ابیانه

ابیانه‌، روستای‌ کمیابی‌ است‌ که‌ هنوز توانسته‌ یکپارچگی‌ و وحدت‌ خود را چه‌ از نظر فرم‌های‌ زیبای‌ معماری‌ و چه‌ از نظر فرم‌ لباس‌، زبان‌، گویش‌ و آداب‌ و رسوم‌ حفظ‌ کند. این‌ همه‌ بخاطر باروری‌ فکر و آگاهی‌ مردم‌ این‌ خطه‌ از تاریخ‌ خود و پایداری‌ آنان‌ در حفظ‌ یادگارهای‌ نیاکانشان‌ است‌.

ایران‌ صاحب‌ موزه‌ سرخی‌ است‌ که‌ به‌ شکل‌ طبیعی‌ ایجاد شده‌ و توانسته‌ گردشگران‌ کنجکاو زیادی‌ را به‌ خود جذب‌ کند. این‌ مکان‌ دیدنی‌ در امتداد سرسبز و با صفایی‌ قرار دارد که‌ روستای‌ ابیانه‌ نامیده‌ می‌شود.

ابیانه‌ در زاویه‌ شمال‌ غرب‌ کوه‌ کرکس‌ و منتهی‌ الیه‌ رودخانه‌ برز واقع‌ شده‌ است‌. فاصله‌ آن‌ تا جاده‌ نطنز کاشان‌ ۲۲ کیلومتر است‌. خانه‌های‌ این‌ روستا بر روی‌ دامنه‌ شمالی‌ دره‌ با شیبی‌ تند و سرسبزی‌ که‌ از سنگ‌های‌ رسوبی‌ سبزرنگ‌ است‌ واقع‌ شده‌اند.

خانه‌ها از رنگ‌ سرخ‌ منحصر به‌ این‌ محل‌ و با اسلوب‌ ساختمانی‌ خاص‌ در سطحی‌ محدود به‌ صورت‌ پلکانی‌ و مسلط‌ بر یکدیگر بنا شده‌اند. بر بالای‌ ساختمان‌ خانه‌ها، کوه‌ سنگی‌ زیبایی‌، دیواره‌ شمالی‌ روستا را تشکیل‌ داده‌ است‌ که‌ ساختمان‌ این‌ دیواره‌ سنگی‌ و هماهنگی‌ رنگ‌ آن‌ با ساختمان‌ خانه‌ها برای‌ هر گردشگری‌ جالب‌ توجه‌ است‌.

موقعیت‌ طبیعی‌ روستا به‌ شکل‌ یک‌ بشقاب‌ گود بیضی‌شکل‌ است‌ که‌ اطراف‌ آن‌ را رشته‌ کوه‌های‌ دیواره‌ ماننده‌ احاطه‌ کرده‌اند. آب‌ و هوای‌ روستا ییلاقی‌ و زمستان‌ آن‌ طولانی‌ است‌، البته‌ هوا در سراسر سال‌ لطافت‌ خاصی‌ دارد. سرسبزی‌ و طراوت‌ درختان‌ اطراف‌ روستا بخصوص‌ در سال‌های‌ فراوانی‌ آب‌ در تمام‌ بهار و تابستان‌ به‌ این‌ روستای‌ تاریخی‌ جلوه‌یی‌ خاص‌ می‌بخشد.

روستای‌ ابیانه‌ در سال‌ ۵۴ جزو آثار ملی‌ و تاریخی‌ به‌ ثبت‌ رسیده‌ است‌. موقعیت‌ خاص‌ جغرافیایی‌، بافت‌ ساختمان‌ خانه‌ها با رنگ‌ اخرایی‌، ریزه‌کاری‌های‌ هنرمندانه‌ دروپنجره‌های‌ چوبی‌ خانه‌ها، مردمی‌ گشاده‌رو، لباس‌ محلی‌ زنان‌ و مردان‌ روستا و بناهای‌ متعدد تاریخی‌ دست‌ به‌ دست‌ هم‌ داده‌اند تا چشم‌ هر بیننده‌ تازه‌واردی‌ را شیفته‌ این‌ آثار کنند. قدمت‌ فرهنگ‌ و زبان‌ مردم‌ ابیانه‌ به‌ دوران‌ هخامنشیان‌ و ساسانیان‌ می‌رسد.

برخی‌ از اماکن‌ و بناهای‌ تاریخی‌ ابیانه‌ شامل‌ موارد زیر هستند.

آتشکده‌ هرپک‌

این‌ آتشکده‌ در وسط‌ روستا قرار دارد و مربوط‌ به‌ عهد هخامنشی‌ است‌. برخلاف‌ اسلوب‌ ساختمان‌های‌ محل‌، این‌ بنا از پایه‌ تا پوشش‌ سقف‌ با طاق‌ ضربی‌ و با سنگ‌ لاشه‌ و گچ‌ ساخته‌ شده‌ که‌ به‌ همین‌ دلیل‌ در ۵۰ سال‌ اخیر مورد توجه‌ محققان‌ قرار گرفته‌ است‌.

قلعه‌ ها

ابیانه‌ شامل‌ سه‌ محله‌ به‌ نام‌های‌ پایین‌ هر ده‌، سیمان‌ و پل‌ است‌. این‌ محله‌ها، قلعه‌های‌ استحفاظی‌ دارند که‌ اینک‌ نیمه‌ مخروبه‌ باقی‌ مانده‌اند. قلعه‌ پایین‌ هر ده‌ روی‌ صخره‌یی‌ است‌ و فقط‌ از طرف‌ در ورودی‌ راه‌ آمد و شد دارد که‌ در مواقع‌ اضطراری‌ پناهگاه‌ مناسبی‌ است‌. محله‌ پل‌ و سیمان‌ بطور مشترک‌ یک‌ قلعه‌ دارند که‌ بر ستیغ‌ کوه‌سنگی‌ ساخته‌ شده‌ است‌. بر دامنه‌ جنوبی‌ روستا، قلعه‌ یاله‌ همونه‌ دیده‌ می‌شود. قلعه‌ مخروبه‌ دیگری‌ به‌ نام‌ قلعه‌ نزاتون‌ نیز در سمت‌ شرق‌ در باغ‌های‌ روستا قرار دارد.

مسجد پرزله‌

این‌ مسجد در محله‌ معروف‌ پرزله‌ واقع‌ و مشتمل‌ بر دو طبقه‌ است‌. در قسمت‌ شرق‌ مسجد دری‌ از چوب‌ گردو وجود دارد که‌ با خط‌ برجسته‌ نسخ‌ کنده‌کاری‌ تاریخ‌ ۷۰۱ بر آن‌ نقش‌ بسته‌ است‌. این‌ در نفیس‌ مربوط‌ به‌ دوره‌ ایلخانیان‌ است‌ و قدیمی‌ترین‌ دری‌ است‌ که‌ در روستا دیده‌ می‌شود.

مسجد حاجتگاه‌

این‌ مسجد در کنار صخره‌ و کوه‌ سنگی‌ در قسمت‌ غرب‌ روستا بنا شده‌ است‌. در داخل‌ مسجد جامع‌ قدیمی‌ دری‌ با دو لنگه‌ از چوب‌ گردوی‌ سیاه‌ به‌ ابعاد ۷۰ در ۷۲۰ موجود است‌ که‌ با خط‌ برجسته‌ نسخ‌، نام‌ ۱۲ امام‌ و تاریخ‌ ۹۵۳ هجری‌ بر آن‌ کنده‌کاری‌ شده‌ است‌.

امامزاده‌ ابیانه‌

این‌ بنا که‌ در اصطلاح‌ محلی‌ به‌ آن‌ زیارت‌ می‌گویند، مدفن‌ دو نفر از فرزندان‌ امام‌ موسی‌ کاظم‌ (ع) به‌ نام‌های‌ شاهزاده‌ یحیی‌ و شاهزاده‌ عیسی‌ است‌.

این‌ بنا در محله‌ پایین‌ روستا واقع‌ شده‌ است‌ و گنبد کاشی‌کاری‌ فیروزه‌یی‌ آن‌ در میان‌ خانه‌های‌ سرخرنگ‌ روستا جلوه‌یی‌ خاص‌ دارد. صحن‌ بنا دارای‌ ایوان‌های‌ بزرگی‌ است‌ و ایوان‌ جنوبی‌ آن‌ که‌ مسلط‌ بر باغ‌های‌ سرسبز و خرم‌ است‌ فضای‌ زیبا و منظره‌ جالبی‌ دارد.

خانقاه‌

دو خانقاه‌ در روستا وجود دارد که‌ متعلق‌ به‌ دوره‌ شاه‌عباس‌ صفوی‌ بوده‌ است‌، یکی‌ از آنها خانه‌یی‌ خشت‌ و گلی‌ است‌ و خانقاه‌ دیگر خانه‌ اشرفه‌ نامیده‌ می‌شود که‌ بر سردر ورودی‌ آن‌ نقاشی‌های‌ بسیار ظریفی‌ مشاهده‌ می‌شود. سبک‌ نقاشی‌ها که‌ به‌ شاگردان‌ رضاعباسی‌ منسوب‌ است‌، تاکید بر خانقاه‌ بودن‌ این‌ محل‌ دارد.

ابیانه‌ حوزه‌یی‌ است‌ که‌ یادگارهای‌ تاریخی‌ ایران‌ را از زمان‌ باستان‌ تا امروز در بر گرفته‌ است‌. مسافر و میهمان‌ تازه‌وارد، هنگامی‌ که‌ در کوچه‌های‌ ابیانه‌ قدم‌ می‌زند در واقع‌ از امروز به‌ دو هزار سال‌ پیش‌ کوچ‌ می‌کند و فرازونشیب‌ کوچه‌های‌ تاریخ‌ را می‌گردد.

این‌ روستای‌ دیدنی‌ در سال‌ ۱۳۸۲، تعداد ۷۲۰۰ نفر گردشگر خارجی‌ و بیش‌ از ۱۵ هزار نفر گردشگر داخلی‌ داشته‌ است‌. در ابیانه‌، هتلی‌ مجهز و پیشرفته‌ برای‌ اسکان‌ گردشگران‌ ساخته‌ شده‌ است‌. همچنین‌ وجود فروشگاهی‌ بزرگ‌ در روستا می‌تواند نیازهای‌ گردشگران‌ را مرتفع‌ سازد.

ابیانه‌، پلکانی‌ است‌ به‌ درون‌ تاریخ‌، در خانه‌های‌ قدیمی‌ آن‌ هنوز ظروف‌ سفالی‌ با قدمتی‌ چند صدساله‌ وجود دارد. سبک‌ خانه‌سازی‌ در این‌ روستا به‌ دوره‌ صدر اسلام‌ تا زمان‌ صفویه‌ و پس‌ از آن‌ پیوند می‌خورد. مصالح‌ به‌ کار رفته‌ در ساختمان‌های‌ ابیانه‌، چوب‌ درخت‌ چنار، خاک‌ رس‌ قرمز، خشت‌، آجر و سنگ‌ است‌.

ابیانه‌، روستای‌ کمیابی‌ است‌ که‌ هنوز توانسته‌ یکپارچگی‌ و وحدت‌ خود را چه‌ از نظر فرم‌های‌ زیبای‌ معماری‌ و چه‌ از نظر فرم‌ لباس‌، زبان‌، گویش‌ و آداب‌ و رسوم‌ حفظ‌ کند. این‌ همه‌ بخاطر باروری‌ فکر و آگاهی‌ مردم‌ این‌ خطه‌ از تاریخ‌ خود و پایداری‌ آنان‌ در حفظ‌ یادگارهای‌ نیاکانشان‌ است‌. چه‌ خوب‌ است‌ که‌ دیگر مردم‌ ساکن‌ در جاهای‌ مختلف‌ کشور، این‌ اندیشه‌ را باور ذهن‌ خود کنند و به‌ پایداری‌ سنت‌ سرزمین‌ خود اهتمام‌ بورزند.

وضع معیشتی

اما در مورد وضع معیشتی مردم ابیانه باید گفت چون ده در دره ای با رودخانه کم عرض واقع شده و زمین کافی برای کشاورزی و باغداری فراهم نبوده لذا درآمد کشاورزی نیاز زندگی را تامین نمی کرده است و دامداری و دامپروری رواج یافته است.

تمام دره و ماهورها و کوههای این محدوده پوشیده از روئیدنیهای کم نظیر است که دسته ای از آنها در بهار و پاییز خوراک دام را تامین می کنند و دسته دیگر قابل جمع آوری و خشک کردن برای مصرف خوراک زمستانی دام هستند همچنین بوته گون کتیرا را که در مراتع ابیانه به وفور می روید باید بوته زرخیز نامید چرا که از این بوته صمغ کتیرا گرفته می شود که گذشته از مصارف صنعتی داخلی یکی از اقلام صادراتی کشور نیز به شمار می آید.

این منطقه دارای معادن زغال سنگ و سرب نیز بوده است که اینک تعطیل هستند.

بافت اجتماعی

از نظر مرقعیت منطقه ای ابیانه در میان دو شاهراه اصلی شمال به جنوب کشور یعنی کاشان . قمصر . مروچه خورت اصفهان و کاشان نطنز . یزد کرمان به فاصله ۲۵ کیلومتر از هر دو شاهراه در دره ای کم عرض قرار گرفته و محل امن و دور از تعرض و نا امنی های ادوار بوده است و اهالی آن چون به علت نداشتن زمین کافی برای کشاورزی ناچار بوده اند خوارو بار مورد نیاز خود را از خارج تامین کنند لذا یک حس ذخیره اندوزی و صرفه جویی در آنان بوجود آمده که این شیوه زندگی پایه اصلی و اساسی اقتصاد و دوام و بقاء مردم ده را تشکیل داده است از طرفی فکر تهیه زمین کشاورزی و تامین خواربار مورد نیاز موجب آن شده تا اهالی از سمت شرق و غرب ده تا شعاع ۵۰ کیلومتری درصدد خرید ملک و زمین و باغ باشند و این شیوه ذخیره اندوزی و صرفه جویی در میان مردم منطقه زبانزد بوده ولی به آن جنبه خست نمی توان داد.

غذاهای محلی وپوشاک

« گیپا» که در موقع سر برسیدن گوسفندان قلیه‌ای تهیه می شود یکی از غذاهای ویژه مردم ابیانه است که جنبه تشریفاتی نیز دارد. غذاهای « جوین» که شامل جو شیرین و ترش می شود « کاروانی» که با کشک ساییده و نعناع داغ و پیاز تهیه می شود « آردینه» که باسبزیهای محلی و دوغ و کشک « قرمه » یا « قلیه» که از گوشت گوسفند تهیه می شده روغن و نان محلی از جمله دیگر غذاهای مردم ابیانه است.

اما پوشاک مردان ابیانه عبارت بوده از کلاه نمدی ، قبا، زیرپوش قبا ، شال کمر، تنبان گشاد از کرباس یا متقال، گیوه محلی و پوشش زمستانی کمرچین یا سرداری ، کفش چرمی، شنل ترمه ای ، کلاه کله قندی دست دوز و عرقچین که در حال حاضر در لباس محلی مردان تنها تنبان گشاد باقی مانده است.

پوشاک زنان نیز شامل چارقدی از پارچه گلدار مربع شکل به ابعاد ۵/۱ متر است که سروگردن و سینه ها را بخوبی می پوشاند ، پیراهن گشاد با یقه و چاک‌های آرایش ده از پارچه گلدار، و تنبان یا شلیته است که جامه‌ای پرچین بوده و ازکمر تا پایین زانو را می پوشاند و درهوای زمستانی به این لباس روپوشی به نام « آرخالق» زنانه یا  نیم تنه مخملی اضافه می شود.

زبان مردم

به زبانی که مردم ابیانه با آن گفتگو می کنند اصطلاحاً « فرس قدیم» می‌گویند و شاخه‌ای از زبان رایج مردم منطقه نطنز، سیمه و جوشقان قالی است و به زبان بعضی از نقاط مرکزی ایران و حدود سمنان و سبزوار نزدیک است.

از ویژگیهای این زبان این که از نظر ساختار در گردش خود خیلی روان است . واژه ها را صریح ادا می کند و دنباله واژه ها را کش و قوس آنچنانی نمی‌دهد تا لهجه بوجود آید.

اعتقادات و باورها

در ده ابیانه همانند سایر نقاط ماه محرم با آیین های ویژه ای توام است در این ماه مساجد محل های سه گانه « پایین ده » « یسمان » و « پل» بوسیله جوانان پرشور آراسته و آماده می شود روضه خوانی ۱۰ تا ۱۲ روزه ماه محرم از نخستین شب ماه شروع شده و مردم در جلسات روضه خوانی شرکت می کنند.

از جمله آیین های ویژه ماه محرم در ابیانه مراسم  « نخل برداری» است در ابیانه دو نخل هست یکی مربوط به محله پایین و در حسینیه محل جای دارد و دیگری مربوط  به محله «‌ پل» و « یسمان » است . در صبح روز تاسوعا بابای هر دو نخل که مسئولیت نگاهداری لوازم و پارچه های نخل را به عهده دارند به آراستن آن مشغول می شوند و از بعد از ظهر تاسوعا نخل آماده است تا در مسیر مقررش در محله ها به گردش درآید. نخل بر دو پایه چوبی در جهت طول و پنج یا شش پایه در جهت عرضی استوار شده و سر هر پایه ای از چهار طرف به اندازه نیم متر به طرف بیرون بدنه است تا بتوانند با این پایه ها نخل را بر دوش بگیرند و حرکت دهند. هر یک از پایه ها نخل را بر دوش بگیرند و حرکت دهند. هر یک از پایه ها چند نفر صاحب با مالک دارد که به صورت ارثیه خانوادگی این مالکیت پایه نخل بوجود آمده و در دو روز تاسوعا و عاشورا باید به نوبت و هر دو نفر با کمک یکدیگر وظیفه بر دوش گرفتن نخل را بر عهده بگیرند. گردش دادن نخل در محله ها و توقف در این نقاط که حدود بیست نقطه است از صبح که آغاز می شود تا نزدیکی های غروب آفتاب ادامه دارد و پس از پایان مراسم نخل به حسینیه می آورند و بابای نخل به باز کردن و پیاده کردن پوشش پارچه ها و بسته بندی کردن آنها می پردازد. در سالهای  اخیر از خانواده ها و مردمی که از تهران برای شرکت در آیین عزاداری محرم و برگزاری سنتهای مذهبی به ابیانه می آیند به صورت گروه چند نفری بانی یک وعده غذای نذری به مردم می شوند.

عید نوروز

از یک هفته پیش از عید خانه ها گردگیری می شود اتاقهای مهمانخانه مفروش شده ، سماور ، قوری و استکان و نعلبکی ویژه میهمانان از پستوها بیرون آورده می شود پس از سال تحویل مردم به دید و بازدید می روند ودر خانه ها سفره مفصلی گسترده می شود که در آن انواع غذاهای محلی و آجیل به طرز جالبی چیده شده است.

میدانهای بازی نیز در ابیانه تاروز سیزدهم عید پر از شور و غوغا و سر و صدای جوانان و بچه های بازیکن بوده است.

گرچه درحال حاضر از آن فضای پر شور مردمی کمتر اثری می توان یافت ولی علاقه به آداب و سنن محلی موجب می شود که برخی از خانواده ها و جوانان شهرنشین سعی کنند تعطیلی عید را در ده و در میان بستگان خود بگذرانند.

رنگ در معماری

یکی از ملاحظات روانشناختی رنگ که در کاربرد هنری رنگ اهمیت دارد، بررسی تأثیر متقابل رنگ‌ ها است. جلوه یا اثر هر رنگ در جوار رنگ دیگر تغییر می‌کند هر رنگ نسبت به دیگری میزان تیرگی یا روشنی ذاتی اش را می‌نمایاند. معکوس کردن این ترتیب طبیعی، ناسازگاری رنگی به بار می‌آورد. هر رنگ دارای سه صفت یا سه بُعد دیداری مستقلاً تغییر پذیر است: فام، درخشندگی و پرمایگی فام، صفتی از رنگ است که جایگاه آن را در سلسلهٔ رنگی (از قرمز تا بنفش) معادل با نور طول موج‌های مختلف در طیف مرئی – مشخص می‌کند قرمز، زرد و آبی را فام‌های اولیه می‌نامند و چون مبنای سایر فام‌ها هستند، رنگ‌های اصلی نیز نام گرفته‌اند.
فام‌های ثانویه عبارتند از: نارنجی، سبز و بنفش که از اختلاط مقادیر مساوی از دو فام اولیه حاصل می‌شوند. فام‌های ثالثه از اختلاط فام‌های اولیه و ثانویه به دست می‌آیند: زرد- نارنجی (پرتقالی)- نارنجی – قرمز- قرمز- بنفش (ارغوانی)، بنفش- آبی (لاجوردی)، آبی- سبز (فیروزه‌ای)، سبز- زرد (مغز پسته‌ای). دوازده فام نامبرده را با ترتیبی معین در چرخهٔ رنگ، نشان می‌دهند.
در چرخهٔ رنگ، فام‌های ثانویه و ثالثه‌ای که بین یک زوج فام اولیه جای گرفته‌اند، دارای روابط خویشاوندی هستند و در کنارهم ساده‌ترین هماهنگی رنگی را پدید می‌آورند. مادامیکه این رنگها با رنگهای خالص سفید و سیاه ترکیب شوندایجاد بیشماری از رنگها و سایه‌های مختلف می‌نمایند
درخشندگی، دومین صفت رنگ است و درجهٔ نسبی تیرگی و روشنی آن را مشخص می‌کند (غالباً نقاشان اصطلاح رنگسایه را نیز در همین معنا به کار می‌برند). معمولاً درخشندگی رنگ‌های فام دار را در قیاس با رنگ‌های بیفام می‌سنجند. در چرخهٔ رنگ، زرد بیشترین درخشندگی (معادل خاکستری روشن نزدیک به سفید) و بنفش کمترین درخشندگی (معادل خاکستری تیرهٔ نزدیک به سیاه) را دارد.
پرمایگی (اشباع)، سومین صفت رنگ است و میزان خلوص فام آن را مشخص می‌کند (گاه واژهٔ شدت را در این مورد به کار می‌برند). فام‌های چرخهٔ رنگ صد در صد خالص اند ولی در طبیعت به ندرت می‌توان فام خالصی یافت. همچنین، کمتر رنگیزه‌ای حد اشباع فام مربوطه در چرخهٔ رنگ را داراست.
رنگهای درخشان به تنهایی جذاب هستند اما اگر در یک الگو یا ردیفی منظم قرارگیرند از نظر بصری تأثیر بیشتری خواهند داشت. این نوع آرایش یک ساختار ساده را بر این رنگها حاکم می‌کند و در نتیجه یک مفهوم و یا نوعی نظم را، ورای حضور محض رنگها، منتقل خواهد کرد.
دیوارها و پیش زمینه‌های روشن رنگ‌های سرد، مختصر کاهش در دمای بدن نگرنده ایجاد می‌کنند و رنگ‌های گرم باعث مختصر افزایش دمای بدن می‌شوند. به لحاظ بصری، رنگ گرم پیش می‌آید و رنگ سرد پس می‌نشیند.
پنجره‌ها و مبلمان با زمینه رنگ و سایز متوسط در مبلمان و پنجره هائی با سایز بزرگ شاهد آن خواهیم شد که رنگ آنها با یکدیگر مخلوط خواهد شد و از لحاظ تأثیر گذاری بر محیط غالب خواهند شد ثبات از بین خواهد رفت و تلویحاً نوعی تکان بصری ایجاد خواهد نمود. با مبلمان و پنجره‌های متوسط و با رنگی متعادل و متوسط خواهیم توانست ترکیب بندی با ثبات داشته باشیم. هر ترکیب بندی را می‌توان کارآمد دانست به شرط این که عناصر صحنه به طور مؤثر با بینندگان مورد نظر آن، ارتباط برقرار کند. در اغلب موارد، نکته اساسی در شناسایی عناصر کلیدی صحنه نهفته است تا با نظم مبلمان و میزان نور، آنها را از دل سایر عناصر تصویری متفرقه، بیرون بکشید. همین اشیاء مزاحم، صحنه‌ها را مخدوش می‌کنند و همچنین، بهتر است به جای تمرکز زیاد روی جزییات خیلی خاص، تنها روی ساختار کلی صحنه تمرکز کنید. چرا که تأثیر آنها در مقابل ترکیب بندی عمومی، بسیار سطحی است.
ملحقات تیره از این رو چشمان شما به سمت رنگ تیره‌تر کشیده می‌شوند و شما در روشی قادر خواهید بود ملحقات واثاثیه‌ها را نظم دهید تا هادی دید وکیفیت بصری روان باشند.
رنگ زندگی است زیرا جهان بدون رنگ برایمان مرده جلوه می‌کند، رنگها ایده آغازین وثمره نور اصلی بدون رنگ هستند و مقابل آنها تاریکی بدون رنگ است. نور اولین پدیده در جهان است از طریق رنگها روح و طبیعت زنده جهان را برایمان آشکار می‌سازد.
همچنین کلمه و آوای آن، شکل و رنگ اش، رگه‌های اصلی از ذات فوق طبیعی است که ما تصویری اندک از آن داریم. همان‌ طور که صدا، رنگ، جلا به لفظ می‌بخشد، همین‌ طور هم رنگ بطور طبیعی به فرم شکل خاصی می‌دهد. ماهیت اصلی رنگ طنینی از تصورات خیالی است و در این حالت رنگ موسیقی است. زمانی که اندیشه مفهوم، قاعده مندی، لمس رنگ و طلسم آن، شکسته است آنگاه در دستان خود جز جسم بی‌روح چیز دیگری نداریم.
رنگ‌های نارنجی و آبی، رنگ‌ های مکمل هستند و مخلوط این رنگها، رنگ خاکستری بوجود می‌آورد. وقتی ناظر در این مکان قرار می‌گیرد، نورهای متفاوتی دریافت خواهد کرد که این نورها متناوباً با نارنجی و آبی است و دیوارها این رنگها را با زوایای دائماً متغیرانعکاس می‌دهد. این تأثیر متقابل احساسی از غنای رنگ به انسان می‌بخشد.
رنگها نیروها و انرژی‌های درخشنده‌ای هستند که چه آگاه و چه ناخود آگاه روی ما اثر مثبت و منفی خواهند داشت. هنرمندانی که شیشه‌های رنگین خلق می‌کنند از رنگ برای خلق چنان محیطی معنوی و اسرار آمیز استفاده می‌کردند که اندیشه‌های پرستش کنندگان را بر دوش شاهین معنویت به پرواز درمی آورند. اثرات رنگ نه تنها از لحاظ بصری بلکه از جنبه‌های روان‌شناسی و روان شناختی نیز باید بررسی شوند.
سطوح رنگ باید شکل، وسعت و حدود خود را از خود رنگ و نوسان شدت آن (رنگ) کسب کند نه اینکه با خطوط از پیش معین شده باشد.
همچنین، شکل‌ها نیز دارای خصوصیت گویا ومعنی دار نظام زیباشناختی خود هستند. در طراحی، این کیفیت‌های معنی دار شکل و رنگ می‌بایست با یکدیگر مطابقت داده شوند.
یعنی شکل و رنگ در معنی دار بودن و مفهوم خود یکدیگر را تأیید و اثبات نمایند. سه شکل اصلی مربع، مثلث و دایره نیز مانند سه رنگ اصلی قرمز، زرد و آبی دارای خصوصیات مفهومی و بیانی مشخص هستند.
مربع، نمایانگر ماده، وزن و حدود مشخص است وحسی از کشش و امتداد و تجربه حرکت را القاء می‌کند. مربع با رنگ قرمز منطبق است و وزن حجم قرمز با شکل سنگین و ساکن مربع مطابقت دارد.
مثلث با زوایای حاد و تند، تأثیر ستیزه جویی، پرخاش و تهاجم را ایجاد می‌کند. مثلث سمبل تفکر است و حالت وخصوصیت بی وزن آن با زرد روشن هماهنگی دارد.
دایره بر عکس مربع، احساسات را ملایم و معتدل میکندو حس آرامش و حرکت آرام و آهسته را القاء می‌نماید. دایره سمبل روح است که در درون خود همواره در حال حرکت است.
تطابق و تناسب هر رنگ با شکل مربوط به خود مستلزم همانندی و توازن است. اگر رنگها و شکل‌ها در بیان مفاهیم و حالات توافق داشته باشند، تأثیرات آن دو چندان خواهد بود.

معماری و هنر

 معماران گاه بناهایی را با ایده‌های شخصی طراحی می‌کنند و حتی می‌سازند، ولی بیشتر ساختمان‌ها با توجه به نیازهای اجتماعی طراحی می‌شوند. معمولاً از معماران انتظار می‌رود که یک ساختمان مشخص را در یک مکان مشخص طراحی کنند. در روند ساخت یک ساختمان افراد زیادی درگیر می‌شوند به مقدار زیادی سرمایه و منابع و به تخصص‌های دیگری به جز معمار نیاز است. هم‌چنین قوانین و آیین‌نامه‌های ساختمانی، تصمیم‌گیری‌های معمار را محدود می‌کنند.
در طراحی یک ساختمان معمار تصمیم‌گیرندهٔ نهایی است؛ ولی خواست جامعه، قوانین و درخواست‌های کارفرما بر تصمیم‌های او اثر می‌گذارد. اتفاقی مشابه نیز در مورد ظاهر و نمای ساختمان‌ها می‌افتد. حتی امروزه که از تجربه‌های جدید و ناآشنای ظاهری استقبال می‌شود، در بسیاری از شهرها به ویژه شهرهای تاریخی مقرراتی وجود دارد تا ساختمان‌های جدید در قالب شهری جا بیفتند و از یک زبان مشترک ظاهری پیروی کنند.
گرچه محدودیت‌هایی که توسط عوامل بیرونی بر تصمیم‌گیری معمار اثر می‌گذارد در میان بیشتر معماران، یک واقعیت پذیرفته شده‌است ولی در تاریخ معمارهای مهم و معروفی نیز وجود داشته‌اند که بر روی کاغذ و بدون توجه به نیازهای جامعه یا حتی قوانین فیزیک، کار کرده‌اند؛ مانند جیوانی باتیستا پیرانسی و آنتونیو سنت – الیا. این نوع معماران گاه به تمسخر معمار کاغذی نامیده می‌شوند.
با این همه نباید خواست اجتماع را به دیدهٔ یک مانع در برابر اهداف هنرمندانهٔ معمار نگریست. بیش‌تر معمارها به این درخواست‌ها به عنوان شرایط طبیعی یک مسیر هنری نگاه می‌کنند.
معماری به عنوان علم و هنر بارها در گذشته مورد بحث و مجادله بوده است. بیشتر مردم اتفاق نظر دارند که معماری هر دوی اینها است، اما (چه میزان هنر) و (چه میزان علم) یا برتری یک عامل بر دیگری در طول زمان بر حسب وضعیت‌های مختلف، متفاوت بوده است. این موضوع بحثی همیشگی است که اغلب تضادها و ستیزهای سختی را در میان معماران به همراه داشته است. معماران متمایل به (فرم) و (جاذبهٔ بصری) اغلب معماری را برای خود مطالبه می‌کنند. در حالی که معماران متمایل به (برنامه‌ریزی)، (سیر از سؤال به جواب)، (موضوعات اجتماعی) یا (معماری خورشیدی) اغلب در برابر گروه فرم‌گرا، موضعی دفاعی پیش می‌گیرند. برای درک توده و حجم معماری، هنر از علم لطیف‌تر است. بدون تأمل و تفکر در تأثیرات هنر، که بسیار گسترده و نامحسوس است، عموماً نمی‌توان تأثیرات بی‌واسطه و محسوس علم را بر زندگی خود دریافت کرد. علاوه بر این، عموماً در تعریف هنر میان افراد جامعه توافق نظری مشاهده نمی‌شود، در صورتی که در پذیرش و تصدیق هنر، اتفاق نظر وجود دارد.