معماری جهان
در تفکر مصر مرگ در مقابل زندگی قرار داشت . مصریان قدیم قبر را منزل ابدی و همیشگی می دانستند و اهمیت زیادی در ساخت آن قائل بودند و اولین قبرها به شکل مصطبه (هرم ناقص) بود .
شکل مصطبه ، احتمالاً از تیه های خاکی یا سنگی که مقبره های پیشین را می پوشانید الهام گرفته شده است .
سرداب مصطبه هیچ گونه ارتباطی با بیرون ندارد ، سوراخی در بالای محل تدفین بود که از آن جسد را به داخل هدایت می کردند و بعد آن را مسدود می نمودند .
معماری دورۀ کهن (تکامل مصطبه و ساخت اولین هرم)
هرم پله پله ای زوسر : این هرم نخستین مقبره عظیم پادشاهی بوده و شکل آن حد واسط مصطبه و هرم های بعدی است . ساختمان هرم زوسر نیز مانند زیگورات ها پله پله ای است ولی کارکرد آن بر خلاف زیگورات ها مقبره است نه معبد . معمار هرم زوسر ، ایم حوتپ نخستین هنرمند تاریخ است .
هرم زوسر درون مجموعه ای تدفینی به ابعاد ۵۴۰ متر در ۲۷۸ متر جای گرفته که پرستشگاههای سنگی ، بناهای آیینی و حیاطهایی متعددآن را احاطه کرده است . دیواری پیرامونی به طول بیش از ۶/۱ کیلومتر از سنگ به بلندای ۵/۱۰ متر ، مجموعه را در بر گرفته و دارای پانزده سطح فرو رفته ،همچون درگاه ورودی می باشد . از این میان ، چهارده ، دوازده کاذب و غیر واقعی اند ،تنها درگاه ورودی منتهی به مجموعه در بخش جنوب شرقی دیوار پیرامونی واقع شده پس از گذر از ورودی ، تالاری گسترده گردیده که ۵۴ متر طول دارد و سقفی متشکل از سنگهایی استوانه ای ، شبیه به تنه درخت نخل داشت که بر ستونهایی باریک استوار بود . سطوح این ستونها که خیاره دار می باشند ، کهن ترین ستونهای شناخته شده در مصر هستند . تالار ذکر شده ، به حیاط باز و بزرگ مجموعه منتهی می شود .
مجموعه همچنین شامل تعدادی فضای عبادتی است که ایمحوتپ سقف خیمه مانند آنها را از معماری کاخهای چوبی الهام گرفته بود . بناهای مذکور که با سنگ آهک شفاف طلایی ساخته شده اند ،بر روی دیوار بیرونیشان سه نیم ستون باریک شیاره دار کار شده است .
اهرام ثلاثه :
عبارتند از:
هرم خوفو (خئویس) ۲- هرم خصرع (خفرن) ۳- هرم منکوریچ (مرکرینوس)
هرم خوفو کهنترین و بزرگترین آنها است کهاز مصالح سنگ آهک با ظرافت زیاد ساخته شده است . طول ضلع قاعده آن ۲۲۷ متر و طول هر یالش ۲۱۷ متر و ارتفاع کنونی اش ۱۳۸ متر است این ساختمان در حدود ۵/۲ میلیون قطعه سنگ ساخته شده است و جهت یابی ان بر اساس (ستاره ها) چهار جهت اصلی است .
معماری پادشاهی میانه
مقابر صخره ای : در نقاط دور دست و درون صخره ها حفر می شدند . مقابر صخره ای متعددی در بنی حسن از این دوره بجا مانده است .
معبد منتوحرتب : در دیرالبحری قرار دارد در دامنه کوه جاسازی شده و ترکیب موفقی را بین معماری و طبیعت بوجود آورده است . در عین حال این معبد ترکیبی از عظمت اهرام دوره پیشین و تالارهای ستوندار چند طبقه است .
معماری دوره پادشاهی جدید
مقبرۀ ملک حشپ سوت : در کنادره قرار گرفته و از سه طبقه ستوندار تشکیل شده است . با شکوه ترین مرقد یا معبد مردگان سلطنتی از این میان مرقد ملکه حتشپ سوت بود که پیش از سرنگونی حکومتش ساخته شده بود . این معبد که در حدود سال ۱۵۰۰ پیش از میلاد در مجاورت خطوط معبد منتحوتپ از پادشاهی کهن ساخته شد ولی هرم آن را در حیاط جلویی نداشت ، از سطح کف دره تا سه طبقۀ ستوندار با خرپشته های اتصالی از پایین به بالا قد برافراشته است . نکتۀ قابل توجه ، تناسب بصری معبد با محیط طبیعی خود است . سنگهای دراز عمودی و افقی ستون بندیها و توالی رنگ سیاه و سفید یا روشن و تاریک با تقارن انسان – ساخته اش ، الگوی صخره ای پرتگاههای بالا را تکرار می کنند . تک تک ستونها ،که یا چهار گوش ساده اند یا به صورت یک شانزده ضلعی پخ دار تراشیده شده اند ، تناسب و فضایی هنری با یکدیگر پدید می آورند . تقریباً نزدیک به دویست پیکر ۀنقش برجستۀ همه جانبی در ارتباط با معماری این معبد ساخته شده بوده اند . نقش های نیم برجسته با رنگهای درخشان و خیره کننده ای که سراسر دیوارها را پوشانده بودند و بقایایشان را امروزه هم می توان مشاهده کرد ، به همین علت ساخته شده بودند . این نقشهای برجسته ، نمایشی از تولد ، تاجگذاری ، و کارهای بزرگ حتشپ سوت بودند .
