رنگ شناسی و دایره رنگی
رنگ, ساده ترین وسیله ابزار بیان و ارتباز هنرمند یا بیننده است.
سه رنگ اصلی, آبی, زرد و قرمز است و ساده ترین رنگ ها سیاه و سفید است که به ندرت به صورت خالص در طبیعت یافت می شود.
آن چیزی که ما به عنوان رنگ درک می کنیم, در حقیقت امواج نوری است. فوتون (الکترون) های نور مریی, وقتی بر سطح جسمی برخورد می کنند بسته به نوع جنس, عناصر تشکیل دهنده و تراکم مولکولی آنها, بازتاب نوری از خود دارند که در نتیجه یک جسم یا عنصر, به رنگ یا رنگ های خاصی دیده می شود. اصولا امواج نوری موجود در نور سفید وقتی از طریق یک منشور به طیف رنگی تجزیه می شود به رنگ های موجود در آن, به صورت مجزا, قابل مشاهده می شوند. وقتی می گوییم جسمی به رنگ بنفش یا زرد یا قرمز است, معنای آن این است که این جسم فقط امواج بنفش و زرد یا قرمز را از خود منعکس می کند و مابقیه نورها از جسم عبور کرده, جذب شده و یا تبدیل به انرژی گرمایی می شوند.
دایره رنگ ۱۲ رنگه – رنگ های مکمل یا ثانویه
اگر دایره ای ترسیم و آنرا به ۱۲ بخش تقسیم کنیم, ۱۲ رنگ که حاصل از ترکیب سه رنگ اصلی زرد, قرمز و آبی است را ایجاد کرده ایم. رنگ های اصلی با بیشترین دقت ممکن مشخص می شوند. آن ها را در مثلثی طوری قرار میدهیم که زرد در گوشه بالا و قرمز در گوشه پایین سمت راست و آبی در گوشه پایین سمت چپ قرار دارد. این مثلث را در دیواره ای محاط می کنیم. شش ضلعی منتظمی در داخل دایره ترسیم می نماییم. در مثلث های متساوی الساقینی که با دو ضلع مجاور یک شش ضلعی بوجود می آیند, رنگی را که از مخلوط دو رنگ اصلی پدید می آید, قرار می دهیم. بدین ترتیب رنگ های ثانویه را نیز خواهیم داشت:
زرد+ قرمز = نارنجی
زرد+ آبی= سبز
قرمز+ آبی= بنفش
حال با شعاع مناسبی, بیرون دایره اول, دایره دیگری را می کشیم و حلقه بین این دو دایره را به ۱۲ قسمت مساوی تقسیم می کنیم. در این حلقه, سه رنگ اصلی و ثانویه را در جاهای مناسب خود قرار می دهیم به طوری که بین دو رنگ یک قسمت خالی باقی بماند. در این جاهای خالی رنگ های ثالثه را قرار می دهیم. هر یک از رنگ های ثالثه در مخلوط یک رنگ اصلی و یک رنگ ثانیه بوجود می آید:
زرد+ نارنجی= زرد-نارنجی
قرمز+ نارنجی= قرمز-نارنجی
قرمز+ بنفش= قرمز-بنفش
آبی+ بنفش= آبی- بنفش
آبی+ سبز= آبی- سبز
زرد+ سبز= زرد-سبز
