گروه مهندسین ایران معماری
در این بخش تحت عنوان مقالات در معماری بر آن شده ایم تا مجموعه ایی از مقالات ،گفتارها و نظریات موجود در جامعه معماری ایران و جهان را ارائه دهیم، تا سرآغازی نوین در عرصه بحث مبانی و مفاهیم نظری معماری باشد.
سیستم اتوماسیون ساختمان
سیستمهای کنترل هوشمند دارای انعطاف بالایی خواهند بود که میتوان براحتی آنها را با نیازهای مختلف منطبق نمود. همچنین در هنگام بهره برداری براحتی میتوان عملیات تغییر و بهینه سازی برای راهبری بهتر و کاهش هزینه های انرژی و کاهش هزینه های تعمیراتی را انجام داد .
یک سـاخـتمان هـوشمنـد بـنـا بـه تـعریـف انـستیتو ساختمانهای هوشمند بنایی است که با استفاده بهینه از چند عنصر پایه : سازه و سیستم و خدمات و مدیریت و روابط درونی آنها ، محیطی مناسب و دارای صرفه اقتصادی ایجاد نماید . در ساختمان هوشمند بسیاری از اعمالی که ساکنان از روی عادت و بصورت غیر ارادی انجام می‌دهند توسط سیستمهای هوشمند انجام می‌گردد که باعث صرفه جویی در زمان و هزینهء نیروی انسانی می‌گردد.
با بکارگیری انواع و اقسام سنسورهای حسی در داخل و خارج ساختمان و با بکارگیری یک شبکه و سیستم واحد میتوان بصورت دائمی‌و بلادرنگ اطلاعات دما فشار رطوبت دبی هوا میزان اکسیژن و دی اکسید کربن را در اختیار داشت و از آنها در جهت رسیدن به شرایط ایده آل استفاده کرد. در یک ساختمان هوشمند با امکانات نرم افزاری بوجود آمده میتوان نمودارهای مختلفی را برحسب زمان دراختیار داشت و از آنها در جهت بهبود کیفی شرایط زیستی و حداکثر استفاده از هوای طبیعی را برای ساکنین بوجود آورد . در زمان کارکرد سیستم هوشمند ساکنان در جهت صرفه جویی مصرف انرژی حق باز کردن پنجره ها را نخواهند داشت و در ساختمانهای اداری قبل از اتمام ساعت کار این سیستم بصورت اتوماتیک و متناوب شروع به خاموش کردن سیستمهای تهویه مطبوع می‌کند .
در یک ساختمان هوشمند با امکانات بوجود آمده میتوان در هر زمان میزان مصرف انرژی بر پایه مصرف انرژی سوخت و برق را بدست آورد و از آن در جهت کاهش مصرف انرژی و بهینه سازی مصرف سوخت د ر ساختمان (مبحث نوزدهم – مقررات ملی ساختمان) بهره برد .بیشترین مصرف انرژی در ساختمان توسط سیستم روشنایی بوجود می‌آید که با هوشمندسازی این سیستم میتوان ازاتلاف انرژی تا حد زیادی جلوگیری کرد که این عمل با ترکیب روشنایی روز و روشنایی مصنوعی به بهترین نحو و خاموش کردن چراغها در زمان بدون مصرف بوجود می‌آید . سیستمهای مدرن مدیریت ساختمان امروزه برپایه وب – web base – نگاشته می‌شوند که بزرگترین حسن آن در بکارگیری امتیازات شبکه جهانی اینترنت و کنترل ساختمان از راه دور توسط سیستمهای ارتباطی متداول در دنیا است به اینصورت که با راه اندازی سایت ساختمان موردنظر و با وارد کردن شناسه کاربری و رمز عبور میتوان ازهر مکانی بر ساختمان احاطه داشت.
در اینگونه ساختمانها میتوان با نصب تابلوهای نمایشگر الکترونیکی در مکانهای خاص ساختمان و نمایش دادن اطلاعات مختلف از سیستمهای کنترلی ساختمان زندگی را برای ساکنین لذت بخش کرد .
اتوماسیون ساختمان، سیستم یکپارچه ای است که امکان برنامه ریزی، کنترل و نگهداری تجهیزات الکتریکی ساختمان را از هر مکان، فراهم می‌سازد. با وجود این سیستم، ساختمان هوشمند شما مسوول مدیریت مصرف انرژی، امنیت و ایمنی، سیستم روشنایی، کنترل تردد و مدیریت دسترسی افراد خواهد بود.
از دیگر مزایای سیستم های هوشمند ساختمان، امکان دسترسی به سیستم از راه دور و از طریق اینترنت و تلفن است. همچنین این سیستم می‌تواند تغییرات محیط را ارزیابی نموده و به صورت هوشمند، واکنش های مناسب را در موقعیت های خاص ارایه نماید.
اتوماسیون خانگی در کنار اتوماسیون ساختمان واجد ویژگی هایی است که فراهم کننده رفاه، آرامش و آسودگی بیشتر در داخل یک واحد مسکونی و متناسب با شیوه روز زندگی است.
انتظارات کاربران مختلف از سیستم اتوماسیون ساختمان، متفاوت است. طبیعتا انتظارات از سیستم اتوماسیون ساختمان در هتل، متفاوت از انتظاراتی است که در یک مجتمع مسکونی امید می‌رود. به همین جهت نرم افزار و سخت افزار سیستم به گونه ای طراحی شده است تا امکان ایجاد قابلیت های متفاوت برای کاربردهای گوناگون به سادگی امکان پذیر باشد.
اتوماسیون ساختمان علاوه بر فراهم کردن امکان کنترل و برنامه ریزی وسایل و تاسیسات خانگی از هر مکان در درون یا در خارج از خانه، شما را از وضعیت درونی آن نیز آگاه می‌سازد.همچنین باوجود اتوماسیون خانگی، ساختمان هوشمند شما مسئول مدیریت انرژی، سیستم گرمایش و سرمایش (HVAC)، روشنایی، کنترل تردد وایمنی، آتش نشانی و بسیاری از دیگر اجزای خانه که هرگز تصور اتوماتیک شدن آن را نمی‌کردید ، خواهد بود.
به طور کلی ساختمان هوشمند ساختمانی است که فن آوری اطلاعات و سیستم های ارتباطی درآن ترکیب شده و حاصل آن سیستمی یکپارچه، پویا و ایمن می‌باشد.
اتوماسیون ساختمان برای هرکس از یک جنبه ای جذاب می‌باشد:
برای بعضی نظارت از راه دور بر خانه و آگاهی داشتن از وقایعی که در آن اتفاق می‌افتد و برای برخی مدیریت سیستم انرژی و گرمایش و سرمایش و برای دیگر افراد رفاه ناشی از نصب سیستم جذاب است.
در ساختمانی که مجهز به سیستم اتوماسیون ساختمان می‌باشد کنترل روشنایی، تردد، گرمایش و سرمایش و سایر موارد گفته شده مطابق دلخواه کاربر برنامه ریزی میشود: به عنوان مثال درجه حرارت مطابق زمانبندی ارائه شده از طرف ساکنین خانه در طول روز و پس از خروج ساکنین در حدی که حداقل مصرف انرژی را موجب شود، قرار می‌گیرد و قبل از ورود ساکنین، با فعال شدن سیستم گرمایش و سرمایش درجه حرارت منزل در حد مطلوب قرار می‌گیرد. همچنین توسط این سیستم ورود و خروج افراد خانه و یا افراد غریبه از طریق Email , SMS و پیام صوتی به اطلاع سایرین و صاحبخانه می‌رسد و در صورت لزوم سیستم ایمنی فعال شده و با ارسال پیام صوتی به مرکز پلیس، آلارم های لازم نیز فعال می‌گردد.
کنترل بسیاری از تجهیزات خانگی نیز از طریق این سیستم قابل برنامه ریزی است: بعنوان مثال میتوان ماشین لباسشویی یا ظرفشویی را در زمانی که مصرف انرژی بالا نمی‌باشد و ساکنین خانه نیز در منزل نیستند روشن نمود.
همچنین توسط سیستم اتوماسیون ساختمان روشنایی نیز کنترل می‌گردد. به عنوان مثال اگر اتاق، خالی از ساکنین و لامپ آن روشن باشد، به طور خودکار و پس از چند دقیقه لامپ آن خاموش میشود.
علاوه بر برنامه ریزی موارد فوق، ساکنین خانه می‌توانند در هر لحظه دستورات لازم را به تجهیزات خانگی خود ارسال نمایند. به عنوان مثال بدون نیاز به جابجایی و با استفاده از یک ریموت کنترل، می‌توانند لامپ های درون یا بیرون منزل را روشن و خاموش و یا حتی میزان روشنایی آنها را نیز کنترل کنند.
امکان گزارشگیری از وقایع درون منزل نیز امکانی دیگر از سیستم اتوماسیون ساختمان است.با بهره گیری از این ویژگی شما می‌توانید در هر لحظه مرور کنید که طی روزها یا ساعات اخیر چه وقایعی در خانه اتفاق افتاده است. آیا کسی داخل یا خارج شده است و یا تجهیزی از وسایل خانه روشن می‌باشد و یا چه تلفن هایی به منزل شما شده است.
دسترسی به اطلاعات،ارسال فرامین و برنامه ریزی سیستم از چند طریق قابل انجام است:
– ریموت کنترل: با استفاده از یک ریموت کنترل و ارسال امواج رادیویی(RF) میتوان سیستم روشنایی و بسیاری از تجهیزات خانگی را از داخل منزل کنترل کرد.
– ماژول واسط: با استفاده از صفحه نمایش و صفحه کلید کوچک تعبیه شده در این ماژول میتوان برنامه ریزی و نیز کنترل تجهیزات را از درون خانه انجام داد.
– تلفن: با استفاده از تلفن میتوان از خارج یا داخل خانه، فرامین مورد نظر را جهت کنترل قسمت های مختلف سیستم ارسال کرد.
– شبکه اینترنت: با استفاده از اینترنت میتوان از هر نقطه جهان، کاملترین دسترسی به سیستم اتوماسیون ساختمان را ایجاد کرد.در این روش میتوان برنامه ریزی، کنترل و گزارشگیری از سیستم را انجام داد.
به عنوان مثال کنترل درجه حرارت، روشنایی و وسایل درون منزل از هر نقطه از دنیا قابل انجام است.بعلاوه امکان تغییر برنامه ریزی قبلی سیستم نیز وجود دارد. همچنین میتوان مشاهده کرد که در مدت دوری از خانه چه وقایعی و در چه زمان هایی رخ داده است.
به این ترتیب ساختمان هوشمند مجهز به زیر ساختهای مخابراتی قوی می‌تواند پیوسته نسبت به تغییرات محیط واکنش نشان داده و شرایط مطلوب را تامین نماید.
در ساختمانهای مسکونی با متراژ زیر پنج هزار مترمربع میتوان از سیستمهای اتوماسیون خانگی استفاده کرد که شامل اجزاء متنوعی است:
Motion Detection: از لحاظ امنیت و کنترل روشنایی کاربرد دارد
Pool & Spa: کنترل *****ها و دما وتاثیراشعه نور خورشید بر استخر
Vehicle Detection: در هنگام ورود وسیله نقلیه چراغها را روشن و تصویر دوربین پارکینک را بر روی تلویزیون سویچ می‌کند
Lighting: کنترل روشنایی بر اساس نیاز و برنامه زمان بندی شده
Irrigation: سیستم کنترل اتوماتیک آبیاری
Security: کنترل هوشمند امنیتی
Trend Temperature: نمایشگرهای دما و رطوبت هوای بیرون و داخل ساختمان
Multi Room Audio: سیستمهای صوتی هوشمند
Heating & Cooling: سیستم کنترل هوشمند سرمایش و گرمایش
Telephone & Internet: سیستم تلفن سانترال و شبکه داخلی و…
