پاک کردن دیوار، کاشی یا سرامیک، کار زیاد راحتی نیست بویژه اگر آلودگی‌های پخش شده روی آنها وسیع باشد. البته پاک کردن سطح کاشی نسبت به تمامی پوشش های دیگر سطح بسیار اسان تر است و اصولاً از نظر آلودگی سطح کاشی بسیار بهتر از سایر سطوح است.

روش هایی برای پاک کردن دیوار رنگ کاشی سرامیک

 

 

یک بچه شیطان که مرتب دست‌های کثیفشرا به دیوارها می‌مالد، یک بچه کنجکاو دیگر که حاضر نیست مداد رنگی‌هایش را روی دفترچه‌اش امتحان کند و دیوارها را بیشتر می‌پسندد، پدربزرگ که عادت کرده پشه‌ها را روی دیوارها گیر بیندازد، دوده شوفاژ، شومینه و بخاری، لکه‌های چربی بر کاشی‌های آشپزخانه و سرامیک‌های جرم گرفته حمام و دستشویی، اینها همه می‌گویند خانم خانه (یا مرد خانه اگر اهل تمیزکاری باشد) برای داشتن خانه‌ای پاکیزه و زیبا کلی کار دارد.

البته پاک کردن دیوار، کاشی یا سرامیک، کار زیاد راحتی نیست بویژه اگر آلودگی‌های پخش شده روی آنها وسیع باشد. بعضی وقت‌ها نیز به جای این‌که تمیزکاری‌هایمان به دیوارهای خانه جلا بدهد، بدتر آنها را خراب می‌کند و ما را به جایی می‌رساند تا هزینه یک دست نقاشی رنگ روغن را بپذیریم. پس پاک‌کردن سطوح خانگی نیز مهارت می‌خواهد که اگر آنها را بدرستی یاد بگیریم بسیاری از هزینه‌های اضافه را حذف می‌کنیم.

 

گام اول:برای تمیز کردن دیوارهایی که رنگ روغنی دارند از این روش استفاده کنید: یک سطل آب گرم، یک دوم پیمانه بوراکس(یکی از کانی‌های پاک‌کننده خانگی که ضدعفونی‌کننده ملایمی است)، یک دوم قاشق مرباخوری مایع ظرفشویی و یک قاشق غذاخوری آمونیاک. با مخلوط کردن این مواد با هم پاک‌کننده‌ای مناسب به دست می‌آورید که می‌توانید با آن دیوارهای رنگ روغن را بدون ترس از خراب شدن تمیز کنید اما یادتان باشد هنگام استفاده از محلول دستکش بپوشید.

مخلوط یک پیمانه آمونیاک، یک‌چهارم پیمانه جوش‌شیرین و یک‌دوم پیمانه سرکه در یک سطل آب داغ نیز فرمول دیگری برای تمیز کردن سطح دیوارهای رنگ روغنی یا کاشی و سرامیک است.

اما اگر بچه‌هایی دارید که لوازم‌التحریر خود را روی دیوارها امتحان می‌کنند و لکه‌های آن شما را اذیت می‌کند آنها را به‌وسیله یک مسواک کهنه و کمی خمیردندان پاک کنید. بهترین کار برای پاک کردن لکه‌های مداد شمعی نیز استفاده از شیر پاک کن و مالیدن آن با یک تکه پنبه بر سطح دیوار است.

برای پاک کردن لکه شمع از روی کاغذ دیواری، ابتدا پارافین را با قراردادن یخ روی آن جدا کرده و پس از کندن توسط جسمی تیز، لکه و چربی مانده را با روش اتو و کاغذ مومی یا دستمال حوله‌ای از بین ببرید. به این صورت که کاغذ یا دستمال را روی لکه قرار داده و اتوی گرم را روی آن بگذارید سپس کاغذ یا دستمال را جابه‌جا کرده تا برای دفعات بعدی محل جذب لکه دوباره روی آن قرار نگیرد.

 

پاک کردن دیوارهای آجریهم روش‌های خودش را دارد و بهترین راه برای این کار ساییدن دیوار با یک تکه سمباده نرم است.

برای پاک کردن شوره و سفیدک روی کاشی و سرامیک نیز می‌توان از این روش استفاده کرد، یعنی مالش دادن یک تکه لیموترش یا دستمال آغشته به سرکه روی سطح مورد نظر. واکس اتومبیل نیز تمیزکننده خوبی برای کاشی است. آن را روی سطح مورد نظر بمالید و پیش از خشک شدن با دستمال نرم مالش دهید.

اما انگار تا شیشه‌های خانه تمیز نباشد و مناظر بیرون آن به همان شکل واقعی‌اش دیده نشود، خیال اعضای خانه راحت نمی‌شود. برای داشتن شیشه‌هایی تمیز و شفاف توصیه می‌شود در روزهای بسیار سرد که شیشه‌ها یخ زده‌اند آنها را پاک نکنید. در این وضعیت شیشه‌ها بسیار آسیب‌پذیر و شکننده می‌شوند و امکان شکستن آنها زیاد است، اما اگر در فصل گرم شیشه‌ها را تمیز می‌کنید، بدانید شیشه‌هایی که لکه و رسوبات آب روی آن است را باید با مخلوط آب و سرکه سفید تمیز کنید.

همچنین می‌توانید برای تهیه یک شیشه پاک کن در منزل اقدام کنید، یعنی ۲ پیمانه آب، نصف پیمانه الکل و یک قاشق چایخوری مایع ظرفشویی را با هم مخلوط کرده و محلولی معجزه‌آسا برای تمیز کردن شیشه‌ها و آینه به دست بیاورید. این محلول را روی شیشه بپاشید و آن را با دستمال تمیز پاک کنید.

برای از بین بردن لکه حشراتروی پنجره‌ها هم می‌توانید از چای سرد و دستمال استفاده کنید. بهترین روش برای از بین بردن لکه‌های سیاهی که در گوشه‌های پنجره به‌وجود می‌آید نیز استفاده از مسواک کهنه است. به این ترتیب که آن را در مخلوط آب و مایع سفید کننده وارد کنید و سپس روی محل مورد نظر بکشید.

مجموعه ورزشی آبی لندن

موقعیت :
مرکز ورزش های آبی لندن در لبه جنوب شرقی پارک المپیک و با مجاورت مستقیم به استراتفورد ساخته شده است.
دسترسی عابرین و تماشاگران به مجموعه از طریق یک پل شرق و غرب و چندین راه دسترسی کوچکتر امکان پذیر گردیده است.این مجموعه به صورت عمود بر شهر استراتفورد طراحی گردیده و به نوعی می باشد که شرق غرب این شهر را که بوسیله رودخانه از هم جدا کرده بود بهم وصل می کند.

1-36_400

طراحی
مجموعه ورزشی ورزش های آبی المپیک لندن با الهام از هندسه سیال آب در حرکت و محیط اطراف آن منعکس کننده فضاهای نزدیک به آب از جمله روزخانه است. سقف موجدار ، پیوستگی استخر از مرکز و هماهنگی در سیال بودن طرح در کلیه قسمت ها حاکی همین ادعاست.

1-74_400_02

1_13_400

1_23_400

این مجموعه ورزشی با انعطاف پذیری فوق العاده خود توانایی گنجایش ۱۷۵۰۰ نفر را در بهترین حالت خود دارا می باشد که مهمترین ویژگی آن نسبت به طرح های مشابه خود زیاد بودن حجم تماشاگران در مجموعه می باشد. قابلیت دید مستقیم از هر طرف سالن و نبود نقطه کور در کل سالن برای تماشگر از ویژگی های منحصر به فرد آن بشمار می آید.
از جالترین قسمت های این مجموعه داشتن ۳ سالن مجزای که هر کدام گنجایش تعداد خاصی تماشاگر را دارد است.

1-11_400

 

1-12_400

بال آموزشی تحت پل با ایده از استخر های غواصی در داخل سالن استخر بزرگ تعبیه شده است ، این بال ها همچین نقش تریبون و قسمت مدال آوری را برای ورزش کاران به ارمغان آورده است که فرد زمانی که در بالاترین قسمت بال قرار میگیرید عظمت و شکوه را مجموعه را به خوبی درک می کند.
از زیباترین بخش های مجموعه طراحی سقف آن است که به شکل قوس منحنی مایل و در امتداد طرح سالن طراحی گردیده است.
دو ساختار قوس هندسی در دو بخش مجزا که از طریق سازه های جدید به هم متصل گردیده این نوع سقف را در جهان به صورت تک در آورده است که تمامی مهندسین سازه را به تحسین وا داشته است.

1-103_400

1-65_400

1_17_400

گروه مهندسین ایران معماری با مدیریت آرتور امیدآذری

بخشی را درقالب اطلاع رسانی در رابط با آثار تاریخی معماری ایران ، تدوین نموده است تا امکان اطلاع رسانی برای علاقه مندان به معماری را مهیا کرده باشد.

شماره تماس برای کسب اطلاعات بیشتر:۰۲۱۲۲۹۸۳۳۸۵

چپیره
چپیره سازی در گنبد به دو بخش عمده تقسیم می شود :
ـ گوشه سازی = گوشه بندی
ـ شکنج = چین و چروک
ـ گوشه سازی یا گوشه بندی یعنی ساختن و تبدیل کردن شکل چهار گوشه بشن به هشت گوشه و به ترتیب ۱۶ و ۳۲ و ۶۴ گوشه و بالاخره دایره و با تبدیل کردن شکل مستطیل نزدیک به مربع به ۶ و ۱۲ گوشه و بالاخره بیضی است . در حالت اخیر مستطیل بشن باید نسبت اندازه های اضلاعش طوری باشد که به راحتی قابل تبدیل به شش گوشه شود مثلاً نسبت ۴ و ۴/۳ قابل تقسیم است . البته با استفاده از کاربندی انواع زمینه های مرسوم در معماری ایرانیرا می توان به نحو مطلوب تبدیل به دایره کرد که در مباحث آینده جداگانه بررسی خواهدشد .
گوشه سازی خود شامل دو بخش است :
۱- اسکنج یا سِکُنج
۲- ترمبه یعنی جمع شده
اولین گوشه سازی ها توسط چوب انجام شده و حتی خود گنبد هم با چوب اجراگشته است . بهترین موارد مثال را در ابیانه می توان دید .

gombad-iran_400

xf9if6_400

picture2_400_02

 

طـرز اجـرا چنین بوده که چـوبها را در گوشـه های بـشن سوارمی کردند و هـمین طور روی هم می چیدند تا مثل سبد جمع می شد و به صورت گنبد چوبی درمی آمد .
در معماری ارمنی از این نوع گنبد زیاد به چشم می خورد . فضای زیر این گنبدها را معمولاً بزرگترین اطاق تشکیل می دهد . در خانه های روستائی نیز پوشش بزرگترین اطاق که معمولاً تنور هم در آن قرار دارد به صورت گنبد چوبی است .
چوبهای موجود در ایران از استحکام کافی برخوردار نیست و معمولاً برای پوشش دهانه های ۵/۲ تا ۳ متر به کار می رود به همین دلیل در معماری پیشین ایران در زمانهخامنشیان برای پوشش تخت جمشید از جبل عامل لبنان درختهای کنار بسیار قطور و مرتفع را آوردند . چون این حمل و نقل چوبها مستلزم هزینه ای سنگین بود در دوران اشکانیاین کار متروک شد و به جای پوشش تخت از پوشش سغ استفاده کردند
متاسفانه از معماری دوران اشکانی که در واقع پوشش سغ آغاز می شود در داخل ایران نمونه ای بجای نمانده است . در خارج از محدوده ایران کنونی به یکی دو نمونه از پوشش سغ بر می خوریم که یکی hattra یا الحضر است و دیگری کاخ آشور و ایندو نیز چهره روشنی از چگونگی پوشش به دست نمی دهند .
در بازه هور خراسان بین خواف و نیشابور گنبدی دیده می شود که گوشه سازیهای آن با چوب ساخته شده و خود گنبد با سنگ لاشه . بنا متعلق به اواخر دوران اشکانی یا اوایل ساسانی است و در مجموع ناچیزتر از آنست که ما را به قضاوتی کلی در این باب رهنمون شود . لذا از گنبدهائی که همه مصالح آن از چوب بوده فقط خاطره هائی باقیست . شاید ابیانه بهترین تجلی گاه آن باشد .
گوشه سازی با چوب نیز به تدریج در بسیاری از نقاط ایران متروک شد و علت عمده و اصلی آن موریانه خیز بودن زمین های ایران داخلی ( ایرانشهر ) بوده و هست .
قدیمیترین نمونه بجای مانده از گوشه سازی با چوب در بازه هور است که قبلاً اشاره شد .
در فهرج یزد هم با اینکه منطقه به شدت موریانه خیز است ( احتمالاً به علت رواج چوب در منطقه شهدای فهرج ) زیارتگاهی به چشم می خورد که گوشه سازی پوشش آن ، از چوب بوده است . چوب گوشه ها توسط موریانه به کلی از بین رفته ولی خشت های پشت آن به نحو معجزه آسایی باقی مانده است و از خود گنبد نشانی دیده نمی شود .
در اواخر قرن هشتم و اوایل قرن نهم در منطقه خراسان حدود مشهد و طوس و اطراف آن و در مناطق کوهستانی کرمان که موریانه کمتر است استفاده از پوشش چوبی رواج می یابد .
نمونه این گوشه سازی با چوب بقعه شاه نعمت الله ولی در کرمان است و در این بنا برای گوشه سازی با یک تخته ، شانزده ضلعی را به ۳۲ ضلعی تبدیل کرده اند . در گنبد هارونیه طوس نیز همین عمل تکرار شده است . در مسجد جامع قزوین از تخته استفاده کرده اند ( گنبد قدیمی مسجد ) .
با اینحال نمونه های فوق انگشت شمارند و باید گفت که به علت اشکالات گوناگون استفاده از چوب منسوخ می شود .
بطوریکه گفته شد نوع اول گوشه سازی اسکنج است . اسکنج متشکل از دو طاق اریب است که همدیگر را در یک نقطه قطع کرده باشند . شیوه زدن طاق ممکن است بصور مختلف رومی ، ضربی ، چپیله ( لاپوش و تیغه ای ) باشد در هر حال تقاطع دو طاق این نوع گوشه سازی را به وجود می آورد . ذکر این نکته ضروری است که بارهای وارد بر گنبد به این گوشه ها منتقل نمی شود . به همین دلیل هم ، نوع اجرای گوشه سازی تأثیری در چگونگی افزیر گنبد ندارد .
● ترمبه = سرمبه = سلمبه
نوع دوم گوشه سازی به صورت ترمبه است در هیچ یک از لغت نامه های ایرانی به کلمه ترمبه بر نمی خوریم . لغتی به صورت ترکیب طاق و طرمب آمده است که معنای آنرا پشت هم اندازی و طاق روی طاق سوار کردن نوشته اند حال آنکه خود لغت ترمبه به معنی ، یک چیز جمع شده ، عمده ، پیش آمده ، تریده ( به طرف جلو سریده شده ) است . در واقع ترمبه همان معنی اسکنج را دارد که کنج پیش آمده باشد .
ترمبه بر عکس سکنج به چهار طریقه پوشش می شود : ۱ـ گوشه سازی با چوب به شکل جلو آمده که حالت خاص و استثنائی ترمبه تلقی می شود . و سه طریق دیگر به شکل سغ یعنی پوشش منحنی شکل است که شامل فرمهای زیر می شود :
۱ـ فیلپوش
۲ـ ترمبه پتگین = پتکین patkin
۳ـ ترمبه پتگونه یا پتکانه ( پتکانه صحیح تر است )
● فیلپوش
برای اجرای فیلپوش مثل صدف حلزون از گوشه ( نقطه صفر ) شروع می کنند و لایه های طاقی را روی همدیگر می پوشانند و سوار می کنند تا به حد مطلوب برسد ( یعنی منتهی به جائی شود که مربع را تبدیل به هشت ضلعی می کند ) .
در واقع فیلپوش به پوشش گوشهٔ دیوار که از کنج شروع می شود و بین دو دیوار متقاطع قرار می گیرد اطلاق می شود . در قلعه دختر فارس ترمبه گنبد را به شکل فیلپوش زده اند ، نمونه خوب دیگر که هم اکنون نیز قابل مشاهده است ، گنبد کوچک بی بی شهربانو نزدیک ری است ، بنا تعلق به دوران آل بویه دارد . زیر گنبد کوچک را با لایه های آجری مثل چپیره روی هم چیده اند تا به نقطه مورد نظر برسند .
در بناهای قرون پنجم و ششم این نوع گوشه سازی معمول بوده است . در مسجد جامع شیراز متعلق به دوران صفاری انواع ترمبه ها اجرا شده بود ولی متأسفانه تمام بنا نوسازی شده و اثری از معماری قدیمی دوران اصلی برجای نمانده است . تنها ماخذ ، عکس های قبل از خراب کردن مسجد است که در کتاب پوپ آورده شده است .
نمونه دیگر به صورت چهار تا چفته در قسمت روبروئی شبستان مسجد جامع فهرج متعلق به نیمه اول قرن اول هجری است . گوشه سازی ترمبه است و اجرای روشنی است بر اینکه چگونه خشت ها را رویهم چیده اند تا شکل فیلپوش بدست آید .
پیش از اسلام ترمبه ها و سکنج ها را به صورت (( نماندن )) اجرا می کردند به این ترتیب که گوشه ها را می نماندند تا به حد دایره قاعده گنبد مورد نظر برسد . در این صورت ارتفاع خیلی زیاد می شد ولی از آنجائیکه در آن دوران معماران ابائی نداشتند که بلندای گنبد از حد مقیاس دید انسانی بیشترباشد مشکلی پیش نمی آمد . ولی بعد از اسلام که سعی در کوتاه کردن پوشش می شد ، گوشه سازی به گونه ای اجرا شد که بتوان شکل چهار گوش بشن را به هشت گوش تبدیل کرد بدون آنکه ارتفاع پوشش از حد مطلوب بالاتر رود . از نمونه بناهای پیش از اسلام که مربع بشن را به هشت ضلعی تبدیل کرده اند تنها کاخ بیشابور برجای مانده است که از چگونگی پوشش گنبد این تنها نمونه هم ، نشانی در دست نیست .
در قلعه دختر و آتشکده فیروزآباد هیچ یک از بشن های مربع تبدیل به هشت گوش نشده است . در آتشکده فیروزآباد گنبدهای طرفین بنا کومبیزه است ولی بجای تبدیل شش ضلعی به دوازده ، تنها گوشـه ها را نـمانده اند تا به دایره رسـیده اند و در این تـبدیل با بالا رفتن ارتفاع فضا باشکوه تر جلوه گر شده است .
گاهی در بناهای قبل از اسلام شکل بشن را هشت و نیم هشت می کردند و بعد آنرا می نماندند تا به دایره تبدیل شود . ولی در بنای بیشابور شکل دقیق هشت ضلعی را می بینیم . در تالار تشریفات بنا برای بدست آوردن هشت کامل دوتا مربع را در هم تقاطع داده اند بدین ترتیب که از ادامه اقطار مربع اول مربع دوم را ساخته اند این تداخل شکل دقیق هشت گوش را به وجود آورده است ( این شکل امروزه بنام ستاره محمدی مشهور است ) . چون در محاسبات ریاضی رادیکال ۲ عدد دقیقی نیست تنها به صورت ترسیم هندسی امکان دست یابی به هشت ضلعی دقیق میسر است لذا معماران نیز از طریقه ترسیم استفاده کردند . ترمبه پتگین = پتکین patkin
پتکین نوعی گوشه سازی است که فرانسویها به آن Encorbellement گویند . به معنی پیش آوردن تدریجی دیوار .
در خوزستان به خصوص دزفول برای این نوع گوشه سازی لغت زیبای ( تونگان ) یا ( تونجه ) را به کار می برند این کلمه معمولاً بجای بالکن می آید اما برای گوشه های دیوار که شکلی پیش آمده دارند نیز مصطلح است .
در خوزستان گوشه های دیوار را اول پخ می کنند ( برای ایجاد سایه بیشتر این گوشه ها معمولاً تنگ هم است ) تا رفت و آمد در کنار آنها بخصوص در کوچه ها آسانتر باشد بعد از بالا آمدن دیوار از ارتفاع معینی که موجب اختلال در رفت و آمد نشود دوباره آجرها را پیش می کنند تا به صورت مکعبی که در نقشه اصلی لازم آمده در آید . به این پیش آمدگی تونگان ( تونگون ) می گویند .
در مناطق دیگر ایران به نعلبکی زیر گلدسته مناره ها هم تونگان می گویند ( جائیکه قطر مناره زیاد می شود و گلدسته را روی آن سوار می کنند ) در اینجا تونگون یا تونگه به معنی طبق است . اصطلاح دیگر این شکل به طور عام پتکین است به معنی پیش نشاندن .
بهترین نمونه های گوشه سازی پتگین را در ناحیه کُمش ، سمنان ، دامغان ، بسطام و قسمتهائی از غرب خراسان می توان دید .
مثال روشن امامزاده جعفر دامغان است ( در نزدیکی بنای چهل دختران دامغان ) . این زیارتگاه را به اشتباه متعلق به قرن ششم یا هفتم هجری دانسته اند در صورتی که قدمت بنا خیلی بیشتر است و باید آنرا همزمان با بنای اولیه آستانه حضرت رضا ( ع ) دانست . گنبد امامزاده و پتکانه اش هر دو از خشت ساخته شده اند .
گنبدهای زنگوله درکُمش دامغان هم با خشت درست شده و ترمبه پتگین دارد . یکی دیگر از پتکانه های زیبا و نمایان که هنوز شکل خود را حفظ کرده است در گوشه سازی گنبد خانقاه شیخ علاء الدوله بیابانکی واقع در صوفی آباد سمنان به چشم می خورد . گنبد بنا فرو ریخته و یکی از پتکانه ها محفوظ مانده است . ترمبه فیلپوش را در همه جای ایران می توان دید ولی فراوانی این نوع پتگین در ناحیه کمش است . در خنج و لارستان فارس هم نمونه هائی موجود است .
● ترمبه پتگونه یا پتکانه ( پتکانه صحیح تر است )
شکل پتکانه به چند ردیف طاقچه می گویند که روی هم سوار شده و جلو آمده باشند تا ترکیب گوشه بندی را کامل کنند . مثلاً در صفه صاحب مسجد جامع اصفهان چند ردیف طاقچه روی هم سوار شده اند که شبیه به مقرنس شده اند ولی در واقع مقرنس نیستند .
اغلب ترمبه ها را تا قرن چهارم هجری پتکانه می کردند . پتکانه معنی کانه یا طاقچه روی طاقچه را می دهد . ( که به آن طاقچه بندی هم می گویند )
سر در گنبد قابوس را قدیمیترین مقرنس نامیده اند ولی بجای مقرنس پتکانه است .
برای سـاختن پتکانه در محل مورد نظر ابتدا یک تویزه می سازند به این تویزه کوزه بند یا دوره بند ( دوره = کوزه ) و هم وزن با آن گویند که در لبه کار گذاشته می شود بعد در داخل ، طاقها را روی هم سوار می کنند .
از دوره تیموری به بعد بسیاری از پتکانه ها را با روسازی کاشی و غیره ساختند ولی نوع زیبای آن بافت پتکانه با خود آجر است .
در نظر اول پتکانه بسیار شبیه مقرنس است و با آن اشتباه می شود تفاوت عمده این دو در نوع آجر است . مقرنس از سقف آویخته می شود به همین مناسب به آن چفت آویز هم می گویند ولی پتکانه روی پای خـودش می ایستد و آویخته نمی شود برای ساختن آن اول طاقچه های پائینی را درست می کنند و طـاقچه های بالائی روی سری پائینی می نشیند ولی مقرنس از سقف شروع به تدریج پائین می آید . از قرن چهارم تا اوایل قرن پنجم هجری پتکانه ها شکلهای بسیار متنوعی پیدا کردند .
یکی از قدیمیترین ترمبه های پتکانه در بناهای دوازده امام یزد دیده می شود که توسط سرهنگان ابوجعفر کاکویه که شیعی مذهب بود ساخته شد کتیبه بنا ، نقاشی آنجا را پانزدهم رمضان ۴۲۹ هجری معرفی می کند . لذا ساخت بنا قطعاً تاریخی متأخرتر دارد . در گنبد تاج الملک یا گنبد خاکی مسجد جامع اصفهان نیز ترمبه ها پتکانه هستند . ضمناً در اجرای پتگانه بدون اجرای دوره بند ابتدا طاقها را روی هم سوار کرده اند و در پایان کار یک طاق روی همه زده اند که گنبد نهائی روی آن آمده است .
● شکنج = چین و چروک
▪ بگونه ای که ذکر آن گذشت چپیره شامل دو قسمت است :
۱ـ گوشه سازی که شرح آن آمد ۲ـ شکنج که به چین و چروکهائی که در گوشه گنبد ایجاد می کنند اطلاق می شود این چین ها جهت تبدیل زمینه مربع ، به دایره یا زمینه مربع نزدیک به مستطیل ، به بیضی است .
شکنج به دو گونه اجرا می شود :
۱ـ طاق بست یا طاق بندی ۲ـ کاربست یا کاربندی
طاق بندی و کاربندی از لحاظ قدمت تاریخی مثل سکنج و ترمبه مشابه همدیگرند و هر دو در یک دوره و در کنار هم معمول شده اند .
قبل از اسلام چون در بناها محدودیت ارتفاع مطرح نبود شکنج تنها به این صورت اجرا می شد که در گوشه های مربع بشن ، دیوار را پیش می نشستند تا تدریجاً قاعده گنبد به دایره یا بیضی نزدیک به دایره تبدیل شود پس از آن خطی کمربندی مثل گریوار روی آن قرار می دادند این گریوار معمولاً با آجر دندانه موشی اجرا می شد سپس گنبد روی آن قرار می گرفت ولی پس از اسلام به منظور دست یابی به ارتفاع کوتاهتر و کاربرد مصالح کمتر ، چپیره گنبد را با استفاده از طاق بندی یا کاربندی به دایره تبدیل کردند .
● طاق بندی یا طاق بست
طاق بندی به ساختن طاقچه روی طاقچه اطلاق می شود و طرز اجرا به این ترتیب است که از بشن گنبد به بعد گوشه ها را به تدریج یک کلوک پیش می کنند به این ترتیب دهانه از هر چهار طرف جلو می آید و نتیجتاً محدودتر و تنگ تر می شود بعد با اجرای هشت طاق ( چهار طاق در گوشه ها و چهار طاق در چهار طرف وسط دهانه مربع ) زمینه را به هشت ضلعی تبدیل می کنند .
برای تبدیل هشت ضلعی به ۱۶ روی هم طاق یک (( بَرنخَش )) درست می کنند . برنخش طاقی است شبیه به کلیل که به دیواره های طرفین اتصال دارد ( چون طاقی آمودی و غیر باربر است . ) در ایجاد برنخش یک کلوک جلو می نشینند تا دهانه را تنگ تر کنند . روی برنخش را پیکانه یا پیکانی می سازند که در واقع مکمل برنخش است .
حد فاصل بین پیکانی ها را با سنبوسه پر می کنند سنبوسه ها مثلث های منحنی الاضلاعی هستند که شکـل نهائـی را تقریبـاً به دایـره نزدیـک می کننـد پـس از اجرای سنبوسه دوباره یک کلوک پیـش می نشینند و گریوار را می سازند . از گریوار به بعد آهینانهٔ گنبد شروع می شود .
معمولاً کتیبه های زیر گنبد روی گریوار ساخته می شود . لازم به یادآوریست که با ایجاد سنبوسه شکل بشن از ۱۶ ضلعی به ۳۲ ضلعی تبدیل می شود .
● کاربندی یا کاربست
نوع دیگر شکنج کاربندی است که از لحاظ اصول اجرا شباهت تام با طاق بندی دارد و بدون اینکه ارتفاع گنبد زیاد شود تبدیل چهارگوش بشن به دایره میسر می گردد . به نظر می رسد اجرای کاربندی زیر گنبد از نواحی یزد و اطراف آن به سایر نقاط برده شده باشد و اطلاق کاربندی یزدی به این نوع اجرا احتمالاً به همین دلیل است .
طرز کار کاربندی مثل طاق بندی است به این ترتیب که با اجرای هشت طاق در گوشه ها و وسط دهانه زمینه مربع را به هشت گوش تبدیل می کنند از این مرحله به بعد با اجرای یک کاربندی روی این طاقها هشت ضلعی یکباره به ۳۲ ضلعی تبدیل می شود و برای زدن گنبد کافیست که روی تیزه های کاربندی گریوار بگذارند تا گنبد روی آن سوار شود .
گاهی با استفاده از کاربندی حتی نیاز به اجرای هشت طاق اولیه برای تبدیل زمینه به هشت ضلعی نیست به این ترتیب از ابتدای کار روی بشن چهارگوش ، یک کاربندی اجرا می کنند . نمونه مورد فوق در گنبد خانقاه بندرآباد یزد دیده می شود . در گنبد شیخ جنید در توران پشت یزد همین اجرا به صورت ساده تر دیده می شود .
کاربندی خود به تنهایی نیاز به بحثی ویژه و مفصل دارد که ذکر آن در این مبحث ضروری نمی نماید . ولی از لحاظ شناخت کاربندی یزدی که همان کاربندی زیر گنبد است لازمست ولو بطور مختصر به آن اشاره گردد
۱ـ یک سری سنبوسه ( مثلث های منحنی الاضلاعی که قبلاً به آن اشاره شد ) که بالاترین قسمت کاربندی را تشکیل می دهند .
۲ـ یک یا چند ردیف شاپرک ( چهارضلعی های منحنی الاضلاعی ) که قسمت های میانی را درست می کنند .
۳ـ یک سری پا باریک ( چهارضلعی های انتهایی که منتهی به پا طاق می شود ) .
در کاربندی یزدی فرم کاربندی هر چه ممکن است ساده می شود و از تعداد شاپرکیها کم می شود به حدی که گاهی به کلی شاپرکیها حذف شده و روی پا باریک ها سنبوسه سوار می کنند که نمونه آن در مسجد شاه ولی تفت دیده می شود . در این وضعیت پا باریک ها از وسط نصف شده و دو نیمه با یکدیگر فصل مشترک خطی پیدا می کنند . به هر یک از این نیمه های پا باریک سوسنی گویند .
از مدارک موجود بر می آید که این شکل از یزد توسط معمارانی که برای جهانشاه قراقویونلو کار می کردند به کاشان می آید و رایج می گردد . دالان و سردر کاروانسرائی جنب مسجد میرعماد کاشان که از تناسباتی بسی زیبا برخوردار است نمونه کاربندی یزدی در کاشان است . و مسجد کبود تبریز را باید نمایانگر رواج و کمال این شکل در تبریز دانست . و نیز نمونه خوب آن در مسجد شیخ لطف الله نـمایان است . بتـدریج استفاده از کاربندی یزدی چنان فراوان شد که هر زمان و هر جا گنبدی می ساختند اکثراً شکنج آنرا به همین گونه اجرا می کردند .
طاق بندی و کاربندی زیر گنبد گرچه در یک دوره پدید می آیند و با هم ادامه پیدا می کنند ولی در قرن هشتم هجری رواج طاق بندی بیشتر می شود بطوریکه اکثراً گنبدهای این دوره روی طاق بندی سوارند . از نمونه های موجود باید گنبد سیدرکن الدین یزد ، چهار گنبد خشتی یزد ، گنبد تاج الملک یا گنبد خاکی مسجد جامع اصفهان را نام برد .
با پایان بحث گوشه سازی ساختن کاسه گنبد را مطرح می کنیم .
گنبدهای ایران از دو پوسته ساخته شده است ۱ـ پوسته درونی ۲ـ پوسته بیرونی
پوشـش درونی گنـبد روی به سـمت فـضای داخلی دارد و سـطح خارجـیش مـعمولاً مضرس است و ( بطوریکه در صفحات بعد خواهد آمد بدلایل مسائل ساخت و افزیر سازه ) به صورت پله پله ساخته می شود

 

کاشی به قطعه سنگی مصنوعی گفته می‌شود که طول و عرض آن متفاوت بوده و ضخامت آن چند میلیمتر است، و یک روی آن دارای سطحی شیشه‌ای بوده و کاملاّ صاف و صیقلی می‌باشد.کاشی محصولات سفالین و سرامیکی است که در ساختمان کاربرد و اهمیت ویژه‌ای دارد مانند حمام‌ها، توالت‌ها، آشپزخانه‌ها و آب ریزگاه‌های عمومی و غیره. کاشی برای تزئینات داخل و نمای خارجی ساختمان و همچنین برای بهداشت و عایق رطوبت به کار می‌رود.

 

کاربرد هنر کاشی‌کاری در دکوراسیون داخلی منزل

 

واژه کاشی از نام شهر کاشان اقتباس شده که از اوایل دوران اسلامی به عنوان مرکز صنعت سفال‌سازی مشهور بود.

یک قطعه کاشی از دو قسمت تشکیل شده‌است:

قطعه سفالی که قسمت اصلی و استخوان‌بندی کاشی را تشکیل می‌دهد.

قسمت لعابی روی آن که ماده‌ای است شیشه‌ای شکیل است.

یکی از مهم‌ترین عوامل در صنعت کاشی‌سازی این است که دو ماده را طوری انتخاب کنند که ضریب انبساط آنها باید مساوی باشد.

 

کشور ایران با تاریخ و تمدن کهن در هنر و صنعت و برخورداری از ذخایر ی از مواد اولیه از گذشته با عنوان بستری مناسب برای صنعت کاشی و سرامیک مطرح بوده‌است. تولید کاشی سرامیکی در این سرزمین از مراحل بسیار اولیه و با روشهای ابتدایی از حدود ۱۲۵۰ سال قبل از میلاد مسیح با تولید انواع آجرهای لعابدار، کاشی‌های تزیینی و مینا کاری آغاز شده‌است.

کاشی برای تزئینات داخل و خارج ساختمان (بویژه در اماکن مذهبی) و همچنین برای بهداشت و عایق رطوبت به کار می‌رود.

کاشی از نظر مواد اولیه و شیوه‌ی ساخت با سفال خویشاوند است منسوب به شهر کاشان است و کهن‌ترین نمونه‌ی آن، آجر لعاب دار مربوط به زیگورات چغازنبیل در دوره‌ی ایلام میانه(۱۲۵۰ پیش از میلاد) می باشد که در دشت شوش باستان قرار دارد. در پایان سده‌ی ششم پیش از میلاد، در کاخ آپادانای داریوش در شوش، آجرهای لعاب‌دار بی همتایی در تزیینات کاخ به کار برده شدند که سربازان گارد جاویدان و سایر نقوش رایج در دربار هخامنشی را در کمال ظرافت و زیبایی نشان می‌دادند . این صنعت در دوره‌ی اشکانیان رو به افول نهاد و گاه آجر لعاب‌دار در درپوش تابوت‌ها به کار رفت. در دوره ی ساسانیان، کاشی معرق از نوع مرغوب آن رواج پیدا کرد و در بناهای این دوره، به ویژه در کاخ بیشاپور و کاخ تیسفون، به کار برده شد.نقش های این کاشی ها عبارت از زنان چنگ زن، بافنده و دارنده‌ی گل و مردان سالخورده است که با قطعه‌های کوچک کاشی به رنگ‌های نارنجی، قهوه‌ای، زرد ، قرمز، گلی و آبی ، یشمی، شیری و خاکستری صورت گرفته و نشان دهنده‌ی کار دقیق و تنوع رنگ های رایج در دوره‌ی ساسانیان است.

کاشی در تزیینات سده‌های نخستین دوران اسلامی تاریخ ایران جای خود را به هنر گچ بری داد و برای نخستین بار در معماری دوره‌ی سلجوقیان رایج گردید، آن هم با رنگ فیروزه ای. در مدتی افزون بر یک سده در قلمروی سلجوقی کارآیی کاشی‌کاری گسترش یافت و در ابتدا جهت آراستن قسمت‌های فوقانی مناره ها و برجسته نمودن جملات مقدس مذهبی و آسان نمودن بازخوانی آن‌ها به کار می‌رفت. منار‌های سین، ساربان و مسجد علی در اصفهان، از نمونه‌های عالی این هنر در دوران سلجوقی به شمار می‌روند. کاشی کاری کامل، به معنای پوشانیدن تمام سطح بنا با قطعات کوچک کاشی به رنگ‌های مختلف ناگهان به وجود نیامد، آن گونه که از هنگام کاربری قطعات فیروزه‌ای کاشی در بناهای دور‌ه‌ی سلجوقی تا تکمیل کاشی‌کاری ۲۰۰ سال به درازا کشید. این هنر از سده‌ی هفتم هجری به آستانه‌ی تکامل خود رسیده و در آرامگاه اولجایتو (گنبد سلطانیه) هم در سطوح درونی و هم در سطوح برونی و سر در خانقاه شیخ عبدالصمد نطنز به کار رفته است. به مرور زمان که کاشی جای خود را در تزیینات بناها باز می‌کرد، فن کاشی‌کاری و کاشی‌سازی نیز پیشرفت نمود و طرح‌های هندسی با تزیینات گل و بوته آمیخته شد، کم کم رنگ‌های شفاف نیز به کار برده شد. از قرار معلوم مرکز کاشی‌سازی و کاشی‌کاری، اصفهان، کاشان، یزد و کرمان بوده است. به چهاررنگی که در گنبد سلطانیه به کار رفته، رنگ پنجم یعنی سبز و رنگ ششم یعنی قهوه‌ای، در نیمه ی سده ی هفتم هجری در اصفهان افزوده شد و رنگ هفتم ، یعنی زرد طلایی در پایان سده ی هفتم در کرمان دیده می‌شود. مسجد هفت شویه، امام زاده جعفر، مدرسه و بقعه‌ی بابا قاسم، مدرسه مظفری مسجد جامع در اصفهان و آرامگاه شیخ عبدالصمد در نطنز از نمونه های تکامل هنر کاشی‌کاری در این دوران (سده‌ی هفتم و هشتم ) به شمار می‌روند.

کاربرد هنر کاشی‌کاری در دکوراسیون داخلی منزل

 

استفاده از دو رنگ آبی روشن و سیر نه تنها در سده‌ی هشتم هجری بلکه در تمام دوره‌ی تیموریان و دهه‌های نخستین دوره‌ی صفویه رواج فراوانی داشت. در این جا باید اشار‌ه‌ای نیز به کاشی چلیپایی شکل و ستاره ای که فراوان در کاشان ساخته می‌شده است، داشت. این کاشی‌ها در کنار هم نصب می‌شده‌اند و مجموعه‌های خویشاوندی صورت می‌گرفته با نقوش گل و بوته، اسلیمی‌ها (در مساجد و آرامگاه‌ها)، پرندگان و حیوانات گوناگون چون اردک، در دوران صفویه به تدریج کاشی‌کاری به عنوان تنها عنصر تزیینی جهت فضاهای درونی و برونی بناها به کار گرفته شد و گنبد، ایوان‌ها، شبستان‌ها ودیوارهای جانبی و محراب‌ها با کاشی آراسته گشتند و در این زمان افزون بر رنگ‌های رایج در دوران پیشین، رنگ قهوه‌ای نیز وارد کاشی‌کاری شد و کاربرد رنگ زرد نیز در رنگ‌ها بیشتر گردید. کاشی‌کاری این دوره، تا زمان پادشاهی شاه عباس نخست، از نوع کاشی معرق بود. به این شکل که ابتدا طرح نهایی را بر روی کاغذ پیاده نموده، سپس آن را بر روی کاشی چسبانده ، آن گاه بر اساس نوع طرح تقسیم‌بندی نموده، قطعات برش خورده را مطابق طرح نخستین در کنار یکدیگر چیده و از پشت با گچ به یکدیگر متصل می‌نمودند و بدین ترتیب ترکیب نهایی طرح شکل می‌گرفته است و می‌گیرد . در زمان پادشاهی شاه عباس بزرگ با اراده‌ی این پادشاه به ساخت بزرگ‌ترین مسجد عهد صفوی، یعنی مسجد جامع عباسی و شتاب و علاقه‌ی شاه در پایان دادن ساخت و تزیین آن، هنرمندان را بر آن داشت تا به ساخت کاشی هفت رنگ اقدام نمایند. بر روی کاشی هفت رنگ، بدون محدودیت، همه‌ی رنگ‌ها به طور هم زمان بر کاشی نقش می‌بندد.این کاشی به دلیل گسترده تر بودن سطح آن می‌توانست بر سرعت تولید و نصب بیافزاید که با اندازه‌ی معمول آن (۲۲×۲۲ سانتی‌متر) در سطوح مسطح قابل استفاده بود. لیکن در سطوح منحنی کماکان از کاشی معرق استفاده می شد و می‌شود. در دوران قاجار رنگ‌هایی چون قرمز، صورتی و زرد تیره بر رنگ‌های پیشین افزوده شدند و هنر کاشی‌کاری نیز دچار افول در نوع و کیفیت کاشی‌سازی و کاشی‌کاری می‌گردید. هنرمندان نیز صلاح را در آن دیدند تا کارهای تزیینی ساده تر و آسان تر گردد و چنین شد که رفته رفته طرح‌های هندسی ، که از پایان دوره‌ی صفویه آغاز گشته بودند، در کاشی کاری‌ها بیشتر خودنمایی کردند و در ضمن کاشی‌کاری، جملات و واژه‌های مذهبی نیز به خط بنایی که به طرح‌های هندسی نزدیک است، نمایان شدند.

 

کاربرد کاشی:

 

کاشی دارای ابعاد و اندازه‌های گوناگون می‌باشد بطوری‌که کاشی کف و دیواری را در ابعاد ۲×۲ و ۱×۲ تا ۵۰×۵۰ سانتیمتر تولید می‌کنند که با رنگهای گوناگون می‌تواند یک نقاشی را در محل نصب نیز نشان دهد. کیفیت کاشی باید به نحوی باشد که تغییرات ناگهانی درجه حرارت از ۱۰۰ تا ۲۰ درجه سانتیگراد را به خوبی تحمل کرده و هیچگونه آثار ترک در بدنه و یا لعاب آن ظاهر نشود. کاشی دیواری را برای حفظ بهداشت و رطوبت در آشپزخانه، محیط‌های بهداشتی، حمام و دستشویی استفاده می‌کنند. کاشی کف را نیز به علت ضد سایش بودن و مقاومت حرارتی و الکتریکی بالا در آشپزخانه‌ها، حمام‌ها، آزمایشگاه‌ها، رختشویخانه‌ها و کارخانجات شیمیایی به کار می‌برند همچنین کاشی باید دارای ابعاد صاف و گوشه‌های تیز باشد.

ازآنجا که کاشی‌ها یکی از پرمصرف‌ترین مصالح در تمام امور ساخت و ساز هستند به طوری که نمی‌توان خانه یا مکان اداری و تجاری، آموزشی یا هر نوع مکان دیگر را یافت که از کاشی‌ها در تزئین و زیباسازی آن مکان استفاده نکرده باشند لذا در این نوشتار باشند سعی بر آن شد در حد مقتضی به معرفی این محصول بپردازیم .

همانطور که می‌دانید کاشی‌ها، بهترین مصالح موافق از نوع سرامیک می‌باشند که هم ارزان هستد و هم استحکام و ظرافت و زیبایی آنها خیره کننده است . کاشی ،دارای انواع مختلف ساده، برای سینه دیوار و انحنا دار برای شروع و انتهای نبش‌ها ونوع مخصوص قزنیز که کاشی را باحالت زیبایی، به سرامیک یا موزائیک و سنگ کف می‌رساند، می‌باشد. کاشی‌ها به صورت رنگارنگ و نقاشی‌ها و صور مشبک و برجسته ویا یک طرح یا در کل به صورت تابلو و نوشته و غیره ساخته می‌شوند. کاشی در کارخاجات کاشی‌سازی ، با لعاب و رویه زدن و پختن در جا، با استحکام و اندازه‌های مختلف ساخته می‌شود . لعاب‌ها معمولاً از کایولین ، کوارتز ، فلدسپاها و با اضافه کردن گچ و اکسید آهن گرفته می شود که برای لوله های فاضلاب و غیره مصرف و در مورد رنگها از اکسید های فلزات استفاده می شود. این مجموعه ها به صورت پودر آهن شده و با دستگاه روی کاشی کشیده می شود ودر کارخانه خشک وپخته می شوند و این عمل کاشی را ضد آب می کند . برای ممکن ساختن چسبندگی کاشی با ملات ، آنرا ۱/۵ تا ۲ میلیمتر برجسته می سازند . کاشی با ابعاد ۱۰×۱۰ الی ۴۰×۴۰ برای دیوارهاست . از روی سایر موارد ، نمی توان به مواردی نظیر کاربردهای بهداشتی مثل وان و روشویی و موارد دیگر که پس از لعاب دادن ، بر روی آنها کارهای اضافه ، انجام می گیرد و به صورت سبک و تمیز در می آیند ، اشاره کرد.

کاشی های دیواری حداقل ۶ میلیمتر و حداکثر ۱۰میلیمتر ضخامت دارد تا انقباض نداشته باشند کاشی ها را ۱۰۰ درجه گرما داده و فوراً داخل آب ۲۰-۱۸ درجه قرار می دهند ، در این قسمت احتمال ترک برداشتن آزمایش می شود.

کاشی ها در دمای ۱۲۵۰-۱۲۰۰ درجه پخته شده و سپس از دادن لعاب ، آنها را دوباره۱۲۶۰-۱۱۰۰ درجه حرارت می دهند . کاشی ها طبق بند ۷-۴-۲ آیین نامه سازمان برنامه ، از لحاظ نداشتن نقص ، درجه یک و با داشتن چند خال ۱/۲ میلیمتر در رویه ولبه درجه ۲ واگر این اشکالات ۲ تا ۳ میلیمتر باشد درجه ۳ خوانده می شوند.

خمیر چسب کاشی و سرامیک بجای بتن ماسه یا دوغاب به صورت آماده قابل تحویل برای نصب کاشی و سرامیک بر روی دیواره های بتنی و گچی و سیمانی و انواع قطعات پیش ساخته و سطوح قدیمی کاشی کاری شده ، یعنی کاشی روی کاشی و سرامیک روی سرامیک ویا هر سطح آماده ای ، مورد استفاده قرار می گیرد.

خمیر چسب کاشی برپایه رزین های صنعتی با کیفیت مورد لزوم ساخته می شود و برای نصب کاشی وسرامیک داخل ساختمانها مورد مصرف قرار می گیرد . این چسب پس از ساخته شدن در مقابل نفوذ آب ، رطوبت و عوامل جوی ، حرارت و یخبندان کاملاً مقاوم می باشد . از دیگر مشخصات این چسب این است که نصب کاشی وسرامیک را بسیار آسان نموده و دارای قدرت چسبندگی فوق العاده ای بر روی سطوح و خاصیت الاستیک کافی و انعطاف پذیری و مقاوم در برابر نشست ، مخصوصاً در ساختمانهای بلند ودر مورد تنش های ساختمانی ، لرزش و انقباض .و انبساط ساختمان می باشند.

خمیر چسب کاشی از دو روش ستنی دوغابی و لقمه چسب که باعث تجمع حشرات مضر می باشند بهداشتی و با صرفه تر می باشد .

 

کاربرد هنر کاشی‌کاری در دکوراسیون داخلی منزل

 

مقدار و طرز مصرف:

مقدار مصرف بستگی به میزان سطح زیر کار (زیر سازی) دارد . هر چه سطح صاف گونیایتر باشد ، مقدار مصرف کمتر می شود . بهتر است چسب را با ماله دندانه دار به صورت افقی و عمودی چند بار به سطح کشیده آنگاه به دقت کاشی را نصب کرد . در سطوح صاف و یکنواخت میزان مصرف ۲ کیلوگرم بر مترمربع می باشد . پس از کشیدن چسب روی سطح دیوار ، در دمای معتدل (حدود۲۰ درجه سانتیگراد) بهتر است حداکثر ظرف مدت ۲۰ دقیقه ، نصب انجام گیرد اگر دیرتر از این مدت زمان اجرای نصب صورت گیرد به علت پوسته ، به صورت قشر نازکی ، گیرش می نماید واگردر چنین شرایط نصب انجام شود،اجرا کامل نبوده و قابلیت چسبندگی صحیح نمی باشد . کاشی و سرامیک ها بر روی سطوح تا مدت ۲ ساعت قابلیت جابجایی دارند . دمای محیط باید در حدود ۲۰ درجه سانتیگراد باشد و اگر درجه حرارت کافی نباشد باید محیط گرم شود ، سپس شروع به اجرا کنیم حداقل ۶۰ درصد کاشی بایسد آغشته به خمیر یا چسب به دبوار باشد . در حالت چسباندن کاشی برروی کاشی قدیمی باید با نوک چکش تیشه دار ، کاشی قدیمی را مضرس نمود تا کار با کیفیت مطلوب صورت گیرد. شرایط نگهدرای و انبارداری با هوای معتدل و به دور از یخبندان ۵ ماه می باشد .

 

پودر چسب کاشی:

مشخصات : پودر چسب کاشی بر پایه سیمان و سایر مواد شیمیایی متشکله توولید شده و به منظور نصب کاشی و سرامیک در کف یا دیوارهای سیمانی مورد استفاده قرار می گیرد.

خواص: پودر مورد بحث ، در مقابل نفوذ آب مقاوم بوده وبه همین سبب میتواند جهت نصب کاشی و سرامیک در کف آشپزخانه ، حمام ، دستشویی و هر محلی در ساختمان مورد استفاده قرار می گیرد .

شرایط کار : به دلیل وجود مواد شیمیایی تا ۵+ درجه سانتیگراد قابل مصرف می باشد ودر صورت کم بودن درجه حرارت ، یا احتمال کاهش دمای هوا در۲۴ ساعت آینده ، باید از اجرای کاشی کاری صرفه نظر نموده ویا محیط را گرم نگه داشت ، پودر کاشی و سرامیک پس از خشک شدن دارای مقاومت در برابر حرارت از ۳۰- تا ۱۲۰ درجه سانتیگراد می باشد.

 

میزان و طریقه مصرف:

برای مصرف چسب پودری، باید قبلاً یک پیمانه آب را داخل ریخته و ۳ پیمانه پودر را در حال بهم زدن اضافه نموده و پس از۱۵ دقیقه ، خمیری صاف و یکدست به دست می آید . زمان منتظر ماندن پیشنهادی تا ظاهر شدن خواص مواد مختلف شیمیایی که در چسب پودری وجود دارد ضروری است . همچنین ذکر این نکته ضروری است که چسب آمده شده در مدت کمتراز ۱ ساعت ، باید مصرف شود ، در غیر این صورت خشک شده و خراب می شود .مقدار مصرف ، بستگی به صاف یا ناصاف بودن زیر سازی دارد ولی در حالت معمولی ۳ کیلوگرم برای ۱ متر مربع می باشد پس از انتقال بر روی سطح حداکثر تا ۲۰ دقیقه باقی خواهد ماند. پس ازآن به علت تشکیل پوسته مخصوص حالت چسبندگی را از دست می دهد . ماله مورد نیاز چسب پودری و خمیری شانه ای مخصوص بوده و از طرف شرکت سازنده تحویل می گردد.

 

گروه مهندسین ایران معماری با مدیریت آرشیتکت آرتورامید آذری

در این بخش تحت عنوان مقالات در معماری بر آن شده ایم تا مجموعه ایی از مقالات ،گفتارها و نظریات موجود در جامعه معماری ایران و جهان را ارائه دهیم، تا سرآغازی نوین در عرصه بحث مبانی و مفاهیم نظری معماری باشد.

شماره تماس برای کسب اطلاعات بیشتر: ۰۲۱۲۲۹۸۳۳۸۵

خدایخانه یا دارالمصحف


در وسط حیاط مسجد جامع عتیق اطاق مکعب شکلی است که کرسی آن قریب یک متر از کف صحن مسجد بلند تر است و دور تا دو آن را ایوانی به عرض دو متر قرار گرفته و به نامهای خدایخانه و دارالمصحف نامیده میشود  که در بالای آن موذن اذان میگفت.در چهار گوشه این بنا چهار ستون مدور مناره مانند مانده است و سقف ایوانهای شرقی و غربی آن هر یک به وسیله چهار ستون و ایوانهای شمالی و جنوبی آن هر یک به وسیله دو ستون سنگی پایدار است . ابعاد این عمارت با ایوانها عبارتند از ۱۲ در ۱۰ متر و ابعاد اطاق وسط ۸ در ۶ متر می باشد.
بنای این عمارت سنگی در سال ۷۵۲ هجری قمری به وسیله شاه شیخ ابو اسحاق اینجو پادشاه فارس صورت گرفته و گویا دو طبقه بوده است . از سال ۱۳۱۵ شمسی اداره باستان شناسی فارس تصمیم گرفت که خدایخانه را که هم از لحاظ معماری و هم از نظر خطوط وسبک بنا بی نظیر است مرمت نماید و آنرا بصورت اولیه در آورد.

copy-of-picture-196_400

 

شرکت معماری LIVE مستقر در بمبئی (نورو کریم) پروژه مدرسه بین المللی ۶۵۰۰ مترمربعی “AMET School” در اوناوالا – ماهاراشترا- هند را طراحی کرده اند . با استفاده از دامنه زیبای سایت ، طراحی به دنبال ارتباط مستقیم با محیط توسط فریم بندی و مناظر آزاد و از طریق یک نمای موج دار مرکب از باله های دنده مانند می باشد . هدف ساختمان چند طبقه به عنوان یک مرکز آموزشی روزانه و همچنین یک محل برای فعالیت های فرهنگی برای جامعه محلی ، خدمت کردن به عنوان یک نشانگر بصری در داخل محل بوده است . نمای جلو که ماهرانه در شکل و پروفایل تغییر می کند ، شامل مجموعه ای از عناصر پره ای عمودی می باشد که طول کامل ساختمان را پوشانده و سایه خورشیدی متفاوت و شرایط متفاوت نوری برای فضای داخلی ایجاد می کند .

2135634757391178319693201217198316_400

 

2135634757391502302863201250192306_400

 

2135634757390327348768201252197346_400

 

 

مـنـــــــبـع : www.designboom.com2135634757391398452088201239198456_400

ایده اصلی طراحی این مجتمع مسکونی ، سازگاری با شرایط سخت اقلیمی منطقه بود که منجر به طراحی پلان هایی سیال و روان با بالکن ها و تراس هایی حیاط مانند در ارتفاع شد.

149593_sv

نام پروژه :    آپارتمان کانچانجونگKanchanjunga  
معمار :    چارلز کورآ  Charles Correa 
موقعیت بنا : بمبئی – هند Bombay – India

درک حقیقت معمار مدرن و تشخیص تمایز آن با راسونالیسم دهه های چهل و پنجاه، حفظ اصالت های فرمال و مفهومی معماری بومی هندوستان و اعتقاد به معماری مردم وار، “کورآ” را در ردیف معمارانی چون “حسن فتحی” و ” بالکریشنادوشی” قرار داده است که بی شک تعداد انگشت شماری از این دست معماران شرقی می توان نام برد که در پیوند آرمان های نهضت معماری مدرن و معماری سنتی و بومی کشورهای در حال توسعه شرقی موفق بوده اند.

1311110783-charles-correa-4

“کورآ” که در سال ۱۹۳۰ در حیدرآباد هند متولد و در دانشگاه میشیگان و انیستیتو تکنولوژی ماساچوست تحصیل کرده است ، طراح و نظریه پردازی است که توجه دنیا را به سبب برداشت مناسب از زبان معماری مدرن و همچنین طرح های مبتکرانه و بی الایش به سوی خود جلب کرد، تا آنجا که مدال طلای انیستیتو رویال معماران انگلستان (۱۹۸۴) و انجمن معماران هند را از آن خود کرد.

1311110790-charles-correa2

کورآ، متخصص واحد ها، مجتمع ها، شهرک ها و بافت های مسکونی است. طراحی مجتمع مسکونی کانچانجونگ در سال ۱۹۹۰ در کومبالاهیل در بمبئی به دفتر ” چارلز کورآ” سپرده شد. ایده اصلی این مجتمع ، سازگاری با شرایط سخت اقلیمی منطقه بود که منجر به طراحی پلان هایی سیال و روان با بالکن ها و تراس هایی حیاط مانند در ارتفاع شد. این مجتمع که پلانی مربع به ابعاد ۲۱*۲۱  متر دارد شامل ۳۲ آپارتمان لوکس ۳ تا ۶ خوابه می شود.

Kanchanjunga_1

نحوه چیدمان واحدها در کنار هم در هر طبقه و نحوه قرارگیری فضاهای هر واحد بسیار قابل توج است.”کورآ” با ترکیب متنوع تیپ های مختلف در مقطع نیز چیدمانی سیال از واحدهای دوبلکس را خلق کرده است. ارتفاع این برج ۸۵ متری به نحوی است که از نسیم دریا و منظر شهری بهترین بهره را می برد. در نماهای شمالی و جنوبی به دلیل بادهای نامناسب موسمی، بازشوها بسیار کوتاه و کلیت نما بسیار مینی مالیستی است اما نماهای شرقی و غربی به وسیله ایوان ها و تراس های متنوع و بازشوهایی در ابعاد مختلف بسیار گشاده است.

1311286148-charles-correa

فضاهای مختلف هر واحد نظیر اتاق های خواب، فضای مطالعه، تراس و نشیمن اغلب توسط اختلاف سطح و گاهاٌ توسط حصیرهای چوبی از هم تفکیک شده اند. هر واحد بالکنی بزرگ و اصلی در یک کنج مربع برج دارد که تراس کوچک اتاق های خواب، واقع در نیم طبقه بالایی، به آن دید دارد.

kanchanjunga1

سیستم سازه این برج بتنی بوده و دارای یک هسته مرکزی است که ارتباطات عمودی برج را در خود جای داده است.

طراحی پلان آپارتمان کانچانجونگ  Kanchanjunga

boardTwo

1311110784-charles-correa-5

محل برگزاری مسابقات تیراندازی المپیک ۲۰۱۲ لندن از معماران ماگما

گالری های تیراندازی برای بازی های المپیک ۲۰۱۲ لندن توسط حفره هایی پوشیده شده که شبیه به شاخکهای حساس اختاپوس می باشد . محل برگزاری مسابقات تیراندازی المپیک که توسط معماران لندنی-برلینی ماگما طراحی شده ، شامل سه چادر PVC می باشد که توپخانه های موقتی سلطنتی قدیمی لندن در وولویچ با آنها ساخته می شوند . حفره های بیرون آمده قرمز ، آبی و صورتی رنگ کار تهویه هر کدام از سالن ها را به عهده دارند و همچنین برآمدگی های منبسطی را برای سازه های فلزی در زیر پوسته سفید به وجود می آورند . نور طبیعی می تواند به درون این غشاء PVC نفوذ کند در حالی که ورودی ها درون فرورفتگی های پوسته در ملاقات با زمین قرار گرفته اند . از آنجایی که ساختارها موقتی هستند ، بعد از المپیک بلافاصله برچیده می شوند و در گلاسکو برای بازی های مشترک المنافع ۲۰۱۴ دوباره مونتاژ می شوند .

21446347608866205206452012223526_400

2144634760897876841210201247236846_400

214463476089806652633520126236526_400

2144634760887932340980201213232346_400

2144634760896436796660201223236796_400

2144634760898817308360201221237306_400

2144634760898223225290201222233226_400

تعریف عرصه

به تعدادی ازفضاها و عملکردهای سازگار که با هم وابستگی معمــاری داشته و در بخش مشخصی از نقشه طرح ما مکان یابی گردند را عرصه گوییم.
عرصه خصوصی عبارتند از : اتاق خواب – حمام – اتاق کار – اتاق مطالعه
عرصه خانوادگی عبارتند از : غذا خوری – آشپزخانه – هال – نشیمن
عرصه پذیرایی عبارتند از : پذیرایی – نهارخوری
عرصه خدماتی عبارتند از : پارکینگ – موتورخانه – انبار
عرصه فضای باز عبارتند از : باربیکیو

عرصه خصوصی:
ازمهمترین قسمتهای ساختمــــان مــــی باشد . فضــــایی است غیــــر رسمی و در صورت مکان بایــد در بهترین و مهمترین موقعیت طراحی مکان یابی شود .
برای یک زندگی متعادل و متوازن لازم است بین زندگی جمعی و خصوصی تعادل بهوجود آیـــد . ما به همــــــان اندازه که احتیاج به هم نشینی با افراد خانوادهداریم به همان اندازه نیز احتیاج به داشتن محیط خلوت با خود بودن , تفکر و عبادتو استراحت داریم . عرصهخواب شامل اتاق خواب بچه , اتاق خواب والدین , کتابخانه و گاهی هم اتاق خواب میهمانمی باشد . ایــــن بخش از ساختمان به عنوان خصوصی ترین و آرام ترین بخش خانه , ضمن نزدیکی به فضـــــــای خانوادگی مانند نشیمن و آشپزخانه ,معمولا به طور مستقل و دوراز پذیرایی میهمان طراحی می شود.
تجهیزات عرصه شامل: فرش، رختخواب، گنجه لباس، دسترسی مناسب به فضای خدماتی، وسایل گرمایش و سرمایش.

عرصه خانوادگی :
شامل فضای نشیمن و آشپزخانه میـباشد و در خانـــــه های بزرگتر , صبحــانه خوری نیز به ایـن مجموعه اضــافه میشود . این عرصه رو به آفتاب و فضایحیاط میباشد . در صــورت امکـــــان دسترسی مستقیم به حیاط و بالــکن طراحی میشود .عملکرد: خانواده باید فضای لازم برای ادامه زندگی جمعی خود را داشته باشد. چنین فضایی علاوه بر آنکه امکان جریان یافتن اعمال مختلف زندگی خانواده را می‌دهد، اغلب فعالیتهای فردی را نیز سبب می‌شود. این «فضای زندگی» عنصر اصلی مسکن خانوار سنتی است.
تجهیزات این فضا عبارتند از: فرش، تلویزیون، رادیو، میز، گنجه ظروف، وسیله تکیه دادن، گل و گلدان وسایل گرمایش و سرمایش. ایوان یا حیاط در فصولی خاص به عرصه مشترک تبدیل می‌شود.

عرصه پذیرایی و مراسم :
فضاهای عمومی خانه شامل پذیرایی , غذاخوری و ورودی وسیله ارتباط بیــــن اعضـــای خانواده , افراد فامیـــل , دوستان و همسایگان میباشد .به علاوه این فضاها محل برگزاری جشنها و مــــراســم ها مـــــی باشد . نـحوه ی دسترسی و ورود به این فضا بخش مهمی ازطرح را تشکیل می دهد .
پذیرایی از مهمان، سنتی دیرینه است که ریشه در فرهنگ و عادات مردم ایران دارد. این عرصه تا حد امکان باید از حریم زندگی خصوصی خانواده جدا بماند.
تجهیزات: فرش، پشتی، گنجه، گل و گلدان. میز، مبلمان.

عرصه خدماتی و پشتیبانی :
راحتی آسایش زندگی در یکخانه بستگی به پیش بینی و طراحی عناصر خدماتی مورد نیاز مانند : پارکینگ , انبار،موتورخانه و زیرزمین دارد . اگرچه یک خانه ممکن است فقط یکی از این عناصر را داشته باشد

عرصه فضای باز و خصوصی :
طراحی یک خانه میسر نخواهدشد مگر اینکه همزمان با طراحی فضای داخلی طراحی حیاط و محوطه در واحد همسایگی مدنظرقرار گیرد . فضای باز خانه و همچنین فضای نیمه باز خانه بسته به اینکه در ترکیب باکدام یک از حوضه های خصوصی و خانوادگی قرار گیرند به دو دسته عمومی و خصوصی تقسیممی شوند . اینحوضه از خانه باید از طریق مکان یابی مناسب فضا ها و استفاده از فضای سبز و محوطه سازی از دید عابران و همسایگان محفوظ بماند . استفاده از آبنما نیز در چنین فضاهایی الزامی است.

فضای ورودی و خروجی:
فضای ورودی خانه، فضای مکث و توقفی است که شخص را برای ورود و خروج آماده می‌کند. در ضمن فضای واسطه‌ای بین عرصه عمومی و عرصه خصوصی درون خانه نیز می باشدوباید حریمی برای فضاهای داخلی خانه ایجاد کند و آنها را از معرض دید افراد بیگانه خارج سازد.

 

طراحی خانه بوردیوکس

این خانه به منظور اسکان زوجی طراحی شده که مرد خانه اسیر ویلچر بود.این زوج قطعه زمینی بر بالای کوه با دور نمایی  از شهر را خریده بودند و از معمار درخواست کردند تا خانه ای پیچیده را طراحی کند که معرف دنیای شوهر وی باشد.

 

maison-a-bordeaux-rem-koolhaas-facade-et-طراحی خانه بوردیوکس  بوردیوکس فرانسه رم کولهاس ، دفتر معماری متروپولتین

بوردیوکس فرانسه
رم کولهاس ، دفتر معماری متروپولتین
مساحت زیر بنا : ۵۰۰ متر مربع
مصالح بکار برده شده در بنا : بتن، فولاد، آلومینیوم، شیشه

maison-a-bordeaux-rem-koolhaas

این خانه به منظور اسکان زوجی طراحی شده که مرد خانه اسیر ویلچر بود.این زوج قطعه زمینی بر بالای کوه با دور نمایی  از شهر را خریده بودند و از معمار درخواست کردند تا خانه ای پیچیده را طراحی کند که معرف دنیای شوهر وی باشد.

b-oma-burdeos-Ann-Chou

معمار خانه ای را طراحی کرد که در واقع سه خانه بر روی یکدیگر است.پایین ترین خانه شامل یک سری غارهای حفاری شده در دل تپه برای زندگی خصوصی خانواده است. بالاترین طبقه به دو قسمت ، فضایی برای والدین و دیگری برای فرزندان تقسیم شده است. مهمترین طبقه یک اتاق شیشه ای است که میان دو طبقه دیگر – نیمی بیرون و نیم دیگر داخل قرار گرفته و تقریباٌ نامرئی است.

b-oma-burdeos-10

شوهر اتاق یا جایگاه خود را دارد با آسانسوری به ابعاد ۱۱ در ۹/۸ فوت (۳/۵ در ۳ متر) که بین طبقات رفت و آمد می کند و نقشه و عملکرد آن با حرکت میان طبقات تغییر می کند. یک دیوار مجزا نزدیک آسانسور، هر طبقه را به دو نیم می کند و محتوای هر آن چیزی است که احتمال دارد بدن شوهر نیاز داشته باشد.

maison-a-bordeaux-rem-koolhaas-escalier

آسانسور که با هر حرکت، معماری بنا را تغییر می دهد، قلب خانه است.

maison-a-bordeaux-rem-koolhaas-colline

 

maison-a-bordeaux-rem-koolhaas-contreplongee

 

redvertex2

0aakoolniiisisi_0

 

housekeeper

maison-a-bordeaux-rem-koolhaas-panorama

maison-a-bordeaux-rem-koolhaas-sejour

maison-a-bordeaux_low

villa-bordeaux-2

villa-bordeaux

maison_bordeaux_koolhaas

structure

maison-a-bordeaux-rem-koolhaas-maquette1

maison-a-bordeaux-rem-koolhaas-maquette5

persp-model-02

 

 

 

 

 

 

متولد ژوئن ۱۹۵۱ در والنسیای اسپانیا است. کالاتراوا یک نام اشرافی است که از شوالیه های قرون وسطایی گرفته شده است.خانواده کالاتراوا دارای صنعت کشاورزی وسیعی بودند که این امر در زمان دیکتاتوری ژنرال فرانکو بسیار نادر بود .نتیجه این که از وضع مالی خوبی برخوردار بودند.کالاتراوا دوران ابتدایی را در والنسیا گذراند و موقعی که ۸ سال داشت به مدرسه هنر و صنعت وارد شد.در آنجا مهارتهای فرم کشیدن و نقاشی کردن را یاد گرفت .

زندگینامه سانتیاگو کالاتراوا

 

اوتحصیلاتش را از رشته هنر در دانشگاه والنسیا شروع کرد ولی بعد از یک سال به معماری تغییر رشته و در همان دانشگاه تا سطح کارشناسی ارشد گرایش طراحی شهری ادامه داد سانتیاگو کالاتراوا سپس به دانشگاه صنعتی زوریخ (ETH) رفت و شروع به آموختن سازه کرد و تا سطح دکتری سازه پیش رفت.رساله دکتری اوبا عنوان … قابلیت خم شدگی سازه های فضایی … بود. در ۱۹۸۱ اولین دفتر معماری و مهندسی خود را در زوریخ افتتاح کرد. از اولین پروژه های سانتیاگو کالاتراوا ایستگاه قطار و کارخانه ای در سوئیس هستند. موفقیت او در فعالیت های معماری به گونه ای بود که پس از ۷ سال دومین دفترش در پاریس شروع به کار کرد. توانایی و احاطه وی در مسایل فنی و سازه ای در تمام آثار او مشهود است و با توجه به چنین ویژگی هایی بدون شک می توان او را بزرگترین طراح معاصر «پل» نامید. تعداد پل هایی که او تاکنون طراحی کرده و ساخته شده اند بیش از ۳۳ دهنه است. کالاتراوا پیش از این نیز سابقه همکاری با کمیته برگزاری المپیک را داشته است. طراحی برج مخابراتی و پلی مخصوص عابران پیاده در دهکده بازی های المپیک بارسلونا محصول همین همکاری است. از جمله بزرگترین پروژه های در دست انجام توسط وی می توان به طراحی مرکز هنر و علم والنسیا ، ایستگاه مترو مرکز تجارت جهانی نیویورک و بزرگترین برج آپارتمانی اروپا در مالموی سوئد نام برد
از پروژه های اجرا شده کالاتراوا می توان از توسعه موزه هنر میلواکی (Milwaukee) ، پل معلق Sundial ، کالیف ( Calif ) و استادیوم المپیک تابستانی ۲۰۰۴ آتن نام برد. همچنین کالاتراوا در حال طراحی مرکز حمل و نقل مرکز تجارت جهانی “WTC”و برج “Turning Torso” سوئد است.
فرم های کالاتراوا با عنوان “elemental and lyrical” خوانده می شود که شاید بتوان آن را در فارسی به “خالص و موسیقیایی” تعبیر کرد.
سانتیگو کالاتراوا ، مهندس معمار هنرمند ، کسی که بلند پروازیهای شاعرانه ساختمانها و پل هایش کوله باری از تحسین بین المللی را به همراه داشته است . در دوم دسامبر امسال منتخب هیئت AIA جهت دریافت مدال طلا شد . این مدال بزرگترین افتخار این موسسه است که به شخصی اعطا می شود . کالاتراوا این هدیه را به همراه مدال از موسسه معماری آمریکا در یازدهم فوریه ۲۰۰۵ در محل ساختمان موزه بین المللی در واشنگتن DC دریافت داشته که این خود تاکیدی بر هنر معماری وی می باشد . کالاتراوا پس از نشست هیئت AIA گفت وقتی این خبر در زوریخ و از طرف مدیر ایوژنس هاپکینز به من رسید گفتم:  ” شگفت آور است. متشکرم. من خیلی احساس افتخار می کنم”  و در هنگام دریافت جایزه گفت: “من سعی خواهم کرد در این سطح افتخار برای باقیمانده ی مسیر زندگی ام بمانم و به شما و به کارم افتخار می کنم.”
در هر حال معماری وی الهام بخش و بیان کننده انرژی روح انسان و توسعه تخیل بشری است که ما را دلشاد و شگفت زده کرده و کار او که به شکل تندیسی با ساختار دینامیک که نشاندهنده روح انسانی در خلق محیطی برای زندگی ، بازی و کار ماست. یکی از موفقیت های کالاتراوا پیشینه آکادمیک وی بود. او به زبان های اسپانیایی ،انگلیسی ،،فرانسه و آلمانی به روانی صبحت می کرد و مرزهای بین معماری ، هنر و مهندسی را میگذراند.کالاتراوا یک چهره معروف و راهنمای نسلی است که معماری جهان رامشهور نمود.

خانه نزدیک سواحل «زوریخ-سـی» هم خانه و هم دفتر کار اوست، که خصوصیات و مراحل کاری او را به خوبی نشان می دهد. این خانه سنگی علی رغم وجود تعدادی از مجسمه های او در محوطه چمن کاری، نشان دهنده طبقه متوسط جامعه است.یک ملاقات کننده ممکن است نتیجه بگیرد که این خانه نه خانه یک مهندس معمار که خانه یک مجسمه ساز یا نقاش است.اگر طرح ها یا ماکتهای معمارانه کمی در خانه وجود داشته باشد، مجسمه ها در همه جای خانه دیده می شوند. وی می گوید« گاهی ترکیب های هنری مجسمه دار ایجاد می کنم که اگر دوست دارید ، می توانید آنها را مجسمه بنامید».«آنها بر اساس عقاید خیلی شخصی هستند.مانند فیلینی یاکوروساوا که قبل از فیلمسازی نقاشی می کردند، من مجسمه می سازم. »

سانتیاگو کالاتراوا  و ساخت پل ها:

کالاتروا این بومی اهل والنسیای اسپانیا ،کسی که با گذشته غنی معماری قرون وسطی ای که به او به ارث رسیده ، در واقع آموزاننده رسمی آن دوران می باشد . او در زمان نوجوانی وقتی که اسپانیا در دیکتاتوری به سر می برد برای آسایش از محدودیت سفر کرد و این مسئله به او اجازه داد که مطالعاتش را در پاریس و سوئیس همچون یک بورسیه ادامه دهد . او فوق لیسانس خود را از والنسیا و دکترا را از ETH زوریخ دریافت کرد .کالاتراوا نخستین دفتر خود را در زوریخ تاسیس کرد که خیلی زود تحسین همگان را در طراحی پل برانگیخت . او کار خود را با طراحی پل باخ درودا و در سال ۱۹۸۴ برای بازیهای المپیک بارسلونا شروع کرد . از جمله شاهکارهای او در پل سازی ، پل زیبای آلامیلو در سال ۱۹۹۲ و پل بیلبائو در سال ۱۹۹۷ و پل آلامدا در سال ۱۹۹۵ می باشد . تاسیس دومین دفتر وی در پاریس در سال ۱۹۸۹ همزمان با طراحی ایستگاه فرودگاه لیون بود که در سال ۱۹۹۴ تکمیل و به بهره برداری رسید . همزمان با این کار او عمارت BCE را در تورنتو طراحی کرد . سومین دفتر او در والنسیا در سال ۱۹۹۱ با شروع کار برروی شهرک علم و هنر که یک مجموعه کامل فرهنگی است تاسیس شده است .
خلاقیت هنری به همراه رعایت تکنیکهای طراحی از عناصر شاخص کارهای این هنرمند معمار می باشد که می تواند به عنوان سرمشقی برای هنرمندان کشور عزیزمان ایران مطرح شود که الهام از طبیعت ، رعایت نکات علمی ، استفاده از پیشینه تاریخی و در یک کلمه فرهنگ بومی گذشته چگونه توانسته است در خلق آثاری فوق العاده به یک هنرمند در گوشه ای دیگر از گیتی ، نوید بخش و الهام دهنده باشد. سانتیاگو کالاتراوا ، شخصیتی که بیشتر به واسطه فعالیتهای معماری اش شهرت یافته است ، به هنر به عنوان انگیزه و محرکی برای خلق آثارش می نگرد . شیفتگی و تمایل وی به هنر در طی سالها را می توان در تعداد مبهوت کننده طراحی ها و مجسمه هایش تا به امروز ، درک کرد .در طی ۲۰ سال گذشته ، وی بیش از ۶۵۰۰۰ اسکیس و طراحی در آرشیوش جمع آوری کرده است . کالاتراوا بیان می کند که گوناگونی و تنوع در طراحی هایش منعکس کننده اهمیتی است که وی به هر جزء می دهد ، به گونه ای که حتی اندازه و کیفیت کاغذ ، ایجاد کننده یک گفتگو میان خود و طراحی است .
اسکیسهای اولیه کالاتراوا چندان حال و هوای معماری را ندارند ، تنها در مراحل اصلی طراحیست که واقع گرایی این اسکیس ها نمود می یابد . به هر حال وی از همان ابتدا که به دنبال بیانی هنری است ، نوع تفکر واقع بینی را نیز کنار نمی گذارد .همچنین کالاتراوا چندین هزار طراحی از بدن انسان دارد که اکثر آنها بدون آنکه از روی مدلی خاص کشیده شده باشند ، تصوری ترسیم شده اند . شیفتگی شدید او به این زمینه در پرتره ها ، پیکرهای فردی و جمعی و پیکره هایی که تکامل یافته و در یک پروسه طراحی معماری دخیل شده اند ، بازتاب می یابد. تعدادی دیگر از طرحهای وی شامل مجاورتی از مکعب ها و بدن انسان در حالت های مختلف هستند . برجسته ترین این نوع آثار ، تنشی پویاست که در نزدیک شدن پیکر یک دونده و تعدادی مکعب حاصل شده است .کالاتراوا خود را یک طراح نمی داند .طراحی با کارش آمیخته شده و آنرا راهی دیگر برای کسب پتانسیل ایده هایی بر می شمرد که او را مجذوب می کنند .میزهای او از پویاترین طرح های مبلمان هستند .
تعداد قابل ملاحظه ای از اسکیس ها ، نمونه های اولیه و میزهای ساخته شده وی بر پایه پیکر انسانی است که زانوها ، بازوان و یا سر ، شیشه ای را در بالا تحمل می کنند .این ترسیمات در واقع مجسمه هایی هستند که با سطح صافی که بر روی آنها قرار گرفته تغییر شکل عملکردی یافته اند ، به گونه ای که به جزئی اصلی از کل فرم تبدیل شده اند .طرح ها و مجسمه های او را می بایست به عنوان کارهایی هنری در اصالت خودیش نگریست . در عین حال ، در اولین گام ها از پروسه خلاقیت کالاتراوا ، آنها یک لابراتوار یا فضایی برای رشد و جهت گیری کانسپت ها شکل می دهند ، تا وسیله ای شود برای روح بخشیدن به افکار و تجزیه وترکیب فرمها . این لابراتوار مخزنی را از ایده های گوناگون فراهم می آورد که از گفتگوی با طبیعت و با فرمهای آشکار در تاریخ هنر و معماری ناشی می شود . در اینجا خاطرات گذشته با تصوراتی از دنیای آینده آمیخته می شوند – ترکیبی از علم مهندسی ، ریاضیات ، طراحی به خودی خود و پاسخ سازه بویژه به نیازهای عملکردی.

 

سبک کاری  سانتیاگو کالاتراوا:
کارهای کالاتراوا بیشتر مانوس و الهام گرفته از طبیعت و در خیلی موارد متاثر از اندامها و ارگونومی بدن انسان است. با این حال تشابهات زیادی هم به سبک اکوتک دارد که در زیر در مورد این سبک توضیحاتی ارائه شده است.
اصل طراحی در این سبک بر این اصل استوار است که ساختمان ، جزئی کوچک از طبیعت پیرامونی است و باید به عنوان بخشی از اکوسیستم عمل کند و در چرخه حیات قرار گیرد . معماری اکوتک ، طراحی است مردمی و لذا کیفیت فضاهای داخلی ساختمان اهمیت ویژه ای می یابند. حال این سئوال مطرح است که کیفیت خوب چگونه حاصل می آید ؟ بدون تردید کیفیت مطلوب بدون توجه به طبیعت ، نورگیری مناسب فضاها و تهویه مطبوع فراهم نمی آید . در ضمن از آنجا که پایداری و ماندگاری خود ساختمان به عنوان یک پدیده مد نظر است ، لذا ساختن با کیفیت بالا و استفاده از مصالحی با قابلیت ماندگاری طولانی نیز باید در نظر گرفته شود.رسیدن به چنین شرایطی با استفاده از مدیریت کارآمد و به کار گیری آخرین تکنولوژی ها صورت می گیرد . دستیابی به استانداردهای بالای کیفیت ، امنیت و آسایش که در واقع سلامت انسان ها را تأمین می کند از مهمترین اهداف معماری اکوتک است . در ضمن این نکته را نباید نادیده گرفت که بهره گیری از تجربیات گذشتگان در بهبود کیفیت معماری، راهگشای دستیابی به طراحی پایدار خواهد بود. بهبود کیفیت معماری در طراحی اکوتک در راستای نیل به یک هدف صورت می گیرد و آن هم آسایش است . نکته مهمی که در این نوع معماری مورد توجه قرار می گیرد ، آن است که تمامی عوامل دخیل در آسایش ، مرتبط با هم و به صورت یک سیستم واحد در نظر گرفته می شود آنچه زیر مجموعه آسایش در معنای عام آن قرار می گیرد عبارتند از : آسایش ، آرامش ، امنیت ، ایمنی و سلامت آنچه به تفصیل پیرامون معماری گفته شد ، نشان دهنده نوعی نگرش به معماری است که بر چند نکته اساسی اشاره دارد:
۱- کیفیت گرایی
۲- توجه به آینده
۳- توجه به محیط
لذا معماری اکوتک یک سبک فرمال و برگرفته از شرایط زودگذر و هیجانات آنی نیست ، بلکه در بطن خود واجد مفاهیم عمیقی است که پیوند دهنده انسان ، طبیعت و معماری است . بیان و ابزار دستاوردهای علمی و فنی ، همواره از وظایف معماری مدرن بوده است . مدرنیستهای اولیه نظیر لوکوربوزیه و گروپیوس ، به فن آوری به مثابه نیرویی که تغییر را موجب می شود ، توجه می کردند و بنابر همین ملاحظات بود که انسان آن را در معماری از آن خود ساخت و مورد ستایش قرارداد. هدف از معماری اکو- تک ( اکولوژی + تکنولوژی ) علاوه بر استفاده حداکثر از عوامل طبیعی و محیطی به همراه فن آوری روز ، بالابردن کیفیت زندگی برای آیندگان است . برخی از معماران برای ایجاد پیوند و هماهنگی بین انسان و محیط طبیعی از طریق فضای معماری به فکر استفاده از مصالح و مواد طبیعی و در مواردی کاربرد روشهای بومی افتادند و خصوصیات مصالح سنتی را از نو شناختند . معماری بومی که نتیجه پذیرش معیارهای معماری مردمی ، به عنوان روش طراحی توسط مهندسان معمار می باشد . این معماری وسیله ای برای ادامه ارزشهای ریشه دار، در یک بافت نوین است .معماری اکوتک با هدف حفظ محیط زیست بر موارد زیر تأکید دارد :
– کاهش اتلاف و پخش انرژی در محیط
– کاهش تولید تأثیر گذارنده ها بر سلامت انسان
– استفاده از مواد قابل بازگشت به چرخه طبیعت
– رفع سموم مواد
فعالیت های او در ابتدا بیشتر در زمینه پل سازی و طراحی ایستگاه قطار متمرکز بود برج مخابراتی زیبا ومتهورانه « مونتویی » در شهر بارسلون در مقر برگزاری بازی های المپیک ۱۹۹۲ باعث جلب توجهی جهانی به این ارشیتکت شداز آن پس پیشنهاد های بسیاری از سرتاسذ جهان به او داده شد به لطف همین پیشنهادات او توانست شهرتی جهانی پیدا کند و نایل به کسب جوایز وتندیس های بسیاری شد که برخی از آن ها بشرح زیر است .
۱:مدال طلای پژوهش و فناوری از پاریس « ۱۹۹۰ »
۲:مدال طلای از انجمن مهندسان سازه « ۱۹۹۲ »
۳:مدال طلای موئسسه معماران امریکا { AIA } « ۲۰۰۴ »
۴:جایزه ی { یوجین مکدرموت } از انجمن هنر انستیتوی تکنولوژی مساچوست
۵:عضویت در انجمن هنر و فرهنگ پاریس

سبک پیشروی کالاتراوا برای ادغام مهندسی سازه و معماری در پل سازی شهرتی جهانی یافته است. در حقیقت او را می توان دنباله رو مهندسان اسپانیایی مدرنیستی مانند فلیکس کاندلا و گائودی دانست . با وجود این، سبک او بسیار شخصی است و از مطالعات فراوان او پیرامون ساختار فیزیولوژیک بدن انسان و جهان طبیعت منتج می‌شود .
در سال ۱۹۹۳ موزه هنرهای زیبا نیویورک نمایشگاه بزرگی از آثار او را تحت عنوان «سازه و زیبایی» برپا کرد. در سال ۱۹۹۸وی به عضویت انجمن هنر و فرهنگ پاریس انتخاب شد.

 

سینمای باکس پیکسل در ووهان

شرکت مستقر در هنگ کنگ معماران one plus partnership ، پروژه سینمای باکس پیکسل را طراحی کرده اند ؛در این پروژه عنصر پایه ای یک پیکسل کوچک به عنوان اساس طراحی در نظر گرفته شده و این طرح به دنبال غوطه ور کردن بازدیدکنندگان به عرصه تصاویر متحرک و فیلم های سینمایی به واسطه ایجاد یک بنمایه بصری فراتر از واحد های مربع شکل است . واحد های مبلمان و مناطق پروگراماتیک که توسط همبستگی موضوعی از طریق پیکسل ها ساخته شده اند ، توسط جعبه هایی با ارتفاعات مختلف تعریف می شوند : کانتر صندوق ، کابین نمایش غذا ، کانتر سرو ، صندلی ها و میز ها که توسط برآمدگی های مکعبی شکل مانند یک مجموعه سه بعدی ایجاد می شوند . در سالن اداری بزرگ ، یک پوشش بزرگ مخروطی از بیش از ۶۰۰۰ قطعه هایی از پانل های فولادی ضد زنگ به شکل یک فضای قابل سکونت ایجاد شده که به طور کامل در اطراف بینندگان می پیچد .

2150634763878997091495201219277096_400_01

مـنـــــــبـع :

www.designboom.com

2150634763899909141710201210279146_400

2150634763879898742770201249278746_400

2150634763880801175245201220271176_400

2150634763900799416760201239279416_400

 

2150634763899572893700201237272896_400

 

2150634763900318402625201251278406_400215063476389933075099520121327756_400

ایجاد طیف در بدنه ی حجم

1-001_400_02
نکته:در ترسیم درختان باید به ابعاد آنها توجه داشته باشیم که خیلی بزرگ و کوچک نشود، زیرا بنا را تحت تاثیر قرار میدهد.

ایجاد کادر در آسمان با نقطه ی تاکید
1-002_400
نکته: به ایجاد سایه روشن در بنا توجه شود.

راندوی گرافیکی محیط پیرامون
2-003_400

2-004_400
نکته: در برخی موارد برای راندو از اشکال گرافیکی همچون دایره، مربع و… استفاده میشود.

راندو با جزئیات
3-005_400
نکته: وقتی بنا با جزئیات زیاد کار شده، به ترسیم و راندوی آسمان نیازی نیست.

ایجاد کادر با خطوط آسمان
3-006_400

معماری و دکوراسیون داخلی ویلایی بسیار زیبا در برزیل را مشاهده می کنید که از ویژگی های آن می توان به طراحی داخلی وسیع و مدرن و استفاده از عناصری مانند سنگ و شیشه اشاره کرد.در طراحی داخلی ودکوراسیون ویلا به زیبایی و کارایی توجه ویژه شده است.ویلای زیر حاصل یک طراحی قدرتمند است که به خوبی استفاده از شیشه وسنگ در دکوراسیون داخلی را به نمایش میگذارد. این ویلا با معماری و دکوراسیون داخلی منحصر به فرد ترکیب زیبایی از مصالح مدرن و نور پردازی را نشان می دهد.

معماری و دکوراسیون داخلی ویلایی بسیار زیبا در برزیل

 

معماری و دکوراسیون داخلی ویلایی بسیار زیبا در برزیل

 

معماری و دکوراسیون داخلی ویلایی بسیار زیبا در برزیل

 

معماری و دکوراسیون داخلی ویلایی بسیار زیبا در برزیل

معماری و دکوراسیون داخلی ویلایی بسیار زیبا در برزیل

 

کافه Graffiti در شهر وارنا بلغارستان قرار دارد. طراحی داخلی این کافه مدرن توسط استودیو MODE انجام شده است. از آنجا که در طبقه بالایی این کافه یک گالری هنر مدرن وجود دارد، طراحان تلاش کرده اند تا کافه Graffiti در هماهنگی کامل با این گالری باشد. از اینرو محیط داخلی کافه به دو بخش مجزا شده است؛ بخش جلویی که متناسب با نمای بیرونی ساختمان طراحی شده و بخش پشتی که بوسیله تغییرات ایجاد شده در کف و سقف، کاملاً از بخش دیگر متمایز شده است. طراحی ظریف و زیبای ستونها و سقف بخش پشتی و استفاده از میز و صندلی های مدرن، منجر به ایجاد فضایی مجلل، کاربردی و با جزئیات هنری زیاد شده است.

طراحی داخلی کافی شاپ

 

طراحی داخلی کافی شاپ

 

طراحی داخلی کافی شاپ

 

طراحی داخلی کافی شاپ

 

دفتر معماری ساندرز: استدیو برج

آخرین سازه تکمیل شده از یک مجموعه ی در حال انجام شش تایی، با نام ” استدیو برج”، طراحی شده بوسیله ی دفتر” معماری ساندرز” ، واقع در نروِژ، بر خلیج کم عمق جزیره فوگو در کانادا مشرف است. یک نیمرخ سیاه رنگ [سیلووت] در میان منظره ی صخره ای، فرم گوشه دار و همچنین پیچان را تشکیل می دهد؛ با یک نور گیر منحصر به فرد؛ که هم عملکرد پنجره را تشدید می کند و هم نور را بیشتر جذب می کند. این ساختمان سه طبقه، با مسیر ساحلی صخره ای از شهرهای مجاور، یا با پیاده روی در طول راهی چوبی با ۱۲ اینچ پهنا قابل دسترسی است؛ مسیری که از جاده شلوغ جدا شده، از روی باتلاق گذشته و به ورودی می رسد. در زمان ساخت، از این مسیر باریک به منظور حفاظت از گلسنگ ها، برای انتقال مواد با چرخ دستی استفاده می شد. یک شکل مثلثی حاصل از فرم، بالای ورودی را می پوشاند و نقش سایبان را بازی می کند. یک آتشگاه در طبقه همکف، آشپزخانه کوچک و سرویس بهداشتی در خدمت ساکنین موقت این بنا قرار می گیرد. پله ای در میان دیواری شیب دار، به طبقه اول منتهی می شود، و به هنرمندان اجازه می دهد تا بر روی سطح کناری آن تکیه کنند و از پنجره مثلثی به بیرون خیره شوند و نور شمالی را احساس کنند.

214263476008021678222520121236786_400

2142634760080492897365201229232896_400_01

214263476008089649458020129236496-1_400

21426347600808107871752012123786_400

2142634760080747558800201254237556_400

2142634760081534979105201213234976_400

214263476008145507211020125235076_400

2142634760081387049120201258237046_400

2142634760081278198665201247238196_400

ورودی
داخل شدن به یک بنا یا اطاقی در یک بنا و یا به محدوده ای تعریف شده از فضای خارج، متضمن عمل عبور از سطحی عمودی است که یک فضا را از فضای دیگر متمایز می کند. از آنجا که عمل ورود لزوما عمل رسوخ در یک سطح عمودی است، به جای اینکه به وسیله ایجاد سوراخی در یک دیوارانجام پذیرد می تواند به طریق ظریفتری عمل گردد. عمل ورود می تواند گذر از درون سطحی باشد که نه به صورت واقعی بلکه به طور ضمنی به وسیله دو ستون یا یک تیر در بالای سر به وجود آمده است. در حالت ظریفتر هنگامی که تداوم بصری و فضایی بین دو فضا مورد نظر باشد، یک اختلاف سطح می تواند علامت گذر از یک فضا به فضای دیگر باشد. در حالت عادی، هنگامی که از دیوار برای تعریف و بستن یک فضا یا مجموعه ای از فضاها استفاده می شود، ورودی با ایجاد یک باز شو در سطح دیوار به وجود می آید. در هر حال فرم باز شو از یک سوراخ ساده در دیوار گرفته تا مدخلی کار شده و دقیقا تفکیک شده می تواند تغییر کند.

 

صرف نظر از شکل دیوار و فرم فضایی که به آن وارد می شویم، سطحی که عمود بر مسیر رسیدن به فضاست ( خواه واقعی باشد یا ضمنی ) ورودی را بهتر معرفی می کند.
ورودی ها را به طور متعارف می توان در دسته های زیر گروه بندی کرد. هم تراز با سطح دیوار / پیش آمده/ عقب نشسته.
ورودی های هم تراز با سطح دیوار تداوم سطح دیوار را حفظ می کند و در صورت تمایل طراح می تواند تعمدا نا معلوم و گم شود.

slide1_400_02

 

 

ورودی های پیش آمده، عملکرد خود را در مسیر رسیدن به بنا اعلام می دارند و حفاظی از بالای سر ایجاد می کند.

 

 

slide2_400_01

در هر یک از دسته های بالا فرم ورودی می تواند شبیه فرم فضایی که انسان به آن وارد می شود باشد و یک تجسم قبلی از آن به وجود آورد و یا فرم فضا در تضاد باشد تا حدود ورودی را تقویت نماید و بر هویت آن به عنوان یک مکان تاکید ورزد.
در مورد مکان آن یک ورودی می تواند در مرکز سطح جلوی بنا قرار گیرد، یا اینکه از مرکز خارج شود و در خودش، حالت تقارن موضعی ایجاد کند. ارتباط مکان ورودی با فرم فضایی که انسان به آن وارد می شود عامل تعیین کننده شکل مسیر و نوع فعالیتهای درون فضا خواهد بود.

slide4_400

 

slide5_400

slide6_400

 

معرفی یک ورودی از طریق بصری به طریق زیاد می تواند قوی تر شود:
– ایجاد باز شو به حالتی کوتاهتر و عریضتر یا باریکتر از آنچه که انتظار می رود.
– ایجاد ورودی به صورت پرعمق یا دونفره یا غیر مستقیم.
– تفکیک باز شو به وسیله افزایش تزئینات یا عناصر تزئینی.
نقاط ورودی برای ایجاد مفهوم حرکت و ارتباط:
۱- تعریف ورودی برای ایجاد مفهوم مسیر حرکتی:

slide7_400

 

 

۲- ورود از نقاط ویژه:

slide8_400

۳- تعریف ورودی به وسیله ابعاد فضا. شکل و جایگِیری

slide9_400

ورودی در هر مجتمع تجاری علاوه بر اینکه باید حس دعوت کنندگی را به خوبی القا کند ,انتظار می رود المان شاخصی در تجاری باشد.

پس از گذشت ۴ سال از اجرای پروژه فرودگاه، پکن صاحب بزرگترین فرودگاه جهان شد که ساخت آن در زمان برگزاری المپیک ۲۰۰۸ به پایان رسید. طراحی این فرودگاه بسیار کارآمد و مفهومی صورت گرفته است و از نظر بازدهی و بهینه سازی، راحتی مسافران، پایداری و دسترسی به نور طبیعی بسیار با کیفیت و عملکردی طراحی شد است.

طراحی معماری فرودگاه

این فرودگاه به عنوان پیشرفته ترین فرودگاه در بهره وری عملیاتی و پایداری ستوده شده است.

معمار: نورمن فاستر و همکاران

مکان: بیجینگ، پکن، چین

سال ساخت:۲۰۰۸

مهندسی سازه و مکانیک: arup

طراحی منظر: مایکل دسویگن

طراحی معماری فرودگاه

 

طراحی ساختمان به گونه ای صورت گرفته که تا سال ۲۰۲۰ گنجایش پذیرش ۵۰ میلیون مسافر در سال را داشته باشد. هدف از طراحی فرودگاه حل پیچیدگی های مسافرت هوایی مدرن و ترکیب وضوح فضایی با استاندارد بالا و ایجاد فضایی دوستانه و نشاط بخش برای مسافران و همچنین مسافرت آسان بوده است.

قوسی که در ساختمان ایجاد شده دعوت کنندگی زیبایی را از مسافران انجام می دهد .حفره هایی که در سقف ساختمان ایجاد شده تهویه هوا و عبور نور در طول مدت روز فراهم می کند. عکسهای بیشتری از این پروژه زیبا در ادامه آمده است.

 

 

طراحی معماری فرودگاه

طراحی معماری فرودگاه


مقاله هماهنگی و تضاد در معماری و فضای شهری

مقاله هماهنگی و تضاد در معماری و فضای شهری

نویسنده مقاله : مهندس آرتور امید آذری

 

هماهنگی و تضاد در معماری و فضای شهری

هماهنگی و تضاد در معماری و فضای شهری

در مورد مقوله هاهنگی و تضاد در طراحی نکات زیر قابل توجه است:

برقراری ارتباط میان طراحی و زمینه.

ایجاد انسجام.

وحدت.

 

در عین حال برخی از تناسبات اجزا بنا که باعث وحدت خواهند شد عبارتند از:

پنجره ها.

محل قرارگیری درب.

عناصر تزئینی.

سبک.

مصالح.

خط افق.

ویژگیهای مشترک.

هر جائی برای خود دارای ترکیبی از عناصر و درجه ای از آزادی برای ایجاد تنوع است. یک ساختمان برای حفظ تناسب با زمینه و تقویت وحدت بصری نیازی به تقلید دقیق از شکل و فرم ساختمانهای مجاور ندارد، بلکه باید ویژگیهای مشترک و اساسی معینی را رعایت کند. طراحی متناسب با زمینه خود ابزار مهمی برای حفاظت می باشد، زیرا بدین ترتیب می توان ساختمانهای باارزش را در زمینه ای متناسب و تقویت شده نگهداری کرد.

مهمترین اقدام برنامه ریزان و شهروندان تأکید بر حفظ جنبه های مثبت موجود محیط توسط طراحان است. باید توجه داشت که طراحی و اجرای کامل و موفق یک پروژه بزرگ به عوامل زیر بستگی دارد:

محلی مناسب.

طراحی زبردست.

بودجه کافی.

کارفرمائی استثنائی.

نظام اداری کارآمد و حمایت کننده.

هنگام طراحی در بین ساختمانهای باارزش «رعایت ویژگی و مقیاس ابنیه باارزش محلی در بناهای جدید که موجب وحدت و یکپارچگی می شود، الزامی است.

حرکت کوچکی که در نمای این ساختمان جهت منعکس نمودن خطوط نمای ساختمانهای مجاور انجام گرفت، برای جبران تفاوتهای بسیار زیاد آن با بناهای مجاور کافی نیست. جایگزینی جان پناه سبک مصری با قرنیزی برجسته و مشخص و همچنین نوار عمودی و تیره پنجره هایی متناسب تر می تواند ارتباطی مثبت را به وجود آورد.

اغتشاش بصری

اگر اکثر ساختمانهای در یک فضای شهری با هم متفاوت و متباین باشند، نتیجه هرج و مرج و اغتشاش بصری خواهد بود.

 

تمرکز بصری

تباین و ناهمگونی می تواند جالب و هیجان انگیز باشد. ساختمانهای مهم در یک شهر می توانند با طرح و نحوه قرارگیری از سایر ساختمانها متمایز باشند. بدین ترتیب روی آنها تأکید شده و بر اهمیت آنها افزوده می شود.

 

 

طراحی همگون و متناسب با زمینه

طراحی همگون و متناسب با زمینه به ندرت امری مطلق و قطعی است. در بسیاری از موارد راه حل را می توان از بین مجموعه ای از گزینه های از حداکثر همگونی تا حداکثر تضاد و تباین انتخاب کرد.

 

طراحی یکنواخت

در این طراحی کلیه عناصر کاملاً شبیه به هم بوده و تکرار می شوند. وقتی از حد معمول خارج می شود، موجب خستگی بصری و عدم تشخیص ساختمانی از ساختمان دیگر می شود. این موضوع در دوران مدرنیسم به وقوع پیوست. نماهای مرکز شهر چندیگر که توسط لوکوربوزیه طراحی شد، از جمله این نوع طراحی است.

 

عدم امکان یا عدم لزوم طراحی متناسب با زمینه

در صورت عدم وجود زمینه مطلوب و یا هنگامی که قوانین و مقررات موجب تغییر اساسی باشند (افزایش شدید تراکم) ممکن است سازگاری و هماهنگی دقیق طرح با زمینه موجود لازم نباشد و طراح این اجازه را داشته باشد که به طراحی منطقه جهتی جدید ببخشد.

 

 

تفاوت شرایط

تصمیم گیری در شرایطی که گزینه ها کاملاً متفاوت باشد، ساده تر است. در یک موقعیت عادی می بایستی اهداف برنامه ریزی، شرایط اقتصادی و مجموعه ساختمانهای موجود را که تنها مبهم ترین ملزومات طراحی متناسب با زمینه را ارائه می دهند، در نظر گرفت. درک ماهیت مسئله اولین شرط تحلیل خوب طراحی شهری است.

 

آزادی عمل (در پس درختان)

در شرایطی که ساختمانها توسط شاخ و برگ فشرده درختان از دید یکدیگر پوشیده شده اند، مانند بسیاری از مناطق حومه ای بدون آسیب رساندن به زمینه سایر ساختمانها می توان از تعداد زیادی طرحهای متنوع استفاده نمود.

آزادی عمل (در مناطق در حال تحول)

در مناطق در حال تحول که ساختمانهای موجود آنها فاقد ارزش چندانی نیست و یا مناطق ارزشمندی که سیاستهای دولت برای ایجاد تغییرات اساسی آنها را پاره پاره نموده، امکان خلق زمینه ای جدید را فراهم می آورند. البته در مواردی که ویژگیهای ارزشمندی وجود داشته باشد که بتواند به عنوان شروع توسعه جدید محسوب شود، بسط این موارد حس هویت و تداوم فرهنگی جامعه را تقویت می نماید.

ارتباط اختیاری

 

در جائی که بناها دارای کیفیتهای مختلف هستند و بناهای خوب با ساختمانهای معمولی تر مخلوط شده اند، ممکن است روش انتخابی تر لازم باشد. مناطقی که تنها دارای احساس انسجام اندکی بوده و یا نظم هماهنگی نسبی دارند، از بعضی نقطه نظرات بیش از سایر مناطق آسیب پذیر می باشند. الگوهای همگون کننده و هویت بخش در مواقع ممکن می بایستی تقویت گردند و از ویژگیهای منفی طراحی بایستی احراز نمود.

 

هماهنگی نسبی (همگنی)

در مواردی که سبکهای متنوعی وجود دارد، امکان آزادی عمل بیشتری برای ارائه راه حلهای طراحی وجود دارد. آن ویژگیهای مشترکی که مبین احساس کلی وحدت و هماهنگی هستند، عناصر اصلی یک طرح سازگار و متناسب را به وجود می آورند. عناصر جدیدی نیز می توان به طرح افزود، مشروط به آنکه دارای ارتباط قوی طراحی باشند.

 

همگونی شدید

مناطقی که دارای آثار مهم معماری یا روحیه مشابه و جزئیات مشترک بسیار می باشد را نباید سبک شمرد، در چنین مناطقی، بهترین کار حفظ این ویژگیهای خاص می باشد؛ چنین امری مستلزم بناهایی است که کاملاً  با محیط سازگار و همگون باشند، معمولاً تقلید لازم نبوده، اما توجه دقیق به ارتباطات طراحی در همه سطوح ضروری می باشد.

 

شبیه سازی

در بسیاری از شهرها تقلید و شبیه سازی ساختمانهای مجاور به ندرت رخ می دهد. یک قطعه زمین بایر در بین ردیفی از ساختمانهای تاریخی یکسان با ارزش عالی معماری نمونه ای از موقعیت مناسب برای تقلید و شبیه سازی است. احداث بنائی که تنها دارای ظاهری تقریباً همگون باشد خطا بوده و از ارزش مجموعه می کاهد، زیرا قدرت جاذبه بصری ردیف ساختمانها حاصل تکرار دقیق فرم می باشد.

 

راهنمای طراحی

شبیه سازی ساده است. لذا تلفیق ویژگیهای مشترک که به مجموعه ای از بناها انسجام می بخشد (بین جدید و قدیم) مستلزم شناخت دقیق ماهیت ازتباطات طراحی و نحوه عملکرد آنها با هم می باشد. تهیه یک راهنمای طراحی که مسایل مورد توجه را توضیح داده و چند نمونه از راه حلهای قابل قبول برای مسائل و مشکلات معمول را ارائه دهد بسیار مفید خواهد بود.

شناخت پیوندهای طرح و نحوه استفاده از ضوابط

هویت و شخصیت مجموعه چنان قوی است که  نمی توان تصویر کرد هیچ سبک و نوع دیگر ساختمان در این مجموعه قرار گیرد، بدون اینکه مجموعه را دچار مشکلات زمینه و محیطی سازد. وحدت و یکپارچگی در یک  مجموعه حاصل عوامل ارتباطی زیر است:

خط افق آسمان.

فاصله بین ساختمانها.

تناسب پنجره ها، درب ها و غیره و نحوه استقرار آنها.

برجستگیها و فرورفتگی های نما.

فرم و شکل کلی بنا.

محل و نحوه حل مدخل ورودی.

جنس مصالح، پرداخت و بافت نما.

الگوی سایه حاصل از حجم و عناصر تزئینی.

مقیاس بنا.

سبک معماری، و

محوطه سازی در صورت وجود.

تنها آخرین ضابطه یعنی محوطه سازی در مورد خانه های کوئین آن وجود نداشته است. این ساختمانها درست از لبه پیاده رو شروع می شوند.

خط افق

در حالیکه شکل هر سقف نسبت به دیگری متفاوت بوده ولی دو عامل شیب و مقیاس موجب ایجاد وحدت گردیده و خط افق جالب و چشم نوازی ارایه کرده است.

فاصله گذاری

شکاف عمیق بین نماها در این ردیف از مجموعه طرحی از خطوط سایه عمودی به وجود می آورد که بی شباهت به استفاده از سکوت در آهنگسازی نیست و بدینوسیله با (پر و خالی ها) می توان به شیرینی ریتم در ردیف یک مجموعه اضافه کرد.

برجستگی ها و فرو رفتگی های نما

عقب نشینی از حد مالکیت لبه خیابان جهت ایجاد فضای کافی برای برجستگی پنجره ها و فرورفتگی برای تعریف فضای ورودی و شکاف بین ابنیه همگی موجب ایجاد احساس عمق و استواری طرح گردیده است.

 

تناسب پنجره ها، درب ها و دیگر عناصر

پنجره ها، درب ها و برجستگی ها و ستون های خانه ها هرچند دارای شکلهای مختلف هستند، اما تناسب مشابهی دارند که موجب ارتباط و پیوند آنها با یکدیگر شده است. طرح هر نما دارای ترکیبی از عناصر عمودی است که به صورت نوارهای افقی به هم متصل شده اند.

 

فرم و شکل کلی بنا

فرم های هندسی سه بعدی پیچیده هویت بخش این ردیف ساختمانی هستند. استوانه ها با حجم اصلی بنا ترکیب شده و در فرم مثلثی شکل سقف رسوخ می کنند. پنجره ها رو به بیرون توسعه یافته و به خلاف آن تورفتگی های عمیقی از حجم اصلی بنا حجاری می شوند. این شکل دهی برجسته و استادانه، مجموعه ساختمانهایی را به وجود می آورد که با توجه به اندازه خود دارای حجم و توده جالب توجهی هستند. هر تغییری در فرم با استفاده از عناصر هم اندازه دیگری انجام شده است.

محل و نحوه مدخل ورودی

نحوه و محل ورود به یک ساختمان معمولاً بخش مهمی از طراحی را تشکیل می دهد و هنگامی که درهای ورودی مانند این موارد دارای ویژگی های مشترکی هستند

جنس مصالح ، پرداخت و بافت نما

کنده کاری های چوبی، طاقچه ها و دیوارکوب ها، تزئینات سقف و شیروانی، سنگهای سرطاق و توفال کوبی های تزئینی تمام سطح بنا به جز چند قطعه چوب باریک و بلند را می پوشاند و همگی از بالا تا پائین به دقت رنگ شده اند. جزئیات نما به این مجموعه غنائی یادمانی بخشیده است.

 

سایه و نور

نحوه بازی آفتاب و سایه بر روی نمای یک ساختمان می تواند به اندازه ویژگیهای پایدارتر و ملموس تر حائز اهمیت باشد و خود موجب ایجاد کاراکتر و مشخصه ای بوده و در هماهنگی نماها نقش داشته باشد.

مقیاس بناها

در برخورد اولیه به نظر می رسد که این مجموعه ساختمانها دارای ارتفاع مشابهی هستند، اما بعضی ساختمانها، یک طبقه تمام بلندتر از ساختمانهای دیگر هستند. اختلاف ساختمان یا ترکیب فرم ساختمانی پنهان شده است. اگر چه شباهت ارتفاع کاملاً رعایت نشده ولی نقش بسزائی در ارتباط این ساختمان با هم ایفا نموده است.

 

نوعی ارزیابی از اعتبار یک مجموعه از ضوابط

در این اسکیس تمامی عناصر پیونددهنده در طرح مجموعه کوئین آن به گونه ای دیگر به کاررفته اند (معکوس یا وارونه). عدم موفقیت حاصل کار برای هر بیننده ای نیز واضح است. این تغییرات به شرح زیر است:

به هرحال سبکها پیامهای متفاوت و متضادی دارند. فرمهای تجملاتی کوئین آن که متعلق به اشراف قدیم است، هیچ وجه مشترکی با ساختمانهای اقتصادی و عملکردگرا ندارند. ساختمان جدید کاملاً در تضاد با یگر ابنیه این مجموعه است.

چند نکته احتیاطی

خانه های ردیفی کوئین آن نمونه کاملاً استثنائی است که مسائل در آن کاملاً روشن هستند. در اغلب موارد مسائل در آنها دشوارتر است. باید بدانیم که معیارها و ضوابط تصمیم گیری نمی کنند، اما به تعریف تصمیم گیرندگان کمک می کنند. لیست معیارها و ضوابط طراحی برای شناخت اشکالات و ارایه طریق اصلاح آنها بسیار مفید است.

چنانچه دستور العملهای طراحی شهری کامل نباشند، در اجرای کار با مشکل روبرو می شود، به عنوان مثال درخواست رعایت خطوط نمای ساختمانهای مجاور از طرح ممکن است تنها به یک خط روی نما ختم شود. بیانات کلی و مشابه می تواند مفاهیم و تفسیرهای کاملاً متفاوتی را برای افراد مختلف داشته باشد.

مسایل جاری

قرار گرفتن ساختمانهای مرتفع بزرگ و جدید در بین ساختمانهای تجاری قدیمی تر و نسبتاً کوچکتر مشکلی است که در بسیاری از شهرها به چشم می خورد. در مناطق باز حومه ای با کمک فضای سبز می توان مشکل راحل کرد، ولی در مناطق شهری که ساختمانها دارای مرز مشترک هستند، این امر موجب عدم هماهنگی خواهد شد. شکستن ارتفاع ساختمان بلند به صورت پلکانی یک روش برای ایجاد زمینه ای مناسب برای ساختمان کوچکتر است.

تغییرات زیاد ناگهانی در مقیاس را می توان با استفاده از مراحل و مقیاسهای میانی بین ساختمانهای کوتاه و ساختمانهای مرتفع یا بزرگ حذف نمود، یا لااقل به حداقل کاهش داد. در این صورت کوتاهترین پله یا شکستگی ساختمان بزرگ می بایستی در مقیاس متناسبی با ساختمان کوتاه باشد.  معمولاً ارتفاع متناسب این شکستگی تا دو و نیم برابر ارتفاع ساختمان کوتاه بایستی باشد.

خط نقطه چین حجمی را تعیین کرده که در صورت وجود توده ساختمانی اضافی از معبر عمومی دیده نمی شود.

ایجاد زمینه جدید

در اغلب شهرها بخشهای کوچک و بزرگی وجود دارند که فاقد هرگونه  زمینه خاصی هستند. در این قسمتها که آثار گذشته از بین رفته و ساختمانهای باقیمانده دارای هیچ ارزشی از لحاظ ساختمانی، زیبائی یا تاریخی نیستند. رایج ترین روش آن است که به نخستین طرح پیشنهادی از میان گزینه ها اجازه داد تا چهارچوب کار را مشخص کند، این امر مستلزم حداقل تلاش بر ایجاد زمینه ای جدید می باشد.

مناطق حساس

در مناطق تاریخی و حساس از نظر معماری و شهرسازی که اساساً از ساختمانهای دو و سه طبقه بوجود آمده می‌بایست تأثیر حتی کوچکترین انحراف از مقیاس موجود را به حداقل رسانید. یک راه حل ساده طراحی آن است که در نقاطی که حجم بالقوه ساختمانی از معابر عمومی قابل رؤیت نیست، اجازه احداث بنا داده بشود.

سوء استفاده از اصول و قوانین

یک فرد خوش صحبت و حرفه ای با استفاده از فن بیان و ترفندهای گوناگون می تواند از انجام کاری صحیح طفره رود. در این حالت در مقابل یک گروه نا آشنا با طراحی براحتی می توان کوچکترین حرکت طراحی را به مثابه کامل ضوابط و مقررات نشان داد. در شهرهای کوچک و ارگانهایی که متخصصین مربوطه وجود ندارد این اتفاق بیشتر رخ می دهد.

روش دیگری برای بخش های بدون زمینه موجود

تهیه زمینه‌ای انتخابی از میان نقاشیها و عکس‌هایی از مجموعه‌های خوب طراحی شده بعنوان الگو و مدل برای طراحی می تواند به عنوان روشی دیگر مورد توجه باشد. این روش در دفاتر معماری معاصر که از مجلات مانند پراگرسیو آرکیتکچر و دیگر مجله‌های معماری شبیه است.

تباین موثر

خیابانها، صحنه کارزار و جنگ پایان‌ناپذیر طراحی هستند. تباین برای ایجاد یک محیط شهری جالب و زنده ضروری است. اما همچون هر ادویه تندی در غذا می‌بایستی محتاطانه از آن بهره‌برد. این بهره‌گیری به مزاج جامعه مربوطه هم مربوط می‌شود (مانند ادویه در خوراک هندی، ایرانی و ژاپنی).

تباین بین این دو ساختمان در کادر این عکس جالب و از نظر بصری لذتبخش است اما در واقع هیچ کادر و هارچوب مشخص وجود ندارد.

– ساختمان مدرن، و متفاوت و در تضاد شدید با ساختمانهای مجاور خود می‌باشد.

هنگامی که ساختمان جدید دیگری در کنار ساختمان قبلی بنا شود، در صورت بی‌توجهی انسجام و پیوستگی چهارچوب ساختمانهای سنتی و دارای تزئینات ظریف تدریجاً از بین می‌رود.

تنها ساختمان کاملاً متفاوت با زمینه، اینگونه موارد بعنوان آخرین باقیمانده ساختمانهای قدیمی در بین ساختمانهای جدید در شهرهای قدیمی و رو به رشد سریع قابل ملاحظه است.

انواع گوناگون تضاد و تباین و همگنی

–         هندسه ساده و ترکیبی

–         هندسی

–         هندسی و ارگانیک

نکات مهم در مورد تباین

در کنار نکات منفی تباین نکات مفیدی درباره ماهیت تباین وجود دارد که می‌تواند ما را در رسیدن به نتایج صحیح و درست یاری کند.

ساختمان مرکز ایالت «ایلی نویز» ممکن است مانند یک مجسمه به نظر آید ولی اندازه و نحوه استقرار آن را به موجودیتی تفرقه افکن و مخرب در زمینه محیطی خود تبدیل کرده است.

وحدت و انسجام میدان کاخ دادگستری کالیفرنیا در اثر بی توجهی و وجود چند ساختمان ناهنجار و نامتناسب با زمینه تضعیف شده است.

هنگامی که همه ساختمانها بخواهند مرکز توجه و منحصر به فرد باشند. اغتشاش بصری پدیدمی آید. این مسئله نیز موجب گیجی، سردرگمی و ناآرامی خواهد شد.

ساختمانهای متضادی که در تقابل با یکدیگر و محیط پیرامونی هستند می‌باید از لحاظ بصری از یکدیگر جدا شوند.

محدود کردن ساختمانهای کاملاً متضاد در یک منطقه مشخص و خاص شریکی از راههای ممکن برای کاهش تأثیر مخرب بصری این ساختمانها می‌باشد، (مانند محل نمایشگاههای بین‌المللی).

برخی مناطق حومه‌ای اغلب دچار یکنواختی بیش از حد بوده که خود حاصل وجود یکنواخت شده و درخت و یک اندازه بودن اکثر ساختمانها می‌باشد. تزریق اندک ویژگی شهری به نقاط حساس و کلیدی یکی از راههای ممکن برای ایجاد نظم قطعی‌تری به این محیط می‌شوند.

تباین می‌تواند خدمات ارزشمند بسیاری را عرضه نماید که عبارتند از:

اعلام وجود یک فعالیت مهم اجتماعی.

اعلام وجود یک فعالیت کاربری مهم شهری.

ایجاد تمرکز بصری در یک فضای باز بزرگ.

شکستن خستگی بیش از حد مناطق یکنواخت.

ایجاد نظمی کلی در سیمای شهر با فهمی زیبا شناسانه.

ایجاد ریتم و ملودی متنوع و دلنشین در سیمای شهری.

آنچه غیر قابل قبول و غیر منطقی بنظر می‌رسد، پراکندگی بی‌مفهوم بی‌برنامه، ساختمانهای متباین در سطح یک مجموعه شهری است. تباین و تضاد بیش از حد تجملی خطرناک و غیر قابل قبول است. ساختمان کاملا متباین با تضاد کوبنده مدعی برتری است:

۱- دانه بندی درشت و بافت نا هماهنگ

۲- دانه بندی نرم و ریز و بافت هماهنگ

۳- دانه بندی درشت و خشن و بافت

new_picture_400

هماهنگی و تضاد در معماری و فضای شهری

مهندس امید آذری- کارشناس ارشد معماری دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران.

 

شرکت معماری آرتور و همکاران (AOA)
تلفن: ۲۲۹۸۳۳۸۵ و ۲۲۷۰۶۶۳۱
آدرس: فرمانیه، بلوار اندرزگو، خیابان وطن پور شمالی، بن بست هنگامه، پلاک ۳