اغلب مردم عکاسى را وسیلهٔ ثبت لحظهها مىدانند؛ اما برخى عکاسان آنرا به مثابهٔ یک ابزار هنرى بىنظیر یافتند که مىتواند در خدمت بیان هنرى قرار گیرد. از اینرو عکاسى چیزى وراى ثبت موضوع مىتواند باشد. در آغاز اغلب عکاسان از هنرهاى نقاشى و مجسمهسازى دوران خود تقلید مىکردند. بعدها عکاسى گرایشها و شاخههاى متعددى پیدا کرد و هنرمندان هر شاخه بهطور تخصصى به کار پرداختند؛ مثل عکاسان مستند، عکاسان هنری، تبلیغاتی، زیرآب …
هنرى
تبلیغاتى
فتوژورنالیسم (روزنامهاى)
نمایشى
معمارى
مستند
هوایى
فضایى
ورزشى
زیر آب
مستند – اجتماعی
دیجیتالى
هنرى
عکاسى هنرى هنر نشانهسازى یا هنر طراحى نور است که تاریخ پربارى دارد. خصوصاً در انگلستان که عکاسى در واقع ادامهٔ فعالیت پیشگامانى نظیر “بلیام هنرى فوکس تالبوت”، اچ. پى رابینسون، اسکار گوستاوریجلند، جولیا مارگارت کامرون و … بوده است و از دوربین براى خلق اثرى هنرى بهره گرفته شده استاز مهمترین اصول درک یک اثر هنرى داشتن تجربهٔ شخصى و دریافت محتوا از طریق شکل ظاهرى قوى و جذاب و توجه به اثر است. قدرت انتقال مفاهیم بدون کلام، در عکس یک رویداد هنرى منحصر بهفرد را بیان مىکند در نیمهٔ دوم قرن بیستم، روشهاى زیبایىشناسى به شکلهاى گوناگون ادامه یافت که شامل نمایش دقیق و عینی، عکاسى مستقیم، عکاسى مطبوعات براساس علائق شخصی، پیکتورالیسم نو و … مىباشد.
تبلیغاتى
شاخهاى است از عکاسى که در آن عکسهایى براى تبلیغ، رونق دادن به فروش، ارائه خدمات و آگاه کردن مردم گرفته مىشود. قبل از اختراع چاپ ماشینی، عکس بهوسیله هنرمند طراحى مىشد تا آماده چاب در روزنامهها و مطبوعات شود. پس از اختراع فیلم رنگی، مدتها طول کشید تا چاپ مکانیکى عکسهاى رنگى در سطح گسترده امکانپذیر شودبا پیشرفت در زمینهٔ تکنولوژى چاپ عکس، تقاضا براى عکسهاى تبلیغاتى افزایش یافت و چاپ در سطح انبوه، موجب کاهش هزینه شد. امروزه شاهد تنوع و کثرت پوسترها، بروشورهاى تبلیغاتی، بیل بوردها و عکسهاى تبلیغاتى در روزنامهها و مجلات هستیم. این تبلیغات در عرصهٔ تلویزیونى نیز در همین مجموعه قرار دارد
فتوژورنالیسم (روزنامهاى)
عبارت فتوژورنالیسم اولین بار در سال ۱۹۲۴ م توسط فرانک لوترمرت، رئیس دانشگاه میسورى بهکار گرفته شد. فتوژورنالیسم یعنى اتحاد کلامى لغت و تصویر براى ایجاد یک ارتباط قوى و مؤثر. گرچه روزنامهنگاران با استفاده از دوربین عکاسی، تصویر را براى بیان بیشتر گزارش، ارائه مىدهند. اما امروزه عکسهایى در این موضوع تهیه مىشود که نیاز به همراهى بیش از اندازهٔ متن و یا زیرنویس ندارد. بلکه لازم است پنج اصل معروف “چه کسی، چه وقت، کجا، چرا و چگونه” در آنها مراعات شود.
نمایشى
عکسهاى نمایشى لحظههاى ثابتى از صحنه بازى در یک نمایش را به ثبت مىرسانند. هدف بازنمایى هیجان صحنهٔ نمایش و فیلم است. این عکسها باید دقیق و واضح و با تمام جزئیات باشند. معمولاً این عکسها در حین تمرینات گرفته مىشوند تا در روزنامهها و یا براى تماشاگران در سالن نمایش، ارائه شوداز عکاسى نمایشى براى تبلیغات، روزنامهنگارى و چاپ پوستر بهره گرفته مىشود و براى چاپ آنها از نسخهٔ اصلى استفاده مىشود. در این عکسها، حال وهواى بازى و نمایش نشان داده مىشود؛ و اینکه نمایش کمدی، تراژدی، کلاسیک، عامهپسند و یا گونهاى دیگر است. این عکسها باعث ایجاد علاقه براى تماشاى نمایش مىشود
معمارى
عکسهایى را در بر مىگیرد که از نماى کلى بناها یا ساختمانها، بخشهاى بیرونى و درونى را ثبت مىکند. همچنین عکاسى از بناهاى تاریخى و پلها، برجها، طاقها، دیوارها و مجسمهها در این شاخه از عکاسى مىگنجد وظیفهٔ اصلى عکسهایى که به عکاسى معمارى مىپردازند، این است که بناها را همانطور که هستند، بر سطح دو بعدى نمایش دهند
مستند
عکاسى مستند، نمایش دنیاى واقعى است که بهقصد القاء مطلبى مهم به بیننده بهوجود آمده استعکاسى مستند بر نمایش غیردستکارى شده و واقعى موضوع براى یک قصهٔ از پیش تعیین شده با کادربندی، موضوع مستقیم و صریح و به دور از تعصب و تحریف مىباشد. در عکاسى مستند، عکسبردارى واضح و صادقانه از موضوعهاى مقابل دوربین با بررسىهاى متعدد و متفاوت از دیدگاههاى گوناگون و در مواردى نیز همراه با بکار بردن اصول زیبایىشناسى عکسهاى لحظهاى اهمیت بسزایى دارد درک این نکته که دوربین ضمن القاء حقیقت توانایى تفسیر و نقد آن را نیز دارد، منجر به آغاز دومین مرحله در تکوین تاریخ عکاسى مستند شد، پى بردن به قابلیتهاى دوربین در اینکه مىتواند به مثابهٔ آینهای، جامع را نشان داد، خود عرصهٔ تازهاى را پیشروى عکاسان نهاد
ورزشى
تقریباً همهٔ عکسهایى که در تمرینهاى پیش از مسابقه و عکسهائى که پس از مسابقه گرفته مىشود نیز عکس ورزش محسوب مىشوند. عملاً هر فردى در یک مسابقهٔ ورزشى مىتواند عکسهاى ورزشى بگیرد عکاسى ورزشى موضوعاتى مثل قهرمانپرورى ورزشکاران، تلاش آنها، شکستها و نظایر این را به تصویر مىکشد. و یا حتى عکسهایى از واکنشهاى بازیکنان و تماشاگران را ثبت مىکندکاسان ورزشى با دروبین خود، صحنههاى مختلف را در وضعیتهاى ایستاده، نشسته، درازکش و با بالا و پایین کردن ارتفاع دوربین خلق مىکنند
زیر آب
عکاسى زیرآب کلیهٔ تلاشهایى است که در جهت عکسبردارى (حتى فیلمبرداری) در زیر آب صورت مىگیرد. از عکسبردارى در استخر معمولى با کمک دوربین ضد آب گرفته تا عکسهاى حقیقى و علمى که با دستگاه کنترل از راه دور از اعماق دریاها گرفته مىشوددر دههٔ ۱۹۰۰ جک ویلیامسون، روزنامهنگار، عکاس و نویسندهٔ امریکایی، وسیلهاى اختراع کرد که سینماتوگرافى از زیر آب را عملى ساخت. این وسیله در ساختن اولین فیلم سینمایى تجارى به نام بیست هزار فرسنگ زیر دریا استفاده شدقبل از اختراع این دستگاه از دوربینهاى ساده درون جعبههاى ضد آب و یا در مراحل بعدى از دوربینهاى ضد آب استفاده مىشد. در سال ۱۹۲۷ مجله جغرافیاى ملی، اولین عکسهاى رنگى زیر آب را منتشر کرد. این عکسها توسط دکتر ویلیام لانگلى و چارلز مارتین تهیه شدندپیشرفت دستگاه تنفس غواصى در سال ۱۹۴۳ عکاسان را از حمل وسائل سنگین و دستوپاگیر رهایى داد و انگیزهٔ عکاسان براى ساخت و طراحى وسایل بهتر عکاسى زیرآب بیشتر شد
هوایى
پیش از بکارگیرى گیرندههاى تصویر دیجیتال، جمعآورى تصاویر هوایى از هواپیماها و سکوهاى فضایی، از مواد و محصولات عکاسى با کیفیت بالا و قدرت تفکیک بسیار عالى استفاده مىشد.گیرندههاى دقیقى تصاویر دیجیتال را در لحظهٔ گرفته شدن، به زمین مخابره مىکنند و نحوهٔ عملکرد، کاربردها، استفادههاى تصویرسازى هوایى را دچار تغییرات فراوانى کرده است. البته هنوز در مواقع ضرورى از دوربینها و فیلمهاى قابل ظهور و چاپ استفاده مىشود. از موارد استفاده و کاربردهاى تجارى تصویرسازى هوایى مىتوان، برنامهریزى شهرى و ناحیهای، جنگلداری، مطالعات محیط زیست و طبیعت، بررسى جمعیت، تولید محصولات کشاورزی، زمینشناسی، کشف منابع طبیعى و … را نام برد
فضایى
این نوع عکاسى اغلب براى توصیف تمام تصویرهایى بکار مىرود که از طریق قمرهاى مصنوعى به زمین ارسال مىشوند. همینطور اکثر تصاویرى ک با وسایل مختلف در فضا گرفته مىشوند و نیز بخشى از طیفهاى الکترومغناطیسى که بهصورت الکترونیکى ضبط مىشود و سپس به ایستگاههاى دریافت تصاویر در زمین انتقال مىیابند، نیز شامل این تعریف مىشوند
مستند – اجتماعى
عکاسى مستند – اجتماعى سبکى مشابه عکس مستند است؛ اما از ثبت و ضبط سادهٔ رویدادها فراتر رفته و بر نکتهاى قابل توجه در عکس تأکید مىکنداز عکاسان جامعهشناسان معروف مىهوان کارتیه برسون، ارنست هاس، بروس دیویدسون، لارى لاروس، ادى آدامز، یوجین ریچاردز و میلتون روگوین را نام برد. امروزه عکاسى مستند با هنر، علوم، جامعهشناسی، مردمشناسى و بسیارى از شاخههاى دیگر درآمیخته است
دیجیتالى
در دههٔ گذشته، هدف از عکاسى دیجتیال، رشد و پیشرفت روشهاى نمایشى ثبت و ضبط تصاویر موجود براى رقابت با کیفیت سنتى تصاویر تولید شده با “هالوژنهاى نقره” بوده است. اغلب به این نکته اشاره مىشود که عکاسى دیجیتال داراى مزایایى است که مىتواند از شیوههاى سنتى ممتاز شودبراى عکاسى دیجیتالى سه راه قابل دسترس وجود دارد: یکى استفاده از دوربینهاى الکترونیکى است که در این روش، تصاویر بهصورت علائم ویدئویى بر روى یک دیسک کوچک لغزان دو اینچى ضبط مىشود و هنگام استفاده از این علائم، به وضع و ترتیب دیجیتالى تبدیل مىشود. شیوۀ دیگر استفاده از نوعى دوربین دیجیتالى با قطع متوسط (۳۵ میلیمتری) است که انرژى نورى در لحظهٔ فشردن دگمهٔ شاتر به اطلاعات دیجیتالى تبدیل مىشود. این اطلاعات روى یک دیسک سخت قابل حمل و ضبط است تا بعداً توسط کامپیوتر، تغییر اصلاح و بازبینى گردد. آخرین روش با کمک اسکنر فیلم بوجود مىآید. اسکنر، تصویر اسلایدها یا نگاتیو را به تصاویر دیجیتالى با کیفیت عالى تبدیل مىکند