معماری همسو با طبیعت

در زندگی امروز، ارتباط ما با طبیعت و محیط طبیعی به حداقل خود رسیده است. معماران و طراحان حرفه ای در تلاشند تا بتوانند این ارتباط و پیوند میان انسان و طبیعت را دوباره بازگردانند. در این راستا راهکارهای چندی را می‌توان ارائه داد که در مقاله زیر به ادامه بررسی باقی موارد خواهیم پرداخت:

به چه میزان پیوند معماری و طبیعت را لازم میدانید؟

 طراحی پایدار، توسعه پایدار، طراحی با طبیعت و طراحی همراه با احترام به محیط زیست است. صرف نظر از آنچه “پایداری” نامیده می شود به عنوان سیستمهای طبیعی و فرهنگی در حال تداوم و تکامل در جوامع بشری است. پدیده‌های طبیعی (کوه،‌ دریا، دشت، جنگل و …) و چشم اندازهای جالب جغرافیا یکی از بی‌نظیرترین و جذاب‌ترین واحدهای ژئومورفولوژی محسوب می‌شوند. به طور کلی انسان و طبیعت‌ ترکیبی جدایی ناپذیرند.

در ادامه موارد مقاله شماره ۱ این موضوع به بررسی ادامه موارد پرداخته خواهد شد:

۵-با استفاده از پنج عنصر طبیعت

وقتی پنج عنصر طبیعت در اطراف ما وجود دارد، یعنی زمین، آب، آتش، هوا و فضا، ارتباط قوی تری با طبیعت احساس می کنیم. بدن انسان ما نیز با این پنج عنصر ساخته شده است. و با داشتن آن به شکل فضایی در اطراف، عناصر بدن ما و عناصر طبیعت با یکدیگر هماهنگ می شوند.

در فضای معماری، زمین به شکلی ساخته شده از مصالح خاکی، آب در محوطه، آتش و انرژی نوری که از خورشید است، به دست می آید. حداکثر درختان در سایت، و فضا به ارتباط بین فضاهای ساخته شده و باز اشاره دارد.

Image 1_Water body near the structure, Water Cherry House_© Frédéric Ducout

۶-معماری دوستانه حیوانات-پرندگان-دیگر گونه ها


وقتی می گوییم ترکیب معماری و طبیعت، به مصالح، منظره و فضاهایی که انسان در آن زندگی می کند فکر می کنیم. اما، فراموش می کنیم که وجود خود را با هزاران شکل زندگی دیگر نیز به اشتراک می گذاریم. انسان، از ابتدای وجود، در میان تعداد زیادی از فرم‌ها و اشکال طبیعی زندگی می کرد.

در طول قرن ها، با طراحی‌های پیشرفته خود و به عنوان نیاز به انزوا، بین خود و به نوعی طبیعت جدایی ایجاد کرده‌ایم. نه تنها بین «ما و آن‌ها»، بلکه بین ما به‌عنوان «انسان» و ما به‌عنوان «گونه‌ای درست مثل آن‌ها» جدایی ایجاد کرده است. با این حال، ساختارهای کمی وجود دارد که به طور متفکرانه برای زندگی انسان و سایر اشکال حیات طراحی شده‌اند.

Image 1_Design considering birds, The orange cube_© Maria Gonsalez

۷-مینیمالیسم در طراحی

در سنت ژاپنی، فلسفه ای به نام وابی سابی وجود دارد. که می توان از آن برای ترکیب معماری و طبیعت استفاده کرد. وابی به معنای تنها زیستن در طبیعت، سادگی، مینیمالیسم است. و سابی به معنای تجلیل از زیبایی پیری و فرسودگی، روستایی و پذیرش چرخه طبیعی زندگی – زوال – مرگ است. در فضای معماری، طراحی ساده و مینیمالیستی بدون خطوط و فرم های غیر ضروری و مصالح طبیعی که زوال و پیری را تجربه می‌کنند. می تواند محیطی را ایجاد کند که کاربران را بیشتر با طبیعت در ارتباط نگه دارد

Image 3_Design coexisting with nature, Guest house in Kyoto by B.L.U.E. Architecture Design Studio_© Toshiyuk

در آخر این بحث می‌توان دریافت معماران با توانایی ایدا‌پردازی خود تا چه میزان می‌توانند در زندگی روزمره ما موثر واقع شوند. ارتباط با طبیعت یکی از مهمترین برخوردهای معماری با انسان است. به‌کارگیری عماصر گوناگون و به خدمت گرفتن آن‌ها در زندگی برای راحتی و محیطی بهتر از ضروریات دانش یک معمار است.

سلسله مراتب ورودی

ورودی اولین بخش از ویلاها است که کاربران با آن مواجه می‌شوند. ورودی می‌تواند معرف بنا در نگاه اولیه باشد. پس طراحی آن در ویلاهای مدرن امروزی یکی از بخش‌های حائز اهمیت است.

در خصوص ورود به ویلا و سلسله مراتب آن چه می‌دانید؟

در معماری گذشته ایران ورودی از جایگاه مهمی برخوردار بوده است. فرآیند ورود از چند مرحله تشکیل می‌شد. این فرآیند با نام سلسله مراتب ورودی در کتب معماری دیده می‌شود. از ابتدا با مرحله پیشخوان یا جلوخان شروع می‌شد. گاهی جلوخان در بناهایی مانند مساجد و یا بناهای یادمانی فضایی وسیع‌تر را در برمی‌گیرد. جلوخان معمولا بنا را از فضای شهری جدا کرده و دعوت‌کنندگی را به درون ساختمان افزایش می‌دهد. این مکان معمولا با فضاهای اطراف خود کمی متفاوت است. با حوض، درختان و دیوارهایی تزیین شده با طاقنماها از محیط شهری اطراف خود جدا می‌شود.

بعد از جلوخان سر در خود را نشان میدهد. در آیگاه خود از چند بخش تشکیل می‌شده است. سکو، سردر و درب چوبی ۳ بخش اساسی درآیگاه هستند. سکو محل نشستن میهمانی بود که وارد خانه‌ نمی‌شد. و یا برای سوار شدن بر روی مهتر خود از آن استفاده می‌کردند. سردر نیز نیم‌گنبدی(کانه‌ای) بود که بالای در قرار می‌گرفت. در چوبی نیز دارای کوبه بود. این کوبه‌ها هم برای زنان و هم برای مردان ساخته شده بود.

بعد از گذشت از سر در وارد مرحله‌ای دیگر از ورود می‌شویم. هشتی فضایی است که پیش روی ما قرار دارد. هشتی در واقع به نوعی تقسم کننده فضاست. فضای اندرونی و بیرونی در خانه‌های اعیان نشین ورودی‌های جداگانه‌ای داشتند. در خانه‌های مخقرتر بیرونی در بالای ورودی قرار میگرفت و اندرونی از فضای هشتی وارد می‌شد. راهرو یا دالان فرد را از فضایی تاریک (برای دید نداشتن به داخل) به فضایی روشن هدایت می‌شود. محل بعدی میانسرا است. خرد اقلیمی کوچک در میان خانه‌هایی با حیاط مرکزی. حیاط یا میانسرا قلب خانه‌های کویری و کوهستانی هستند. گاهی به صورت گودال باغچه ساخته شده که در مناطقی مانند کاشان و یزد به وفور یافت می‌شود.

نمونه‌هایی از طراحی ویلاهای مدرن با در نظر گرفتن سلسله مراتب ورودی

ویلای Kostelec Residence

معمار: ADR

در این ویلا ورودی به این صورت است که ورود از فضای باز به فضای نیمه باز و در نهایت به فضای بسته می‌رسد. ورودی با کنسولی بلند تعریف شده است. ستون بتنی و کف کار شده باعث جدا شدن این قسمت از دیگر فضاهای محیط شده است. ترکیب بتن و چوب در ویلا فوق‌العاده بوده و ترکیبی معمارانه را نمایش می‌دهد.

Villa in Sicily

معمار:DAP Studio

ویلا سیسیلی با سکویی از محیط جدا شده و ورودی با طی کردن مسیری به داخل خانه می‌رسد. سکو علاوه بر جدا کردن ویلا از محیط، خود ورودی را متمایز می‌کند. به تراس که برسیم با عناصر متحرکی مواجه می‌شویم که برای فیلترینگ نوری تعبیه شده‌اند. ورودی ویلا با ستون و عقب نشینی تعریف می‌شود. ترکیب چوب و بتن سفید در این ویلا درخشان است.

نمونه‌ایی از طراحی ویلاهای مدرن با در نظر گرفتن سلسله مراتب ورودی (برند آرتور)

ویلای طالقان

ویلای طالقان در بستری سبز و پویا شکل گرفت. ایجاد نظرگاه در مجموعه برای استفاده از طبیعت پیرامون از اهداف طراحی است. طبقات بر اساس شکل بستر و احترام به سایت شکل گرفت و سبب ایجاد فضاهای پویا همانند کنسول های معلق و بام های سبز گردید. در این سایت از انرژی خورشیدی برای تامین سرمایش و گرمایش استفاده شده است.ورودی این فضا از پایین ترین قسمت از زیر کنسول طراحی شده به سمت بالا با پله‌هایی زیبا در حرکت است. ورودی تعریف شده با فضای سبز و کنسول معلق دعوت کنندگی اعجاب انگیزی را در نور به وجود آورده است.

سلسله مراتب ورودی در ویلای طالقان

همانطور که گفته شد در‌های ورودی از اهمیت خاصی در معماری ما برخوردارند. دکتر آرتور با هنر خود درهای ورودی را به زیباترین وجه ممکن طراحی می‌کند. در زیر چند نمونه از این طراحی ها را ببینید.

ساختمان مسکونی موج

برج باغ آبشار

مجتمع مسکونی شهریار

شرکت معماری آرتور و همکاران (AOA)
تلفن: ۲۲۹۸۳۳۸۵ و ۲۲۷۰۶۶۳۱
آدرس: فرمانیه، بلوار اندرزگو، خیابان وطن پور شمالی، بن بست هنگامه، پلاک ۳