طراحی ایستگاه آتش نشانی
گروه مهندسین ایران معماری با مدیریت آرشیتکت آرتورامید آذری
در این بخش تحت عنوان مقالات در معماری بر آن شده ایم تا مجموعه ایی از مقالات ،گفتارها و نظریات موجود در جامعه معماری ایران و جهان را ارائه دهیم، تا سرآغازی نوین در عرصه بحث مبانی و مفاهیم نظری معماری باشد.
شماره تماس برای کسب اطلاعات بیشتر: ۰۲۱۲۲۹۸۳۳۸۵
مقدمه
انسان همواره از گذشته به دنبال آسایش و رفاه بوده و در طول زندگیش باحوادث ناگواروغیر مترقبه مواجه شده است که برای مقابله کردن با این حوادث ومشکلات همواره به فکر راهکارهایی بوده که در این زمینه یکی از اقدامات انجام شده نحوه سر پوش گذاشتن آتش است که این امر توسط پادشاه انگلستا ن در آکسفورد به مردم آموخته شد واعلام شداگر زنگ شهر به صدا درآمد برروی کلیه آتش های روشن سرپوش گذاشته شود وآنها راخاموش کنند ، زیرا شهر درخطر است .وقانونی ازسوی مقا مات شهر لندن تصویب شد که در خانه های بزرگ باید بشکه آب ونردبان آماده وسطلی پرازشن وجود داشته باشدتادر صورت حریق از آنها استفاده شود وهمچنین لوله های شبکه آب نصب کردند تادر موقع آتش سوزی بتواننداز آن کمک بگیرند .
این اقدامات انجام گرفت تا اینکه اولین موتور آتش خاموش کن توسط یک شرکت بیمه درلندن اختراع گردید ونخستین ایستگاه آتش نشانی در شهر نیویورگ برپاشد و به نام اتحادیه ملی حفاظت ازحریق نامگذاری شد.
وازاولین ا قدامات انجام شده در زمینه حفاظت ابنیه در برابر حریق در ایران سال۱۲۲۱هجری شمسی در تبریز انجام گرفت ودر این شهر توسط نیروهای روسی یک ایستگاه آتش نشانی احداث گردید.ودومین واحد احداث شده در پالایشگاه نفت مسجد سلیمان وآبادان درجنوب کشوراحداث شد وبعداز طی چندین سال در ایران ساخت ایستگاه آتش نشانی رواج پیدا کرد تا اینکه در سال ۱۳۵۰تعداد ایستگاه آتش نشانی در تهران به ۷ واحد رسید تا به امروز نیز ایستگاههای فراوانی در کشور برپا گردیده ولی هنوز کمبود تعداد ایستگاه آتش نشان احساس می شود.
طرح موضوع:
هنر معماری در مجموع برای مطلوبیت زندگی انسان در تلاش است بدین ترتیب برآورده ساختن نیازها وتامین آسایش موجودات بخصوص از لحا ظ جانی ومالی در اولویت قرار می گیرد حال با توجه به اهمیت موضوع عواملی موجود می باشد که نشان از کم توجهی وکمبود آن در ایران وبه خصوص در شهرستان قزوین احساس می شود و بررسی وتحقیقات انجام شده در کشور به ازای هر۴۳۳۴ نفر یک پرسنل آتش نشانی مشغول به کار است ولی در حالی که طبق استاندارد جهانی به ازای هر ۲۵۰۰ نفر به یک پرسنل لازم است این بدان معناست که در زمان حاضردر کشور حداقل به ۱۲۷۳۱ وحداکثر به۱۹۹۵۷ نفر آتش نشان نیاز است و ازعوامل دیگرمدت زمان حضور در حادثه در کشورها ۳ دقیقه است درصورتی که در ایران این مدت زمان به ۶ دقیقه می رسد حال با این گفته ها به این نتیجه می رسیم که شهری با جمعیت ۰۰۰/۱۰۰ نفری به طور میانگین ۱۲ کیلومتر مربع وسعت دارد ۲ ایستگاه مورد نیاز است پس بر اساس استاندارد جهانی برای شهرستان زنجان با جمعیتی نزدیک به ۶۵۰۰۰۰ نفر به یک ایستگاه متوسط و ۶ ایستگاه کوچک مورد نیاز است وبه ازای هر ۷۵ هزار نفر جمعیت اضافی ، پیش بینی یک محل برای استگاه کوچک ضروری است در حالی که در شهرستان زنجان در حال حاضر یک ایستگاه مرکزی وسه ایستگاه کوچک وجود دارد .
پس با توجه به گسترش روز افزون جمعیت و فرسودگی ساختمان های ایستگاه و با ارائه آماری که در
بالا ذکر شد کمبود ایستگاه آتش نشانی طبق استاندارد جهانی آتش نشانی در شهرستان حس میشود بنابراین با انتخاب این موضوع سعی درجبران کمبود و بروزکردن ایستگاه آتش نشانی برآمده ایم .
واز دلایل عمده انتخاب این موضوع عبارتند از :
۱- موضوع باید قابل اجرا باشد
۲- کاربردی و متناسب با زمان خود باشد
۳- برآیندی کلی از دوره کارشناسی
اهمیت وضرورت انجام پروژه:
ایمنی موضوعی اجتناب ناپذیر در عرصه مدیریت شهری است حال برای آشنایی بیشتر با اهمیت موضوع با دو سوال مواجهه می شویم .
۱-چرا این موضوع از اهمیت خاصی برخوردار است ؟
باتوجه به اینکه تامین امنیت جان و مال مردم در الویت قرار دارد وبا گسترش روز افزون شهر و فرسودگی ساختمان ایستگاه آتش نشانی و با ارائه آماری که ذکر شد کمبود ایستگاه آتش نشانی طبق استاندارد جهانی در شهرستان زنجان حس میشود بنابراین با انتخاب این موضوع سعی درجبران کمبود و بروزکردن ایستگاه آتش نشانی وسرویس دهی بهتر برآمده ایم .
۲- آثار و خطرات ناشی از عدم طراحی این موضوع ؟
با توجه به اینکه حادثه خبر نمی کند و بایستی به فکر آینده بود وچناچه باتوسعه شهر امکانات راتوسعه ندهیم ممکن است حوادث تلخ و ناکواری را بر جا بگذارد .
اهداف پژوهشی و طراحی :
اهداف پژوهشی :
۱- جمع آوری کلیه اطلاعات مربوط به ایستگاه آتش نشانی در حوزه های
-a حوادث
-b امکانات ماشین آلات و تجهیزات
-c پرسنل
۲-رسیدن به بانک اطلاعاتی یکپارچه در کل کشور
۳- بهبود نگهداری از تجهیزا ت
اهداف طراحی :
۱- مکان یابی صحیح ایستگاه
۲- تامین کمبود تعداد ایستگاه
۳- رسیدن به طرح مورد نظر با توجه به استاندارهای ملی
۴- رسیدن به طرح مطلوب با در نظرگرفتن ظرفیت مالی و اقتصادی شهر
فضاهای مورد نیاز ایستگاه
۱– اتاق اطلاعات و مخابرات
۲ـ آشیانه
۱-۲- فضاهای جانبی
۲-۱- در مجاورت آشیانه : ۱ـ انبار فوم جهت انبار کردن این مواد در گالن های مخصوص، ۲ـ انبار شلینگ های یدک شامل اتاق بسیار تمیز و خشک با امکان تهویه طبیعی و نصب قفسه ها با چنگک هایی که محل آویزان کردن سر لوله ها است، ۳ـ محل دستگاه های تنفسی با تهویه مناسب به هوای باز و امکان نظافت در حد بالاو ۴ـ بخش شارژ باطری متناسب با ابعاد و کلاس ایستگاه می باید پیش بینی گردند.
۱– محل شستشو
۴- مواد و مصالح
۱- محوطه تردد وسایل نقلیه عملیاتی و آشیانه می باید با مواد و مصالح مناسب جهت هدایت آبهای سطحی به کانال های پیش بینی شده برای این منظور شیب بندی شوند.
۲- دیوارهای آشیانه باید از نوع موادی ساخته شود که به راحتی قابل شستشو باشد و در کف این محل باید به اندازه کافی سوراخ های آب ریز جهت تخلیه آب های ریخته شده در اثر شستشو کار گذارده شود. این امکان شستشو با شیلنگ را در این مکان میسر و آسان می کند، ضمناً شیرهای آب گرم و سرد در مرکز و در کناره دیوارها باید نصب گردد بحدی که رفع نیاز شود.
۳- جایگاه های وسایل نقلیه ماشین آتش نشانی باید از مصالح غیر لغزنده مقاومی ساخته شوند که به هیچ عنوان چه در شرایط خشک و چه در شرایط مرطوب لغزنده نباشند.
۴- سطح زمین این محوطه باید از بتونی ساخته شود که هر یک متر مربع آن تحمل وزن ۶۱۰ کیلو گرم را داشته باشد.
۴- ورودی و خروجی
۵– آسایشگاه
۱- فضای رختکن، سرویس های بهداشتی ، دوش ها و کمدخانه ( جهت نگهداری لباس رسمی آتش نشان ها، پتو و بالش ، لوازم شخصی و …) ضمن اینکه باید در مجاورت استراحتگاه باشند ولی موقعیت آنها نباید به گونه ای باشد که استفاده از آنها باعث ایجاد سرو صدا و سلب آسایش کارکنان در حال استراحت گردد.
۲- فضای استراحتگاه باید حتی الامکان از سکوت و آرامش کافی برخوردار باشد. لذا مجاورت این فضا با فضاهایی که به واسطه عملکردشان مولد سروصدای مزاحم جهت استراحت کارکنان می باشند مجاز نیست .
۳-موقعیت فضای استراحتگاه در ایستگاه باید به گونه ای انتخاب گردد تا سروصدای ناشی از کاربری های مجاور ایستگاه باعث ایجاد اختلال در استراحت کارکنان نگردد.
۴- استفاده از تخت های دو طبقه در استراحتگاه مجاز نمی باشد.
۵- سرانه خوابگاه به ازای هر تخت ۷/۵ متر مربع در نظر گرفته شود .
۶- حداقل حریم خصوصی هر فرد در حال استراحت در استراحتگاه می باید از طریق پیش بینی یک پرده دور تخت تامین گردد.
۳- استراحتگاه باید دارای دسترسی بسیار سریع و ایمن به آشیانه باشد.
۶– اتاق فرمانده
۷– آشپزخانه
۸– اتاق سخنرانی و کلاس درس
۹– ورزش
۱۰– کمد خانه – رختکن – خشک کن – شستشو
۱۱– انبار عمومی
۱۲– میله فرود
۱۳– برج لوله خشک کن و تمرینات
۱۴– پارکینگ ها
۱۵– محوطه تمرینات
۱۶– مخزن سوخت
۱۷– چاه پمپ آب
۱۸– برق اضطراری
۱۹– فضای سبز و درختان
