مسجد کبود تبریز
تامل در زیبایی و زیبایی شناسی یکی از مقوله هایی است که همواره در هنرهای مختلف از جمله معماری مورد توجه و تحقیق بوده است و کشف مفاهیم زیبایی شناسی در ادوار مختلف تاریخ و در بناهای مهم همواره یکی از دغدغه های مهم معماران برای ایجاد فضایی مطلوب تربرای آیندگان بوده است. یکی از شاهکارهای معماری ایرانی مسجد کبود تبریز است که ازتزئینات ارزنده ایی برخوردار است و جز نفایس معماری این سرزمین محسوب می شود. ا هندسه پلان و ترکیب حجمی خاص آن، باعث شده این بنا از دیگر نمونه های معماری مسجد در ایران متمایز باشد. بنای مسجد کبود تبریز هر چند شباهت فرمی به برخی آثار معماری عثمانی دارد، معماران سازنده آن که هنرمندان ایرانی خطه آذربایجان بودند، با کاربست تفکر بومی و فنون سنتی، چنان فرم وارداتی این مسجد را با عناصر فرهنگ معماری ایرانی آمیخته ساخته اند که محصول نهایی، سیمای معماری ایرانی به خود گرفته و بخشی از آن شده است.
توضیحات تکمیلی
مسجد کبود از آثار ابوالمظفر جهانشاه بن قرایوسف از سلسله ترکمانان قراقویونلو، مقتدرترین حکمران سلسله مذکور است که در سال ۸۷۰ هجری قمری به همت و نظارت جان بیگم خاتون، همسر وی و به نقلی صالحه دخترش ساخته شده است.
زلزله سال ۱۱۵۸ شمسی (۱۷۸۰ میلادی) آسیب فراوانی به مسجد وارد کرد و در اثر آن گنبدهای مسجد فرو ریخت. مرمت و بازسازی مسجد به منظور حفاظت و تعمیر بخش‌های باقی‌مانده شامل طاق‌ها و پایه‌ها از سال ۱۳۱۸ آغاز شد و در ۱۳۵۵ کارهای ساختمانی آن به اتمام رسید. بازسازی گنبد اصلی توسط مرحوم استاد رضا معماران انجام گرفته است و بازسازی کاشی‌کاری داخلی و خارجی هنوز ادامه دارد.
