبی را با مکانیزم خمش متحمل می شود.مصالح معمول این سیستم بتن آرمه و چوب می باشد. ممکن است کف طبقات نیز از برج طره شود. طره ها به فنداسیون های بزرگی نیازمندند تا در مقابل واژگونی مقاوم باشند. سیستم طره ای با برج های چند گانه ممکن است پی های مفصلی داشته باشند که برج ها را به منظور پایداری بهتر به هم متصل می کند.

۱- برج طره ای واحد با طبقات طره ای
۲- برج طره ای واحد تحت نیرو های جانبی
۳- برج های دوقلو طره ای با پی متصل برای افزایش پایداری
۴- برج های دوقلو طره ای تحت نیرو های جانبی
۵- برج طره ای واحد با طبقات معلق
۶- برج طره ای واحد با طبقات معلق تحت بار جانبی

طراحی ساختمان بازرگانی بین‌المللی yongsan

یک شرکت بین المللی معماری به اسم “kohn Pedersen fox” معروف به KPF طرح پیشنهادیشان، بلوک H، برای منطقه بازرگانی yongsan در شهر سئول از کشور کره جنوبی را ارائه دادند. اقامتگاه های مجلل پنج ستاره با خدمات بیشماری در فضایی با مساحت ۱۶۷۲۲۵ مترمربع ساخته خواهند شد.
۱۴۶۰۰ مترمربع از این مساحت در بخش شمال شرقی این منطقه به یک برج بلند ۳۸۵ متری اختصاص دارد. شکل پروژه‌های توسعه از مرکز به سمت سه بال مجزا برای طراحی آپارتمان‌ها و اتاق‌های هتل با نور طبیعی، مناظر دراماتیک با حفظ حریم خصوصی است.

بخش میانی به سمت پارک yongsan است. اتاق‌های مهمان زوایای دید بزرگی از داخل فضای اتاق دارد در حالی که از حداکثر خلوتش از اتاق مجاور استفاده می‌کند.
این برج مجهز به کازینو، فروشگاه، استخر آبگرم و یک ساختمان در طبقه همکف (ساختمان پایه) برای تطبیق دادن یک سالن بزرگ ضیافت و دیگر امکانات است.
برنامه‌ها همگی یک فرم واحد دارند. دفاتر و مساکن با پالت مواد مختلف مشخص شده‌اند. عناصر جامد در نما به عنوان یک الگوی پویا بر روی سطوح غیرتکراری قرار گرفته‌اند. پوسته از تخته سنگ در پایه شروع شده و در بالای ساختمان به انتهای ساخت فلزی می‌رسد.
مدیر طراحی KPF اظهار داشت: «هدف ما از طراحی این پروژه برقراری ارتباط با زندگی خیابانی، شهر جدید yongsan، وبافت بزرگتر شهر سئول بود. ما این حرکت را با یک رویکرد اندیشمندانه در مورد برنامه، موقعیت و نوع ساختمان انجام دادیم.»

گروه مهندسین ایران معماری با مدیریت آرشیتکت آرتورامید آذری

در این بخش تحت عنوان مقالات در معماری بر آن شده ایم تا مجموعه ایی از مقالات ،گفتارها و نظریات موجود در جامعه معماری ایران و جهان را ارائه دهیم، تا سرآغازی نوین در عرصه بحث مبانی و مفاهیم نظری معماری باشد.

شماره تماس برای کسب اطلاعات بیشتر: ۰۲۱۲۲۹۸۳۳۸۵

شاه نشین

اتاقی است با ارتفاع نسبتا بلند که معمولا ارتفاع آن ۲ برابر دیگر اتاق‌های خانه‌های قدیمی است. در قسمت بالای این ارتفاع، سقف نیم گنبدی قرار می‌گیرد و چون ارتفاع زیاد بود باعث خنک شدن اتاق می‌شود.
شاه نشین ها با تزئینات خاصی نظیر نقاشی، شیر در زیر گنبد و در زمان قاجار با آیینه کاری همراه بوده است. گچبری‌های نفیس به همراه تندبری‌ها در اطراف اجاق و نقاشی‌های شیشه‌ها نیز از جمله این تزئینات به شمار می‌رود.
یک ارسی (پنجره) بالا رو، با شیشه‌های رنگی همراه با الحاقات مربوط به آن نیز در اتاق شاه نشین وجود دارد که اغلب ۳ دری یا ۵ دری بوده است.

شاه‌نشین در معماری ایرانی کاربردهای زیر را دارد:
• تو رفتگی داخل پنج‌دری‌ها است که کمی از سطح زمین بالاتر بوده و معمولاً بزرگ خانه یا مهمان در آن می‌نشینند.
• یک فضای تو رفته با سقف نیم گنبدی با فضایی مانند یک طاقچه گود، که در این معنی آن را نشیمن نیز می‌خوانند.
• بخشی از تالار که بلندتر از دیگر قسمت‌هاست.

گروه مهندسین ایران معماری با مدیریت آرشیتکت آرتورامید آذری

در این بخش تحت عنوان مقالات در معماری بر آن شده ایم تا مجموعه ایی از مقالات ،گفتارها و نظریات موجود در جامعه معماری ایران و جهان را ارائه دهیم، تا سرآغازی نوین در عرصه بحث مبانی و مفاهیم نظری معماری باشد.

شماره تماس برای کسب اطلاعات بیشتر: ۰۲۱۲۲۹۸۳۳۸۵

میدان چیست؟

تاریخچه میدان

از قرن نهم هجری واژه میدان در ادبیات ایرانی واژه هایی چون میدان رزم ، بزم ، میدان جنگ و جدال ودر نهایت جایی برای گردهمایی و جمع شدن مردم آن دیار به دور هم بوده است .

در قرون بعدی با شکل گیری میادینی همچون میدان نقش جهان اصفهان ، میدان گنجعلی خان کرمان ، میدان خان یزد ، ….. میدان به صورت عنصری قوی وارد عرصه های اجتماعی – سیاسی و اقتصادی مردم ایران گردید .میدان صاحب آباد تبریز یکی از میادین اولیه ایران بود که با کارکرد نظامی و به خاطر سان دیدن حسن شاه از لشکریان خود به وجود آمد و در دوره های بعدی رشد و گسترش یافت .
ساخته شدن این میدان به نبود چندین قرن فضای باز شهری در سیستم شهرسازی در شهرهای ایران پایان داد و فضای میدان با شکل و فرم جدید را وارد شهرهای ایران کرد.

میدان کنونی موجود بسیار کوچکتر از میدانی است که در متون تاریخی ذکر شده است که خود این مطلب دلیلی بر این ادعاست که تغییرات معماری و شهرسازی روی این عنصر هم تأثیرات ژرفی گذاشته است .

میدان به عنوان فضای مرکزی هر شهر در زمان حیات اصلی خود در عرصه های مختلف مانند سیاسی ، فرهنگی ، نظامی ، اقتصادی و حتی ورزشی فعل بوده و محلی برای انجام تمامی این کارها ،اما از نظر فرم و شکل فاقد هر گونه بدنه سازی و جداره سازی (مانند میدان نقش جهان ) بوده است و تنها با قرارگیری عناصر معماری از قبیل مسجد ، کاخ ، بازارو کلیسا در اطراف آن تعریف می شده است .

میدانهای موجود را در مباحثی همچون مکان یابی (تعریف مکان ) ، هویت و در نهایت شکل میدان می توان دسته بندی کرد.

تعریف مکان :

مکان بخشی از فضاست که به وسیله شخص یا چیزی اشغال شده و دارای بار معنایی و ارزشی است . اگر فضا امکان وقوع حرکت را می دهد ، مکان درنگی پدید می آورد .
هویت یک مکان ، آمیزه ای خاص است از روابط اجتماعی و بدین خاطر همواره بدون ثبات ، مجادله ای و چندگانه می شود .

متمایز شدن خصوصیات یک مکان از مکانی دیگر باعث می شود که افراد ساکن احساس نمایند که مکان زندگی آنها دارای کیفیات خاص است و ضمن علاقه به آن ، تمایل به تامین نیاز در داخل محدوده آن مکان داشته باشند ، چنین احساسی نسبت به محل زندگی احساس تعلق به مکان گفته می شود که جان لنگ آنرا به عنوان حس شهروندی نسبت به مکان تعبیر کرده است .

بدین ترتیب مکانها ، کانون های فضایی هستند که به کمک حوادث و رویدادهای معنی دار هستی در آنها تجربه می شود .
مرز و آستانه ، عناصر مکان را بنیان می نهند و آنها فضای گذاری را از یک قلمرو به قلمرو دیگر بوجود می آورند که می تواند در نوع خود بی نظیر باشد .یک آستانه ، مفصلی است که بین قلمرو گروه های مختلف قرار می گیرد .این مکان می تواند به صورت حد و مرزهای قطعی و روشن ، نظیر میدان مطرح شده و شکل و مفهوم خاص به خود گیرد که در این صورت در ارتقای هویت آن گستره ، تآثیری مثبت دارد .

وضعیت موجود :

در حال حاضر با تعریفی که از میدان وجود دارد و با تاریخچه موجود از این عنصر شهری ، کارکرد درستی از آن وجود ندارد ، چراکه میدان جایی است برای انسان و با انسان شکل می گیرد و با حرکت انسان حرکت را تعریف می کند .

در میادین امروزی که در ایران وجود دارد تعریفی جدید از آن به وجود آمده و آن حرکت دایره ای ماشینها به دور آن است ، که این مسئله با تعاریف میدان مطلبقت ندارد و اینکه نقش انسان در این میادین چه می شود ؟

میدان امروزی دیگر جایی برای زندگی ندارد ، کسی را در داخل میدان در حال حرکت نمی توان دید ، دیگر کسی در فضای ابنمای میدان و در زیر سایه درختان آن استراحت نمی کند و تنی آسوده نمی کند حال این عنصر مطلوب دیگر رمقی برای جبران این همه کاستی را ندارد و در نهایت تسلیم شده است.

هویت :

امروزه شاهد این مسئله هستیم که هرجا میدانی در راستا و محور خیابانی شکل می گیرد ، آن میدان محلی می شود برای حرکت وسیله های نقلیه به دور آن و در نهایت آبنمایی و شاید فضای سبزی در میان آن که به کل صورت مسئله را پاک می کند و به جای آن سؤال جدیدی را ایجاد می کند که در واقع هدف از ایجاد این آبنما و فضای سبز که عملا هیچ دسترسی هم به آن نیست چه بوده و انسانی که روزی میدان را جایی برای جمع شدن ، شنیدن اخبار شهر ، مسابقات ورزشی و…. می دانسته ، امروز با این شکل جدید چه کند ؟

در اکثر میادین استفاده از المانهایی مانند مجسمه هایی نا مزون ، آبنماهایی نا متناسب ، فضای سبزی بی استفاده که فقط جهت تزئین استفاده شده و هیچ انسانی حتی اجازه ورود به آن را نداشته و در صورت ورود به آن با برخورد مواجه می شود .همین میادین روزگاری مردم را دور هم جمع می کردند و جایی برای تفریح و سرگرمی آنها بوده اند ، اما امروزه میدان جایی برای گذر است و نه جایی برای ماندن ،تفکر ، شادی و …..

نتیجه اینکه :

برای شناخت هر فضای معماری تعریفی وجود دارد که با آن تعاریف معنی کاربردی به آن فضا جنبه عملی می دهد و ما آنرا مبانی نظری می نامیم که به نظر می رسد در مورد میدان مبانی نظری ،تعریفی جدید پیدا کرده و دیگر به تاریخچه آن نظری نداریم و کاربری تازه ای نیز برای آن ساخته ایم .

امروزه اگرچه دیگر میدان فضایی برای تأمل برایمان پدید نمی آورد ، محلی شده برای گذر از زمان که ما نیز به نوعی به آن عادت کرده ایم و میدان را با این وضعیت قبول کردیم و ارتباط یکسویه ای نیز برقرار شده است . دلیل چنین مطلبی اینست که ، شناخت و معرفت معماری سنتی ،علوم و دانشهای مختلف را در غالب محدوده های محصور و بریده شده از دیگر مطالب می دانیم و نه در جهت تمام علوم و برای رساندن به کمال متعالی .

هرچه شناخت ما از گذشته کمتر باشد و علوم ما مقطع ، باید شاهد چنین مواردی نیز باشیم ، تمام عناصر معماری با یکدیگر در ارتباطند ، چه بسا میدانی بی هویت خیابانی بی هویت را پدید می آورد و خیابان ،ساختمان و فضای شهری بی هویت تری را . برای رسیدن به کمال باید خلق متعالی داشت و در سایه تفکر متعالی معماری را بنا کرد حال آنکه آن فضا ، فضایی شهری مانند میدان باشد ، که نمود بارزی از تفکر ، هویت و پیشینه معماری سنتی ما باشد .

این پروژه در امارت متحده عربی در حال اجراست و تشکیلات دولتی توسعه نخیل (Nakheel) در حال اجرای این پروژه است

این پروژه شامل ۳ جزیره بنام Palm Jumeirah و Palm Jebel Ali و  Palm Deira می باشد که هر سه جزیره قرار است به شکل نخل باشد . در این جزایر قرار است ده ها ساختمان مسکونی ، ویلا، پاساژ ، هتل، مراکز تفریحی و خرید ساخته شود . این ۳ جزیره ۵۲۰ کیلومتر از آب های خلیج فارس را به شهر دبی اضافه خواهد کرد البته به شکل زمین خاکی . برای دو جزیره اول حدود ۱۰۰ میلیون متر مکعب شن و سنگ استفاده خواهد شد و جزیره  ی بعدی که Palm Deira باشد حدود ۱ میلیارد متر مکعب خاک و سنگ استفاده خواهد کرد . جزیره Jumeirah از سال ۲۰۰۱ شروع به کار کرده و بعد آن جزیره ی Jebel Ali اعلام به کار کرد . جزیره ی Deira در سال ۲۰۰۴ شروع به کار کرد و این پروژه تقریبی بین ۱۰ الی ۱۵ سال کار خواهد برد ، البته این تخمین برای قبل رکود اقتصادی در دبی بود،باید ببینیم در آینده این پروژه به کجا خواهد رسید.

طرح اولیه : این جزیره شناور از شش اتاق خواب دونفره، فضایی با ظرفیت دوازده نفر مسافر و چهار خدمه توسط یک شرکت اتریشی تشکیل شده است.

سازندگان این قایق سه میلیون پوندی اظهار داشتند: «منبع تغذیه خودکار بر پایه سیستم انرژی ، از سیستم انرژی بادی بی‌صدا می‌باشد. برای گرمایش و تهویه مطبوع از بازیافت گرما از آب دریا استفاده می‌شود.

مدیر شرکت همچنین بیان کرد: «در ابتدا، هدف من ایجاد هتل‌های زنجیره‌ای شناور با کیفیت بالا بود ولی با پیشرفت پروژه کم‌کم به این نتیجه رسیدم که جزیره‌های جذاب و غیرعادی Orsos نباید محدود به طبقه خاصی از اجتماع باشد و می‌باست مخاطبان بیشتر، افرادی با آگاهی از زندگی مدرن و متعهد به محیط زیست، داشته باشد.

این کمپانی اتریشی ساخت نمونه اولیه این جزیره را در آلمان و مجارستان شروع کرد و قصد دارد تا پایان سال ۲۰۱۳ به نظر عموم برساند.

« بیننده‌ای، خواهنده‌ای، آفریننده‌ای و هم پلی به آینده و نیز دردا همچون عاجزی مانده برپل … »
(فردریش نیچه)

علم هرمنوتیک که با دیگاههای هایدگر و گادامر پا به عرصه کلامی و فلسفی و
ادبی وعلوم مختلف گذاشت، در ابتدا با نقد ادبی و چالشهایی در این باب اغاز شد. هرمنوتیک (hermeneutics) در فعل یونانی هرمینویین (hermeneuein) نهفته است که عموما به تاویل کردن ترجمه می شود. کاوش درباره اصل و منشا این دو کلمه، ‌ماهیت تاویل را در علم کلام و ادبیات به طرز شگفت آوری روشن می کند و در زمینه بحث کنونی نیز پیش در آمد ارزشمندی است به فهم علم هرمنوتیک جدید!
اندیشه های هایدگر مرز نمی شناسند، او درباره ی بسیاری از نکات و مسایل فلسفی نظر دارد. مساله هایدگر را به نحوی ساده گرایانه می توان این گونه بیان کرد. معنای هستی چیست؟ آوای هستی کدام است؟ … نکته جالب توجه این است که نقطه شروع فلسفه هایدگر با آن همه پیچیدگی ها و دشواری ها که زبانزد همگان شده جنین پرسش ساده ای است که به ذهن هر کودکی می آید، بی آنکه هرگز پاسخش را بیابد.
سرلوحه کتاب هستی و زمان هایدگر جمله ای است از مکالمه افلاطون :« اکنون … بیایید و مطلب را بر ما روشن کنید. هنگامیکه از باشنده سخن می گویید،‌مرادتان چیست؟ بی گمان منظورتان از دیرباز بر خودتان روشن است. ما نیز پیش تر گمان می بردیم که مقصود شما را دریافته ایم ولی در این دم کاملا ناتوان شده و درماندهایم.». هایدگر می کوشد تا با آشکار نمودن مفاهیم مد نظرش هرمنوتیک را معنا نماید. او یادآور میشود هر چیز (هر ابژه ی) این جهان بر ما ظاهر می شود، هر شکل ظهور حتی ساده ترین شکل آن آشکار شدن چیزی است. آگاهی ما از چیزی، و به سوی آن چیز است. این آشگارگی همواره مجموعه ای از باورها یا فرض ها را همراه دارد، چیزهایی چون واکنش های طبیعی، ارزش گذاری ها،‌ رویکردهای عاطفی و حسی. پس نسبتی هست میان آنچه آشکار می شود و آنچه به سوی آشکارگی پیش می رود.
اما آنچه که مسبب ایجاد ارتباطی میان گستره بین هرمنوتیک و معماری گشت از آن بعد است که آفرینش معماری به طور کلی دوبعد دارد صورت یا فرم و معنا یا مفهوم. این دو مقوله درطول تاریخ معماری و به خصوص معماری معاصر بحث انگیزترین مباحث د معماری بوده اند. آفرینش معماری روندی است که با مقولات ذهنی و معنایی معمار آغاز می گردد و در نهایت به مقولات عینی و صوری می انجامد و سپس مخاطب آن بازخوردی معنایی و ذهنی از آن خواهد داشت. در طی این پروسه از شروع خلق معماری تا باز تصویری ذهنی مخاطب هرمنوتیک یا تاویل بسیار تاثیر گذارند و همواره سوال برانگیز!
اما ساختمان ها،‌ نظامی از نشانه های زبانی نیستند که صرفا وظیفه انتقال پیام را بر عهده داشته باشند. معماری پیش از آنکه حرفی برای گفتن داشته باشد، باید فضایی برای زیستن فراهم آورد. با اینکه یکی از مولفه های اصلی تجربه فضا، فهم، معنا و محتوا یا پیام آن فضا است، ولی مواجهه انسان با محیط مصنوع و حتی محیط های طبیعی، فقط به جنبه ادراک معنای آن محیط، محدود و منحصر نیست. تجربه فضایی جزیی از زندگی و آمیخته با آن است، زندگی روزمره هیچ گاه از تجربه فضایی یا تجربه در مکان بودن تهی نیست، اما همه تجارب، تجارب معطوف به ادراک پیام نیستند. اگر تجربه کردن هم معنادار بودن دانسته شود، آنگاه اگر معنایی از فضا ادراک نکنیم باید نتیجه بگیریم که هیچ تجربه ای را از سر نگذرانده ایم، کاملا واضح است که چنین تجربه ای نادرست است. عدم برقراری ارتباط مفهومی (conceptual) با ساختمان نیز نوعی تجربه است. ادراک معنا یا عدم ادراک معنا هر دو بخشی از تجربه اند. گر چه غنای بسیاری از تجارب فضایی در گرو ادراک معنا از محیط است، اما برخی اوقات معلول و متاثر از حضور معنایی متعالی است؛‌ احساس درونی که از مکان بر نمی خیزد بلکه رنگ وبوی خود را بر مکان می افکند.
یک ساختمان کاملا فرمال که نه چیزی را تصویر می کند و نه بیانگر احساس یا ایده ای است، به هیچ وجه کارکرد یک نما را ندارد. آن بنا در واقع بیانگر برخی خصوصیات خودش است و صرفا خود را از سایر ساختمانهایی که ابدا اثر هنری نیستند، متمایز می کند.
از آنجا که ارزش ومعنای شی به خاطر مجاورت آن با رویدادی معنایی با اهمیت است، لذا توجه ما به آن شی صرفا به دلیل قابلیت آن در بازآفرینی یاد و خاطره آن رویداد است. بنابراین شی خود قابل اهمیت نیست. چنان معنا و محتوایی، نمی تواند دلیلی بر جلب توجه مخاطب به آثار معماری باشد.
یک تعبیر (جنبه) از فهم زیباشناختی این است که معنایابی و ارزشگذاری اساسا به هم وابسته و مرتبط اند. بنابراین وقتی مخاطب مبادرت به شناخت یا به بیان دقیق تر فهم دلالت یک ساختمان یا هر اثرهنری می کند، آن را ارزش گذاری کرده است.
این تعبیر مستلزم ادراکی از تجربه او است،‌ وقتی که ناظر از منظر علایق زیباشناختی با اشیا مواجه می شود مطابق چنین نظریه ای، می توان گفت که چگونه یک ساختمان بر حسب تجربه ای که از آن می شود، واجد دلالت است.
پیش از بررسی این نظریه باید میان دو گونه تجربه تمایز قایل شد: میان تجاربی که مخاطب برایشان ارزش قایل است، چون از آنها لذت می برد و میان تجاربی که از آنها لذت می برد و برایش ارزشمند هستند به دلیل اینکه بر خاسته از نوعی استدلال عقلی هستند. در گروه دوم، تجارب،‌ توجیه پذیرند. برای توجیه یک تجربه، دلایلی عرضه میشود تا سایرین تحت لوای توصیف معینی از آن تجربه،‌ آن را درک کنند و از آن لذت ببرند. این تجارب محصول توانایی ما در پرداختن به داوریهای زیباشناختی یا انتقادی است.
اماچه چیز وضعیت ذهنی بیننده را قابل بکارگیری در این فعالیت زیباشناختی می نماید؟ معماری ای که مخاطب آن را زیبا می یابد، مکانی است که او بواسطه آن تجارب لذت بخش زندگیش را از سر گذرانده است،‌ تجاربی که اهمیت فرهنگی معماری به خاطر آنها است. اما این اهمیت به دلیل قابلیت او در داشتن چنان تجاربی است، تجاربی که داوری های انتقادی را در خود مندرج دارند. این نمونه ای در تایید استقلال نظریه زیباشناختی است. صور دیگر تفکر عقلانی، بر حسب نتایج حاصل از استدلالهایشان، قابل شرح و توصیف هستند.
نتیجه عقلانیت عملی، عملی است و پذیرفتن آن به معنی عمل کردن بر طبق نتایج چنان عقلانیتی است. نتیجه عقلانیت نظری باور است و پذیرفتن عقلانیت نظری به معنی پذیرفتن باور در نظام اعتقادی است. ما از آثار هنری لذت می بریم. با این حال چیزهای زیادی وجود دارد که لذت بخش هستند و تجارب خوشایندی در ما پدید می آورند ولی ما آنها را هنر نمی دانیم. لذا همه تجارب خوشایند، تجارب زیباشناختی نیستند. وقتی مخاطب به ارزیابی یک اثر معماری می پردازد، از او انتظار می رود که حداقل تا حدودی به فهم خودش اشاره داشته باشد. لذت او در گرو فهم اثر معماری است و به خاطر این فهم است که می تواند تجاربش را توجیه کند.
چون معمولا از طریق احساس و ذهن انسانی مقایسه هایی انجام می شود، انتظار می رود که احساسات ما ضابطه ای برای درک فراهم آورد. هنر باید چیزی بیش از یک حقیقت فیزیکی باشد زیرا حقایق فیزیکی فاقد هر گونه واقعیت هستند در حالیکه هنر… به نحو برجسته ای واقعی است.
آرنهایم می گوید: این امر به معنای آن است که هنر فقط به مثابه یک تجربه روانشناسانه وجود دارد، و نیروهایی که چنین تجربه ای را به وجود می آورند، مورد توجه ما قرار دارند. اگر واقعا فرایندهای ذهنی خود را درک می کردیم، قادر بودیم آن فرایند را دریابیم. ولی چون فاقد چنین درکی هستیم، اجازه دهید آنچه را که عموما به عنوان خصوصیات اصلی احساسمان می شناسیم، یعنی بینایی، شنوایی،‌بویایی و چشایی را مورد استفاده قراردهیم. به نظر می رسد که در معماری، دید به عنوان حسی که تسلط دارد و از طریق آن پویایی ها و تجربیاتی را جمع آوری می کنیم که با ذهن و فهم ما متقابلا عمل کنند، تا درکی انتزاعی از واقعیت ایجادکنند. همان گونه که کپش اشاره کرده است، دیدن وظیفه قرن ما است. آرنهایم ذکر میکند ناظر را بررسی کنید و در عین حال آنچه در مکانیزم عصبی بینایی می گذرد،‌ در نظر بگیرید،‌ قبل از هر چیز در می یابید که با فرایندی شدیدا پویا سروکار دارید.
اکنون ما به عصری رسیده ایم که به نظر می رسد شیوه عملی معمارهایمان در هیچ یک از مبانی نظری قابل تعریف و توجیه نیست بلکه کارشان بر فرم ها و باورهای رایجی استوار است که برای عموم مردم هر دم ناخوشایندتر می شوند. این واقعیت که بناها یکی از نیازهای پایه ای انسان هستند، قابل قبول است. چرا که مردم و محیط صنعتی به فضای ساختمانی نیاز دارند، لکن در این رابطه پدیده ای هم وارد شده که در عمق تاریخ موجودیت بشر زاییده است و ما آن را معماری می نامیم. همین پدیده است که می تواند یک خانه، یک پل،‌ یک کارخانه، یک اداره، یک کارگاه و یک عبادتگاه را در مفهومی وسیعتر از آنچه که هستند مطرح نماید. بنابراین می توان گفت که مفهوم معماری عبارت است از ساختمانی که معنا و مفهوم داشته باشد. اما این رویکرد به معماری همیشه این جستجوی پاسخ این سوال را برای منتقدان در بر خواهد داشت که آیا می توان رای قطعی و متقنی درباره یک اثر معماری داشت؟
حسن عبدپور

گروه مهندسین ایران معماری با مدیریت آرشیتکت آرتورامید آذری

در این بخش تحت عنوان مقالات در معماری بر آن شده ایم تا مجموعه ایی از مقالات ،گفتارها و نظریات موجود در جامعه معماری ایران و جهان را ارائه دهیم، تا سرآغازی نوین در عرصه بحث مبانی و مفاهیم نظری معماری باشد.

شماره تماس برای کسب اطلاعات بیشتر: ۰۲۱۲۲۹۸۳۳۸۵

اهمیت بالکن در آپارتمان مسکونی

در آپارتمان ها قسمت هایی وجود دارد که مشترک است و همه ساکنین در آنجا سهیم هستند ولی در آپارتمانها قسمت های دیگری نیز وجود دارد که شخصی است و لی ممکن است در نما و یا جاهای دیگر مشترک باشد. مثل بالکن ها، انباری، درب ورودی ساختمان و غیره.

زندگی در آپارتمان ها بایدها و نبایدهای بسیار دارد. زندگی در آپارتمانهای بلند مقرراتی دارد که باید رعایت شود. در مدتی کمتر از سه دهه، ساکنان شهرهای بزرگ به زندگی در ساختمانهای بلند و یا همان آپارتمان روی آوردند. شتاب گرفتن آپارتمان نشینی در دو دهه اخیر، مانع از آن شده که دوره انتقال فرهنگ زندگی در این ساختمانها نیز در جامعه ما گنجانده شود. از این رو در بسیاری از این ساختمانها شاهد بروز اختلافات گوناگون هستیم. در گذشته نه چندان دور آپارتمان نشینی مختص قشر خاصی بود ولی امروزه تقریباً تمام شهرنشینها رو به آپارتمان نشینی آورده اند. لذا بحث کردن در مورد فضاهایی که مورد توجه نیستند ولی خیلی مهم هستند، ضروری است.

جاهایی که مورد توجه نیستند مثل بالکنها، حیاط خلوت و پشت بام هستند که   خیلی ها از لحاظ دکوری و زیبایی به آنها توجه نمی کنند چون فضایی خارج از فضای داخل ساختمانشان هست و همیشه فراموش می شوند. ولی در کل نکته های کلیدی هستند. مثلا در مورد بالکنها صحبت می کنیم در بالکنها نباید هیچ تغییری بدهیم درست است که یک بالکن جزو ملک شخصی هر آپارتمان محسوب می شود ولی تغییر در آن مثل بستن آن به وسیله دیوار و اضافه کردن به خانه و یا زدن سقف (در صورت نداشتن) عوض کردن رنگ بدنه آنها، زدن سایبان، نرده حفاظ، بستن بند برای آویزان کردن لباس، نصب کردن کولر یا هر وسیله دیگر که در بالکن باشد. نصب هر گونه آنتن در بالکن که قابل رؤیت از بیرون باشد. نگهداری هر نوع حیوان مثل پرنده و سگ در بالکن که باعث مزاحمت همسایه ها باشد و خیلی چیزهای دیگر که باعث شود نمای ساختمان عوض شود یا زشت شود و یا حتی مزاحمت برای دیگران ایجاد کند غدغن  می باشد و اگر هم بخواهد انجام شود با اجازه تمامی همسایگان و مدیر ساختمان باید انجام شود که اگر بخواهیم وارد جزئیات شویم بحث خیلی طولانی می شود.

از آنجایی که بالکنها قسمت مشترک حریم داخلی خانه و محیط خارج به حساب    می آید، می توانیم با استفاده از دکور صحیح و آگاهانه، جلوه و زیبایی شهر وساختمان خود را دو چندان کنیم و به حفظ روحیه و نشاط همشهریان نیز کمک کنیم. شاید بارها اتفاق افتاده باشد که هنگام گذر از کوچه و خیابان، با دیدن منظره بالکن آپارتمان های مختلف، در مورد شخصیت صاحب هر یک از آن خانه ها فضاوت کرده باشید. بالکن، در حقیقت، نوعی بیان کننده شخصیت ساختمان و ساکنان آن است. یکی با گل و گیاه انس و الفت دارد و دیگری با گذاشتن یک میز و چند صندلی راحتی دور آن را نشان  می دهد که به محیط خانواده اش علاقمند است.

برای دکور کردن بالکنها به یک سری نکات باید توجه کنیم. این نکات عبارتند از اینکه هنگام دکور کردن باید حقوق شهروندان دیگر را در نظر بگیریم و بالکن را به صورت انباری درنیاوریم و وسایل اضافی و یا کم مصرف را در آنجا نگذاریم. دکوری که برای بالکن در نظر می گیریم باید با طرح و نقشه بالکن و همچنین موقعیت جغرافیایی آپارتمان هماهنگی و تناسب داشته باشد وسایلی انتخاب کنیم که در چهار فصل سال قابل استفاده باشد. اگر قرار است از بالکن در شب استفاده کنیم به نورپردازی آن بیشتر توجه کنیم بالکنها را طوری دکور کنیم که برای رفت و آمد مشکلی نداشته باشیم در رنگ آمیزی وسایل دکوری دقت داشته باشیم که وسعت را بیشتر نشان دهد. از استفاده کردن از گل و گیاه دریغ نکنیم چون فضایی که گیاهان در بالکن ایجاد می کنند بی نظیر است استفاده از گل گیاه در بالکن فضای اطراف و نمای ساختمان را نیز زیباتر می کند.

دکور بالکن

اگر شیشه های پنجره بالکن شفاف باشد و ما بتوانیم فضای بیرون را از داخل آپارتمان خود ببینیم دکور بالکن تأثیر بسیار زیادی بر روی دکور داخل ساختمان دارد. مثلاً ما می توانیم با انتخاب مبلمان که با رنگ آمیزی داخل هارمونی داشته باشد آن را حالت ست آپارتمان درآوریم و یا از گیاهانی استفاده کنیم که وقتی از داخل آپارتمان به آنها نگاه می کنیم نیز از زیبایی و طراوت آنها لذت ببریم.

پشت بام

بام بالاترین نقطه ساختمان است و از جمله بخشهای مشترک محسوب می شود. در پشت بام تأسیساتی همچون انبساط حرارت مرکزی دستگاه سردکننده، تأسیسات مربوط به حفظ بنا مثل لوله فاضلاب و انواع وسایل دیگر که اکثراً مشترک محسوب می شوند قرار دارند. علاوه بر اینها قسمت هایی نظیر آنتن تلویزیون یا کولرهای شخصی هر واحد نیز در پشت بام قرار می گیرد.

بعضی فکر می کنند که پشت بام متعلق به بالاترین واحد است و وی می تواند از آن استفاده بیشتری بکند ولی باید بدانیم که پشت بام مربوط به قسمت مشاع می باشد و حق استفاده از آن برای تمام ساکنین یکسان است و از آنجایی که عدم مراقبت بام ساختمان باعث تخریب آپارتمانها به خصوص واحدهای طبقه آخر می شود باید در نگهداری آن مسایل زیادی را مورد توجه قرار دهیم و از آن استفاده بهینه کنیم مثلا می توانیم به عنوان فضای سبز از آن استفاده کنیم.

از لحاظ طبیعی که کلا فضای سبز در هر شهری مورد نیاز است که هم باعث تصفیه هوا می شود ولی از نگاهی دیگر، به دلیل اینکه عایق بندی بهتری در پشت بام ایجاد  می شود می توان از آن به عنوان فضای تفریح و استراحت استفاده کرد و در مواردی نیز امکان پرورش گل و سبزیجات و میوه جات می باشد.

معایب بامهای سبز

در بعضی مواقع به دلیل شرایط جوی نامساعد باعث از بین رفتن فضای سبز می شود، ساختمان ممکن است وزن این فضا را تحمل نکند و یا دلایل دیگری .

قسمتهای دیگر آپارتمان:

از قسمتهای دیگر آپارتمان قسمت پاسیو و حیاط خلوت است. نورگیرها معمولا در قسمت انتهایی آپارتمان در جایی که آپارتمان ها پشت به پشت همدیگر هستند، قرار می گیرند. از یک نورگیر ممکن است بیش از دو واحد استفاده کنند که متراژ آن بستگی بر حسب قانونهای موجود در شهرداریهای آن شهر محاسبه می شود. بیشترین استفاده از نورگیرها را واحد همکف می برد که باید نسبت به دکور آن توجه زیادی داشته باشد و آنجا را تمیز و زیبا نگه دارد. در مورد پوشش نورگیرها می توانم بگویم که قبلا به وسیله شیشه پوشیده می شد که با توجه به خطرات احتمالی آن و مشکلات آب بندی شیشه ها و همچنین سختی فرم دهی، آنها با یک سری طلق های روشن و یا مات به صورت رنگی و مشجع جایگزین شده اند. نورگیرها انواع طرحها و فرمهای مختلف را دارند و جهت انتخاب هر نوع از آنها می توانید با کارشناسان مخصوص این کار مشورت کنید و درخواست طراحی نمونه مورد نظر خود را بنمائید.

با رعایت این ضوابط و قانونها آپارتمان شیک و بدون دغدغه ای خواهیم داشت. کلا ما انسانها در هر کاری که بخواهیم انجام دهیم اگر دقت لازم را داشته باشیم و قانون و مقررات آن کار را رعایت کنیم و سعی کنیم که همیشه کمترین خطا را نسبت به سایرین داشته باشیم، می تونیم موفق باشیم و از هر موفقیت خود بهترین استفاده را کنیم و همیشه زندگی آرام و شاد و راحتی را خواهیم داشت.

کتابخانه و خانه هنر و فرهنگ Vennesla   (معماران نروژی ) (هلن و سخت)

کانسپت اصلی در روند طراحی فضای داخلی این کتابخانه از ۲۷ دنده همچون اسکلت چوبی ریتمیک شکل گرفته است. سبک این کتابخانه عمومی به سبک Gaudiesque  بوده و تیرهای چوبی، هنرمندانه از کف زمین شروع شده و به سقف رسیده سپس در سمت دیگر بر روی زمین می نشیند

عناصر ساختاری کتابخانه ایجاد هویت زیبایی شناسی پویایی معماری را به ارمغان آورده است.

کانسپت :

کانسپت اصلی در روند طراحی فضای داخلی این خانه از ۲۷ دنده همچون اسکلت چوبی ریتمیک شکل گرفته است. سبک این کتابخانه عمومی به سبک Gaudiesque  بوده و تیرهای چوبی، هنرمندانه از کف زمین شروع شده و به سقف رسیده سپس در سمت دیگر بر روی زمین می نشیند

ریز فضاها :

خانه فرهنگ جدید Vennesla  شامل ریز فضاهای : ۱- کتابخانه ۲- کافه ها ۳- مکان های ملاقات و قسمت اداری ۴- کلاس های آموزشی،  میباشد .

هر دنده شامل پرتو چند لایه ستون و کانالهای تهویه هوا و شیشه خم که نور را وارد فضا می کند.

شاخصه های اصلی در طراحی  معماری :

۱-      ورودی اصلی شاخصی که از یک دنده مربع شکل می باشد.

۲-      حفظ انرژی و کاهش نیاز به انرژی برای هر سه ساختمان را  از طریق مفهوم infill  و صرفه جویی در اتلاف انرژی طبق استانداردها.

۳-      هماهنگی در عناصر اصلی معماری با مبلمان برای نمایان کردن یک فضای فرهنگی شهر.

مراحل طراحی

سایت پلان

پلان ها

جزئیات

هتل یاس شام هتلی فولدینگ

طراحی معماری این هتل فولدینگ دو برج است که بوسیله یک پل بر بالای یک مسیر مسابقه به هم مرتبط میشوند و دریک سایبان که از شیشه و فولاد پوشیده شده و به هنگام شروع مسابقات ابوظبی Grand Prix افتتاح شده است .

هانی رشید یک نشانه شهری در معماری را متصور شده بود که تأثیرات کلیدی مختلف و الهام بخش اعم از زیبایی شناسی و فرم های همراه با سرعت و حرکت ومناظر هنری و هندسی را در بردارد ، اساس هنر باستانی اسلامی و سنت های هنری و صنعتی را شکل می دهد .

ویژگی اصلی طراحی پروژه ، اهمیت معماری و مهندسی است ؛ ۲۱۷ متر وسعت فرم های ساخته شده از فولاد و ۵۸۰۰ محور پانل های شیشه ای الماس شکل .

پوسته بیرونی از نظر بصری کل مجموعه را با هم متصل کرده درحالی که تأثیرات نوری و بازتاب طیفی تولید می کند که در مقابل آسمان و دریا و چشم انداز صحرای اطراف بازی می کند .

ترکیب جواهر مانند کل پروژه ، از نظر بصری و تکنیکی پاسخگوی محیط خود برای ایجاد یک حس فضایی متمایز و قدرتمند و همچنین یک صحنه خیره کننده به فرمول یک  و رویداد های دیگر است . هتل یاس به عنوان یک نقطه عطف قابل توجه در جزیره یاس برای ابوظبی و امارات طراحی شده .

تاریخ معماری ایران

تخت سلیمان

مجموعه آثار باستانی تخت سلیمان در ۴۲ کیلومتری شمال شرقی شهرستان تکاب در استان آذربایجان غربی قرار دارد. آثار باستانی این مجموعه و دریاچه جوشان آن، روی صفحهای سنگی و طبیعی قرار گرفته که از رسوبات آب دریاچه به وجود آمده است. قدمت این منطقه از لحاظ سکونتگاه انسانی به ۳ هزار سال پیش باز می گردد؛ و یکی از مهمترین آثار تاریخی کشور است که به عنوان چهارمین اثر ایران در میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.
قلعه تاریخی تخت سلیمان بازمانده از دوره ساسانیان با بخش‌های مختلفی همچون آتشکده آذر گشسب به عنوان یکی از مهمترین آتشکده های دوره ساسانی، آتشکده شاهی و جنگ آوران، ایوان خسرو، معبد آناهیتا، آتشگاه‌های کوچک و دروازه ها و دیوارهای مستحکمش از بناهای مهم تاریخی جهان به شمار می‌رود.
تمام آثار آن درون یک حصار و دیوار بیضی شکل بنیان گرفته که دور تا دور آن دشتی گسترده است. حصار بیرونی از سنگ های لاشه ای به ابعاد مختلف به ضخامت ۵ متر و ارتفاع ۱۴ متر و محیط بیرونی ۱۲۰۰ متر بنا شده است. لایه بیرونی حصار با سنگ های تراش دار نماسازی شده و دارای ۳۸ برج دفاعی مخروطی شکل است.
بنای دیوار و حصار بیرون متعلق به دوره ساسانی است و در دوره ایلخانی نیز ضمن مرمت پاره ای از قسمت های فروریخته ، دروازه جدید در مجاورت دروازه جنوبی عهد ساسانی احداث شده است.

داخل حصار بیضی شکل دو مربع مختلف المرکز هم محور به چشم می خورد که در مرکز مربع جنوبی دریاچه و در مرکز مربع شمالی آتشکده واقع شده است و دور تا دور این مربع را یک حصار مستطیلی شکل به طول تقریبی ۲۵۰ متر و عرض تقریبی ۱۵۰ متر در بر گرفته و ۶۰ برج مدور آن را احاطه کرده است.

در جبهه شمال غربی دریاچه و در زاویه مربع بزرگتر ، ایوان رفیع معروف به ایوان خسرو قرار دارد که این ایوان از آجر قرمز و ملات ساروج ساخته شده است.
ایوان به دو اتاق یا حوض خانه هفت گوش راه می یابد که مربوط به دوره ایلخانان است. در بیرون تخت سلیمان در بخش جنوب غربی یک جوی سنگی وجود دارد که ۳۰۰ متر طول و۴ متر ارتفاع دارد. این جوی سنگی را اهالی محلی ، اژدهای سنگی می نامند.
تخت سلیمان در حمله امپراطور رومیان که در سال ۶۲۴ میلادی اتفاق افتاد ویران شد . آبا قاخان برادر زاده هلاکو خان که به دین اسلام گرویده بود بر روی ویرانه های تخت سلیمان مسجدی بنا کرد که آن نیز بعدها ویران شد و تنها کاشی هایی با نقوش و خط برجسته از آن به جا مانده است.
مجموعه باستانی تخت سلیمان قبل از اسلام به عنوان بزرگترین مرکز آموزشی، مذهبی، اجتماعی و عبادتگاه ایرانیان به شمار می‌رفت اما در سال ۶۲۴ میلادی و در حمله هراکلیوس، امپراطور رومیان به ایران تخریب شد.
بکارگیری سنگ‌های تراشدار و آجرهای بزرگ در ساخت این بنای تاریخی و واقع شدن دریاچه عجیب و همیشه جوشانی به عمق ۱۱۲ متر در وسط این مجموعه جلوه زیبا و خاصی به این مکان تاریخی بخشیده است.
درجه حرارت آب این دریاچه در تابستان و زمستان یکسان و در حدود ۲۱ درجه است و همین موضوع ثابت می کند که آب آن از سفره‌ای زیر زمینی در عمق بسیار زیاد تامین می‌شود.
این مکان تاریخی در زمان ایلخانیان و در دوره حکمرانی آقاخان در قرن هفتم هجری به عنوان تفرجگاه تابستانی مورد استفاده قرار گرفت.