اخلاق در معماری

ethica : از اتوس یونانی به معنی عادت، راه و رسم و شخصیت با تشخیص خوب و بد. خیروشر …..  سروکار دارد.
بنابراین میتوان یک رابطه‌ای بین اخلاق و معماری پیدا کرد؛ چرا که وقتی صحبت از ارزش ها می کنیم، این ارزش ها اعمال و رفتارها در معماری هم جایگاه خاص دارد.

در مورد معماری از دید اسناد و مدارک مغرب زمینی، موضوع اخلاق بصورت واضح به قرن ۱۹ برمی گردد نخستین بار توسط یک معمار انگلیسی به نام پوجین pugin  و ویوله لودوک فرانسوی مطرح گردید.
اخلاق در چه رده ای از کارهای معماری مطرح می شود؟
در اندیشه ی معماری – تئوری – روش ها و …..
وقتی درباره ی خوبی یا بدی معماری صحبت می کنیم آن را از لحاظ اخلاقی مورد بررسی قرار می دهیم و نه زیبایی شناسی.

امور اخلاقی در معماری:

هنگام آموزش یک چیز و هنگام کار حرفه ای چیز دیگر هنگام ساختمان سازی از مصالح بد استفاده می کنی در کارهایت پاسیو می گذاری در حالیکه می‌دانی نور و هوا را به سمت پایین هدایت نمی کند.
از لحاظ اخلاقی مقررات نیز باید اصلاح شوند. مقررات سخت ولی منعطف و مناسب.
نمی توان تنها معمار را مخاطب قرار داد و باید مقررات نیز به مباحث اخلاقی توجه کند.
ویلیام موریس – هنرمند، معمار انگلیسی: (۱۸۶۰  – جنبش هنر و پیشه)
« معماری شامل تمام محیط فیزیکی است، که در زندگی بشری را احاطه می کند و تا زمانی که عضوی از اجتماع متمدن هستیم، نمی توانیم از معماری خارج شویم، زیرا معماری عبارت است از مجموعه تغییرات و تبدیلات مثبتی که هماهنگ با احتیاجات بشر، روی سطح زمین ایجاد شده است و تنها صحراهای دست نخورده از آن مستثنی هستند.»
جان راسکین – هنرشناس، نویسنده و منتقد انگلیسی:
« تعریف درست معماری بطوری که آن را از یک مجسمه متمایز می کند، عبارت است از هنر طراحی مجسمه برای یک مکان خاص و جانمایی آن در آنجا براساس مناسب ترین اصول ساختمان.»
لوکوریوزیه : (سوئیسی ، تابعیت فرانسه)
« اینکه معماری در لحظه ای از خلاقیت بوجود می آید، یک حقیقت انکار ناپذیر است، زمانی که ذهن درگیر چگونگی تضمین استحکام یک ساختمان و نیز تامین خواسته های برای آسایش و راحتی است، برای رسیدن به هدفی متعالی تر از تامین نیازهای صرفاً کارکردی برانگیخته می شود و آماده میگردد تا توانایی های شاعرانه ای را به معرض نمایش گذارد که ما را بر می انگیزانند و به ما لذت و سرور می بخشد»
لویی کان ۱۹۶۴ :
معماری واقعا” وجود ندارد، فقط اثر معماری موجود است. معماری در ذهن وجود دارد. کسی که یک اثر معماری را بوجود می آورد، آن را به روح معمای تبدیل می کند که نه سبک می شناسد و نه روش، فقط در انتظار ارائه و ظهور خویش است، معماری آنجاست، فاقد کالبد و غیر قابل اندازه گیری.
معماری یک چیز مادی نیست که بتوان آن را اندازه گرفت.
اخلاق موقعی مطرح است که عملی در بین باشد، در تعریف لویی کان ارزش اخلاقی برداشت نمی شود. ارزش های روحانی وجود دارد.

از آموزش معماری تا پرورش معمار
آنچه امروز تحت عنوان کلی ” آموزش معماری”  مورد بحث و بررسی قرار می گیرد، در دو راستای زیر قابل تفکیک و تشخیص می باشد.
۱-آموزش معماری
۲-پرورش معمار

۱-آموزش معماری:
آموزش معماری آنگاه امکان می یابد که تعریفی کامل و شامل و معلوم و مقبول از معماری وجود داشته باشد که بتوان آن را آموزش داد.
آموزش سنتی معماری و نیز آموزش در مکتب هایی چون ” بوزار”و      ” باهاوس”  نمونه هایی از آموزش معمای هستند که هر یک تعریفی جامع و مانع از معمار را مد نظر داشته و با تمام توان به آموزش آن می پرداخته اند.
هرچند میان آموزش سنتی و آموزش آکادمیک (بوزار – باهاوس) تفاوت های ریشه ای وجود دارد. ولی داشتن تعریفی روشن از معماری، ویژگی و نقطه اشتراک آموزش در این دستگاه ها میباشد.
۲-پرورش معمار:
پرورش معمار آن است که بی هدف قرار دادن شکل و تعریفی خاص از معماری به کشف و پرورش ویژگی‌ها و استعدادهای شاگرد پرداخته و هدف را تولید “معمار” و نه “معماری”  قرار دهیم و بپذیریم که “معمار” خود “معماری ”  را به وجود خواهد آورد.
پرورش معمار هنگامی ضرورت می یابد که معماری روز و معماری موجود فاقد کیفیت مطلوب بوده و ارزش آموزش دادن را نداشته باشد. همچون دوران آغاز رنسانس که با مردود دانستن معماری های سده های میانه (گوتیک) ، خواهان تعاریف و مصادیقی نو از معماری – هر چند واپس گرا و باستانی گرا – بود، و از طریق تشویق و ترغیب استعدادها و برگزاری مسابقه ها، زمینه ظهور معمارانی چون برونلسکی و آلبرتی را فراهم آورد و یا در زمان شکل گیری معماری مدرن که در پی از سکه افتادن معماری های کهنه، واپس گرا و التقاطی روز همچون باروک، نئوکلاسیک ، نئوگوتیک و ….  و با تاسیس مدرسه معماری باوهاوس کشف جذب و شکوفایی استعدادها مدنظر قرار گرفته است و معمارانی چون گرپیوس، لکوربوزیه و میس و ندرروهه امکان ارائه ی تعاریف و مصادیقی نو از معماری را پیدا کردند.قابل ذکر است که چه معماری رنسانس و چه معماری مدرن ، هنگامی که قوام یافته و تبدیل به مکتب معماری شده و بایدها و نبایدهایی را تعیین کردند، بار دیگر آموزش معماری را جایگزین پرورش معمار نموده و به تکرار و تدریس “معمار رنسانس” و “معماری مدرن”  پرداختند.