با گذر زمان، جدایی از فرهنگ گذشته و بحران هویت، در کالبد خانه ها و دیدهای بصری شهرهای ایرانی پدیدار گشت. به طوری که دیگر نمی توان رابطه ای بین معماری معاصر و معماری غنی و پر محتوای گذشته این سرزمین یافت.
آیا خوانش‌هایی جدید از معماری سنتی ایران را دوست دارید؟
آ گاهی نسبت به تأثیر متقابل انسان، فرهنگ، روش زیست و محیط زندگی بر یکدیگر مورد غفلت واقع شده است. و یا تحت تأثیر تفکرات متریالیستی و سلطه‌گرانه حا کم بر شهرسازی قرار گرفته است. موضوع مهم هویت که در صورت شکل گیری شهر براساس مبانی نظری برگرفته از ارزش های فرهنگی جامعه به تجلَی هویت فکری و فرهنگی جامعه و مقابله با بحران هویت کمک فراوانی میکند.
هر ناحیه مسکونی باید با توجه به ساختارهای گوناگون خانوادگی و نیازهای مکانی و اجتماعی مختلف ساخته شده ایجاد شود. زیرا هر سایت و محل پروژه با داشتن ویژگی های فضایی و اجتماعی خاص خود، محیطی منحصر به فرد را به منصه ظهور می‌رساند. از این رو برای کسب مطلوبیت در حوزه ساختمان سازی به خصوص خانه و مسکن مدرن، باید اصول کیفی برگرفته از ویژگی های اجتماعی، فرهنگی، بومی و … یک منطقه مورد توجه قرار گیرند. شاید بارزترین ویژگی معماری سنتی سازگاری با اعتقادات و روش زندگی مردمان آن منطقه است.
خانه و مفهوم آن
خانه مهم ترین معیار جهت ارزیابی شکل کالبدی شهرهاست. بدیهی است که بدون خانه همه چیز در شهر معنای خود را از دست می دهد. به همین جهت می توان گفت نقطه اصلی کالبدیک شهر خانه محسوب می شود. اگر ما شهری را بدون عناصر خدماتی، تجاری، فرهنگی، در نظر بگیریم که صرفا دارای اجزاء سکونتی باشد شهری است با کاستی های فراوان. اما اگر شهری را با همه عناصر و عملکردها در نظر گرفته شود. و صرفا عناصرسکونتی را از آن حذف گردد دیگر به آن مجموعه نمی توان شهرگفت.
مفهوم خانه چنین بیان شده است : خانه زادگاهی است با سلسله مراتب و کارکردهای مختلف که سکونت کردن و زندگی کردن را برای همیشه در لوح وجود ساکنین حک میکندو.
Hashemi, (1996)
بررسی خانه سنتی ایرانی:
استفاده از مصالح بومی:
مصالح موجود منطقه و هم چنین استفاده یک نوع یا گونه های مشابه از مصالح در خانه ها تا در کوچه و خیابان از نظر سیمای شهری نیز نماهایی یکدست و عاری از برتری یکی بر دیگری به وجود آید.
در طراحی نماهای بیرونی و نمای داخلی نیز باید به رعایت این موضوع توجه کرد. از تزیینات افراطی و گران قیمت در نمای خارجی استفاده نکرد. و نباید خانه خود را از سایر خانه ها متمایز نمود که باعث جلب توجه سایرین شود. خلاف این امر موجب جریحه دار شدن احساسات فقرا می گردد.
طراحی داخلی:
از نظر طراحی درون خانه نیز بایستی از فضاهای غیر ضروری و تک کارکردی پرهیز نمود. و تا جای ممکن به گونه ای که به حریم ها و به حوزه خصوصی خانه آسیب نزند. از فضاهای چند منظوره استفاده نمود. در نظر گرفتن فضاهای ویژه مهمان نیزضروری است. اندازه اتاق ها باید برحسب نیاز بوده و از آن مقدار بزرگ ترنباشد.
معماری پایدار:
در این بین باید به مساله طراحی پایدار به نحوی که در خانه های سنتی ایرانی صورت می گرفته نیز اشاره کرد. که این گونه از طراحی بهترین روش برای پرهیز از اتلاف می باشد. پنجره ها و درگاه ها نیز بنابراین اصل با انتخاب تکنیک های متناسب با شرایط اقلیمی طوری طراحی می شوند. که سهم عمده ای در رعایت قوانینی دارد که زیاده روی در مخارج خانه و اسراف را ممنوع می داند.
