نگاهی به کاربرد معماری سبز در زندگی شهری

معماری سبز را بیشتر با اصطلاح «معماری پایدار» می شناسیم. اصطلاحی کلان که به شرح تکنیک هایی در طراحی معماری می پردازد که همسو با نگرش های زیست محیطی بوده و با ایده احترام به طبیعت شکل گرفته است.

از معماری سبز چه می‌دانید؟

معماری سبز، در حقیقت روند تازه یی نیست. چرا که در بسیاری از تمدن های باستانی و معماری های سنتی از جمله معماری سنتی ایران به صورتی بنیادین وجود داشته است. همچنین نمونه بارز و سیستماتیک آن را می توان در «علم فنگ شویی» یا همان «هنر چیدمان چینی» دید.

امروزه در پی پیامدهای منفی جهان صنعتی، نظیر آلودگی روزافزون هوا و محیط زیست معماری در پی یافتن راه‌حلی برای بهره‌وری درست ساختمان‌ها است. کاهش منابع طبیعی و بحران انرژی، حفظ و پاسداری از منابع طبیعی جهان به یکی از مهم ترین دغدغه های انسان عصر حاضر تبدیل شده است.

اما معماری سبز با جست و جوی راهی برای به حداقل رساندن اثرات منفی ساختمان ها بر محیط زیست است. در حقیقت تلاشی است برای هم آوایی و همسویی با طبیعت. این کار از طریق افزایش کارایی و بهینه سازی در مصرف مصالح، انرژی و گسترش فضا. بدین ترتیب در معماری سبز به جای دشمنی با طبیعت، انرژی های آن را مهار کرده و به بهترین شکل در ساختمان ها مورد استفاده قرار می گیرد.

دستیابی به معماری ویلاهای سبز


دستیابی به چنین هدفی با اندک نگرشی ممکن می شود. به عنوان مثال در یک ساختمان سبز و همراه با طبیعت از مواد و مصالحی استفاده می شود. که برای طبیعت زیان نداشته و نه تنها آن را آلوده نمی کند. بلکه قابل برگشت به چرخه طبیعت است. ساختمانی که با استفاده از مصالح پیرامون خود و در عین حال به گونه یی مستحکم بنا شده باشد، خود جزیی از طبیعت می شود.در استقرار چنین ساختمانی، فراهم کردن دسترسی آسان به حمل و نقل عمومی و از جمله دوچرخه و پیاده رو مناسب مدنظر قرار می گیرد. چرا که بدین ترتیب استفاده از اتومبیل به حداقل خواهد رسید.

همچنین جهت یابی ساختمان با توجه به جهت بهینه تابش خورشید و با هدف حداکثر استفاده از نور طبیعی و کسب انرژی رایگان است. (به عنوان مثال تجهیز بنا با آبگرمکن خورشیدی و مولد برق نوری) . ولیکن آنچه در این گونه ساختمان ها به خصوص دارای اهمیت است. فراهم کردن راه و امکانی برای ورود طبیعت به بنا است. که می تواند مثلاً با ایجاد برش هایی در حجم و پر کردن آن با فضای سبز انجام شود.

این راهکارها اگرچه در دید نخست با اندیشه های حاکم «بساز بفروشی» امروز جامعه ما در تقابل است. ولیکن در نهایت، اقتصادی ترین شیوه معماری است. فراموش نکنیم طراحی ساختمان های سبز به صورت منفرد و تک به تک اگرچه خوب است. و لیکن کارساز نیست و باید همزمان با یک طراحی شهری سبز انجام شود. چرا که طبیعت متشکل از لکه های سبز جدا از هم نیست بلکه پوشش سبز گسترده یی است که باید شهر را در بر بگیرد.

نمونه‌ معماری طراحی ویلای سبز

Villa M

معمار: Triptyque Architecture

این ویلا با نمایی پویا و با اسکلتی فولادی در برابر شهر قرار می‌گیرد. این نما با گیاهانی که بر روی آن رشد می‌کنند. به جنگلی دارویی و عمودی تبدیل خواهد شد. علاوه بر زیبایی و رویارویی با سبزی ساختمان به پایداری آن کمک می‌کند. آسایش حرارتی را برای کاربران فراهم کرده و از طرفی زیبایی و خاص بودن را فراهم می‌آورد.این ویلا درصدد پدید آوردن معماری متمایز و نمایش کاربردی گیاهان در نماس. معماران آن تلاش میکنند تا شهر را با نمودهای دیگری از ساختمان نیز آشنا کنند. آن‌ها میخواهند شهر را با طبیعت آشتی دهند.

طراحی ویلای سبز نمای بیرونی
ویلای سبز سایت
ویلای سبز نمای بیرونی

شهر «دونگتان»


امروزه در دنیا تلاش های زیادی در این راستا صورت گرفته است. از اختصاص جوایز ارزنده به ساختمان های سبز گرفته تا سرمایه گذاری روی طرح هایی که بعضاً برخی از آنها پروژه هایی عظیم و شگفت انگیزند. از آن جمله می توان به طرح شهر «دونگتان» در چین اشاره کرد.

هدف این پروژه دستیابی به حداقل آسیب ممکن به محیط زیست است. شرکت آروپ طراح این پروژه ، آن را «نخستین شهر پایدار» نامیده است. که با وسعت ۱۴۸۲ جریب و برای سکونت ۵۰۰ هزار نفر در نزدیکی شانگهای، در دهانه رود یانگ تسه ساخته خواهد شد. مرحله اول این پروژه برای سکونت ۸۰ هزار نفر در سال ۲۰۲۰ میلادی به پایان خواهد رسید.

در این شهر از انرژی قابل تجدید استفاده خواهد شد. بیشتر خیابان های آن نه فقط مسیر عبور، که راه های خدماتی خواهند بود. که در آنها می توان پیاده روی و دوچرخه سواری کرد و انرژی ساختمان ها از طریق توربین های بادی، پانل های نوری و بازیافت تامین می شود.

طراحی سبز شهر «دونگتان»

شهر بدون کربن


یکی دیگر از پروژه ها در معماری سبز، نخستین شهر بدون کربن و ضایعات در «ابوظبی» است. که توسط دفتر معماری «فاستر و همکاران» طراحی خواهد شد. شهر ۱۴۸۳ جریبی «مصدر» با الهام از طرح شهرهای عربی محصور در میان دیوارها است. ولی دیوارهای سنگی و گلی آن با ورقه های «فتوولتاییک» با ظرفیت تولید ۱۳۰ مگاوات برق پوشیده خواهد شد.

با مهار انرژی خورشید و به کارگیری عناصر ساختمانی مقاوم در برابر حرارت همچون سایبان اضافی و سرمایش کف، این پروژه عظیم با احتیاط به قلمرو بیابان پا خواهد گذاشت. در زمین های پیرامون شهر که ۲۰ مایل با مرکز ابوظبی فاصله دارد، نیروگاه های فتوولتاییک و بادی، مراکز تحقیقی و مزارعی قرار می گیرند که سوخت کارخانه های شهر را فراهم می کنند.

این مزارع به کاهش ضایعات هم کمک می کنند. زیرا با جذب کربن، گازهای حاصل از کارخانجات را متعادل کرده و با پساب تصفیه خانه های آب شهر آبیاری خواهند شد. دانشگاه این شهر قرار است در سال ۲۰۰۹ میلادی افتتاح شود.

در اینجا هدف آن نیست که در برابر عظمت چنین پروژه هایی دچار حیرت و نا امیدی شویم. کافی است آگاه باشیم که تا امروز با غفلت و بی توجهی چگونه وضعیتی خطرناک برای سرمایه های طبیعی سرزمین مان به وجود آورده ایم. و از پیشرفت های جهانی باز مانده ایم. لازم است هر چه زودتر این روند را متوقف کنیم. کاهش مصرف سوخت های فسیلی با تکنیک های ساختمانی موجود و بدون هزینه های گزاف و تنها با به کارگیری طراحی مناسب نیز ممکن است.

شهر سبز

نمونه طراحی ویلای سبز توسط برند آرتور

ویلای طالقان

ویلای طالقان در بستری سبز و پویا شکل گرفت. ایجاد نظرگاه در مجموعه برای استفاده از طبیعت پیرامون از اهداف طراحی است. طبقات بر اساس شکل بستر و احترام به سایت شکل گرفت و سبب ایجاد فضاهای پویا همانند کنسول های معلق و بام های سبز گردید. در این سایت از انرژی خورشیدی برای تامین سرمایش و گرمایش استفاده شده است.

طراحی ویلای سبز: ویلای طالقان
ویلای طالقان: طراحی ویلای سبز

شرکت معماری آرتور و همکاران (AOA)
تلفن: ۲۲۹۸۳۳۸۵ و ۲۲۷۰۶۶۳۱
آدرس: فرمانیه، بلوار اندرزگو، خیابان وطن پور شمالی، بن بست هنگامه، پلاک ۳