شاید دو واژه بتن و پایداری در نگاه اول کاملا متضاد یکدیگر باشند. اما در این مقاله به بررسی چگونگی ایجاد معماری پایدار با بتن میپردازیم.
در رابطه با متریال بتن چه میدانید؟
شاید بتوان نمونههای اولیه از این مصالح ساختمانی را در روم باستان و بناهای کلاسیک این دوره مشاهده نمود. اما در حال حاضر بتن به دلیل مقاومت خوبی که از خود نشان میدهد و از لحاظ صرف هزینه به نسبت مقرون به صرفه بوده میتواند گزینه خیلی خوبی برای ساخت باشد.
این ماده ساختمانی یکی از تطبیقپذیرترین مواد نیز هست. مصرف آن روز به روز در کل دنیا بالا رفته و بسیاری از زیر ساختها و پایههای هر شهری را از این ماده میسازند. مواد اولیه و مهمترین ماده تشکیل دهنده این عنصر ساختمانی، سیمان است. اما سیمان مسائل زیست محیطی زیادی را بهوجود میآورد. اما میتوان با تکیه بر دانش روز راههای نوآورانهای را در ایجاد بتن سبز و پایدار بدست آورد.
این روزها همه به دنبال جهانی پاکتر و همسازتر با طبیعت هستند. بتن نیز به دلیل وجود سیمان در آن و انتشار حداقل ۸ درصد از دی اکسید کربن جهان باید اصلاح گردد. امروزه در صدد کم کردن این کربن برای بالا بردن سطح بهینه سازی مواد و مصالح هستند. در خصوص بتن نیز فرآوردههایی وجود دارد که آن را با محیط و طبیعت سازگارتر مینماید. ساخت نوعی از بتن که جاذب کربن دیاکسید بوده و کرین را تسویه میکند. استفاده از نوعی بتن با عایق (ICF) و یا بتنهای با قابلیت استفاده مجدد از این دست مصالحی هستند که معماری را به سمت پایداری رهنمون میسازند.
سیمان کمتر و بتن با دوامتر
با توجه به مباحث مطرح شده، دو اصل مهم در این راستا را میتوان اینگونه نام برد. ساخت بتن با کمترین ردپایی از کربن و ساخت بتنی با دوام طولانی که نیاز به ساخت و ساز و تعمیر را کاهش دهد. برای جلوگیری از انتشار کربن دراثر فرآیند تبدیل سنگ آهک به سیمان باید میزان سیمان را کم کرد. کریتون، سردمدار دانش و فناوریهای هوشمند بتنی، طیف متنوعی از محصولات را ارائه میکند. که این بتن علاوه بر ضد آب بودن، دوام بالاتر و عمر طولانیتر از سیمان کمتری نیز در آن استفاده شده است. پس این عبارت مساوی است با پایدار کردن بتن:)
راههای گوناگونی را میتوان در خصوص کاهش سیمان در بتن ارائه داد. پس در نتیجه کربن کمتری نیز تولید خواهد شد. چه از طریق استفاده از سنگدانههای بزرگتر و با درجهبندیهای مناسب که فضاهای خالی کمتری را برای پر کردن با خمیر بتن تشکیل میدهند و چ از طریق استفاده از موادی با کیفیت بالاتر. بتن با استحکام بیستر به سازندگان بنا اجازه استفاده از مقاطع نازکتر را میدهد.
از طرفی مواد افزودنی کریتون با نام Hard-Cem میتواند دوام بتن را بیشتر کرده و در برابر سایش مقاومت آن را بالاتر میبرد. این ماده میتواند جایگزین سختکنندههای سمی شود. این ماده باعث افزایش سختی خمیر بتن میشود. طول عمر بتن را دو برابر میکند و در عین حال هزینههای نصب و نگهداری کمتری را در اختیار سازندگان قرار میدهد. این مسئله را به یاد داشته باشید که تمام این مراحل باعث کمتر شدن کربن و یا حذف آن میگردد.
استفاده مجدد از بتن
آیا واقعا میتوان از سیمان یا این مواد سنگی استفاده شده در آن،مجددا مورد کاربرد قرار داد؟
شاید در صریحترین حالت ممکن جواب مثبت باشد. حتی اگرچه کار سادهای نیست. این روزها میتوان برای تولید قطعات ساختاری جدید از بتن به صورت مجدد استفاده کرد. در این صورت بازهم ویژگیهای اساسی و مقاومتی بتن را حفظ کرد. پس در این صورت میتوان استفاده از مواد اولیه را کاهش داده و اثرات مخرب را نیز کاهش داد. به خصوص با در نظر گرفتن سیمان و بتن تولیدی در کل جهان.
پس از تخریب بتن و خرد کردن و دسته بندی آن و جداسازی مواد آسیب زننده مانند دانههایی از بتن که دارای رنگدانهها و مواد روغنی میتوان از آن مجددا استفاده نمود. میلگردها نیز میتوانند با بتن خورد شوند. زیرا میتوان آنها را به راحتی آهنربا جدا ساخت.در صورت امکان، مؤثرترین روش بازیافت، انجام خرد کردن در خود محل ساخت و ساز است. که هزینه های ساخت و ساز و آلودگی را که در غیر این صورت هنگام حمل و نقل مواد به معدن و از معدن ایجاد می شود، کاهش می دهد.
حدود ۶۰% از آنچه خرد می شود را می توان برای فرآیندهای بازیابی مواد با محدوده کاربری محدودتر نسبت به مواد اولیه، استفاده کرد. از این قطعات می توان به عنوان مصالح پایه سازههایی مانند جاده ها استفاده کرد. همچنین ممکن است سنگدانه های باقی مانده از سنگ شکن ها با رعایت گلانومتری مشخص شده در پروژه، جایگزین شن موجود در بتن شود. یعنی به جای سنگهای طبیعی از بتن خرد شده استفاده می شود. در حال حاضر قوانینی وجود دارد که با استفاده از بتن بازیافتی و ملاحظات مهمی در این فرآیند سروکار دارد.