گروه مهندسین ایران معماری با مدیریت آرتور امیدآذری

بخشی را درقالب اطلاع رسانی در حیطه هنر و معماری ایران و جهان، تدوین نموده است تا امکان اطلاع رسانی  جدیدترین رویدادهای هنر و معماری را برای علاقمندان مهیا کرده باشد.

دزفول-روستای لیوس

در شمال شهرستان دزفول با خانه های سنگی و جاذبه های منحصر بفرد به عنوان روستای نمونه گردشگری کشور در استان خوزستان شناخته شده است.

در روستای لیوس که در ۷۳ کیلومتری شهر دزفول در بخش شهیون و دامنه کوه لنگر واقع شده بر خلاف گذشت سالیان زیاد ، در بافت کهن خانه های این روستا همچنان نحوه معیشت ،فرهنگ و سنن، گویش ، آداب و رسوم و برپایی مراسم مختلف به شیوه کاملا سنتی انجام می شود.

قدمت تاریخی ، بافت سنگی و معماری خانه ها ، نزدیکی به روستاهای گردشگری سزار و گوشه ، طبیعت بکر، باغ های انار و نخلستانهای زیبا، وجود آثار دوره های اول زمین شناسی نظیر برد کژدم ، دامنه زیبای لنگرکوه ، قدمگاه مشهور به امام رضا(ع) و نیز جاده ماشین رو آسفالته از جمله ظرفیت های ویژه گردشگری روستای لیوس می باشد که با برنامه ریزی قابلیت معرفی در حد روستاهایی نظیر ماسوله و ابیانه به عنوان یک روستای سنگی و ارزشمند تاریخی را دارد.

یک فعال میراث فرهنگی در خصوص این روستا گفت:روستای لیوس علاوه بر بافت زیبای تاریخی خانه ها ، دارای جاذبه های گردشگری طبیعی و بکر از جمله مناطق کوهستانی ،مراتع زیبا ، باغهای میوه ، رودخانه و آبشار می باشد که در فصول بهار ، پاییز و زمستان با آب و هوای مناسب می تواند پذیرای گردشگران از سراسر کشور باشد.

ˈمحمد آذرکیشˈ افزود:روستای لیوس از شمال غربی به کوه لنگر و از غرب به دره کول محدود می شود ،آب وهوای معتدل کوهستانی دارد و ارتفاع آن از سطح دریا ۹۷۰ متر است.

وی گفت:با بهسازی وحفظ بافت تاریخی روستای لیوس به عنوان بخشی از هویت تاریخی و فرهنگی شهرستان دزفول ، زمینه ایجاد اشتغال و ارائه خدمات گردشگری نیز در منطقه فراهم می شود.

این فعال میراث فرهنگی افزود:تاکنون اقدام جدی در خصوص استفاده از قابلیت های این روستا صورت نگرفته و همین امر سبب شده بسیاری از اهالی این روستا برای یافتن شغل مناسب به شهر مهاجرت کنند.

وی گفت:تعریف تورهای گردشگری طبیعت گردی و کوهنوردی، مرمت بافت تاریخی روستا، حمایت از تولید صنایع دستی، معرفی این روستا به شرکت های مسافرتی ، نصب تابلو راهنما در طول مسیر روستا، توسعه فضای سبز متناسب با بافت و ویژگی های آب و هوایی منطقه ، احداث محل اسکان متناسب با بافت تاریخی روستا از جمله مواردی است که در صورت تحقق می تواند روستای لیوس را به عنوان یک روستای نمونه گردشگری آماده پذیرایی از مسافران از سراسر کشور کند.

این فعال میراث فرهنگی با اشاره به قدمت تاریخی روستای لیوس گفت: بافت کنونی روستای لیوس سابقه ای بیش از ۷۰۰ سال دارد و وجود آسیاب هایی با قدمت دوره ساسانی پیشینه این منطقه به دوره جنگ ایران و روم باز می گردد.

آذرکیش افزود:به استناد تحقیقات گروهی محقق ایتالیایی ، ˈ لیوس ˈ قسمتی از نام یک سردار رومی است که نام گذاری روستای همجوار آن به اسم” سزار” نیز مؤید این مدعاست.

این فعال میراث فرهنگی با اشاره به سبک معماری این روستا افزود:این روستا دارای یک سبک خاص معماری است که از تمام بخشهای موجود در یک ساختمان استفاده بهینه شده است.

آذرکیش چنار و چشمه جاری را از دیگر چشم اندازهای زیبای روستای لیوس عنوان کرد و گفت:مقبره ˈسیدولی الدین گوشهˈ جد سادات گوشه و کاظمینی در دزفول است نیز از جمله ابنیه های تاریخی ومذهبی این روستا به شمار می آید.

وی بقایای آسیابهای آبی را از دیگر بناهای تاریخی روستای لیوس متعلق به دوره ساسانیان معرفی کرد و افزود:گیاهان گل گاو زبان،بابونه،باغ های انار ،بادام کوهی،انجیر،درختان کنار،کوه لنگر ،جنگل های بلوط و کلخنگ در اطراف این روستا موجب زیبایی فراوان و لطافت هوای منطقه شده است.

وی اظهار داشت:حیات وحش منطقه نیز با برخورداری از گونه های نادر جانوری مانند شغال، گرگ، روباه، خرگوش، آهو، قوچ، میش، بزکوهی، گراز، خرس، پلنگ، کفتار، کبک و قرقاول نظر گردشگران را جلب می کند.

این فعال میراث فرهنگی با اشاره به آیین ها و مراسم سنتی اهالی روستای لیوس اظهار داشت: عزاداری های سنتی و مذهبی در ماه محرم و صفر ،برگزاری عروسی های محلی، مراسم تولد اولین فرزند، جشن باران و جشن آغاز کشت و کار از جمله آیین های سنتی اهالی این روستا می باشد.

آذرکیش افزود:کپو، چوقا، قالی، سیاه چادر و حصیر را از مهم ترین صنایع دستی مردم این روستا عنوان کرد و گفت: ترشی انار و صنایع دستی روستا از جمله سوغاتی های آن است.

وی غذاهای معروف محلی این روستا را کباب بره و آبگوشت محلی دانست و گفت:روستای لیوس در سال ۸۷ به عنوان یکی از روستاهای گردشگری استان خوزستان دارای شناسنامه شده است.

آذرکیش با بیان اینکه در صورتی که توجه ویژه ای به این روستا نشود، در سال های آینده شاهد خالی شدن روستای لیوس از سکنه خواهیم بود افزود:با نگاهی کارشناسانه و بررسی منطقه لیوس در خواهیم یافت که رونق این روستا، علاوه بر حفظ هویت اصیل و تاریخی و آداب و رسوم متنوع آن، زمینه حفظ روستاهای دیدنی سزار و گوشه را که شباهت هایی نیز با لیوس دارند و به فاصله کمی از آن واقع شده اند را فراهم می کند.

وی افزود:شکوفایی ظرفیت های گردشگری روستای لیوس دزفول در گرو توجه ویژه مسوولان استانی و کشوری است ضمن اینکه توسعه صنعت توریسم در شمال خوزستان با همه سابقه تاریخی و باستانی منحصری که دارد، نیازمند تعریف طرحی ملی برای شکوفایی است.

بخشدار شهیون گفت:روستای لیوس به عنوان روستای نمونه گردشگری کشور معرفی شده و دارای جذابیت های طبیعی و تاریخی فراوانی است.

ˈشکرالله قارمˈ با اشاره به ویژگی های این روستای قدیمی افزود:قدمت ،بافت سنگی بالای ۷۰۰ سال که هنوز پابرجاست و دارای سکنه است از جمله ویژگی های شاخصی است که موجب جذب گردشگر به این روستا می شود.

وی گفت:علاوه بر این ویژگی ها وجود کوه لنگر و باغات انار موجب شده در کنار روستاهایی چون سید ولی الله گوشه،سزار و میرآباد زیبایی خاصی به منطقه بخشیده و طبیعت زیبایی به وجود آورد.

قارم افزود:گلیم بافی،جاجیم بافی و سبدبافی از جمله صنایع دستی اهالی روستای لیوس می باشد .

بخشدار شهیون گفت:اهالی روستای لیوس اکثرا به شغل کشاورزی مشغول بوده و گندم ،جو وانار از جمله محصولات این روستا می باشد.

وی با اشاره به استعداد وظرفیت گردشگری روستای لیوس از مسوولان به ویژه سازمان میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری خواست اقدامات عملی برای ساماندهی و جذب گردشگر انجام دهد تا علاوه بر محرومیت زدایی و درآمدزایی ایجاد اشتغال نیز برای اهالی منطقه صورت گیرد.

رییس اداره میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری شهرستان دزفول نیز گفت:کارهای مطالعاتی برای ایجاد کمپینگ ،مرمت و ساماندهی روستای لیوس در سال جاری آغاز شده است.

غلامعلی باغبانزاده افزود:سازمان میراث فرهنگی با برنامه ریزی های انجام شده در نظر دارد پایلوتی برای بردن توریست به روستای لیوس ایجاد کند تا گردشگران ضمن اقامت در روستای لیوس از جاذبه های گردشگری منطقه به ویژه آبشار شوی استفاده کنند.

وی اظهار داشت:برای مرمت و ساماندهی روستای لیوس یک میلیارد ریال اعتبار در نظر گرفته شده که با تأمین اعتبار عملیات اجرایی مرمت و ساماندهی این روستای سنگی آغاز خواهد شد.

روستای لیوس با توجه به نوع بافت و طبیعت زیبای آن در فصول بهار،پاییز وزمستان از مکان های دیدنی شهرستان دزفول به شمار می آید که در مسیر بخش شهیون بعد از گذر از روستاهای صالح آباد و گوشه واقع شده است.

کلینیک تخصصی طراحی و اجرای نما بامدیریت آرشیتکت:آرتور امیدآذری

یکی از فعالیت هایی که در کلینیک تخصصی طراحی و اجرا ینما ، در گروه مهندسی ایران معماری صورت می پذیرد، مطالعه وشناخت روش ها وتکنیک های نوین طراحی داخلی است .لذا یکی از رویکرد های اصلی این گروه تلفیق نظریه های علمی با روشهای عملی است.برای بسط موضوع در ادامه به معرفی نمونه های ساخته شده پرداخته می شود.

 

شماره تماس برای کسب اطلاعات بیشتر: ۰۲۱۲۲۹۸۳۳۸۵

نمای برج آکوا در شیکاگو-Aqua Tower

Aqua Tower

در شهر شیکاگو، برج آبی آکوا در ۸۲ طبقه، توسط استدیو باند،طراحی شده است.نمای این برج تلفیق بتن و شیشه است. شاخصه اصلی در نمای این آسمان خراش ایجاد خطوط مواج (برگرفته از فرم رودخانه شیکاگو) در خلق تراس ها می باشد .


Aqua Tower

طراحی این خطوط به صورت تصادفی نبوده است و تیم طراحی را به چالش کشانده تا در نهایت با در نظر گرفتن فاکتورهای اقلیمی، این فرم به دست آمده است.

Aqua Tower

از جمله از فاکتورهای زیست محیطی می توان به:سایبان در بالکن ها برای حفاظت از آفتاب سوزان و ثابت نگه داشتن درجه حرارت داخلی نسبت به فضای بیرون، استفاده از تدابیر مشخص برای حفاظت برج در برابر بادهای سنگین شیکاگو ،بام سبز در ابعاد بسیار وسیع،استفاده از شیشه بامشخصات فنی خاص برای تعدیل تابش خورشید به داخل برج.

Aqua Tower

تراس ها که با فرم و حرکت خود نمای ابن برج را تعریف کرده اند.

Aqua Tower

نمای کامل برج

Aqua Tower

این تراس ها علاوه بر زیبایی دارای عملکرد بهینه،نیز می باشند.

کلینیک تخصصی طراحی و اجرای نما بامدیریت آرشیتکت:آرتور امیدآذری

یکی از فعالیت هایی که در کلینیک تخصصی طراحی و اجرا ینما ، در گروه مهندسی ایران معماری صورت می پذیرد، مطالعه وشناخت روش ها وتکنیک های نوین طراحی داخلی است .لذا یکی از رویکرد های اصلی این گروه تلفیق نظریه های علمی با روشهای عملی است.برای بسط موضوع در ادامه به معرفی نمونه های ساخته شده پرداخته می شود.

 

شماره تماس برای کسب اطلاعات بیشتر: ۰۲۱۲۲۹۸۳۳۸۵

RMIT Design Hub, Melbourne

/RMIT Design Hub/

این نما در ملبورن استرالیا(که قبلا به عنوان موسسه تکنولوژی سلطنتی ملبورن شناخته می شد) توسط توپ هایی در نما  طراحی شده است که این توپ ها از سلول های شیشه ای ۱۶،۰۰۰ ساخته شده است، مانند لنزهای مات، که برخی از آنها می چرخند و سلول های را می توان به راحتی جایگزین کرد، از آنها برای خنک کننده های تبخیری و یا آزمایش های فتوولتائیک نیز مورد استفاده قرار می گیرند.این از برجسته ترین ویژگی های این ساختمان است که جزء ساختمان های برتر جهان از لحاظ کارامدی و پایداری می باشد. 

RMIT Design Hub

 

RMIT Design Hub

 

RMIT Design Hub

 

RMIT Design Hub

 

RMIT Design Hub

 

RMIT Design Hub

 

RMIT Design Hub

 

/RMIT Design Hub

 

 

کلینیک تخصصی طراحی و اجرای نما بامدیریت آرشیتکت:آرتور امیدآذری

یکی از فعالیت هایی که در کلینیک تخصصی طراحی و اجرا ینما ، در گروه مهندسی ایران معماری صورت می پذیرد، مطالعه وشناخت روش ها وتکنیک های نوین طراحی داخلی است .لذا یکی از رویکرد های اصلی این گروه تلفیق نظریه های علمی با روشهای عملی است.برای بسط موضوع در ادامه به معرفی نمونه های ساخته شده پرداخته می شود.

شماره تماس برای کسب اطلاعات بیشتر: ۰۲۱۲۲۹۸۳۳۸۵

طراحی نما با آجر

نمای آجر زیبایی ودلپذیرشدن جلوه ظاهری و بیرونی ساختمان و در نهایت دورنما ومنظره مناسب برای ساختمان ما می باشد. آجر (مخصوصا آجر نسوز) در ساختمان نقش یک عایق حرارتی و برودتی را بازی می کند که هم ازهدر رفتن انرژی تولیدی سیستم های گرمایشی و سرمایشی ساختمان ممانعت می کند و هم می تواند بر حسب جنس و رنگ و میزان سطحی که دارد باعث دفع و انعکاس گرما در فصل تابستان شود و عکس همین عملکرد را در فصل زمستان برای جذب انرژی خورشیدی و گرم شدن ساختمان باعث  شود.

مهم ترین بخش استفاده از آجردرساختمان اجرای نماهای آجری است برای طراحی نماهای آجری به علت قابلیت های شگفت آور وهچنین تنوع رنگ و بافت آن الگوهای متنوع وبی شماری قابل طراحی و اجرا هستند که هر یک جلوه خاصی به ساختمان خواهند داد با استفاده از زمینه طراحی نماهای آجری ابتدا الگوی مادر تنظیم می شود سپس شکل آجرچینی در طول دیوار به دست می آید.

الگو بر اساس طول یک کله و یک راسته آجر به علاوه دو عرض بند کشی در طول و در عرض بر اساس یک عرض آجر به علاوه یک عرض بند کشی تنظیم می گردد لازم است در طراحی نماهای آجری به نحوی پیش بینی لازم به عمل آید که نیاز به قطعات کوچکتر آجر یا آجرنیمه نباشد  ، بنابراین بسته به نوع طرح مورد نظر شما می توان به صورت  راسته از طول آجر در نماکاری استفاده کرد .

کاربردهای آجرهای نسوز

از آجرهای نسوز بدلیل مقاومت حرارتی بالا ، در پوشش درونی کوره‌های صنعتی استفاده می‌شود. آجرهای نسوز انواع مختلفی دارد. باتوجه به نوع ماده استفاده شده در ترکیبات آنها ، گستره‌های مختلفی را تحمل می‌کنند. تا دهه ۱۹۶۰ از کربن و خاک نسوز برای پوشش کوره‌ها استفاده می‌شد، اما امروزه با ساخت انواع آجرهای نسوز از آنها در پوشش داخلی کوره استفاده می‌شود.

آجرهای سیلیسی

قسمت عمده این آجرها را خاک‌های سیلیسی که به کوارتزیت معروف است تشکیل می‌دهد. کوارتزیت شامل ۹۵% SiO۲ و به مقدار جزئی Al۲O۳ ، Fe۲O۳ ، TiO۲ ، K۲O و Na۲O می‌باشد. از این آجرها در گذشته برای پوشش جدار درونی کوره‌های فولادسازی استفاده می‌شد.

ولی بدلیل رسانایی گرمایی زیاد در نفوذناپذیری در مقابل گازها ، امروزه بیشتر برای پوشش جدار درونی کوره‌های تولید خمیر شیشه در کارخانه‌های شیشه سازی ، کوره‌های کک سازی گازسوز و کوره‌های سرامیک سازی استفاده می‌شود.

آجرهای آلومینیومی

این آجرها ، دارای درصد بالایی از آلومین ( Al۲O۳) می‌باشند. آنها را از مخلوط کائولن ، بوکسیت و کروندوم که بیش ار ۷۰% آلومین دارد، تهیه می‌کنند دمای پخت این آجرها در حدود ۱۲۰۰ تا ۱۸۰۰ درجه سانتی‌گراد می‌باشد. آجرهای نسوز آلومینیومی برای پوشش جداره درونی کوره‌های ذوب فولاد مصرف می‌شوند.

در مقابل مواد قلیایی مقاومند، بنابراین از آنها برای پوشش جداره درونی کوره‌های سیمان سازی و شیشه‌سازی هم استفاده می‌شود.
آجرهای نسوز قلیایی این آجرها شامل اکسید منیزیم (MgO) و SiO۲ به فرمول ۲MgO SiO۲ می‌باشند. برای تهیه اکسید منیزیم ، کربنات منیزیم طبیعی (ماگنزیت) یا دولومیت را در دمای بین ۵۵۰ درجه سانتی‌گراد تا ۱۸۰۰درجه سانتی‌گراد حرارت می‌دهند. اضافه کردن مقداری Cr۲O۳ ( اکسید کروم III ) یا Fe۲O۳ ( اکسید آهن III ) به مخلوط MgO و SiO۲ باعث افزایش مقاومت گرمایی آجرهای نسوز قلیایی می‌شود.

از این آجرها برای پوشش جدار درونی کوره‌های باز در فولادسازی ، کوره‌های دوار در کارخانه‌های سیمان سازی و در قسمتهای بالای کوره‌های ذوب شیشه و صنایع فلزات غیرآهنی ، استفاده می‌شود.

آجرهای نسوز ویژه

این آجرها نوع خاصی از آجرهای نسوز هستند و در صنعت برای منظورهای ویژه‌ای کاربرد دارند. این آجرها از ترکیبات فلزات واسطه می‌شوند. متداولترین آجرهای این گروه عبارتند از:

آجر زیرکونیوم

این آجر از سولفات زیرکونیوم طبیعی با افزودن مقدار کمی آلومین به کوارتز تهیه می‌شود. بیشترین کاربرد آن در ساختن کوره ذوب آلومینیوم ، کوره مخزن شیشه مذاب و کوره‌های دارای دمای بالا می‌باشد. همچنین از ذوب سولفات زیرکونیوم با آهک ناخالصی آن به همراه سیلیکات کلسیم جدا می‌شود و می‌توان ZrO۲ (اکسید زیرکونیوم) خالص بدست آورد. با افزودن مقدار ۵ درصد وزنی از MgO یا CaO ، بلورهای مکعبی آن تشکیل می‌شود.

ZrO۲ مقاومت گرمایی بالایی دارد، بهمین دلیل از آن در ساختن بوته‌های ذوب فلز در صنایع ذوب فولاد و در راکتورهای اتمی به عنوان بازتاب دهتده نوترون استفاده می‌شود.

آجر اکسید کروم – کوروندوم

این آجرها دارای ۵ تا ۱۰ درصد اکسید کروم I , II و ۹۰ تا ۹۵ اکسید آلومینیوم (Al۲O۳) هستند و در مقابل مواد قلیایی مقاوم هستند. از این نوع آجر برای ساختن بخش درونی کوره بلند ذوب آهن استفاده می‌شود.

آجرهای اکسید کروم

دارای ۹۵ درصد Cr۲O۳ می‌باشد. برای تهیه آن از Cr۲O۳ سنتزی استفاده می‌شود. این نوع آجر در ساختن کوره ذوب خمیر شیشه مخزن در صنعت شیشه‌سازی مصرف دارند.

دمای ذوب انواع آجرهای نسوز

نوع آجردمای ذوب (درجه کلوین)
آجر نسوز معمولی۱۶۰۰ – ۱۷۰۰
آجر کائولنی ۲H۲O . 2SiO۲ . Al۲O۳۱۷۸۵
آجر سیلیسی۱۷۰۰
آجر رسی غنی از آلومین۱۸۰۲ – ۱۸۸۰
آجر مولیت ( ۲SiO۲ . ۳Al۲O۳ )۱۸۱۰
آجر سیلیمانیت (SiO۲ . Al۲O۳)۱۸۱۶
آجر کرومیت (Cr۲O۳ . FeO)۱۷۷۰
آجر آلومین۲۰۵۰
آجر اسپنیل (Al۲O۳ . MgO)۲۱۳۵
آجر منیزی ( MgO)۲۲۰۰
آجر زیرکونیوم (ZrO۲)۲۲۰۰ -۲۷۰۰

کلینیک تخصصی طراحی و اجرای بام سبز

یکی از فعالیت هایی که در کلینیک تخصصی طراحی و اجرا ی بام سبز ، در گروه مهندسی ایران معماری صورت می پذیرد، مطالعه وشناخت روش ها وتکنیک های نوین طراحی بام سبز است .لذا یکی از رویکرد های اصلی این گروه تلفیق نظریه های علمی با روشهای عملی است.برای بسط موضوع در ادامه به تعاریف و مفاهیم نظری پرداخته می شود و در نهایت تکنیک های نوین اجرا معرفی می گردد..

خدمات شرکت ما

گروه مهندسی ایران معماری تحت نظارت مهندسین مشاور آلتون سازه توانمند است که در زمینه طراحی بام سبز ، به خلق آلترناتیو هایی متفاوت در حیطه معماری بپردازد…

تماس با ما :۸۵ ۳۳ ۹۸ ۲۲ ۰۲۱

سقف سبز، سقف آبی

طراحان معاصر، به دنبال یافتن راه های جدیدی هستند که پهنه گسترده بام را به عنوان فضایی قابل استفاده وبا یک منظور بزرگتر در نظر بگیرد. طراحی سقف، می تواند به عنوان بخش جدایی ناپذیر از شبکه سیستم های پایدار در ساختمانهای سبز، برای پالایش ارتباط با محیط پیرامونش(شهری یا روستایی) باشد. اخیرا در شهر نیویورک، گذشته از بام سبز، فعالیت جدیدی به نام “بام آبی”، برای دستیابی به شهری پاک ترآغاز شده است. اما علیرغم شناسایی، و تایید، متقاعد کردن مردم برای استفاده از آن در سیستم های سقف هنوز هم با مقاومت مواجه می شود.

در حال حاضر، شهردار نیویورک انجام این امر را به عنوان یک اولویت در سرپرستی یکی از متراکم ترین شهرهای جهان در نظر دارد. وی علاوه بر انجام نقشه راه ۲۰۳۰و ساماندهی ترافیک در مکان های مختلف ازجمله میدان تایمز و میدان هرالد، اعتبارات مالی برای ساخت و ساز بام سبز را نیز به تصویب رسانده است. تا جایی که در مقاله ای در رویترز، از قول شهردار نقل شده است که استفاده از بام های آبی در سراسر شهر در حال تکامل است.

یکی از دلایلی که انجام سقف های آبی را برای این شهر در نظر گرفته اند، میزان بالای فاضلاب های سطحی است. در بسیاری از شهرها، مشکل زیرساخت های فاضلاب، به علت عدم تناسب اهمیت و ضرورت وجود چنین سیستمی با میزان فاضلاب موجود است. سیستم فاضلاب نیویورک نیز مانند اکثر شهرهای قدیمی در شمال شرقی، مربوط به بیش از یک قرن پیش است. و جمعیت روبه رشد شهر با میزان زیرساخت های قدیمی فاضلاب تناسبی ندارد. و این به این معنا است که حجم فاضلاب و فاضلاب های سطحی، فراتراز ظرفیت شبکه فاضلاب شهر افزایش داشته است. بنابر این با بارش باران، حتی کمی بیش از این ظرفیت باعث سرازیر شدن فاضلاب از شبکه می شود. به طور خلاصه تلاش برای به حداقل رساندن ورود فاضلاب های سطحی به فاضلاب های شهری، و جلوگیری از سرریزی آن و در نتیجه جلوگیری از ورود آلودگی به حوضه طبیعی رودخانه محل سرریزی شبکه فاضلاب شهری، می باشد. در همین راستا شهردار نیویورک بیان کرده است که با استفاده از سیستم سقف های پایدار می توان این مشکل را با کمترین هزینه و بیشترین بازده مرتفع کرد.

در برخی راه حل های ارائه شده، پیشنهاد استفاده از بام های سبز و بام های آبی مطرح شده است. بام های سبز از گیاهان در حال رشد در پشت بام تشکیل می شود، و به دو گروه تقسیم بندی می شوند، بام های سبز گسترده و بام های سبز فشرده. بام های سبز گسترده به دسته از بام های سبزی اطلاق می شود که که گیاهان معمولا در عمق ۶ اینچی و یا حتی کمتر رشد می کنند و در سینی و یا کیسه در بام قرار داده می شوند، و سقف های فشرده نیز سقف هایی هستند که گیاهان در یک خاک مداوم، با عمق بیش از ۸ اینچ تا حتی چند متر، در شبکه زهکشی حصیر مانندی قرار داده می شوند.

اما سقف های آبی، سقف هایی هستند که بر اساس جمع آوری آب باران در پشت بام ایجاد شده اند. با استفاده از استخرهای آبگیر، بشکه باران، و با احتیاط بیشتر، از گیاهان دوستار آب تشکیل می شوند. هدف از سیستم بام آبی، به حداقل رساندن مقدار آب بارانی است که به شبکه فاضلاب شهری وارد می شود.

هردو گزینه، سقف سبز و سقف آبی با جمع آوری آب باران و استفاده از آن در طول زمان به کاهش فاضلاب های سطحی، کمک می کنند. هر دو  سیستم، با ایجاد یک لایه عایق در بالای سقف، به ذخیره انرژی در فصل زمستان و انعکاس نور خورشید در تابستان(در نتجه کاهش اثر جزیره گرمایی)، کمک می کنند.اما تفاوت این دو نوع سیستم بام در این است که سقف های سبزفرصتی برای ایجاد تنوع زیستی و تولید مواد غذایی در خود دارد، در حالیکه آب جمع آوری شده توسط سقف آبی را می توان برای مصارف دیگری از جمله آبیاری، تمیز کردن پیاده روها، و یا کاهش استفاده از آب شرب با استفاده از آن در ماشین لباسشویی و یا توالت استفاده کرد.

البته باید به این نکته نیز اشاره شود که این نوع از سقف ها، هنوز به میزان زیادی خارج از حمایت مسئولین شهری هستند. چراکه در وهله اول، مفهوم سقف آبی، نسبتا جدید است. و دیگر اینکه، علی رغم اینکه منافع قابل لمس در سقف های سبز و آبی، لزوما کم نیست، اما معمولا کمتر قابل مشاهده است. و در فضای بلافاصله زیر آنها، متمرکز شده است. درحالیکه مزایای این سیستم ها، همانند یک سرمایه گذاری می باشد. و اثرات مثبت طولانی مدت خود را در مقیاس شهری به جا خواهند گذاشت. اضافه کردن نوعی تنوع زیستی، با وجود هزینه ای که برای استفاده کننده تردیدایجاد می کند، اما می تواند به عنوان نوعی کشاورزی شهری نامیده شود و همچنین به عنوان یک اکوسیستم، شهر سالم را تقویت کند. در حالیکه کاهش افزایش حرارت یک خانه، نسبتا کم است، اما پوشش ۲۰ درصد از بام های شهر با بام سبز می تواند اثرات جزیره گرمایی در سطح شهر را به طرز مشهودی کاهش دهد. و البته در مرحله بالاتر این به نفع مصرف کنندگان نیز هست، چراکه باعث کاهش هزینه های انرژی آنها خواهد شد. آنچه مسلم است، اینست که اجرای بام های سبز و یا آبی نیاز به مشوق های حمایتی در بخش سرمایه گذاری و اجرا دارد.

مسجد نیوجی چین

معماری مساجد در چین

نخستین بنایی که با شنیدن نام «چین» در ذهن تداعی می‌شود، دیوار بزرگ آن است. اما تصور اینکه این کشور بیش از ۵۰ میلیون مسلمان و ۴۵ هزار مسجد زیبا دارد، کمی دور از ذهن است.

هشتاد سال پس از هجرت پیامبر اکرم (ص)، ساخت مسجد‌های پاگودا (سبک معماری مخصوص چین و ژاپن) در چین رواج یافت، آنچنان که امروز قریب به ۴۵هزار مسجد این کشور میزبان میلیون‌ها مسلمان چینی و توریست‌های مسلمان و غیرمسلمانی است که به قصد دیدن این مساجد به این کشور سفر می‌کنند.

معماری متفاوت و بسیار زیبای مساجد چین در اولین نگاه، نفس را در سینه انسان حبس می‌کند، با تمام تفاوتی که این مسجدها با دیگر مسجدهای موجود در دیگر کشورهای جهان دارد، حسی آشنا بر قلب بازدیدکنندگان چنگ می‌زند و ناخودآگاه چشمانشان را از اشک پر می‌کند.

معماری کلی مساجد چین از فضایی اسلامی معنوی برخوردار است که در عین زیبایی و سادگی، از پیچیدگی خاصی برخوردار است.

بیشتر مسجدها در چین غربی ساخته شده‌اند که اکثرا از الگوی معماری سنتی پیروی کرده‌اند؛ مناره‌های بلند، مقرنس‌های نقاشی شده و گنبدهای زیبا. ولی به نظر می‌رسد که مناره‌‌‌ چیزی ناآشنا با فرهنگ چین شرقی است، در عوض در مساجد این ناحیه، معماری اسلامی و شرقی با هم تلفیق شده و منظره‌ای جدید و در نوع خود جالب به وجود آورده است.

معماران مسلمان چین در ابتدا در ساخت مساجد از ادیانی که پیش از اسلام وجود داشته‌اند، همچون آیین بودای تبتی تقلید می‌کردند ولی پس از مدتی مساجدشان را منحصراً با الگو گرفتن از معماری اسلامی ساختند.

«قرینه‌سازی» یکی از ارکان بسیار مهم معماری چینی است و در مساجد چین نیز از این سبک پیروی شده‌، همچنین منظره‌هایی از گل و گیاه که به صورت متصل از پایین به بالا کشیده شده‌اند، چشم بینندگان را از پایین به بالاترین نقطه بنای مسجد می‌کشاند و ناخودآگاه حسی از احترام و بزرگی در شخص به وجود می‌آید.

بنای بیرونی بسیاری از مساجد نیز به سبک «پاگودا» ساخته شده‌اند، ستون‌هایی که هم ردیف با هم قرار گرفته‌اند با نقاشی و رنگ‌آمیزی‌های زیبا، چرا که چینی‌های باستان بر این عقیده‌اند که اشکال مکعبی، نشانی از زمین و اشکال دایره‌ای، نشانی از آسمان دارند، همچون مسلمانان چین که معتقدند کعبه با شکل مکعبی خود، نشانی از زمین است که با آسمان متحد شده است. در سبک پاگودایی رنگ‌های نیز هر یک سمبل چیزی است، آنچنان که رنگ قرمز نماینده زمین و رنگ آبی نماینده آسمان است.

مسجد نیوجی

مسجد نیوجی قدیمی ترین مسجد پکن، پایتخت چین و یکی از مهمترین مساجد شمال چین است. این مسجد در منطقه پوانگ انمن واقع و در سال ۹۹۶ ساخته شد که بعدها بازسازی و در سال ۱۶۹۶ در دوره سلسله کوینگ توسعه یافت.

دین اسلام در دوره سلسله تانگ (۹۰۷- ۶۱۸) وارد چین شد و اکنون پیروان آن در بیش از ۱۰ گروه قومی چینی گسترده است. خیابان نیوجی در منطقه شوانوو که این مسجد در آن ساخته شده بزرگترین محله ای است که مسلمانان پکن در آن سکونت دارند. این مسجد همچنین دربرگیرنده انجمن اسلامی چین نیز هست.

مسجد نیوجی یک فضای ۶ هزار متر مربعی را به خود اختصاص داده و در ساخت آن از عناصر فرهنگی اسلامی و چینی استفاده شده است. نمای بیرونی معماری این مسجد عناصر چینی را نشان می دهد در حالی که از درون دارای تزئینات اسلامی است.

این مسجد که با الوار چوبی ساخته شده دربرگیرنده آثار باستانی و فرهنگی و لوح های مهمی چون لوح یک حکم امپراطوری است که در سال ۱۶۹۴ در زمان سلسله کوینگ صادر شده است.

پس از ورود از در جلوی این مسجد یک بنای شش ضلعی به چشم می خورد که از آن با عنوان برج رصد ماه یاد می شود.

داخل این برج گذرگاه های طاقدار یادبود و یک دیوار پوشیده از نقاشیهای دیواری قرار دارد که درکنار یکدیگر در اصلی ورودی مسجد تلقی می شود و در پس آن شبستان اصلی به عنوان محل برگزاری نمازهای جماعت قرار دارد.

به دنبال شبستان اصلی، سالنهای کوچک و اتاقکهایی وجود دارد که با سبک اسلامی تزئین شده است و از آنجا که در تعالیم اسلامی تصویر نگاری از انسانها و حیوانها صورت نمی گیرد، این طرحها و اشکال در تمام تزئینات از حروف عربی و طرحهای هندسی تشکیل شده اند.

در مرکز این بخش مناره مسجد قرار دارد که مؤذن برای سردادن بانگ اذان بر بالای آن مستقر می شود.

در حیاط درونی چندین ساختمان از جمله کلاسهایی برای آموزش معارف اسلامی وجود دارد و یک وضوخانه بزرگ نیز در بخش جنوبی ساختمان مسجد واقع شده است.

در داخل صحن مسجد که قدم می‌زنید، بوی عود مشام شما را می‌نوازد، پس از نمای ساختمان آنچه که بیش از همه نظر شما را جلب می‌کند، تلفیق فضای عربی و چینی در کنار هم است، وقت اقامه نماز به عربی و چینی اعلام می‌شود، منبر و محراب با آیه‌های قرآن به زبان عربی منقوش شده و امام جماعت به عربی دعا می‌خواند و پس از تلاوت آیه‌هایی از قرآن، آن را به زبان چینی ترجمه می‌کند.

در این مسجد با بیش از یک‌هزار سال قدمت، به دلیل گستردگی ۱۰ هزار متر مربعی آن، ۱۱ امام جماعت وجود دارد. هر روز بیش از ۲۰۰ مسلمان در آنجا نمازشان را به جماعت اقامه می‌کنند و این تعداد، روز‌های جمعه به بیش از یک‌هزار نفر می‌رسد. این مسجد در میان ۷۲ مسجد موجود در پکن، زیباترین و قدیمی‌ترین مسجد این شهر است.

مسجد نیوجی از زمان تأسیس جمهوری خلق چین در سالهای ۱۹۴۹،۱۹۵۵،۱۹۷۹ و ۱۹۹۶ مورد مرمت قرار گرفته است.

گروه مهندسین ایران معماری

یکی از فعالیت هایی در گروه مهندسی ایران معماری صورت می پذیرد، مطالعه وشناخت نمونه های مشابه در پروژه های معماری است .لذا یکی از رویکرد های اصلی این گروه تلفیق نظریه های علمی با روشهای عملی است.برای بسط موضوع در ادامه به معرفی نمونه های ساخته شده پرداخته می شود.

شماره تماس برای کسب اطلاعات بیشتر: ۰۲۱۲۲۹۸۳۳۸۵

Overview of ICEHOTEL – Jukkasjarvi

hotels in Jukkasjarv/

بزرگترین هتل دنیا ساخته شده از یخ و برف
هتل یخی در منطقه Jukkasjärvi  در نزدیکی فرودگاه Kiruna ، سوئد واقع شده است. Kiruna Kyrka یکی از جاذبه های منطقه ای  در کشور سوئداست . یکی دیگر از نقطه  های عطف در این منطقه تالار شهر است. این هتل دارای ۲ رستوران،جایگاه نوشیدنی، فروشگاه مواد غذایی و بخش اقامتی کوتاه مدت می باشد.

hotels in Jukkasjarv/

از دیگر بخش های این هتل می توان به سالن رقص،کافی نت با برخورداری از تکنولوژی های نوین برای دسترسی به اینترنت(با توجه به موقعیت خاص جغرافیایی منطقه)،اتاق های کنفرانس، لابی های متعدد و حتی یک فرودگاه کوچک در دستری میهمانان و بازدیدکنندگان از هتل می باشد

hotels in Jukkasjarv/

در این هتل مراسم ازدواج به صورت نمادین برگزار می گردد که به جنبه های اکو توریسمی کشور سوئد از این طریق بها داده می شود.

hotels in Jukkasjarv/

در بخش اقامتی هتل دارای ۶۰ اتاق یخی،۴۴اتاق با سیستم گرمایش، ۲۶ کلبه یخی می باشد.

hotels in Jukkasjarv/

The world’s largest hotel made of ice and snow
ICEHOTEL in Jukkasjärvi is situated near Kiruna airport, Sweden. Kiruna Kyrka is a regional attraction. Another regional point of interest is Town Hall. ICEHOTEL provides 2 restaurants, a concierge desk, a shop, two bars and a lounge. A grocery/convenience store is loacted near by

hotels in Jukkasjarv/

ICEHOTEL has 2 restaurants and also features bars and a lounge. A complimentary breakfast is served each morning. High-speed wireless Internet access is available for a surcharge. Event facilities include conference rooms and meeting rooms for small groups. For a surcharge, an airport shuttle is available to guests. ICEHOTEL also offers a sauna, a concierge desk, and multilingual staff. Wedding services and tour assistance can be provided. Onsite parking is complimentary. Smoke-free porperty

hotels in Jukkasjarv/

 

hotels in Jukkasjarv/

گروه مهندسین ایران معماری

یکی از فعالیت هایی در گروه مهندسی ایران معماری صورت می پذیرد، مطالعه وشناخت نمونه های مشابه در پروژه های معماری است .لذا یکی از رویکرد های اصلی این گروه تلفیق نظریه های علمی با روشهای عملی است.برای بسط موضوع در ادامه به معرفی نمونه های ساخته شده پرداخته می شود.

شماره تماس برای کسب اطلاعات بیشتر: ۰۲۱۲۲۹۸۳۳۸۵

New Våler Church

ooiio_valer

Project: New Våler Church
Designed by OOIIO Architecture
Team Project: Joaquín Millán Villamuelas, Cristi na Vicario del Cojo, Beatriz Cerratos Vázquez, Sergio Velasco Mayordomo, Bente Teigen Gundersen
Client: Valer Church Parish, Competition
Location: Hedmark, Norway
Website: www.ooiio.com
OOIIO Architecture shares with us their entry for the New Våler Church design competition, their talented team opts for wood as primary material. Discover more of their solution along with architects

روستای کوچک و آرام والر در منطقه ایی از نروژ،در بستری از جنگل های انبوه در مرز سوئد واقع شده است. برای ترویج و احیای جنبه های اکوتوریسمی منطقه ،مسئولین تصمیم گرفتند برای احیای کلیسلس باستانی موجود در روستا از معماران دعوت کنند تا بنا بر شاخصه های بومی منطقه ،کلیسایی برای روستا طراحی کنند.

تا آغازی برای مفهوم جدیدی برای مذهب باشد.

ooiio_valer

بنا به اظهارات معمار پروژه سعی کرده است تا دو مفهوم مذهب و فضای عمومی را با هم تلفیق کرده و در عین حال به جنبه های تعامل اجتماعی و خلق یک مرکز تجمع برای ساکنین روستا پرداخته است.برای رسیدن به مقصود خود از سقف کلیسا در طراحی خود بهره برده است.

/ooiio_valer

استفاده از سقف کلیسا برای تعاملات اجتماعی

 

ooiio_valer/

ماکت کلیسا

ooiio_valer

طراحی پوسته سقف بنا

 

ooiio_valer/

فضای داخلی کلیسا

oiio_valer/

استفاده از مفاهیم بومی منطقه و استفاده از متریال محلی یعنی چوب در ساخت کلیسا

 

/ooiio_valer/

روند طراحی پروژه

 

گروه مهندسین ایران معماری

یکی از فعالیت هایی در گروه مهندسی ایران معماری صورت می پذیرد، مطالعه وشناخت نمونه های مشابه در پروژه های معماری است .لذا یکی از رویکرد های اصلی این گروه تلفیق نظریه های علمی با روشهای عملی است.برای بسط موضوع در ادامه به معرفی نمونه های ساخته شده پرداخته می شود.

شماره تماس برای کسب اطلاعات بیشتر:۰۲۱۲۲۹۸۳۳۸۵


Tower of hot water

برج در گوشه سمت چپ تصویر به حد بالای مطابقت با کلوسئوم و حال و هوای حاکم بر این شهر تاریخی رسیده است.

برج حمام های آب گرم شهر رم

این طرح برنده جایزه ای است که در سال ۲۰۱۰ میلادی در شهر رم برای طراحی یک مجموعه اقامتی – تفریحی اسپا یا حمام آب گرم، برگذار شد.

 

شرکت برنده طرح ، MORQ ، متشکل از سه معمار به نام های  Emiliano Roia, Andrea Quagliola و Matteo Monteduro است. آنچه معماران را در طراحی این مجموعه به چالش کشیده است، ارتفاع بلند و برج مانند طرح و حس تعلق به شهر است. در واقع این پروژه می بایست کانلا منطبق بر هال و هوای شهر روم طراحی می شد.

 

 

معماران این پروژه به خوبی عناصر بصری نمای شهری را در قالب ارتفاع این اسپا طرح ریزی کرده اند. به طوری که در تصاویر مشاهده می شود، این حس تعلق نوعی معماری جدید برای این شهر تاریخی ساخته است که می تواند نمادی از معرفی معماری شهر رم در آینده باشد.

 

فرم مجموعه الهام گرفته از یک پاکت بزرگ قهوه ای طلایی است که مانند یک قفس ، فضایی محصور و بسته را می سازد. این حس با اسپری کردن بتن کامپوزیت به سطوح خارجی تشدید می شود. سوراخ ها و منفذهای سطوح ایجاد شده با استفاده از دیوار tufa امکان ورود نور به داخل فضا را ایجاد میکند.

 

Tower of hot water

نماهای چهارگانه برج، گشایشهای متفاوت را به فضای بیرون نشان می دهند.

 

Tower of hot water

پلانهای مجموعه

استراکچر فولادی احاطه شده توسط این ساختار به بالاترین حد هماهنگی با فضای شهر رم می رسد. و همچنین پر و خالی شدن سطوح امکان طراحی فضاهای داخلی را فراهم می سازد. در واقع این طرح کانسپت آزادی از بنای کلسئوم رو دارد. حتی عناصر فضای داخلی آن نیز الهام گرفته از تعاریف فضای داخلی محوطه های شهری رم باستان است.

این فضاهای پر و خالی در واقع الهام گرفته از ایوان های کولوسئوم است که یک دید باز شهری را بوجود می آورد.

Tower of hot water

دیاگرام گرافیکی و دسته بندی فضاها در طبقات

همچنین سالن های بزرگ و استخرهای مسطح در ارتفاع برج نمودی از حمام تیتو است که چشم انداز ملایمی از تپه داشته است. در اینجا از حمام های آب گرم و تراس های شهری دیدی پاناروما به مجموعه شهر بوجود می آید. این امر حتی از اتاق های مساژ نیست قابل دسترسی است.

در طبقه همکف ورود به یک هال بزرگ ۱۲ متری اتفاق می افتد که کانسپتی از کلوسئوم است. فضاهای سلول مانند سونا در سطوح ۵ و ۶ ایجاد کننده فضاهای صمیمی و خصوصی است که با دید به بیرون شهر را قاب می کند.استخر معلق در سطح ۹ تراس شهری است که یک فضای غار مانند ایجاد می کند.

Tower of hot water

تراسهای بزرگ شهری در ارتفاع مانند حمام تیتو دیدهایی باز دارند

حمام آب گرم و اتاق ماساژ در سطوح ۱۴ و ۱۸، از طریق رمپ که نمایش دهنده دید های بازرو به غرب از شهرهستند،مثل شریانهای خون گردش فضایی را در مجموعه ایجاد می کنند.و کاربران از این طریق به فضاها متصل می شوند. فضاهای افقی وان آب داغ، با دهانه های متعدد رو به غرب از طریق صفحه نمایش لعاب، در شمال از طریق دهانه مستطیل شکل و در جنوب از طریق سوراخ های نامنظم حک شده به بیرون راه می یابند. ارتفاع غرب به کاربران اجازه می دهد تا  به خواندن پیچیدگی ساختمان از طریق یک خوشه از فاصله ها از نظر اندازه و شکل های مختلف دست یابند. این برج به طور ناگهانی توسط یک تراس مسطح به پایان می رسد.

 

تراسهای بزرگ شهری در ارتفاع مانند حمام تیتو دیدهایی باز دارند

 

Tower of hot water

این بالکنها و گشایشها از بیرون در طرح برج نمایان است

 

کلینیک تخصصی طراحی و اجرای بام سبز

یکی از فعالیت هایی که در کلینیک تخصصی طراحی و اجرا ی بام سبز ، در گروه مهندسی ایران معماری صورت می پذیرد، مطالعه وشناخت روش ها وتکنیک های نوین طراحی بام سبز است .لذا یکی از رویکرد های اصلی این گروه تلفیق نظریه های علمی با روشهای عملی است.برای بسط موضوع در ادامه به تعاریف و مفاهیم نظری پرداخته می شود و در نهایت تکنیک های نوین اجرا معرفی می گردد..

خدمات شرکت ما

گروه مهندسی ایران معماری تحت نظارت مهندسین مشاور آلتون سازه توانمند است که در زمینه طراحی بام سبز ، به خلق آلترناتیو هایی متفاوت در حیطه معماری بپردازد…

تماس با ما :۸۵ ۳۳ ۹۸ ۲۲ ۰۲۱

طراحی معمارانه انواع بام سبز:

متخصصان این رشته می توانند با کمترین هزینه، فضای دلخواه و جذابی را برای شما طراحی و اجرا کنند، در ادامه مطلب می توانید نمونه هایی از این طراحی ها را مشاهده کنید:

با پیشرفت سریع تکنولوژی و بوجود آمدن مواد جدید میتوان بر روی بام هر خانه ، آپارتمان ، ویلا ، اداره، مدرسه، بیمارستان و هر ساختمان دیگری یک باغ زیبا با گیاهان کوچک وبزرگ ایجاد کرد.

می توان ازفضای بلا استفاده روی بام که همیشه در معرض تابش آفتاب است ، با هزینه ای اندک برای ایجاد باغ استفاده کرد.

این باغ ها در ساعات مختلف شبانه روز میتوانند مورد استفاده ساکنین قرار بگیرند.با توجه به اینکه ایجاد و احداث فضای سبز در شهرها به علت کمبود زمین و قیمت بالای آن ،بسیارهزینه بر و گران است و اکثر زمینها توسط ساختمانها و خیابان ها اشغال شده است،با تبدیل بام ساختمان به باغ، می توان طبیعت تسخیر شده توسط شهر را،به  آن بازگرداند.

گروه مهندسین ایران معماری

یکی از فعالیت هایی در گروه مهندسی ایران معماری صورت می پذیرد، مطالعه وشناخت نمونه های مشابه در پروژه های معماری است .لذا یکی از رویکرد های اصلی این گروه تلفیق نظریه های علمی با روشهای عملی است.برای بسط موضوع در ادامه به معرفی نمونه های ساخته شده پرداخته می شود.

این استادیوم که به منظور بازی های یوفا ۲۰۱۶ طراحی و اجرا خواهد شد دارای ظرفیت ۴۳۵۰۰ نفری خواهد بود که کاربری چند منظوره برای چند ورزش را خواهد داشت.جایگاه تک تک صندلی ها و راحتی هر کدام و دید تماشاگران مطابق با بهترین استانداردهای روز (UEFA  ) است. طراح منظر این پروژه architect Michel Desvigne است . طراحی منظر به گونه ای است که ناظر در میان انبوه درختان مانند جنگل استادیومی را میبیند که انرژِی خود را از صفحات خورشیدی تامین میکند.

 

گروه مهندسین ایران معماری با مدیریت آرشیتکت آرتورامید آذری

در این بخش تحت عنوان مقالات در معماری بر آن شده ایم تا مجموعه ایی از مقالات ،گفتارها و نظریات موجود در جامعه معماری ایران و جهان را ارائه دهیم، تا سرآغازی نوین در عرصه بحث مبانی و مفاهیم نظری معماری باشد.


سیمان چیست؟

cement

کلمه سیمان از یک لغت لاتین به نام سی منت(cement) گرفته شده است و ماده ای است که دارای خاصیت چسبانندگی مواد را به یکدیگر دارد ودر حقیقت واسطه چسباندن است. در صنایع ساختمانی سیمان به ماده ای گفته می شود که برای چسباندن مصالح مختلف به یکدیگر از قبیل سنگ و شن، ماسه آجر و غیره به کار می رود و ترکیبات اصلی این سیمان از موادآهکی است.

سیمانهای آهکی معمولا از ترکیبات سیلیکاتها و آلومیناتهای آهک تشکیل شده اند که هم به صورت طبیعی یافت می شوند و هم قابل تولید در کارخانجات سیمان سازی هستند.
اگرچه از زمانهای بسیار گذشته اقوام و ملل مختلف به نحوی با استفاده از سیمان در ساخت بنا سود می جستند ولی اولین بار در سال ۱۸۲۴ سیمان پرتلند به نام ژوزف آسپدین که یک معمار انگلیسی بود،ثبت شد.به لحاظ شباهت ظاهری و کیفیت بتن های تولید شده از سیمانهای اولیه به سنگهای ناحیه پرتلند در دورست انگلیس،سیمان به نام سیمان پرتلند معروف شد و تا به امروز برای سیمانهایی که از مخلوط نمودن و حرارت دادن مواد آهکی و رسی و مواد حاوی سیلیس، آلومینا و اکسید آهن و تولید کلینکر و نهایتا آسیاب نمودن کلینکر به دست می آید،استفاده میشود.
اساسا سیمان با آسیاب نمودن مواد خام از قبیل:سنگ و آهک و آلومینا و سیلیسی که به صورت خاک رس و یا سنگهای رسی وجود دارد و مخلوط نمودن آنها با نسبت های معین و با حرارت دادن در کوره های دوار تا حدود ۱۴۰۰درجه سانتی گراد بدست می آید. در این مرحله مواد در کوره تبدیل به گلوله های تقریبا سیاه رنگی می شوند که کلینکر نامیده می شود.کلینکر پس از سرد شدن با مقداری سنگ گچ به منظور تنظیم گیرش مخلوط و آسیاب شده و پودر خاکستری رنگی حاصل می شود که همان سیمان پرتلند است. با توجه به نوع و کیفیت مواد خام،سیمان با دو روش عمده تر و خشک تولید می شود. ضمن اینکه روشهای دیگری نیز وجود دارد.البته امروزه عمومـا از روش خشک در تولید سیمان استفاده می شود مگر در مواردی که مواد خام،تولید روش تر را ایجاد نماید. زیرا در روش خشک انرژی کمتری برای تولید مورد نیاز است.

ترکیبات شیمیایی سیمان:
مواد خام مورد مصرف در تولید سیمان در هنگام پخت با هم واکنش نشان داده و ترکیبات دیگری را به وجود می آورند. معمولا چهار ترکیب عمده به عنوان عوامل اصلی تشکیل دهنده سیمان در نظر گرفته می شوند که عبارتند از:

سه کلسیم سیلیکات (۳CaO))((SiO2=C3S)

دو کلسیم سیلیکات ( ۲CaOSiO2=C2S)

سه کلسیم آلومینات (۳CaOAl2O3=C3A)

چهار کلسیم آلومینو فریت
(۴CaOAl2O3Fe2O3)

که اختصارا اکسید های CaO را با c ،SiO2 را با S ،Al2O3 را با A و Fe2O3 را با F نشان می دهند.سیلیکاتهای C3Sو C2S مهمترین ترکیبات سیمان در ایجاد مقاومت خمیر سیمان هیدراته می باشند.در واقع سیلیکاتها در سیمان، ترکیبات کاملا خالصی نیستند بلکه دارای اکسید های جزئی به صورت محلول جامد نیز می باشند.این اکسید ها اثرات قابل ملاحظه ای در نحوه قرار گرفتن اتمها، فرم بلوری و خواص هیدرولیکی سیلیکاتها دارند.
ترکیبات دیگری نیز در سیمان وجود دارند که از نظر وزن قابل ملاحظه نیستند ولی تأثیرات قابل ملاحظه ای درخواص سیمان دارند که عمدتا
عبارتند از: MgO،TiO2،Mn2O3،K))2O،((NaO2، که اکسیدهای سدیم و پتاسیم به نام اکسید های قلیایی شناخته شده اند. آزمایشها نشان داده است که این قلیائیها با بعضی از سنگدانه ها واکنش نشان داده اند و حاصل این واکنش باعث تیب بتن شده است.البته قلیائی ها در مقاومت بتن نیز اثر دارند.
وجود سه کلسیم آلو مینات (C3A) در سیمان نقش عمده ای در مقاومت سیمان به جزء در سنین اولیه ندارند و در برابر حملات سولفاتها که منجر به سولفوآلومینات کلسیم می شود نیز مشکلاتی به بار می آورد،اما وجود آن در مراحل تولید،ترکیب آهک،و سیلیس را تسهیل می کند.
میزان C4AF در سیمان هم در مقایسه با سه ترکیب دیگر کمتر است و تأثیر زیادی در رفتار سیمان ندارند ولی در واکنش با گچ، سو لفو فریت کلسیم را می سازد و وجود آن به هیدراسیون سیلیکاتها شتاب می بخشند.
مقدار و اندازه واقعی اکسید ها در ترکیبات انواع سیمان،مختلف است.البته باقی مانده نا محلول که عمدتا از نا خالصی های سنگ گچ حاصل می گردد نیز اندازه گیری می شود.تا حدود ۵/۱ درصد وزن در سیمان مجاز است.افت حرارتی که دامنه کربناسیون و هیدراسیون آهک آزاد و منیزیم آزاد را در مجاورت هوا نشان می دهد نیز تا حدود ۳ الی ۴ در صد وزن سیمان اندازه گیری می شود.

هیدراسیون سیمان:
ماده مورد نظر ما ملات یا خمیر سیمان است که با اختلاط آب و پودر سیمان ماده چسباننده ای می شود.در واقع سیلیکاتها و آلومیناتهای سیمان در مجاورت آب محصولی هیدراسیونی را تشکیل میدهند که کم کم با گذشت زمان جسم سختی به وجود می آید.
دو ترکیب عمده سیلیکاتی سیمان در مجاورت آب محصولی هیراسیونی را تشکیل می دهند که کم کم با گذشت زمان جسم سختی به وجود می آید.
دو ترکیب عمده سیلیکاتی سیمان یعنی C3Sو C2S عوامل عمده سخت شدن سیمان هستند و عمل هیدراسیون روی C3S سریعتر از C2S انجام می گیرد .

حرارت هیدراسیون:
همانند هر واکنش شیمیایی،هیدراسیون ترکیبات سیمان نیز حرارت زا است و به میزان حرارتی که در هر گرم از سیمان هیدراته در اثر هیدراسیون در دمای معینی تولید مگردد، حرارت هیدراسیون گفته می شودو به روشهای مختلفی قابل اندازه گیری است.درجه حرارت و دمائی که در آن عمل هیدزاسیون انجام می شود تأثیر قابل ملاحظه ای در نرخ حرارت تولید شده است،دارد.
برای سیمانهای پرتلند معمولی حدود نصف کل حرارت تا سه روز و حدود
۴/۳حرارت تا حدود ۷ روز و تقریبا ۹۰ در صد حرارت در ۶ ماه آزاد می شود . در واقع حرارت هیدراسیون بستگی به ترکیب شیمیایی سیمان دارد و تقریبا برابر است با مجموع حرارتهای ایجادشده یکایک ترکیبات خالص سیمان اگر به صورت جداگانه هیدراته شود.
هر گرم از سیمان تقریبا ۱۲۰ کالری حرارت آزاد می کند.چون هدایت حرارتی بتن کم است لذا حرارت می تواند به عنوان یک عایق حرارتی عمل نماید.از طرف دیگر حرارت تولید شده به وسیله هیدراسیون سیمان می تواند از یخ زدن آب در لوله های موئینه بتن تازه ریخته شده جلوگیری نماید.بنابراین آگاهی به خواص حرارت زایی سیمان می تواند در انتخاب نوع مناسب سیمان برای هدف مشخصی مفید باشد.
همانطور که گفته شد نقش اصلی در مقاومت سیمان C3S و C2S ایفا می کنند وC3S در ۴ هفته سنین اولیه و C2S پس از آن مقاومت سیمان را ایجاد می کنند. نقش این دو ترکیب در مقاومت سیمان پس از یک سال تقریبا مساوی میشود.

آزمایشهای سیمان :
به لحاظ اهمیت کیفیت سیمان در ساختن بتن،معمولا تولید کنندگان آزمایش های متعدد و استاندارد شده ای را برای کنترل کیفیت سیمان انجام میدهند و بعضا نیز مصرف کنندگان برای اطمینان خاطر،خواص سیمان تولید شده را از کارخانجات درخواست می کنند و گاها نیز آزمایشهائی انجام میدهند.
خواص فیزیکی سیمان عمدتا عبارتست از نرمی سیمان، گیرش سیمان، سلامت سیمان ومقاومت سیمان.

نرمی سیمان :
از آنجا که هیدراسیون از سطح ذرات سیمان شروع می شود،مساحت تمامی سطح سیمان موجود در هیدراسیون شرکت دارند.بنابراین نرخ هیدراسیون بستگی به ریزی سیمان دارد و مثلا برای کسب مقاومت سریعتر نیز به سیمان نرم تر یا ریزتر می باشد.اما باید توجه داشت که همیشه یک سیمان نرم از نظر اقتصادی و فنی مقرون به صرفه نیست.زیرا هزینه آسیاب کردن و اثرات بیش از حد نرم بودن سیمان بر خواص دیگر آن مانند نیاز بیشتر به گچ برای تنظیم گیرش،کار آیی بتن تازه و سایر موارد نیز باید مد نظر باشد. نرمی یکی از خواص عمده سیمان است که معمولا در استانداردها با سطح مخصوص تعیین می شود.(m2/kg).روشهای متداول و متفاوتی برای تعیین نرمی سیمان در دنیا به کار گرفته می شود.استاندارد ملی ایران به شماره ۳۹۰ تعیین نرمی سیمان را مشخص می کند.

گیرش سیمان:

کلمه گیرش،برای سفت شدن خمیر سیمان به کار برده می شود،یعنی تغییر وضعیت از حالت مایع به جامد. گیرش به علت هیدراسیون C3S و C2A با افزایش دمای خمیر سیمان اتفاق می افتد.گیرش اولیه مربوط به افزایش سریع دما و گیرش نهایی مربوط به دمای نهایی است. مدت زمان گیرش سیمان با افزایش درجه حرارت، کاهش می یابد ولی آزمایش نشان داده است که در دمای حدود ۳۰ درجه سانتی گراد اثر مع را می توان مشاهده نمود.در درجات حرارت پائین،گیرش سیمان کند می شود

کلینیک تخصصی طراحی و اجرای نما بامدیریت آرشیتکت:آرتور امیدآذری

یکی از فعالیت هایی که در کلینیک تخصصی طراحی و اجرا ینما ، در گروه مهندسی ایران معماری صورت می پذیرد، مطالعه وشناخت روش ها وتکنیک های نوین طراحی داخلی است .لذا یکی از رویکرد های اصلی این گروه تلفیق نظریه های علمی با روشهای عملی است.برای بسط موضوع در ادامه به معرفی نمونه های ساخته شده پرداخته می شود.

شماره تماس برای کسب اطلاعات بیشتر: ۰۲۱۲۲۹۸۳۳۸۵

نماهای برتر جهان


top facade

Shanghai, China Mori Building Co., Ltd. Shanghai Modern, Architect-of-Record; Irie Miyake, Executive Architect; Mori Building, Project Architect; Tony Chi, Interior Designer Mixed-Use, Office, Supertall, Hospitality ۴ million ft۲ / ۳۸۲,۰۰۰ m۲ ۴۹۲ meters MIPIM Asia – Participant’s Choice Award (2009), MIPIM Asia – Best Chinese Project (2009), CTBUH – Best Tall Building: Worldwide (2008)

top facade

Turning Torso, Malmö, Sweden

Sweden hasn’t set a particularly high bar for “tallest skyscraper.” But, despite being the tallest building in the Nordic countries, Malmö’s HSB Turning Torso isn’t interesting for its 623-foot height — it’s the nine twisting blocks, stacked atop each other, that help make the building an icon

/top facade/

GT Tower, Seoul

In addition to a dance fad, Seoul’s Gangnam district is responsible for some interesting architecture, not least Consort Architects‘ wavy Garak Tower East, completed in 2011. There’s no GT West, yet, but the 31-story East tower was designed to recall the form of traditional Korean pottery. The shape isn’t just trippy; the way the facade is aligned helps allow natural light to reach deep inside the building.

 

/top facade

 

Mikimoto Building, Tokyo

The pink, spontaneous exterior of Toyo Ito’s Mikimoto Building in Tokyo is a spontaneous-seeming design that hides a complicated structural scheme. The windows, laid out to look like random chunks were cut from the building, belie the atypical structure; because some windows curl around the building’s corners, there are no supporting columns where there should be. To keep the inside open, Ito used steel plates, filled with concrete and welded together for the walls. The resulting structure, nine stories high with a narrow 2,500-square-foot footprint, was completed in 2005 as headquarters for Mikimoto Pearl company.

کلینیک تخصصی طراحی و اجرای مجتمع مسکونی بامدیریت آرشیتکت:آرتور امیدآذری

یکی از فعالیت هایی که در کلینیک تخصصی طراحی و اجرا ی مجتمع مسکونی ، در گروه مهندسی ایران معماری صورت می پذیرد، مطالعه وشناخت روش ها وتکنیک های نوین طراحی داخلی است .لذا یکی از رویکرد های اصلی این گروه تلفیق نظریه های علمی با روشهای عملی است.برای بسط موضوع در ادامه به معرفی نمونه های ساخته شده پرداخته می شود.

ساخت اولین آپارتمان شناور

پروژه ساخت این آپارتمان Citadel نام دارد و شامل مجموعه‌ای از آپارتمان‌های با توسعه لوکس و مدرن خواهد بود. اجرای این طرح که اوایل سال آینده میلادی آغاز می‌شود، شامل ۶۰ واحد در یک آرایه با تراکم بالا است و چنین پروژه‌ای به معنای توقف تعدادی از طرح‌های دفاعی در مقابل سیلاب است.

به گفته اولتیوس، هلند دارای سه هزار و ۵۰۰ قطعه زمین پست (زمین‌های با ارتفاع پایین که با سدهای مصنوعی محافظت می‌شوند) است که زیر سطح دریا قرار دارند و با پمپاژکردن آب، خشک نگه داشته می‌شوند. سازه سبک‌وزن جدید بر روی عرشه اصلی بنا می‌شود و دارای ارتباطات آسان به خشکی خواهد بود. این طرح بخشی از برنامه‌ای است که برای ارائه آسایش همسان با آسمانخراش‌ها ارائه شده است. یک سازه بزرگ، سنگین و شناور فونداسیون را تشکیل می‌دهد و از این آپارتمان‌ها پشتیبانی می‌کند.

ساخت‌وساز آپارتمان‌های مزبور در یک عرشه موقتا خشک صورت می‌گیرد و زمانی که عمل ساخت‌و‌ساز به اتمام برسد، پمپ‌ها متوقف می‌شوند و سیلاب این مکان را فرا خواهد گرفت. سازه مزبور در آبی به عمق ۱٫۸۲۹ متر شناور خواهد شد که این میزان بعدا به ۳٫۶۵۸ متر افزایش می‌یابد. یک پل شناور، Citadel را به خشکی اصلی متصل می‌کند تا به ساکنان و وسایط نقلیه دسترسی داشته باشد.

معماران مدعی‌اند به دلیل اندازه بزرگ قاعده کلی برآورد شده، ساکنان هیچ حرکت مرتبط با آبی را حس نمی‌کنند. بلوک‌های آپارتمان از طبقه‌هایی تشکیل می‌شوند که نامنظم هستند و در زوایای عجیب به یکدیگر متصل‌ می‌شوند؛ هر طبقه نیز دارای طرح طبقه و فضای خارجی خاص خود است.

نماهای آپارتمان‌ها با آلومینیوم پوشیده می‌شود، زیرا این ماده دوام‌پذیر بوده و هزینه نگهداری آن پایین است. واحدهای خانه سبز و سقف‌های سبز بخشی از محیط خواهند بود اما هنوز مقدار فضای اختصاصی به آن‌ها مشخص نشده است.

گفته می‌شود، فناوری و شیوه‌های صرفه‌جویی، مصرف انرژی این سازه را در مقایسه با ساختمان‌های معمولی واقع بر روی خشکی ۲۵ درصد کاهش می‌دهد. تمامی آپارتمان‌ها دارای نمای آب بوده و اکثر آن‌ها مجهز به اتاق قایق خواهند بود. Citadel بخشی از پروژه بزرگ‌تری است که در منطقه New Water ساخته می‌شود و در نهایت دارای شش آپارتمان شناور از این دست خواهد بود.

گروه مهندسین ایران معماری با مدیریت آرشیتکت آرتورامید آذری

در این بخش تحت عنوان مقالات در معماری بر آن شده ایم تا مجموعه ایی از مقالات ،گفتارها و نظریات موجود در جامعه معماری ایران و جهان را ارائه دهیم، تا سرآغازی نوین در عرصه بحث مبانی و مفاهیم نظری معماری باشد.


شماره تماس برای کسب اطلاعات بیشتر: ۰۲۱۲۲۹۸۳۳۸۵


نقش سمبل های طبیعت و جهان هستی در نگاه فرمال معماران

طبیعت و آثار طبیعت در طول تاریخ همیشه منبع الهام و سرمشق خلاقیت های انسان بوده است. طبیعت این معلم بزرگ تاریخ، در زمینه های مختلف منشا خدماتی برای انسان جست و جوگر و کنجکاو بوده که زمان آن به قدمت خود تاریخ می رسد و در این روند انسان بعد از گذر از قهر طبیعت، توانسته است چیرگی های خود را به او نشان دهد.

اما طبیعت به عنوان منبع و نیروی ارزنده در خدمت انسان بیش از آنکه به انسان عقل گرا در امور کمی و تکنیکی کمک کند ، نیاز روحی و احساسی او را برآورده ساخته است. شعر، ادبیات، هنر، فرهنگ وتمدن انسان های مختلف در جوامع گوناگون همراه با سنت ها و ارزش های آنان در طول تاریخ ، همیشه طبیعت را به عنوان نمادی الهام بخش اختیار کرده است. معماری به عنوان یک علم و به مثابه یک هنر در طول تاریخ منشا آثار بسیاری از معماران و دوره های معماری بوده است، در اینجا، این مبحث سعی در شناسایی و نقش طبیعت در معماری و آثار معماران از قدیم تا حال دارد و در گذر از موضوع طبیعت ونقش عوامل طبیعی و محیطی معماری ، با عنایت به موضوعاتی همچون معماری و سمبل های طبیعت ، احترام به طبیعت در آثار معماری پیشینیان و معاصران و با توجه به اینکه مثلث طبیعت ، انسان و اثر معماری ارتباطی همیشگی بوده است، حاصل گفتار عمدتاً به این سو برده می شود که استفاده شکلی و فرمی معماران گذشته و حال در یک اثر معماری شناخته شود. هر چندکه نقش عوامل طبیعی در ساخت یک اثر معماری بسیار فراوان هستند اما به این بیشتر توجه خواهد شد که نقش فرمال طبیعت در معماری و معماران چیست.

معماری ، رابطه انسان با طبیعت

ساختن برای بشر یک نیاز و یک ضرورت است شاید اولین نیازی که انسان اولیه در خود احساس کرد، احساس یک سرپناه بود. در این خصوص ساختن ابتدایی ترین بناها به یک برنامه ریزی و تصمیم گیری نیاز داشت. معماری اصیل همان معماری توده ها و به عبارتی معماری مردمی است و این گاه با معیارهای پیشینیان و گاه با آگاهی شخص سازنده از شیوه درست انجام کار، بر طبق عرف جامعه اش ، از پیش تعیین شده اند،اما نیاز انسان به اینکه از ساختمان به عنوان وسیله ای برای بیان احساسات مشترکش استفاده کند، در یکی از ابتدایی ترین مراحل رشد معماری، منجر به ظهور و پیدایش معماری متعالی گردید.

انسان ظرفیت آن را دارد که از طریق تجارب ویژه ای که در پی تصمیمات موفق و آفریننده خود بدست آورده است ، از نظر فرهنگی شکوفا شود . وی به هنگام ساختن یک بنا ممکن است اعمالی را انجام دهد که از اندیشه خودش نشات گرفته باشد ، چنانچه گویی اندیشه های او و به یک معنا خود او در فضای ساختمان و در طرح آن آمیخته هستند. معماری یک اجتماع انسانی از طریق اندیشه و تقلید به وجود می آید و متحول و متکامل می گردد. انسان این را کشف نمود که تصمیماتی که در طراحی و آفرینش یک ساختمان و برای برآوردن نیازهای زندگیش ، اتخاذ می نماید، بین او و ساختمان رابطه ای می آفریند که به این زندگی معنی می دهد. معماری به نوعی از سازندگی گفته میشود که مردم به وسیله آن به هویت خود پی می برند و به این هویت مفهوم می دهند.

انسان در دوران مختلف تاریخی تا به حال با دستکاری در محیط، آن را برای خود به صورت بهینه ای در آورده است، عناصر و عوامل طبیعت نقشی به سزا در چگونگی و روند شکل گیری این محیط مصنوع دارند و محیط مصنوع بعد از ایجاد و بهره برداری نیز متقابلاً در شکل گیری شخصیت، رفتار و نظام عملکردی انسانی موثر است.انسان در جهت تکامل و پیشرفت و بهسازی روانی _جسمی خود ادراک و ارتباط با محیط خود و دیگران ، همچنین تجربیات گذشتگان و ایده آل آیندگان را معیار و ملاکی موثر برای خود قرار می دهد. حیات انسان با شناخت دقیق و آگاهانه از اصل تطبیق محیطی نمایان می سازد که نیازها و خواسته های انسان ، یعنی آن تمایلات و احساسات منطقی وی همچون ابزار و وسیله ای هستند که طبیعت ، آنها را برای رسیدن به هدف و مقصود خویش ساخته است. انسان و رابطه او با طبیعت دارای تکامل دائمی است، انسان با طبیعت رابطه داردو می خواهد طبیعت را در استخدام خود در آورد، جامعه بشری بدون شک در رابطه با طبیعت تکامل پیدا کرده است.

بشر در طول تاریخ از هنگامی که سرپناه، مسکن، محل زیست، محل کار و یا هر نوع فضایی را ساخته و مورد بهره برداری قرار داده، همیشه عوامل طبیعت در این ساختار یک طرف مهم و اساسی نقشه ها و طرح های او بوده اند. معماری انسان در این دوران تاریخی آگاهانه دو موضوع فرم و عملکرد را آشکارا در برداشته است .

ارتباط انسان با طبیعت(از جنبه عملکردی)

۱٫       استفاده از طبیعت (مواد و مصالح، آب ،جنگل و …)

۲٫      مقابله با طبیعت(بلایا)،سیل، سرما، گرما، آتش سوزی، باران، زلزله و…

۳٫    کنار آمدن با طبیعت و الهام گرفتن از آن.

اما در اینجا اگر الهام و بهره گیری انسان را از طبیعت تنها از جنبه هنری آن در نظر بگیریم شکل های مختلف زیر را داریم.

ارتباط انسان با طبیعت( از جنبه شکلی)

۱٫       استفاده از شکل و فرم های طبیعت به صورت دو بعدی (نقاشی،طراحی، حکاکی و…)

۲٫      استفاده از شکل و فرم های طبیعت به صورت سه بعدی(معماری،مجسمه سازی و…)

۳٫    استفاده از طبیعت به صورت انتزاعی.

تناسب در طراحی معماری نشان داده است که در خصایص عملکردی، ساختمان و قابلیت های کاری انسان ریشه هایی دارد که ما به واسطه آنها، اندازه ها و شکل های دلخواه خود را پیدا می کنیم، اما جدا از این رابطه تمامی مفهوم هر طرح معماری بایستی در حوزه احساس از تناسب قرار بگیرد و این احساس ، احساسی است نسبت به آنچه اقتضا و مناسبت دارد. در واقع مسایل مربوط به مناسبت و تناسب و سلیقه در رابطه بنا با محیط اطرافش به طور جدی عرض اندام می کنند.

عناصر طبیعت، سمبل های معماری

از دیر باز انسان ها، پاره ای اشیا و مظاهر طبیعی همانند درختان،نمادها،سنگ های استوار و یا تپه های مخروطی را ارج گذاشته اند،آنها توده های خاکی ای ساخته و برفراز آن سنگ ها و یا تنه درختان را برافراشته اند،تا به آنها مفاهیمی مذهبی و یا جادوئی بدهند. آنگاه قربانگاه برپا کرده و بناهایی ساخته اند تا وسایل عبادت و یا قربانی کردن را در آنها جای دهند. آنها به ساختن معابدی مبادرت کرده اند که نه تنها به هویت و آمال رفیع خود ، بلکه به نیرو و مسند وجود یک روح و یا یک وجود خداگونه نیز معنا بدهند. مذهب در شکل بسیار اولیه اش حالتی کاربردی داشته و طالب دستاوردهای انتفاعی مانند باروری،باران،آفتاب و گردش فصول بوده است.

عوامل احساسی را که مناسب بیان یک معماری هستند می توان در دو نوع دانست، اول جنبه های واقعی مربوط به معماری مانند مصالح،ساختار،بافت،رنگ،عملکرد ،فضا ،تناسبات و… و دوم همدلی ،همفکری و همدردی با کسانی است که این بناها را بنیاد نهاده اند و یا در آنها رفت و آمد می کنند. همه اینها را باید به احساس وابستگی به محیط اطراف ساختمان نیز  افزود. در اطراف بنای یک معماری عواملی بسیاری هستند که معمار به عنوان سرچشمه بیان احساسات خود از آنها استفاده می کند. در این میان طبیعت به مثابه یک عامل موثر نقشی مهم دارد. اشکال طبیعت در هر سرزمینی و در میان هر ملتی و جامعه ای شاخص ها و ارج های متفاوت دارد، نور آفتاب، شاکله خورشید، درختان، باد، دریا ، جنگل،کویر ، کوه و… همگی نمادهای هستند در تمدن ها و فرهنگ های مختلف که بیان فلسفی آن و به شکل و حجم در آوردن آن_البته به فرمی مستقیم و یا انتزاعی _ برای معمار سرمشق است.

به کار گیری فرم های اجرام طبیعی در معماری، نشانه گرایش انسان به آثار خلقت و تاثیرات آن است. فرمهای طبیعت گذشته از نقش موثرشان چه در زمینه عملکردی و چه در باب زیبایی ، از احترام و تقدس در فرهنگ و اقوام مختلف برخوردارند. به عنوان مثال حیوانات و پرندگان در کشورهای مختلف و در آئین ها و جوامع گوناگون بنا به گذشته فرهنگی آنها ، هریک تقدس خاصی دارند. این حیوانات از آنجا که در نوع خود دارای ویژگی خاص و مظهر نوع خود هستند و حتی ممکن است نوعی پرنده انتزاعی و افسانه ای باشند که زاییده خیال یا قرارداد شده ذهنیت انسانی است ، به صورت سمبل و نماد در فرهنگ یک ملت جای می گیرند. هم اکنون این سمبل ها نظیر فیل ،سیمرغ ، درنا ، شاهین، عقاب، شیر ، پاندا، خرس و… را به خوبی در تصویر سازی های آثار کشورهای مختلف می بینیم، همین نکته را در خصوص پرندگان می توان در نشانه ها و آرم های هواپیمایی های مختلف کشورها مشاهده کرد.

اما معماری به تنهایی بیانگر و گویای چگونگی ذهنیت انسان ها نیست بلکه خود معماری و ویژگیهایش فی نفسه دارای ماهیتی است که بازتاب هایی دارد. و به گونه ارتباطی دو سویه عمل می کند و آنچه را که انسان ها می توانند باشند یا بشوند شکل می دهد، روابط انسان با محیطش و تاثیرات آن در معماری وی متجلی می گردد و همسازی با محیط آسایش را در شئون زندگی انسان جاری می کند.

طبیعت در آثار پیشینیان

آثاری که از هزاره های پیش و عهد باستان به جا مانده است ، عموماً بناهایی هستند که کمتر مشخصه ای از معماری مردمی و یا بومی دارند و غالباً بناها ، قصرها و کاخ های حاکمان ، پادشاهان و امپراطوران است، بنابراین اولین جنبه دیداری این آثار با عظمت ، بزرگی و وسعت بناهای مذکور است، اما نقش طبیعت در این آثار و از دید فرمال ، بیشتر نقش و اشکال درختان،حیوانات و … است. در بنای بازسازی شده ایشتارگیت بابل که در موزه برلین قرار دارد این نقوش به وضوح و زیبایی ، نقش گرایش طبیعت را در آثار معماری بیان می کند. این اشکال به صورت احجام سه بعدی و بعدها در اکثر بناهای به جامانده، به چشم می خورد و از آنجا که عوامل طبیعت به نوعی تقدس در باورهای ملی و دینی پیدا می کنند، ظهور آنها در بناها و غالباً در مکانهای ویژه جای می گیرند.

از قدیمی ترین نمونه های معماری باستان که به طور شاخص با الهام از طبیعت و با اعتقاد به رب النوع ها و خدایان شکل گرفته، اهرام مصر  و مجسمه های همچون ابوالهول است. اهرام سه گانه مصر به طور مشخص و در کنار آنها اهرام کوچکتر همچون سلسله کوههای مختلفی را بیان می کند که در نظر زیر دستان آن زمان این القاء را برساند که پادشاه عظمتی همچون کوه داشته است. ترکیب انسان_حیوان را نیز در مجسمه ابوالهول می توان نشانه ای از باورهای ورای این جهان و ملهم از نشانه های فرا طبیعت دانست.

در معماری ایران ، چه در دوران باستان وچه در دوران اسلامی، نمادگرایی و از جمله نمادگرایی که اشکالی از طبیعت را به همراه داشته است ، پیوسته در آثار تاریخی و فرهنگی به چشم خورده  و می خورد. در این میان، چشم اندازه ها ، کوه های عظیم پربرف، دره هایی به پهنای یک ایالت، جلگه های وسیع درخشان، مستلزم ایجاد بناهایی متناسب با آن شکوه و عظمت بوده است.در یک چنین مجموعه های گنجینه ای، تمایل به استفاده جسورانه از مقیاس و تناسب اجتناب ناپذیر می نماید. خصلت حیرت انگیز جهان طبیعی باز هم دلالت های دیگری عرضه کرد، جهان آسمانی و برین برای این مردم واقعیتی والا داشت.

باران زندگی بخش و نیروی سودمند خورشید از آسمان ناشی می شد. نظم خدشه ناپذیر صورت های فلکی حاکی از جهان برنامه داری با حرکت منظم و نقاط ثابت بود که وقت را نشان می داد. خصلت نمادین کوه و نقش قاطعش در پاسداری از محصولات زراعی و حیات، در سراسر تاریخ معماری ایران ادامه یافته، گاه به صورت نمادهای خاص و گاه به شکلهای دقیق تر و عموماً با استفاده از آرایش هایی که خواستار رویش است،ظاهر شد.درختان انبوه، کاخ را احاطه می کرد و از لحاظ معماری به صورت بخشی از آن در نظر گرفته می شد به صورتی که باغ های وسیع، تمام جوانب اصلی بنا را به صورت قرینه فرا می گرفت. در این صحنه های پیوند طبیعت و معماری همه نوع درخت کاشته شده بود و می توان یقین داشت که کاشت و خاصیت هر درختی دقیقاً و به صورت هماهنگ سازمان داده می شد. در باغ خواه طبیعی بود، خواه ساخته دست آدمی، انسان با محیط طبیعی خود محشور بود، این باغ ها از روزگار هخامنشیان با نام پردیس تا به حال و با شکل ها و نام های مختلف وجود داشته اند. در اینجا، زمین وحشی وعقیم به کمال مقدر خویش دست می یافت و دیگر دشمن آدمی نبود و نسبت به نیازهای او بی توجه نبود بلکه برعکس آسایش،آرامش و شادی وی را تامین می ساخت، باغ ایرانی به عنوان مظهر و واسطه ای از طبیعت وحشی و بکر با محیط زیست انسان، نه تنها جای امن و آسایش که در عین حال جایی آرام برای تفکر و اندیشه بود آرمان باغ چنان نیرومند و بادوام بود که سرانجام گذر از آن به شهرسازی ایران و در اصفهان با نام چهارباغ ظاهر گشت.تاثیرات طبیعت در همه هنرهای ایرانی به خوبی مشهود است، در واقع باغبان، معمار، بافنده،نقاش،شاعر و… کار خود را با احساس عارفانه و نیز با تعقل و تخیل انجام می دهند.

باغ ایرانی مانند معماری، شعر،نقاشی،موسیقی و سایر آثار هنری ایران در چهارچوب سنت و اصول از بدایع و ظرایفی برخوردار است و بر قله وحدت در تنوع و تنوع در وحدت ایستاده است. در باغ ایرانی،مانند معماری ایرانی، هیچ چیز بی مورد و یا فقط برای زیبایی وجود ندارد. آنچه مفید و لازم است، زیبا عرضه می شود و جلوه ای در کمال جمال دارد، در باغسازی مناطق گرم و خشک، برای مقابله با گرمای طاقت فرسا و گزند شدید آفتاب سوزان،سعی در ایجاد بیشترین سایه است. باغ های فراوان و ماندگار در ایران و در کنار آثار معماری همچون باغ فین کاشان، باغ شاهزاده کرمان، باغ نارنجستان شیراز…نگاه معماران گذشته از آمیزش معماری با طبیعت است.

بعضی آثار قدیمی چه در ایران و چه در دیگر کشورهای جهان علاوه بر عملکرد خاص خود،باز نگاه جست و جوگر و زیبا طلب انسان را از طبیعت دور نگه نداشته است. همیشه پلها نمایشگر ارتباط و دسترسی بوده و دلیل اصلی شکل گیری آنها نیاز به گذر از روی آب رودخانه به انگیزه های مختلف نظامی ،اجتماعی_شهری بوده است. چیزی که امروز پل های ارتباطی شهری بر روی رودخانه ها تنها انگیزه ساخت آنها را در قالب طرح های شهری توجیه می کند فقط همین است، یعنی پل تنها به مثابه ارتباط شهری و وسیله ای برای رفت و آمد وسایط نقلیه. اما نگاه معماران هنرمند گذشته در احداث چنین بناهایی نیز به دنبال حداکثر بهره مندی لذت بصری و مرتبط ساختن انسان با طبیعت بوده است، معماری این پل ها نشان از این واقعیت دارد که به انسان بر روی رودخانه فرصت تاملی و درنگی بدهد و برفراز آنچه به صورت ایستاده و چه به صورت نشسته جایگاهی را سوای مسیر سواره ها قرار دهد تا انسان با طبیعت پیوندی نزدیکتر داشته باشد. بر روی چنین پلهایی آشتی انسان با طبیعت به واسطه معماری اتفاق می افتد که انسان به جهت غلبه او بر طبیعت سیال(رودخانه) احداث کرده است تا پل ها چیزی بیش از وسیله عبور از رودخانه باشند. اغلب از لحاظ تناسب وجلوه،زیبایی چشمگیری داشتند و قدرت و برازندگی را نمایش می دادند. دو پل مشهور اصفهان بر روی رودخانه زاینده رود به بهره برداری استادانه از روی رودخانه با نسیم خنک و جریان زندگی بخش طبیعت یعنی آب اختصاص یافته است. این پلها نه تنها برای حرکت و گذر، بلکه برای توقف هم طراحی شده بودند و در آنها مکانی برای تفرج است و نگاهی و توجهی شوق انگیز به طبیعت که معرف ویژگی انسانی معماری ایرانی است.

طبیعت و معماری معاصر

با پایان گرفتن قرن بیستم، بازگشت جدی به طبیعت وبهره برداری صحیح وسالم از آن می رود که انسان را در آستانه قرن جدید به دستاوردهای جدیدی در نگاه تازه به طبیعت قرار دهد. مدینه فاضله قرن بیستمی و رویاهای شهرسازی لوکوربوزیه امروز به کابوس تبدیل گشته است. دیروز و در پیش از مدرنیسم ،میدانها، خیابانها ،کوچه ها، بازارها وباغ ها جاهایی برای دیدار مردم بودند،ساختمان ها خود در اطراف کوچه و خیابان و بازار احساس هویت مکانی می داد، شبکه های ارتباطی شهری مناظری گوناگون و بدیع داشت و از فضاهای آن به شکل های مختلفی استفاده می گشت. فضاهایی که به گونه های مختلف طبیت را در کنار خود داشت. اما پس از آن، بناها و ساختمانها ظهوری گستاخانه و لجام گسیخته داشت و با ایجادمحیطی بی روح ؛ روح انسانی را خسته کرد و دستاورد آن در معماری چنین بود که ایده جعبه بتنی مدرنیسم پایان خوشایندی ندارد. در دهه اخیر و بعد از نهضت مدرنیسم، تلاش هایی جهانی برای ایجاد فضاهایی لطیف، گرم، هیجان انگیز و با احساس انجام گرفته است و سعی شده طبیعت نقشی اساسی تر در زندگی و کار انسان ها داشته باشد.

در سال ۱۹۳۹ فرانک لویدرایت با طرح خانه آبشار امتزاجی عجیب بین طبیعت و سکونت انسان بوجود آورد. سقف ها و بالکن ها وسیع و متقاطع در بالا و صخره های طبیعی در پایان بنا، همراه با جریان نهر و آبشار آمیزه ای یگانه را بوجود آورد و بدین گونه علاقه خود را و توجه زیست انسان را به

طبیعت مورد تاکید قرار داد.

رایت از آغاز خانه هایش را با طبیعت می آمیخت. این تمایل وی در ترکیب معماری و طبیعت چندان است که اغلب نمی توان تشخیص داد کجا ساختمانهای وی آغاز می شوند وکجا طبیعت پایان می یابد. وی در مورد خانه شخصی اش بر روی تپه که فرمی مشخص و دقیق داشت می گوید،من هرگز خانه ای را بر راس تپه ای نمی سازم واین خود نشان می دهد که وی کوشیده است قراردادن خانه، در موقعیتی خاص انحنای پیوسته و زیبای تپه به دیده آید در تفاوت نگاه های دو آرشیتکت بزرگ معاصر می توان گفت که لوکوربوزیه با اندیشه هایش در طراحی و خلق معماری خواسته است طبیعت را به داخل و اطراف معماری بکشاند. در صورتی که رایت در این رهگذر به طبیعت دست نزده است.

از دیرباز بر مساله ارتباط ساختمان با طبیعت دو جواب متفاوت یافت شده که هر دو به نحوی همیشه درست وصادق بوده اند. معابد یونان در آغوش طبیعت اما با چهرهای متمایز از آن ساخته شده اند و شهرهای قرون وسطایی چنان با طبیعت در آمیخته اند که انگار جزیی از طبیعت هستند. در دوره معماری معاصر ، لوکوربوزیه نگاهی تازه به طبیعت ارائه کرده وی با طرح ویلای ساوا در پوآسی فرانسه و ایجاد یک تراس وسیع در آن، با قراردادن قاب هایی خالی در نمای آن واسطه ای بین معماری داخل و طبیعت بیرون به وجود آورده است،در حقیقت با ایجاد این نوار باز در دیوار تراس، مناظری قاب شده بوجود آورده است.

از معمارانی که در پایان نهضت معماری مدرن نگاهی خلاقانه، انحصاری و جسارت آمیز به فرم های غیر عادی و در حقیقت،انحصاری و جسارت آمیز به فرم های غیر عادی و در حقیقت برگرفته از طبیعت داشت،یرن اوتزن است. اوتزن در سفرهایش متوجه شد که برخلاف معماری غرب، در معماری شرق سطوح افقی جایگاه ویژه ای دارند. در طرحی سریع از یک خانه ژاپنی فقط بامی را از آن خانه را بر سکویی نشان می دهد. در طرحی دیگر از ابر و دریا،باز همین توجه وی به خطوط و سطوح افقی چه در تجسم دریا و چه در تصویر توده ابر آشکار است، وی ریشه طبیعت گرایی و ارتباط ماوراء طبیعی آن را در معماری شرق در این تصاویر نهفته می یابد و در حقیقت خود این اشکال و دیدگاه فلسفی آنها مبنایی برای رویش طرحی اولیه به نام اپرای سیدنی در استرالیا می گردد. وی می گوید در طرح تاق های اپرای سیدنی و صفحات شیشه ای مقابل آن از حرکت طبیعی و دینامیکی بال یک پرنده در حال پرواز الهام گرفته است.

اما از بناهای چند دهه اخیر که به شکلی مونومانتالی و نمایشی نیمه رئالیستی از فرم و شکلی طبیعی در قالب یک پرنده(عقاب) مورد استفاده قرار گرفته ،بنای فرودگاه جان اف کندی اثر اروسارنین است. این بنا پرنده ای بزرگ را می ماند که در حال فرود یا اوج گیری است،شکل عقاب مظهری برای کشور و پرواز به نشانه پروازهای خطوط هوایی است. در اینجا فرم،نمادی از عملکرد را نشان می دهد و در واقع آمیزه ای از حرکت تکنولوژی  و بیان پرواز است.

همواره با نام آلوارآلتو و معماری او دو نکته قرین است:«چوب» و«فرم موجی شکل». جنگل های فنلاند و فراوانی چوب در این سرزمین موجب گشت که وی با دیدی معمارانه از امکانات این ماده طبیعی استفاده کند و آن را به استادی و هنرمندانه بکار برد. تاثیر فنلاند همه جا در کارهای آلتو هویداست و قدرتی که طرح های او از آن برخوردار است از این سرزمین مایه می گیرد. یکی از جنبه های اصیل ودرخشان او این بود که هنرش و اثرش معرف محیطی بود که او در آن پرورش یافته بود، تاثیر فنلاند با مجموعه ای از جنگل های وسیع و ده هزار دریاچه در کارهای آلتو، همان استفاده مطلوب از چوب و شکل منحنی و موجی دریاچه های طبیعی است، در این جا طبیعت نقشی اساسی در فرم های معمارانه پیدا می کند.آلوار آلتو،در استفاده از محصولات صنعتی در معماری،همچون صندلی، مبلمان، میز،چراغ، لوستر و … همگام با معماریش به شیوه ای هنرمندانه و آزاد، از زیر دست ترین معماران معاصر بود. دراین راستا وحدت فرم برگرفته از طبیعت را به خوبی در کارهایش می توان دید. این بهره گیری از طبیعت در آثار هنرمندان، گاه تاثیر فرمی و شکلی دارد و همچون آثار آلوارآلتو فرم حجمی و فضایی محصول به شکل های مختلف عناصر طبیعی در می آیند، وگاه همچون دیگر آثار هنرمندان اثر لوسیانو ویستوسی نقوش و اشکال طبیعت بر روی اشیاء مورد نیاز انسان نقش می بندند.

مرکز جهانی شرکت یونیون کارباید که توسط کوین روش طرح و اجرا شده است نمونه ای از معماری است که به نحوی وسیع و نزدیک با طبیعت محیط عجین شده است. این مرکز بزرگ با حجم وسیع خود که تنها دارای ۳۲۰۰ اتاق کارمندان و دارای فضای پارکینگ برای ۳۰۰۰ تا۴۰۰۰ اتومبیل است با شکلی اسفنجی و ستاره ای شکل خود به گونه ای در روی زمین تکثیر فرمی دارد که تمامی فضاهای آن به طریقی از نور، تهویه و مناظر طبیعی محیط استفاده می کنند. علاوه بر این شکل انحنای آن از بالا به نگاه اول به مثابه خزنده ای در میان سبزه زارست که دست و پاهای زیاد آن همان فضاهای پاسیویی شکل بزرگ و تکثیر گونه اسفنجی است. احترامی که به طبیعت گزارده شده در دید اول این است که ارتفاع ساختمان در بیرون از زمین که حدود ۵ طبقه است هم ارتفاع و یا حتی کوتاهتر  از درختان جنگل محیط است و می شود گفت که هیچ گونه ابزار وجود  متظاهرانه ای در چشم انداز محیط نکرده. از آثار دیگر کوین روش کمپانی بیمه عمر کالج واقع در ایندیانای آمریکا است.

این مجموعه که دارای سه بلوک متشابه بوده و تا ۹ بلوک قابل افزایش است با نمای شیشه ای خود گویای شکل الماس است که با وجود استخر میان آنها و انعکاس آفتاب در آب و شیشه ها، تلالوی خاصی به محیط می دهد. علاوه بر این ، شکل خاص کوه مانند آن با سازه ای استوار و محکم در بیان ظاهری خود مفاهیم         بیمه را با استفاده از عناصر طبیعت یعنی کوه و الماس به خوبی بیان کرده است.

از نمونه های دیگر معماران معاصر ، تادائو آندو ژاپنی است. وی طراحی معماری و خلق بنای یک معماری را به عنوان جزیی از طبیعت قلمداد می کند، او بدین سبب که احجام معماری خود نوعی تپه، درخت ، سنگ و صخره،آب و… هستند نگاهی طبیعت گرا به معماری دارد. در آثار وی که عمدتاً از بتن عریان می باشد لطافت و ظرافت سبک سنتی ژاپنی را در طرح های ساخته شده اش به خوبی می توان مشاهده کرد. در حقیقت از مصالح و موادی همچون بتن استفاده می کند و از آن احساسی به شکل چوب بیان می کند.

تادائو آندو با مجموعه خانه های  روکو گاه خود را به معماری خانه ها به مثابه یک عصوی از طبیعت در مقیاس بزرگتری مطرح می سازد.

این مجموعه خانه ها که در شیب تند یک کوه قرار دارند با پیروی از شکل خاص اندازه های سنتی ژاپن، مکعب هایی گاه پر و گاه خالی را همچون سنگهای صخره ای به بیننده تداعی می کند ودر واقع در یک شیب ۶۰درجه ارتباطی منطقی بین ساختار و طبیعت ایجاد می کند. وی علاوه بر طرح ایده هایی همچون هماهنگی بنا و احترام به طبیعت ، ایجاد تمرکز در یک محوطه باز ، ارتباط بین زیبایی و سادگی ، توجه به شرایط فرهنگی ،اقلیمی و اعتقادی استفاده کننده ، آوردن طبیعت در بنا را باعث افزایش روحیه کارکنان ویا جان گرفتن انسان در خانه می داند. مجموعه های مسکونی روکوی تادائو آندو در واقع مدل ها و طرح های امروزی معماری سنتی و مردمی همچون ماسوله در ایران است.شهر ماسوله و نمونه ای مشابه آن در ایران و خارج از ایران نمونه های از هماهنگی معماری با طبیعت است. این نوع معماری خاص کوهستانی در ورای ارتباطهای اجتماعی، بدین شیوه طبقه ای بناها ،خواص معماری کوهستان ها را به طریقی با طراحی و فرآیند فعالیت های شهری توازن بخشیده است وبه نحوی متعالی از آن استفاده می کند و در این گذر هیچ گونه صدمه ای به طبیعت و مناظر محیط نمی زند.

ایتسوکو هاسه گاوا از آرشیتکت های معاصر زن ژاپنی است که در آثارش به وفور از علایم و شکل های مشخص طبیعت استفاده می کند، هر چند که شیوه وی در به کار گیری مصالح عمدتاً بتن و در مقدار زیاد از صفحات و میله ها و توری های فلزی ،فایبرگلاس و پلاستیک است واین به نوبه خود با بافت خاصی که این مواد دارد، بیان خاصی را نیز به بیننده القا میکند، ولی نکته این است که او از فرم و شکل های منحنی و حرکت فرم استفاده می کند. درختان، آب، باد و اجرام سماوی دیگر به وضوح به شکل های معین در ابعاد مختلف آشکار است.

در طرح نمایشگاه جهانی ناگویا در سال ۱۹۸۹ میلادی علاوه بر اینکه نمایشگاه از غرفه های خیمه ای شکل و به گفته خودش برگرفته از حجاب زنان مسلمان (چادر) بود،درختان نخلی شکل و لوتوس و حجم صخره ای شکل به نشان یک کوه و از جنس فایبرگلاس و فلز و نیز کف مرمرین آن با نقش خاص خود که بیانی از ساحل ماسه ای ، صدف های دریاو… بود همگی نشان از طبیعتی است که وی در آثارش اصرار بر حضور آنان دارد. به گفته وی در ژاپن ،نور ،باد و هوا با فصول مختلف سال تغییر می کند و این خود زمینه ای است که حالات مختلف طبیعت را بتوان به گونه های مختلف و متنوع آفرید.

در طرح دیگر وی یعنی مرکز فرهنگی شونادای به طور آشکار از یک کره زمین به عنوان مرکز اجتماع وصحنه تئاتر این مجموعه استفاده شده است، او با استفاده از گنبدهای ژئودزیک مختلف بیان های سمبلیک از کره ماه،کره زمین و کهکشان را ارائه می دهد و درحقیقت خارج از استفاده از طبیعت زمین نگاهی به آسمان و کهکشان در معماری اش دارد.

از طرح های مشهور دهه اخیر که یک گروه معماری از معماران جوان نروژی به نام اسنوهتا برنده آن شدند،طرح کتابخانه بزرگ اسکندریه در مصر است. شکل ساختمان همچون دایره ای بزرگ از شیشه است که به طور شیبدار روی زمین قرار گر فته است و به سمت شمال یعنی دریای مدیترانه قرار دارد و این به تبعیت از طبیعت و به نماد خورشید در مصر باستان تشبیه می شود.با وجودی که ورودی در طبقه همکف قرار دارد، در نیمه راه صعود به این فضای پرعظمت،صفحه مدور بام ،زمین را می شکافد و از سمت دریا شباهت آن به آشکارا همانند خورشید در حال طلوع است.

این نوع به کارگیری در معماری معاصر و متاخر نگاهی تازه است که آثار معاصر را از دیدگاه مونومنتال غنی تر می سازد. در بنای بزرگ و یادمان گراند آرک اثر اسپریکلسن خارج از کاربرد و عملکرد بنا ، در جایگاه مرکزی آن در یک فضای باز، سقف پارچه ای کامل آن به شکل یک توده ابر است، در نمایی که از دو طرف گراندآرک مشاهده می شود این سقف پارچه ای شکل در زمینه آبی آسمان نمایی طبیعی و کادر شده را همچون یک تابلوی نقاشی بیان می کند.

از آثار معاصر که نمای طبیعت گرا در جنبه های بصری آن آشکارا چشم نواز است، طرح بنیاد وازارلی در فرانسه توسط ژان سونیه است که علاوه بر تاثیر پذیری از آثار نقاشی خود وازارلی، استفاده از فرمهای طبیعت و عناصر طبیعت در آن مشهود است.

در نمای آن که سطوح دیوارهای مختلف در جهات گوناگون و ناشی از پلان آن به شکل فضاهای شش گوش لانه زنبوری است، دایره های بزرگ سفید بر روی دیوارها شمایی از خورشید را گویاست که با انعکاس آن در استخر بزرگ جلوی آن،طلوع خورشید را با افق دریا تداعی می کند.

معماران امروز در فرم گیری فضای معماری به جهت تنوع و نوآوری، گاه به گذشته های دور چشم دارند تا با نوعی تداعی بصری،بتوانندگذشته را بازسازی کنند. در طرح خانه ساحلی اثر گروه ویلیام مورگان با بهره گیری از نوع زیست و مسکن غارنشینی و با استفاده از شرایط توپوگرافی محیط و ساختن آن در دل یک تپه ساحلی،فرم خانه های مغاره ای را به وجود آورده که تنها روزنه هایی(البته بزرگتر از گذشته ها)به بیرون دارند. این طرح با پوشش سقف ها و دیوارها به صورت یک تپه طبیعی از نظر فرم هماهنگی خود را با طبیعت حفظ کرده است.

منابع:

۱٫ فضا – زمان – معماری(زیگفرید گیدئین)(ترجمه منوچهر مزینی)

۲٫ طراحی در محیط مصنوع(فریزر ریکی)(ترجمه رحیمی)

۳٫ معنی زیبایی (اریک نیوتن) (ترجمه پرویز مرزبان

۴٫ سایت تخصصی معماری سعید نوائی

 

کلینیک تخصصی طراحی و اجرای دکوراسیون داخلی

یکی از فعالیت هایی که در کلینیک تخصصی طراحی و اجرا یدکوراسیون داخلی ، در گروه مهندسی ایران معماری صورت می پذیرد، مطالعه وشناخت روش ها وتکنیک های نوین طراحی داخلی است .لذا یکی از رویکرد های اصلی این گروه تلفیق نظریه های علمی با روشهای عملی است.برای بسط موضوع در ادامه به معرفی نمونه های ساخته شده پرداخته می شود.

گروه مهندسین فاوکس یکی از گروه های فعال در زمینه مشاوره، خرید ،طراحی و اجرای فضاهای داخلی می باشد.

دکوراسیون داخلی- راهرو

راهروها فضاهای ارتباطی هستند که معمولا جدی گرفته نمی شوند و مبلمان خاصی ندارند.

اغلب راهروهای ورودی فضایی باریک هستند. با استفاده از رنگ‌های روشن و سرد می‌توانید این فضا را بازتر و وسیع‌تر از آنچه که هست نمایان کنید.

اگر خانه شما راهروی وسیعی دارد، می‌توانید از کنسول و کمد‌های جاکفشی و جالباسی استفاده کنید تا وسایل مهمان‌ها در کمد قرار گیرد و از به هم ریختگی و شلوغی در این فضا جلوگیری شود.

استفاده از آثار هنری، مانند تابلوهای نقاشی و مجسمه‌ها از دیگر عناصری هستند که بر مهمان‌نوازی شما تاکید می‌کنند،علاوه بر این، می‌توانید از عکس‌های خانوادگی در این مسیر استفاده کنید.

استفاده از چراغ‌های سقفی و دیواری در مسیر راهرو به شما این امکان را می‌دهد که فضای تاریک و باریک را به مکانی نورانی و وسیع تبدیل کنید، در ضمن موجب می‌شود که به هنگام ورود و خروج به خانه روشنایی کافی هم داشته باشید.

به علت تردد و رفت و آمد بسیار در این مکان، بهتر است کف‌پوش بسیار مقاوم و بادوامی مانند سرامیک و یا سنگ را برای این فضا انتخاب کنید چراکه این نوع کف‌پوش‌‌ها در برابر گرد و غبار، تردد و فرسایش مقاوم هستند.

اگر فضای راهروی داخلی خانه‌تان باریک و تاریک است، بهتر است با نصب آینه‌های بلند این فضا را به مکانی وسیع و نورانی تبدیل کنید.

اگر ورودی خانه راهرویی بزرگ و بلند است، با انواع گیاهان و گل‌های خشک آن را بیارایید. شیوه آرایش و دکور راهروهای بیرونی و داخلی خانه، بیان‌کننده دیدگاه و چگونگی برقراری ارتباط شما با دیگران است.

هرچه این محیط آرام‌تر و زیباتر باشد، دلالت بیشتری بر مهمان‌نوازی شما خواهد داشت.

پوشش دیوارهای فضای بیرونی خانه باید از مقاومت بالایی برخوردار باشد و قابلیت نگهداری و پاکیزگی آن هم در سطح مطلوبی باشد.

کلینیک تخصصی طراحی و اجرای نما بامدیریت آرشیتکت:آرتور امیدآذری

یکی از فعالیت هایی که در کلینیک تخصصی طراحی و اجرا ینما ، در گروه مهندسی ایران معماری صورت می پذیرد، مطالعه وشناخت روش ها وتکنیک های نوین طراحی داخلی است .لذا یکی از رویکرد های اصلی این گروه تلفیق نظریه های علمی با روشهای عملی است.برای بسط موضوع در ادامه به معرفی نمونه های ساخته شده پرداخته می شود.

شماره تماس برای کسب اطلاعات بیشتر: ۰۲۱۲۲۹۸۳۳۸۵

خانه ای با نمای مجسمه گونه ی بتنی – خانه ی خلیج هرن

مترجم : پیام صلاحی نژاد

معمار نیوزلندی ، استیون لاوسون ، با ساخت این خانه خدمت شایانی به منطقه ی خلیج هرن ، حومه ی شهر آکلند کرده است .

این خانه برای یک خانواده است و نمای اصلی که به سمت خیابانی که در آن قرار گرفته است میباشد، یک نمای مجسمه گونه ی ساخته شده از بتن است . این نما ظاهری کاملاً غیر معمول دارد و فضاهای خصوصی خانه را در پشت خود پنهان میکند .

این خانه از متریالهای متعددی ساخته شده است که به طرز شگفت انگیزی یک دیگر را تغییر میدهند که شامل بلوک های بتنی ، الوارهای تیره ی چوبی و بتن پیش ساخته ی چوبی میباشد . شکلی مستطیلی دارد و حیاط جلویی را به حیاط پشتی متصل میکند .

فضاهای عمومی مانند اتاق نشیمن ، فضای غذاخوری و آشپزخانه در طبقه ی اول قرار گرفته اند در حالی که سه اتاق خواب همراه با تراس با نمایی به سوی لنگر گاه در طبقه ی فوقانی قرار گرفته است .

گروه مهندسین ایران معماری با مدیریت آرشیتکت آرتورامید آذری

در این بخش تحت عنوان مقالات در معماری بر آن شده ایم تا مجموعه ایی از مقالات ،گفتارها و نظریات موجود در جامعه معماری ایران و جهان را ارائه دهیم، تا سرآغازی نوین در عرصه بحث مبانی و مفاهیم نظری معماری باشد.

شماره تماس برای کسب اطلاعات بیشتر: ۰۲۱۲۲۹۸۳۳۸۵


همنواختی کتیبه و نقوش هندسی در بناهای اصفهان عصر صفوی

کتیبه و نقوش هندسی


همنواختی کتیبه و نقوش هندسی در بناهای اصفهان عصر صفوی

دکتر مهناز شایسته‌فر

استادیار دانشکده هنر دانشگاه تربیت مدرس و مدیر مسئول موسسه مطالعات هنر اسلامی

کتیبه و نقوش هندسی



چکیده

وجود کتیبه‌ها در معماری اسلامی از خصایص بارز و مهم هر بنایی است. تزیینات کتیبه‌ای معماری اسلامی مانند گچ‌بری، آجرکاری، سنگ‌کاری و کاشی‌کاری، گاهی با کاربرد مجزا و زمانی در تلفیق با یکدیگر توسط هنرمندان، نمایشی شگفت از زیبایی‌ها پدید آورده است. هنرمند اسلامی با کنار هم قرار دادن حروف و اشکال تصویری گوناگون بسیار زیبا و با تنوع فوق‌العاده‌شان که هر کدام از آن‌ها تداعی‌گر شکلی است، توانسته ترکیبی تازه و بسیار جذاب پدید آورد.

کتیبه‌ها علاوه بر این ابزاری برای پیام رسانی و انعکاس‌دهنده کلام خدا، سخنان اولیاء و ادعیه اسلامی است.

ازشاخصه‌های دیگر معماری اسلامی از لحاظ میزان و درجه‌ی اهمیت، نقوش هندسی هستند که همیشه و در همه‌ جا به چشم می‌خورند. استفاده از نقوش هندسی در مفهوم نمادین و فلسفی آن به منظور تأثیرگذاری روانی بر نیایشگر و تقویت حس وحدانیت در فضای مسجد است. شکل‌های پیچاپیچ هندسی با تکرار تناسبات وابسته به یک نقش نوعی احساس نظم و هماهنگی می‌آفرینند.

این دو عنصر تزیینی به‌عنوان دو شاخصه اصلی تزیین معماری اسلامی در بسیاری از بناهای اصفهان عصر صفوی در ترکیب با یکدیگر و به‌صورت مکمل دیده شده و با حفظ جایگاه خود معانی تازه و عمیقی خلق کرده‌اند. قدر مسلم این که همراهی مضامین معنوی کتیبه‌ها با هماهنگی و احساس وحدتی که نقوش هندسی به‌وجود می‌آورد پیام‌های معنوی و روحانی ارزشمند و قدرتمندی دارد که در روح و اندیشه بیننده رسوخ می‌کند. علاوه بر این، نقوش هندسی و کتیبه‌ها در کنار یکدیگر ترکیب‌های بی‌نظیری پدید می‌آورند که به لحاظ زیبایی شناختی حایز اهمیت می‌باشند.

اصفهان یکی از شهرهای تاریخی ایران است که در دوران اسلامی به‌خصوص در زمان حکومت صفویان به‌دلیل موقعیت ویژه‌اش رونق خاصی در معماری یافت. از ویژگی‌های بنیادی معماری دوران صفویه نیز توجه و تأکید بر عنصر تزیین است. از این رو بناهای اصفهان در این دوره منبع مهمی برای بررسی عنصر تزیین در معماری اسلامی ایران به‌شمار می‌رود. در مساجد مشهور و مهمی چون مسجد جامع، مسجد حکیم و…، مدارسی چون مدرسه چهارباغ و مدرسه کاسه‌گران، می‌توان شکوه تزیینات معماری اسلامی و از آن جمله هماهنگی و همنواختی کتیبه‌ها و نقوش هندسی را در کنار یکدیگر دید.

این مقاله که با هدف بررسی همنواختی دو عنصر کتیبه و نقوش هندسی در معماری بناهای اسلامی شهر اصفهان تنظیم شده، به دنبال پاسخ به سؤالات زیر است:

۱-                 ارتباط میان نقوش هندسی و کتیبه در معماری بناهای تاریخی اصفهان کدام است؟

۲-                 آیا مضامین نهفته در کتیبه‌ها با معانی نمادین نقوش هندسی در ارتباط است؟

۳-                 همپوشانی نقوش هندسی و کتیبه به لحاظ بصری و زیبایی شناختی چگونه است؟

گردآوری مطالب این مقاله با استفاده از اسناد و مدارک موجود و تنظیم آن به‌شیوه‌ی توصیفی، تاریخی و تحلیلی صورت گرفته است.

واژگان کلیدی: معماری اصفهان، کتیبه، نقوش هندسی، همنواختی مضمونی و زیباشناختی.


زمینه‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی عصر صفویه

شاه اسماعیل موسس سلسله صفویه بود که از سال ۱۵۰۲/۹۰۸ تا ۱۷۳۶/۱۱۴۹ در ایران ادامه یافت. وی از نوادگان جنید یکی از منسوبین شیخ صفی‌الدین اردبیلی عارف بزرگ قرن هفتم بود و در تبریز به تخت نشست به همین جهت دارای تمایلات مذهبی شدید بود. وی نام سلسله صفوی را از نام فرقه‌ای مذهبی به نام صفوی که بنیان‌گذارش شیخ صفی اردبیلی بود و در شمال ایران به‌وجود آمده بود برگرفت.

پس از تاج‌گذاری مذهب رسمی ایران را شیعه ۱۲ امامی در ایران اعلام کرد که همین مسأله تغییراتی را در هنرهای اسلامی این دوره به‌وجود آورد. وی مردی جسور بود و با نیروی فراوان دودمان پادشاهی تازه‌ای پدید آورد. بزرگ‌ترین هنرمندان به دربار او روی آوردند و بناهای بسیاری ساختند که اغلب آن‌ها ویران شده‌اند.

شاه طهماسب اول در سال ۱۵۲۳/۹۳۰ به تخت نشست. وی توجه فراوانی به فرهنگ و هنر ایرانی داشت و باعث شد هنرها که در آن دوره متأثر از فرهنگ مغولی در اواخر دوره تیموری بودند بازگشتی مجدد به شیوه‌های ایرانی داشته باشند ولی دستاورد وی بیشتر در زمینه هنرهای زینتی مانند نقاشی- قالی‌بافی- مینیاتور و… می‌باشند تا در معماری. امروز هیچ بنای بزرگی که بتوان آن را مشخصاً به شاه تهماسب نسبت داد وجود ندارد و در اسناد مربوط به آن دوره نیز تنها بنایی که از آن نام برده شده مسجد جامع قزوین است که ساخت آن توسط شاه اسمعیل آغاز شد.[۱] پس از وی فرزندش به نام شاه اسماعیل دوم در سال ۱۵۷۶/۹۸۴ به تخت نشست و قزوین را پایتخت خود ساخت.

در سال ۱۵۸۶/۹۹۵ شاه عباس حاکم هرات شد و در سال ۱۵۹۷/۱۰۰۶ پایتخت خود را به اصفهان منتقل کرد. با ظهور او عصر زرین معماری دوران صفوی آغاز گردید. به خاطر بلند پروازی‌ها، پیگیری، استعداد درخشان، ذوق هنری او و با کمک ثروتی که حکومت شایسته‌اش پدید آورده بود در معماری دوران تازه‌ای ایجاد گردید که در آن نقش مایه‌های هنری با رنگ‌های بی‌نظیر خود به مجموعه‌هایی هنری بسیط و گویا تبدیل شد که این دوران عصر اعتلا و آخرین نمایش معماری اسلامی ایران است بیشتر بناهای باشکوه امروز ایران متعلق به این دوران است. بعد از او شاه صفی، شاه عباس دوم، شاه سلیمان و سرانجام آخرین پادشاه سلسله صفوی با نام شاه سلطان حسین به حکومت نشستند و در سال ۱۷۳۶/۱۱۴۹ سلسله صفوی منقرض گشت.[۲]

معماری عصر صفویه

هنر معماری اسلامی فراتر از صرف تجربه زیبایی شناختی است و در واقع جلوه‌ای نمادین از حقیقتی والاتر است که انسان را از کثرت جهان بیرون به وحدت الهی می‌رساند و در حقیقت جای دادن انسان در حضور خدا از طریق قدسی کردن فضاست.

در این نوع معماری معمار اعلی خداوند است الله خالق کل شی و معماری به گونه‌ای صورت می‌گیرد که سر تعظیم در مقابل خداوند فرود می‌آورد.

در این هنر تکنیک و زیبایی، وجوه مکمل خلاقیت هنری است و هنر از صنعتگری و کار صنعتگر از بقیه وجوه زندگی او خصوصاً زندگی روحانی او جدا نیست.

با توجه به این که در دوران صفوی مذهب شیعه به عنوان مذهب رسمی ایران اعلام شد آن‌چه که در دوران صفوی در معماری اسلامی اتفاق می‌افتد توجه به مذهب شیعه و نوعی تصوف است که این توجه در بناهای متعلق به این دوران به‌وفور قابل مشاهده است.

پادشاهان و هنرمندان و معماران این دوران تأکید بر ایجاد نوعی وحدت و یکپارچگی بین مردم دارند تا بدین ترتیب بتوانند تداعی‌کننده وحدت الهی باشند و این امر به ایجاد سبکی در معماری اسلامی می‌انجامد که معروف به شیوه اصفهانی است و یکی از چهار شیوه معماری اسلامی ایران می‌باشد. اساس این سبک بر مبنای سادگی هر چه بیشتر در طرح‌ها و هندسه‌ی بنا می‌باشد تا به اصول سادگی که اساس اسلام است تداعی بخشد. ضمناً از دیگر اصول این سبک یکسان بودن تناسبات در بنا می‌باشد که همان مساوات و برابری انسان‌ها در پیشگاه عدل الهی را تداعی می‌کند.

از آن‌جا که پیدایش سلسله صفویه منجر به ایجاد غرور ملی شدیدی شد، در آغاز درگیر شدن در جنگ از ایجاد هرگونه معماری در مقیاس وسیع مانع می‌گردید. با ظهور شاه عباس اول عصر زرین معماری صفوی آغاز شد. این معماری گرچه درخشان‌ترین عصر معماری ایران نبوده ولی عصر اعتلا و آخرین نمایش معماری اسلامی ایران است. اصفهان که از سوی شاه عباس به پایتختی برگزیده شد از مساجد، کاخ‌ها، پل‌ها، خیابان‌ها و باغ‌های زیادی بهره‌مند شد. اولین پروژه بزرگ وی پس از به تخت نشستن، چهار باغ بود. یک خیابان شاهانه که اتصال میان اسکان قدیمی‌تر اطراف مسجد جامع و رودخانه را میسر می‌ساخت وعلاوه برآن از طریق پل الله وردی خان از سال ۱۶۰۲/۱۰۱۱ ادامه پیدا می‌کرد و به جلفای جدید ارامنه و سپس باغ پهناوری می‌رسید.[۳]

توسعه اصفهان در زمان شاه عباس دوم همچنان با دو بنای تاریخی که حاکی از به هم پیوستن فضاهای داخلی و خارجی به صورتی پیچیده و عالمانه بود، ادامه یافت. بازسازی و مرمت عمارت کلاه فرنگی چهل ستون یکی از آن دو بناست که در مقابل یکی استخر طویل مستطیل شکل قرار دارد. اثر تاریخی دیگر زمان شاه عباس دوم، با دو خصوصیت ظرافت هنری و کاربری آن، پل خواجو مربوط به سال ۱۶۵۰/۱۰۶۰است.

توسعه بنای شهرها در دوره صفویه باعث شده در دوره کوتاهی شهرهای ایران بتواند با شهرهای استانبول و دهلی که پایتخت دیگر کشورهای اسلامی بودند، به رقابت بپردازد. در معماری صفویه رنگ و تزیین نقش بسیار مهمی دارد و چنانکه گفته شد بناهای بسیاری از این دوره به جای مانده که اگرچه به لحاظ اصول معماری قابل توجه نیستند اما از لحاظ تزیین و شکل ظاهری بسیار زیبا و بی‌بدیلند.

در واقع معماران دوره صفوی به جای نوآوری مستقیم ترجیح می‌دادند تا بخش‌هایی از بناهایشان را تذهیب و آراسته نمایند. اشکال سنتی که در این دوره بدون تلاش چندانی به مقیاس عظیمی به کار می‌رفت، به نهایت کمال خود رسید.

به‌طور کلی سبک معماری در دوره صفویه روبه سادگی هرچه بیشتر دارد. هندسه بنا ساده است و شکل‌ها و خط‌های شکسته به جای خطوط پیچ در پیچ گذشته متداول است و از پیمون بندی و تناسبات یکسان در ساختمان استفاده شده است. اما تکنیک‌های تزیینی متنوعی از قبیل آجرکاری، کاشی کاری، کتیبه‌نگاری، گچ‌بری، آئینه‌کاری، تزیینات چوبی و حتی برخی از عناصر معماری مانند تویزه‌های کاذب، مقرنس و سه کنج در حد کمال خود در این دوره مورد استفاده معماران و هنرمندان قرار گرفت.[۴]


جایگاه کتیبه در معماری عصر صفویه

معماری اسلامی در طول تاریخ همیشه از ارزش و توجه خاصی برخوردار بوده و در برگیرنده‌ی تمام خلاقیت‌های هنرمندان مسلمان است. فضای باز معماری اسلامی با هماهنگی و نظم نقش‌ها، کتیبه‌ها و رنگ‌ها، محیطی با عظمت همراه با خلوص معنوی پدید می‌آورد. انسان با ورود در این اماکن خود را در میان دنیایی معنوی می‌یابد که یادآور بهشتی است که قرآن از آن سخن به میان آورده است.

در دوره‌ی صفویه خط کوفی در کاشی‌کاری بناها به وفور استفاده شده. خط بنایی که همان کوفی زاویه‌دار است، از ترسیم اشکال هندسی مربع، لوزی، مستطیل و خطوط موازی و متقاطع حاصل می‌شود. در واقع نوع خط در ابتدای این دوران خط کوفی و ثلث است که برای نگارش متون مقدس از آن استفاده می‌شد، ولی خط غالب در کتیبه‌های این دوران، خط تعلیق، خط رایج ملی دوره صفوی است و در دوره شاه عباس خط نستعلیق که آمیزه‌ای از نسخ  و تعلیق می‌‌باشد ابداع شد. از نمونه‌های این مصادیق به مسجد شیخ لطف الله، مسجد امام، مدرسه نیم‌آورد اصفهان و… می‌توان اشاره نمود. در دوره‌ی صفویه مضامین کتیبه‌ها در اثر تغییر مذهب به شیعه تغییراتی می‌‌کند. این کتیبه‌ها یا به صورت دعایی می‌باشند و یا به صورت حدیثی و کتیبه‌هایی که تاریخ ساخت، نام معمار و… را مشخص می‌کنند نیز همچنان مشهود است.

کتیبه‌های بناهای اسلامی معمولاً از آجر، کاشی، سنگ، گچ و چوب ساخته شده‌اند. متن عبارات کتیبه معمولاً اسماء مبارک حق تعالی، آیات و سوره‌های قرآن، نام‌های مبارک حضرت رسول (ص) و ائمه طاهرین، دعاها، مناجات، شعارهای مذهبی نام سفارش دهنده‌ اثر، نام حاکم و یا سلطان وقت، نام سازنده اثر، نام کاتب و خطاط، تاریخ ساخت اثر، اشعار فارسی و عربی، گفته‌های بزرگان و حکما، فرامین پادشاهان و عهدنامه‌ها و پند و اندرز را شامل می‌گردد.

براساس کتیبه‌هایی که تاکنون به‌دست آمده ابتدا کتیبه‌ نویسی با خط کوفی شروع شده و این خط تا حدود قرن پنجم هجری تنها خط جهت کتیبه نویسی بوده و از این تاریخ به بعد است که خطوط دیگر نیز به‌ صورت محدود مورد استفاده قرار می‌گیرد. تا قرن هفتم اکثر کتیبه‌ها به خط کوفی نوشته می‌شده و از قرن هشتم به بعد است که خط ثلث در نوشتن کتیبه‌ها بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد، البته کتیبه‌های کوفی نیز همچنان متداول است.

نکته مهم در مورد خط کوفی این است که از زمانی که خط کوفی در کتیبه‌ها مورد استفاده قرار گرفته به فرم‌ها و شکل‌های مختلف و بدیعی در آمده که هرگز در خوشنویسی و کتابت دیده نشده و نقوش خطی و کتابتی یکی از مهم‌ترین موضوعات تزیینی متون اسلامی است که این تزیینات بیشتر در نوشتن کتیبه‌های بناها به وجود آمده است و حتی فرمهایی از خط کوفی وجود دارند که فقط در کتیبه‌های بناها امکان ایجاد آن‌ها وجود دارد که بهترین شاهد آن خط کوفی بنایی می‌باشد که با کتیبه‌نویسی بناها شروع و رشد و نمو یافته و به کمال رسیده است.

وجود کتیبه‌ها در معماری اسلامی از خصایص بارز و با اهمیت فراوان هر بنایی است و در این‌جا می‌توان دو ویژگی مهم این کتیبه‌ها را برشمرد.

۱ـ استفاده از خطاطی در معماری به عنوان عنصر تزیینی و عامل همسان نمودن انواع مختلف بناهای اسلامی است. تقریباً تمامی بناهای اسلامی شامل کتیبه‌هایی با مضامین قرآن، دعا و حدیث بر سطوح خارجی و داخلی خود می‌باشند. محل‌های مشخصی هم جهت نگارش این خطوط مورد استفاده قرار می‌گرفت به عنوان مثال در قسمت‌های خارجی بنا همانند مناره‌ها، سردرها، و پایه گنبدها و در قسمت‌های داخلی محراب، قبله و پایه داخلی گنبد. تقریباً می‌توان گفت هر فضای خالی با عناصر نوشتاری تزیین می‌یافت. کلمات منفرد همچنین به‌صورت تکراری با ایجاد طرح یا الگویی بر سطوح داخلی دیوارها نوشته می‌شدند. کلماتی که بدین صورت مورد استفاده قرار می‌گرفتند اکثراً بر گرفته از آیات قرآنی بودند که به خط کوفی بنایی نگارش می‌یافتند.[۵]

۲ـ جدای از زیبایی تزیینی کتیبه‌ها، آن‌ها در برگیرنده معانی و مفاهیمی هستند که انعکاس دهنده شرایط اجتماعی، مذهبی و فرهنگی زمان نگارش آن‌ها و از طرفی دیگر نمایانگر تمامی خلاقیت‌های هنرمندان مسلمان و ظهور خلوص معنوی آن‌ها می‌باشد.

به‌نظر می‌رسد که آیات قرآنی به‌عنوان بیش‌ترین تزیین بنایی سطوح خارجی و داخلی ساختمان‌ها کاربرد داشته است. کتیبه‌های قرآنی اغلب در برگیرنده‌ی جملاتی در اظهار ایمان و اعتقادات مسلمانان می‌باشد. این اعتقادات اغلب به خط کوفی، معنوی ترین خط عربی نشان داده شده دور بنا و خاصه نزدیک محراب که جهت تجمع و تمرکز مسلمانان می‌باشد، جای گرفته است.[۶]

از طرف دیگر در مطالعه دقیق کتیبه‌های قرآنی درمی‌یابیم که برخی سوره‌ها در بسیاری از جاها تکرار شده است بدین جهت می‌توان این‌گونه اظهار داشت که شخصی که این متن‌های قرآنی را انتخاب نموده می‌بایست با تمام قرآن آشنایی داشته باشد و یا به‌واسطه معنای خاصی که در این سوره‌ها و آیات وجود داشته آن‌ها را انتخاب کرده است. بدون شک علما و یا اشخاص دانشمند مذهبی، نقش مهمی در انتخاب این آیات داشته اند زیرا که آنان به علت انس خاص با قرآن، از مفاهیم و معانی ظاهری و باطنی آن بیش‌تر اطلاع داشته‌اند که البته در بعضی موارد خطاطان خود، آیات را انتخاب می‌کردند.

در کنار استفاده از قرآن در کتیبه‌ها، به گروهی از کتیبه‌ها برمی‌خوریم که در اهمیتی یکسان همانند آیات قرآنی مورد استفاده قرار گرفته‌اند. این دسته که دعا نامیده می‌شوند می‌توان به سه گروه مهم و مشخص تقسیم‌بندی کرد: گروه اول، نام‌های زیبای خداوند را توصیف می‌کنند، خداوند را ستایش می‌کنند و بازگوکننده توانایی‌های شگرف خداوند هستند. مثال‌های زیادی از این نوع اول در دوره صفوی قابل مشاهده و بررسی است. گروه دوم، ستایش و دعا به پیامبر را در جملات گوناگونی مدنظر دارند و گروه سوم، امام علی (ع) حضرت فاطمه (س) دختر گرامی پیامبر (ص) و حضرت امام حسن (ع) و امام حسین (ع) را مورد ستایش قرار می‌دهند. در این گروه ما همچنین شاهد ستایش دیگر امامان شیعه تا امام دوازدهم که هر یک پس از دیگری مسئولیت هدایت انسان‌های آزاده را برعهده داشتند، می‌باشیم.[۷]

یکی از دعاهای معروف در ستایش خداوند دعای جوشن کبیر می‌باشد که شبیه جملات و واژه‌های آن در محراب مسجد حکیم اصفهان دیده می‌شود. سبحان الله، الحمدلله، الله اکبر، الملک لله، تا به آخر…. در محراب مسجد حکیم نیز شکر و ستایش خداوند در نام‌های مختلفی در ستاره‌های هشت پر نشان داده شده و در بعضی از این ستاره‌ها نام حضرت محمد (ص) و حضرت علی (ع) به صورت منفرد یا با هم آورده شده است. همچنین نام دوازده امام با خط زیبای ثلث در حاشیه طاق محراب حک شده، وجود دارد. در این‌جا هنرمند مسلمان توصیف و ستایش خداوند را با ستایش پیامبر (ص) و حضرت علی (ع) و حتی دیگر امامان شیعه آمیخته است. این نوع از کار انعکاسی از افکار شیعی زمان و تداعی این پیام می‌باشد که هر کس به دوستی امامان معتقد باشد متعاقباً دوستی با خدا را به ارمغان آورده است.[۸]

نوع دیگری از ادعیه، خطاب به حضرت محمد (ص) است. یکی از این دعاها که در جاهای بسیاری آورده شده، «صلوات» می‌باشد در این دعا گفته شده: «اللهم صل علی محمد و آل محمد» خداوندا درود فرست بر محمد (ص) و خاندان محمد. به‌عنوان نمونه مسجد امام گنبد مدرسه‌ی چهارباغ و مدرسه‌ی کاسه گران اصفهان همگی دربرگیرنده این دعای معروف شیعی هستند. این دعا یکی از معروف‌ترین دعاها در میان مسلمانان شیعه است که در هر موقعیت و زمانی قرائت می‌شود. به‌طور کلی مسلمانان شیعه با این دعا پرورش می‌یابند و بزرگ می‌شوند. «صلوات» دعایی است که ابتدا خطاب به حضرت محمد (ص) سپس به خاندانش که شامل حضرت فاطمه (س) و امام علی (ع)، اولین امام شیعه، امام حسن (ع) صابر زمان و امام حسین (ع) شهید کربلا، و سپس به دیگر امامان شیعه ارجاع داده می‌شود.[۹]

کلمه شهاده یا فرمول «لا اله الا الله»، «محمد رسول الله»، غالباً در مساجد دوران اسلامی دیده می‌شود که دربرگیرنده‌ی دو اصل اساسی اعتقادات مسلمانان که اصطلاحاً توحید و نبوت نامیده می‌شوند، می‌باشد. یکی از این مکان‌ها مدرسه‌ی نیم آورد اصفهان است که ترتیبی زیبا با نقوش هندسی به‌وجود می‌آورده است.[۱۰]

اما در برخی مساجد و اماکن مذهبی صفوی ما به جمله دیگری برمی‌خوریم که به دو جمله یا فرمول شهاده‌ اضافه شده است و آن کلمه‌ی «علیاً ولی الله» (علی دوست و یار خداوند است) می‌باشد، که به امامت از اصول شیعه اشاره دارد. در ایوان مرکزی مسجد جامع اصفهان کلمه شهاده‌ی لا اله الا الله، محمد رسول الله، علیاً ولی الله مشهود است. در این‌جا حضرت علی (ع) به‌عنوان جانشین پیامبر (ص) و امیرالمؤمنین توصیف شده است. ترکیب کلمات الله، محمد (ص) و علی (ع) در این‌گونه نمونه‌ها انعکاس دهنده‌ی اعتقادات مسلمانان شیعه زمان می‌باشد و روشن می‌سازد هر آن‌کس به عشق خداوند معتقد باشد می‌بایست به دوستی پیامبر (ص) و امام علی (ع) اعتقاد داشته باشد. در این مثال هنرمند سعی کرده است که ارزش و والایی حضرت علی (ع) را به‌عنوان یاور خداوند و محترم در نزد او به نمایش درآورد. همچنین او تلاش کرده است که بیان کند حضرت علی (ع) دانش و علم کافی در رابطه با اسلام دارد که به عنوان فردی اهل دین و عالم در نظر گرفته شود. او قابل ستایش است و از ما به‌عنوان مسلمان انتظار می‌رود که او را دوست داشته باشیم و ستایش کنیم.[۱۱]

«الله، محمد، علی» ترتیب این نام‌های مبارک در خیلی از مساجد و اماکن مقدس صفوی دیده می‌شود. دیوارها این نام‌های مبارک را در کوفی بنایی جلوه گر می‌کند. کاربرد این نمونه از تزیینات کتیبه‌ای دعاگونه همچنین در مدرسه نیم‌آورد و مسجد امام اصفهان قابل مشاهده است. البته ترتیب نام‌های «الله، محمد، علی» در هر در تمام دوران اسلامی بکار برده شده است. اما مشخصاً استفاده از نام علی (ع) در مساجد و اماکن مذهبی زمان صفوی بیشتر می‌باشد و نکته‌ی دیگر اینکه در همه‌ی این موارد، هنرمند سعی کرده است که ترتیب آوردن نام‌های «الله، محمد، علی» را حفظ کند و هرگز سعی نکرده است که نام محمد (ص) قبل از الله و نام علی (ع) را قبل از پیامبر (ص) منعکس کند.[۱۲]

گروه دیگری که در تقسیم‌بندی دعا در کتیبه‌ها قابل توجه‌ است، ستایش حضرت علی (ع) به تنهایی است. هنرمندان مسلمان دوران صفویه با نوشتن و نگاشتن دعا خطاب به حضرت علی (ع) بر زمینه و اشیاء مختلف، احترام و اعتقاد قلبی خود را نسبت به آن حضرت اعلام می‌داشتند.

متوسل شدن به حضرت علی (ع) در مصائب و سختی‌ها یکی از نمودارها و جلوه‌های دلبستگی به اهل بیت در میان مردم زمان است که آن‌ها علی را تنها یاور خود در مقابل مشکلاتشان می‌یابند.[۱۳]

«علی علی علی» یکی از مشهورترین تجلی امام علی (ع) در کتیبه نگاری است که تقریباً در بیشتر اماکن مقدسه‌ی صفوی دیده می‌شود. این کلمه مبارکه همراه با تکرار فراوان مورد استفاده هنرمندان خوشنویس جهت تزیینات اماکن مقدس صفوی بوده است.

ستایش دوازده امام هم در مثالهای زیادی آورده شده است و بر طبق عقاید شیعی، آن‌ها جانشینان برحق پیامبر(ص) هستند، آن‌ها دانش کافی و عمیق در رابطه با اسلام دارند و آن‌ها از انجام گناه معصوم می‌باشند. در چوبی امامزاده اسماعیل اصفهان و محراب مسجد شیخ لطف ا… اصفهان از جمله نمونه‌های این بخش می‌باشد.[۱۴]

اهمیت کتیبه با مضمون دعا در این است که آن‌ها یادآور حضور خداوند در همه جا هستند، نتیجه این که، دعا به شخصی که آن‌ها را قرائت می‌کند نوعی عرفان و تصوف می‌بخشد. معنویتی که از قرائت این ادعیه‌های حک شده بر در و دیوار مساجد و دیگر اماکن مذهبی در شخص مسلمان ایجاد می‌شود تقرب او را به خداوند و ائمه بیشتر می‌کند و قلب او را از شبهات و هر آن‌چه که حجاب بین او و خداوند است پاک می‌گرداند و او با آمادگی بیشتری، حضور قلب و توجه به عبادت در خانه خدا می‌پردازد.

دسته سوم کتیبه‌ها که مزین بخش اماکن مذهبی می‌باشند، گروه احادیث قدسی و نبوی هستند.

استفاده از احادیث هم نوع دیگری از کتیبه نگاری است. حدیث که بازگو کننده و منعکس کننده کلمات پیامبر و امامان است در کتیبه نگاری بناهای صفوی فراوان استفاده دارد. در مدرسه مذهبی نیم‌آورد و ایوان ورودی مسجد جامع اصفهان احادیثی از پیامبر به چشم می‌خورد.[۱۵]

تکرار فراوان کتیبه‌های مأخوذ از قرآن کریم بر روی دیوارهای مساجد و سایر ابنیه انسان را یادآور این حقیقت می‌سازد که تار و پود حیات اسلامی از آیات قرآن تنیده شده و از لحاظ معنوی متکی بر قرائت قرآن و نماز می‌باشد. اگر بتوان فیضی را که از قرآن کریم سرچشمه می‌گیرد یک ارتعاش معنوی خواند باید بگوییم تمام هنر اسلامی خصوصاً خوشنویسی به‌صورت کتیبه‌ی مساجد اثر این ارتعاش را در بردارد و این نکته اثبات می‌شود که این‌گونه هنر از معنای لفظی یا صورت کلام قرآن سرچشمه نمی‌گیرد بلکه منشاء آن حقیقت یا جوهر معنوی قرآن است. کتیبه‌های با مفهوم دعا و حدیث نیز دارای بیان عرفانی است و این کیفیت خاص تا اندازه‌ای ناشی از جو شیعی است که در آن‌ها انعکاس یافته است. مظهر و مثال حقیقت معنوی در جهان مادی اولیاء هستند که مقام معنوی آن‌ها در سلسله مراتب هستی به منزله‌ی قطب عالم است.[۱۶]

رساندن مفاهیم معنوی فوق در بناهای دوره‌ی صفویه تنها برعهده‌ی کتیبه‌های موجود نیست، بلکه در این بین نقوش مورد استفاده در این بناها نیز سهم به‌سزایی در انتقال مفاهیم خاص معنوی برعهده دارند. در ادامه به نقوش تزیینی هندسی در آثار معماری دوره‌ی صفویه پرداخته می‌شود که نقشی مهم در هنر اسلامی برعهده دارند.


جایگاه نقوش هندسی در معماری عصر صفویه

از مهم ترین ویژگی‌های تزیین بنا در دوره‌ی صفویه، می‌توان به تبعیت از قاعده‌های تقارن، انعکاس، تکرار و نظم هندسی اشاره کرد. ضرورت تغییر شکل یک موتیف به شکل‌های کوچک‌تر، تکرار یا تقسیماتی از آن به انگیزه‌ی نشان دادن عمق و حرکت در دنیای دو بعدی، از آن جمله‌اند.

طرح‌های هنری اسلامی گونه‌ای از طراحی‌های سنتی ایرانی هستند که در حین زیبایی و ملاحتی که در کاربردهای متنوع و بر سطح آثار و ابنیه متعدد دارا هستند، از یک سری قواعد واصول هنری و ریاضیات فرمی بهره می‌برند.

انواع نه چندان پیچیده و کم تنوعی از این گونه طرح‌ها را درسایر کشورها و در ایران ما قبل اسلام نیز می‌توان جستجو کرد که در آن‌جا به منظور جداسازی زمینه و بستر کار از کادرها و حواشی یا در تزیینات نواری و خطی آثار مختلف سنگی، چوبی، شیشه و موازئیک و همچنین در بخش‌هایی در داخل بناها مانند در و پنجره و سقف یا کف اتاق که مواد و مصالح بکار رفته برای طراحی به تبعیت از فرم‌های هندسی است بکار گرفته شده‌اند.

اما آن‌چه مسلم است ساختار قانونمند و مبتنی بر اصول این دسته از نقوش اگر نه همزمان بلکه تقریبا نزدیک به دوره‌های نضج و رواج تزیینات طوماری و توریقی اولیه که در نقوش اسلیمی ختایی رایج بودند شکل گرفته است نقش و نگاره‌های به ظاهر ساده اما بعضا بسیار پیچیده و پرکار هندسی معمولا یا به صورت منفرد و بر سطح آثار یا بر روی دیوارها و سقف و کف بناها و یا در ترکیب هماهنگ با دیگر طرح‌‌های سنتی مورد استفاده قرار می‌گیرند به دلیل سادگی فرمی و حرکت‌های صریح و مشخص خطوط تشکیل دهنده فرم‌ها و موتیف‌های هندسی است این قابلیت را به آن می‌بخشد که علاوه بر تمامی زمینه‌ها و بسترهایی که امکان طرح اندازی و مصور کردن بوسیله سایر طرح‌های سنتی همچون ختایی وجود دارد در قسمت‌هایی که امکان نشان دادن حرکت‌های قوسی و استفاده از خطوط منحنی و پیچشی نباشد، این نقوش این مهم را میسر می‌نمایند. به هر صورت نقوش هندسی چه به صورت مجزا چه در ترکیب با سایر تکنیک‌ها دارای مجموعه‌ای از قوانین تکنیکی ترسیمی وساخت وهمچنین دارای تعداد تقریبا بی‌شماری از فرم‌ها و موتیف‌های سه تا چند وجهی می‌باشد که امکانات هنرنمایی‌هایی پوششی را بالا می‌برد.

به‌طور کلی موتیف‌های سازنده طرح‌های تزیینی منظم، از لحاظ شکلی با یکدیگر متفاوت، اما غالبا هم‌خوان و هماهنگ می‌باشند. و از حیث فنون کاربرد و اجرا نیز مشابه هستند محاسبات هندسی و ریاضی زمینه یا محل اجرا محاسبات هندسی، نوع، تعداد و اندازه‌های تعابیر هندسی محاسبات رنگی اجزا در ارتباط با یکدیگر و در ارتباط با کل اثر و مهم‌تر از آن در ارتباط با محیط اطراف طرح (قسمت‌های جانبی) و محیط پیرامون اجرا و همچنین محاسباتی که به منظور نوع ویژه کاربرد و موقعیت اجرای قطعات و همین طور مواد ومصالح مصرف صورت می‌گیرد، نشانگر این مساله است که طرح‌های سنتی هندسی و منظم علی‌رغم سادگی یا سهولت ظاهری آن‌ها نسبت به سایر طراحی‌ها از قوانین مشخص‌تری پیروی نموده و با کار مشکل‌تری مواجه هستند.

به‌طور قراردادی تعابیر موتیف‌های منظمی که در ترکیب‌های بسیار متنوع و عموماً مسطح و تابع فرم‌های اصلی مربع و مستطیل ساخته می‌شود همچون سایر طراحی‌های دارای ابزارهای تعبیر و همین طور قوانین و مبادی بصری (فرم – ترسیم و ساخت) خاص خود می‌باشد که با پیروی از این قواعد کار ساختمان‌ دهی و ارتباط بصری‌اش را سامان می‌دهد.

نقوش هندسی بر پایه تعبیرات و فرم‌های اصلی دایره مربع مثلث مستطیل لوزی بیضی ذوزنقه… است که با ابزارهای نقطه خط و سطح ساخته می‌شود. این نقوش پیچیده و زیبا ساختار ساده‌ای دارند واز تکرار واحدهای دایره، مربع ومثلث به دست می‌آیند. آن‌ها را می‌توان تنها با استفاده از پرگار و خط کش و دانستن نحوه‌ی ترسیم مثلث، مربع، شش ضلعی ستاره و غیره رسم کرد و از تکرار و تقسیمات بعدی و افزودن خطوط مستقیم و منحنی، می‌توان طرح‌های نامحدودی به وجود آورد.

نقوش هندسی از دیرباز مورد توجه ایرانیان درخلق آثار پرشکوه‌شان بعد از قرن پنجم هجری به اهمیت خاصی رسید و تا پیش ازاسلام صرفا به صورت‌های «مربع» و «مستطیل» و «مثلث» و گاهی هشت ضلعی منظم ودایره منقوش و منقور می‌گردیده است. این اشکال به دلیل تحرک‌پذیری فراوان‌شان در بسیاری از مکان‌ها مورد استفاده قرار گرفته است. ویژگی دیگری که باعث استفاده فراوان از نقوش هندسی شده، خاصیت گسترش یابنده‌ی آن می‌باشد که به دلیل قابلیت پوشانندگی مورد توجه هنرمندان مسلمان بوده است. در دوره صفویه نقوش هندسی در کاشی‌کاری بناها بسیار به کار گرفته شده است.[۱۷]

اشکال سازنده‌ی نقوش هندسی از خصوصیات خاص معنوی حکایت دارند. هندسه هم کمی است و هم کیفی، بُعد کمی آن صورت و ساختار معماری را تنظیم می‌کند و بُعد کیفی آن، نسبت‌‌های صورت معماری را برقرار می‌سازد و نماینده بیان نظم جهان هستی است که چرخه‌ی تجلی را منظم می‌کند. شکل‌ها به‌کار رفته در معماری از مفهوم سنتی ریاضیات، به‌خصوص از هندسه و اشکال هندسی، تفکیک‌ ناپذیرند. اشکال و اعداد هندسی آن‌گونه که می‌نمایند، جنبه‌ی کمی صرف ندارند. آن‌ها دارای جنبه‌ی کیفی و نمادینی هستند که پژواکی از وحدت در بطن اصل درونی خود می‌گسترانند. به‌عنوان مثال چهارگوش ساختمان‌ کعبه که در حیاط‌ها و بناهای قدیمی تکرار می‌شود و در معماری ایرانی نیز به‌عنوان یکی از اشکال طراحی و تزیین بسیار به آن پرداخته می‌شود، یک چهارگوش صرف نیست، بلکه در عین حال، نماد ثبات، کمال و بازتاب معبد چهارگوش بهشتی است که کعبه تصویر زمینی آن‌ است، یا صورت هشت گوش بسیاری از مساجد، صرفاً یک طرح معماری نیست تا معماران را قادر سازد گنبدی را بر یک قاعده‌ی مربع احداث کنند، بلکه بازتاب عرش الهی است که طبق سنت و احادیث بر دوش هشت فرشته جای گرفته است.[۱۸]

در نقوش هندسی، دایره، کامل‌ترین شکل‌های و نمادی از سبکی و تحرک کلی روح است. گویند آسمان‌ها، سیری دایره‌وار دارند چرا که چنین صورتی را آغاز و انجامی نیست و از هر جهت نسبت به مرکز قرینه است. معماری سنتی اسلامی را می‌توان به مثابه‌ی گسترش مایه‌ی بنیادی تبدیل دایره به مربع از طریق مثلث به‌شمار آورد. مربع متجسم‌ترین صورت خلقت در حد زمین، نماینده‌ی کمیت است. حال آن‌که دایره، در حد آسمان، نماینده‌ی کیفیت می‌باشد و این دو از طریق مثلث که متضمن هر دو جنبه است، ادغام می‌شوند. بنابراین جوهره‌ی کیفی همه‌ی اشکال بنیادی نقوش هندسی معماری اسلامی به هدفی مرکزی گرایش دارد. در واقع، انسان سنتی طالب آن بود که تا سرحد توانایی‌اش، عشقی را که به آفریدگار خود داشت، اظهار کند. لذا کسی که دست به این کار می‌زند، به طبیعت و نحوه‌ی عملکردش نزدیک است و چاره‌ای جز آن ندارد که در وفور الگوها، طرح‌ها و رنگ‌های مظاهر خلقت برای آفریدن آثار خود مستغرق باشد.[۱۹] شکل‌های هندسی موجود در طبیعت، از قبیل دانه‌های برف، نمایشگر قوانین مربوط به تشابه، تقارن و هندسه هستند و این موضوع گویای این نکته است که هر آن‌چه در ذهن هنرمند به‌عنوان نقوش هندسی به‌دنیای بیرون راه می‌یابد، خود مرجعی بیرونی دارد که به‌سادگی نمی‌توان به چنین محفوظاتی دست یافت بلکه نیاز به نگرش عمیق، تمرکز و ارتباطی درونی با یک مرجع کیهانی دارد. در واقع هنرمندان سنتی به خلق هنر بی‌زمانی پرداختند که با ابدیت پیوند داشت و به موجب همین پیوستگی ارزش و اعتباری جاودانه یافت.[۲۰] بنابراین نقوش هندسی ذاتاً واقعیتی را در بر دارند که درک آن از راه تأویل، آدمی را به عالم مثال و سرانجام به حقیقت رهنمون می‌شود. حال چنین نقوشی در یک بنای عظیم با فرم و عملکرد خاص خود، همراه با دیگر عناصر تزیینی و غیر تزیینی، گویای مفاهیم و پیام‌های بسیاری خواهد بود. بناهای دوران صفویه که به‌عنوان اوج هنر معماری در ایران از آن نام برده شده، با ترکیب نقوش هندسی و کتیبه‌ها، نشانگر فرهنگ، هنر، ایده‌ها، آرمان‌ها، معنویات و حتی دغدغه‌های زمینی هستند که وقتی با یکدیگر همراه باشند و مرحله به مرحله مورد توجه قرار گیرند، ساختاری مشابه وادی‌ها و گذرگاه‌های عرفانی را در ذهن مخاطب تداعی می‌کنند که به‌سادگی نمی‌توان از کنار آن‌ها گذشت.


همنواختی کتیبه و نقوش هندسی در بناهای اصفهان عصر صفوی

که در بحث‌های پیش به مفاهیم نقوش هندسی پرداخته شد و پیش از آن نیز از ماهیت برخی کتیبه‌های موجود سخن رفت، حال با ادغام این دو عنصر تزیینی در یک بنا می‌توان به مفاهیم و معانی خاص دیگری دست یافت. در واقع با کنار هم گذاشتن این دو عنصر متعالی و تفسیر دوباره‌ی آن، در یک بنای تاریخی که چنین تزییناتی را بر خود حمل می‌کند، می‌توان با دید زیبایی‌شناسی دیگری نظر افکند. در این زمان است که حس متعالی هنری که در یک فضای باشکوه معماری در ذهن و روح انسان جای‌ می‌گیرد از امتزاج دیگر عوامل معنوی حاصل شده که خود در آفرینش آسمانی مفهومی کیهانی و برتر در روی زمین می‌آفریند. بناهای معماری دوره‌‌ی صفویه همانند مساجد، مدارس و حتی کاخ‌ها پر است از چنین معانی‌ایی که مخاطب را در دل فضای زیبای خود به سیر در جهان والا همراه می‌کند. ترکیب رنگ‌ها، جملات و کلمات کتیبه‌ها، نقش‌های هندسی و گیاهی، وسعت فضا، فرم دیوار‌ها و سقف‌ها و… همه‌و‌همه ساختاری بی‌بدیل را می‌نمایند که به دور از تمام هیاهو‌های آزار‌دهنده‌ی زندگی‌های مدرن شهری، فضایی امن را به انسان امروزی در جستجوی آرامش، هدیه می‌کند.

به این ترتیب همراه شدن نقوش هندسی و کتیبه‌ها همانند دو جزء متفاوت، ترکیبی هماهنگ را پدید می‌آورند که می‌توان با استفاده از نمونه‌های حاضر به چند مورد از آنان پرداخت.

در تصویر شماره۱ بخشی از تزیینات مسجد جامع اصفهان دیده می‌شود. ترکیبی از همنواختی نام مقدس حضرت علی (ع) با نقوش هندسی که به صورت کل واحد در یک نقش هندسی بزرگتر جای گذاری شده است. مربع در مفاهیم سنتی هنر اسلامی، نمادی از زمین و تعادل است. به این معنی که هر چهار ضلع آن به یک اندازه می‌باشد و در نتیجه عدالت به وضوح در این شکل هندسی قابل مشاهده است. از چنین مفهومی می‌توان برای آوردن نام علی (ع) نیز استفاده نمود به این مفهوم که در مذهب شیعه علی (ع) نمادی از عدالت و عدالت خواهی است و قرار گیری نام وی در چنین شکلی هماهنگی خاصی بین مفهوم مربع و مصداق آن به وجود آورده است. تاکید بر نام علی (ع) در این کتیبه با ریز شدن نقوش هندسی نمایان شده و می‌توان گفت که این نقوش چهار پر همگی در خدمت نمایاندن هر چه بیش‌تر این نام درآمده‌اند. چنین مجموعه مفاهیمی با آراسته شدن توسط نقش‌های گیاهی کامل‌تر شده است و به صورت نمادی کامل از هنر اسلامی جلوه‌گری می‌کنند.

در تصویر دیگری (شماره۲) از بناهای دوره‌ی صفویه، ترکیبی از کتیبه‌ و نقش‌ هندسی در مسجد جامع اصفهان به چشم می‌خورد. جای‌گیری کتیبه‌ها در عمق نقوش هندسی همچون در برگرفتن نگینی در قلب یک انگشتری گرانبها خودنمایی می‌کند. نقوش هندسی با ترکیبی از اسلیمی‌ها و جملات آسمانی کتیبه‌ها، ارزش و تعالی خود را باز هر چه بیشتر باز می‌نمایانند. قرارگیری چند ضلعی، مربع، مثلث، در چرخشی دایره‌وار حول یک محور، رقصی سماع‌گونه را می‌آفریند که هر جزء در کنار باقی اجزاء وجود می‌یابد و بدون دیگری نقص عظیمی را در مجموع ترکیبات این تصویر به‌ وجود می‌آورد. هر کدام از نقوش این تصویر دنیایی را در خود جای داده که با یکی شدن کل واحدی را انسجام بخشیده‌اند. کتیبه‌های موجود که با کلمات لا‌اله‌الا‌الله مزین شده‌اند ۴ بار متقارن، به صورت ترکیب یک مربع وجود دارند. این کتیبه‌ها که توسط یک هشت‌ ضلعی هندسی محصور شده است همراه با سایر اجزاء هندسی به حول همان محور می‌چرخد که می‌توان گویای این نکته باشد که معانی حاصل از کلمات آسمانی نیز همراه با نقوش هندسی در گردش به دور یک محور‌اند. این کلمات با تجسم یافتن مادی دارای رسالتی در زمین هستند که همانا رساندن موجودات به اصلی الهی است. خود کلمه‌ی لا‌اله‌الا‌الله نیز با کمی دقت حول یک محور دایره شکل کوچک در چرخش می‌باشد. مفهوم «نیست خدایی جز خدای یگانه» این کتیبه هماهنگ با معنی نهفته در شکل دایره‌ است. دایره به عنوان نماد آسمان‌ها و سبکی و تحرک روح، کامل‌ترین مفاهیم را در بین نقوش هندسی دارا می‌باشد. حال در این مجموعه‌ی زیبا که با دیگر اجزای تزیینی خود، ساختاری واحد و بی‌نظیر را شکل داده، چگونه می‌توان ردپای نیروهای الهی را حذف نمود. هر نقش دنیایی از راز و نیازی است که نشانه‌هایی را برای اهل معنا باز می‌تاباند.

در تصویر شماره‌ی ۳، ترکیبی دیگر نشان داده شده است. همنواختی کتیبه‌ها در دل نقوش هندسی گویای مفاهیمی تازه است. تعداد بسیار زیادی از چند ضلعی‌ها زمینه‌ساز وجود اشکال هندسی بزرگتر و کتیبه‌ها شده‌اند. فرم‌های مثلث‌ گونه‌ای که کتیبه‌های این تصویر را در خود جای داده‌اند هر کدام به دیگری اشاره می‌کند و در مرکز این چهار شکل که در کل حول محوری مربع گونه در حرکت است، یک مربع کوچکتر قرار دارد. در تحلیل شکل مثلث به‌عنوان یکی از اشکال مهم نقوش هندسی، می‌توان گفت؛ تیزی مثلث به هر جهت که اشاره نماید مفهوم خاص خود را خواهد داشت در این ترکیب، تیزی هر مثلث رو به مثلث بعدی دارد و به این ترتیب اندیشه‌ی طرح آن این بوده که بعد از مطرح نمودن معنی کلمات کتیبه‌ها، مخاطب به سمت معانی بعدی رود. جملات این اشکال عبارتنداز: قال النبی ‌صل‌الله ‌علیه ‌و ‌آله، ولا حول ‌ولا قوه ‌ال ا‌بالله ‌العلی‌العظیم، لا اله الا الله – محمد رسول‌الله – علی ولی‌الله، سبحان ‌الله و الحمد ا‌لله و لا اله الا الله و الله اکبر. این کتیبه در حالی که گرایش شیعی را در خود بازتاب می‌دهد، گویای ارجحیت این مذهب در دوره‌ی صفوی است. در واقع همان گونه که اشاره شد، در دوره‌ی صفوی مذهب شیعه رسمیت یافت و مطابق با آن، آثار هنری برجا مانده نیز رنگی از مذهب شیعه به خود گرفته‌اند. در یکی از جملات این کتیبه (لا حول ولا قوه الا بالله…) که با مفهوم؛ «هیچ حرکت و توانی جز به مشیت خداوند والای بزرگ نیست»، می‌باشد، معنی حرکت و جاری شدن را همراه با حرکت اشکال هندسی بیش‌تر نشان می‌دهد. تعداد کثیر نقش‌های چند ضلعی کوچک که چشم را با خود به گردش وادار می‌کنند و اشاره‌های مثلث‌ها به یکدیگر، همگی عدم سکون را تایید می‌کنند.

در تصویر شماره۴ تزیینات دیگری از کتیبه‌ همراه با نقش‌های هندسی کنده‌کار شده‌ی سنگی به عنوان پنجره‌ای در مسجد جامع اصفهان وجود دارد. این تزیینات و اشکال بسیار زیبا که ماهیت خود را از نقوش هندسی اخذ نموده‌اند، با کتیبه‌های برجسته‌ای به نام حضرت علی (ع) تزیین شده‌اند. وجود نام علی (ع) بار دیگر نشان دهنده‌ی اهمیت و بزرگی شخصیت وی در نزد هنرمندان سنتی گذشته بوده که بار دیگر گسترش مذهب تشیع در دوره‌ی صفوی را بازگو می‌کند. در مرکز اصلی این تصویر، نقش ستاره‌ای نمایان شده که با شش ضلع متقارن دو مثلث در جهت‌های مخالف رو به سمت یکدیگر را نشان می‌دهد. دو مثلث که در ترکیب روی با یکدیگر نشانه‌ی امتزاج همه‌ی عناصر و اتحاد ضدین یا متحد شدن مکمل‌هاست. به این صورت که تیزی هر ضلع آن به یک طرف اشاره می‌کند و در چنین اشاراتی در نزد هنرمندان سنتی نمادی از حرکت به سوی خدا و یکی شدن است زیرا راه رسیدن انسان به خدا تنها از راه مستقیم نیست و چه بسا جهت‌ها و روش‌های دیگری را نیز باید آزمود تا به وحدتی آسمانی رسید. تمام شکل‌های تشکیل دهنده‌ی هندسی این تصویر در حال نشان دادن زوایای مختلف و در عین حال اشاره به مرکز دارد. حتی مربع‌هایی که نام حضرت علی (ع) را در خود جای داده را می‌توان این گونه تفسیر نمود که هم به پراکندگی گرایش دارد و هم به وحدت مرکزی. در نزد شیعیان، اشخاص مقدس در حالی که نشانه‌ای قوی از وجود خداوند هستند، خود وسیله‌ای برای رسیدن به پروردگار نیز می‌باشند، بنابراین همنوایی مربع‌های متعادلی که نام علی (ع) را احاطه نموده‌اند، به همراه دیگر نقوش همگی به اصلی واحد و تحرکی پویا برای رسیدن به او را اشاره می‌کنند.

در نمایی دیگر از مسجد جامع اصفهان یکی از ورودی‌های این مسجد در تصویر شماره ۵ به ترکیبی بدیع از نقوش هندسی و کتیبه اشاره دارد. در بناهای اصفهان عصر صفوی نمونه‌هایی از چنین تزییناتی بسیار به چشم می‌خورد. هر جا که معمار ایرانی خواسته است ارجحیت را به کتیبه‌ها و نوشته‌ها و مفاهیم آن‌ها بدهد، از طرح‌های هندسی به صورت کوچک و نقش‌های ریز زمینه استفاده نموده است. در این تصویر نیز به همین صورت عمل شده، یعنی نوشتار آیه‌الکرسی بر سر در ورودی این مسجد حاکی از اهمیت این دعا در نزد مسلمانان دارد که به زیباترین شکل و به صورت قرینه در جهت مخالف این سر در به چشم می‌خورد. این مهم در سمت چپ این ورودی با کمی دقت قابل مشاهده است که همانند آینه‌ای تمام محتویات ضلع راست ورودی را باز می‌نمایاند.

تصویر شماره‌ی ۶ بخشی از معماری داخلی مدرسه‌ی کاسه‌گران اصفهان را نشان‌ می‌دهد. در این بنای عصر صفوی نیز همانند دیگر بناها در کنار نقوش مختلف هندسی از طرح‌های کتیبه‌ای برای زیباتر و پر معنی نمودن تزیینات بنا استفاده شده است. ترکیب رنگ‌های آبی و زرد رنگ با یکدیگر در حالی که اتحاد مکمل‌ها را می‌نمایاند، نمادی از زمین‌ و آسمان در هنر اسلامی است. رنگ زرد نمادی از زمین و آبی نمادی آسمانی و کیهان دارد که در این ترکیب نقش‌های هندسی و کتیبه‌ها هر دو به رنگ آبی تزیین شده‌اند که می‌تواند این مفهوم را داشته باشد که این دو عنصر تزیینی هم ردیف و همراه با یکدیگر، معانی آسمانی را می‌جویند. در واقع برخاستن رنگ‌های مختلف آبی از دل رنگ خاک یا صندل فام (زرد) اشاره به این موضوع مهم دارد که راه رسیدن به خداوند از زمین می‌گذرد و هر آن چه که در زمین است وسیله‌ای است برای تقرب جستن به معبود. نقش‌های ستاره شکل و مثلث نیز می‌توانند با معانی دیگر همراه شده و بیننده را برای رسیدن به مفهومی واحد هدایت نمایند که شرح این اشکال در تصاویر پیشین رفت. عبارت سبحان‌الله و الحمد‌لله و لا اله الا الله و الله اکبر، به معنی منزه است خدا وسپاس خدا را و خدایی نیست جز خدای یکتا و خدا بزرگتر است، به زیبایی تمام مفاهیم ذکر شده را در خود حمل می‌کند.

در تصویری دیگر از بناهای دوره صفویه‌ی اصفهانی، طاق‌نمای مقرنس‌کاری شده مدرسه‌ی چهار باغ به چشم می‌خورد.

در تصویر شماره ۷ هماهنگی خاصی بین رنگ‌ها، تزیینات و نقوش مختلف در این مدرسه وجود دارد که در نگاه اول با سادگی و پرهیز از تکثر نقش‌ها، بیننده را مجذوب منظره‌ی خود می‌کند، ایجاد فضاهایی خالی از تزیین به رنگ آجری نخودی و در جاهای دیگر ترکیبات آبی و زرد باز هم گویایی مفاهیم متنوعی از ظاهر و باطن هنر اسلامی است. همان‌گونه که اشاره شد، رنگ زرد در حالیکه نمادی از خاک و زمین است، اما در معنایی دیگر نشانه‌ای از نور نیز می‌باشد. در واقع هر جا که نوری به تصویر کشیده شده، زرد یا زرد و سفید بوده است، بنابراین می‌توان عنوان نمود که هر دو رنگ زرد و آبی که در این تصویر به چشم می‌خورد، نماد آسمان و نیروهای الهی است. در جای دیگر جملات کتیبه‌ها در داخل نقوش چند ضلعی و ستاره گون باز هم فاش کننده راز و رمزی می‌باشد که این شکل هندسی در همراهی با کتیبه‌ها در خود پنهان نموده است. کلماتی چون علی، محمد و جملات و آیاتی چون لا اله الا الله الواحد القهار، حق لا اله الا الله، علی ولی‌الله، محمد رسول‌الله در این طاق از آن‌گونه است. مرکزیت یافتن کلمه‌ی علی در چرخشی دایره گونه حول محوری چند ضلعی نشانه‌ای از اهمیت شخصیت ایشان در نزد افکار شیعیان داشته که نقش بستن این تزیینات در بالاترین قسمت بنای این مدرسه نشانه‌ی ارج و قرب و احترامی است که هنرمندان و معماران دوره‌ی صفویه به اولیاء خدا اظهار ‌نموده‌اند. در واقع وجود ریزه‌کاری‌های تزیینی هندسی حول اسامی مقدس و دور از دسترس بودن این تزیینات در ارتفاع، تقدس و نزدیکی به خدا را به ذهن متبادر می‌نماید.

در آخرین نمونه‌ی بناهای صفوی اصفهان، مسجد حکیم در تصویر شماره ۸ دیده می‌شود. در این تصویر کتیبه‌های چون الله، محمد، علی، الحکم‌الله، الله اکبر، الحمدلله، الملک لله وجود دارد که نسبت به بناهای عصر صفوی کلمه‌ی علی در آن به فراوانی به چشم می‌خورد. این نام مقدس حتی هم ردیف‌ اسامی الهی و صفات خداوند جای‌گذاری گردیده تا نشان‌ دهنده‌ی ارج و قرب وی‌ در نزد شیعیان باشد. در تصویر ۸ نیز نام‌ها و اسامی مقدس هم‌چنان در دل یک ستاره‌ی هشت پر نمایان هستند، ستاره‌ی هشت پر در نزذ هنرمندان مسلمان دوره‌ی صفویه صرفاً یک طرح هندسی نیست، بلکه همان گونه پیش از این اشاره شد، بازتاب عرش‌الهی است که بر دوش هشت فرشته جای گرفته است. بنابراین ستاره نشانه‌ایی والا و مقدس است که به خاطر ماهیت متعالی خود می‌تواند جایگاه و محلی برای نمایاندن کتیبه‌ها، آیات و اسامی مقدس باشد. در این تصویر نیز رنگ‌های طلایی که نمادی از نور است همراه با آبی باعث جذابیت و انتقال مفاهیمی خاص به مخاطب می‌شود.

با توجه به تصاویر ذکر شده می‌توان این گونه توصیف نمود که هر کدام از اجزای تزیینی هنر اسلامی، شامل نقوش هندسی، اسلیمی، کتیبه‌ها، رنگ‌ها و… همگی به خاطر داشتن معانی و مفاهیمی خاص انتخاب و در کنار یکدیگر قرار داده شده‌اند و علاوه بر ذوق هنری و دید زیبایی شناسی هنرمندان سنتی، گویای افکار، عقاید و ارزش‌های حاکم بر زندگی اجتماعی دوره‌ی صفویه است.


نتیجه‌گیری

ارتباط نزدیک بین هندسه و کتیبه‌های مذهبی و وجود نمادها در نظام عالم وجود راهگشایی بود که به بررسی مفاهیم مذهبی و ماوراء طبیعی در بستر هندسه و کتیبه پرداخته شود و تا طرح‌ها و نقش‌ها‌یی که براساس این مفاهیم و معنا به وجود آمده‌اند، مورد بازبینی و تحلیل قرار گیرند. کاملاً مشهود است که طرح‌های هندسی و کلمات کتیبه‌ها، یک سری نقش‌های خیالی و آبستره نیستند بلکه از مفاهیم مقدس و والایی برخوردار می‌باشند.

کتیبه‌های با مفهوم دعا و حدیث همانند آیات قرآنی، بیان عرفانی‌ دارند و این کیفیت خاص تا اندازه‌ای ناشی از جو شیعی می‌باشد که در آن‌ها انعکاس یافته است زیرا مظهر و مثل حقیقت معنوی در جهان مادی اولیا هستند و مقام معنوی آن‌ها در سلسله مراتب هستی به منزله قطب عالم است. کتیبه‌ها از که شریف‌ترین هنرهای بصری هستند که عشق و ایمان در جهان اسلامی خطاطی است، کتیبه‌های منقش بر در و دیوار درونی مساجد و مدارس مذهبی، شخص مؤمن را نه تنها به یاد معانی کلمات آن‌ها طنین می‌افکند و انسان را متوجه صور روحانی آن کلمات و فیض و جمال و قدرت معنوی نام و کلام ائمه‌ی دین می‌کند.

در این پژوهش سعی شد هماهنگی و همنواختی دو عنصر تزیینی کتیبه و نقش هندسی در مفهومی فراتر از زیبایی ظاهری با استفاده از تصاویر مورد بررسی قرار گیرد و در این رهگذر ارتباط نمادین روحانی و زیبایی‌شناسی کتیبه و نقش هندسی هر چند به‌صورت کلی بررسی شود.

لیست منابع

۱-                 آرتور، اپهام پوپ، معماری ایران، ترجمه غلامحسین صدر افشاری، ارومیه، انتشارات انزلی، ۱۳۶۶٫

۲-                 پیرنیا، محمدکریم، سبک‌شناسی معماری ایران دوره‌ی اسلامی، تهران، انتشارات معمار، ۱۳۸۳٫

۳-                 برند، باربارا، هنر اسلامی، ترجمه مهناز شایسته فر، تهران، موسسه مطالعات هنرهای اسلامی، ۱۳۸۳٫

۴- شایسته‌فر، مهناز، هنر شیعی، تهران، موسسه مطالعات هنر اسلامی، ۱۳۸۴٫

۵- شایسته‌فر، مهناز، جایگاه قرآن، حدیث و ادعیه در کتیبه‌‌های اسلامی، فصلنامه‌ی علمی پژوهشی مدرس، تهران، دانشگاه تربیت مدرس، ۱۳۸۰٫

۶- اردلان، نادر، حس وحدت، ترجمه‌ی حمید شاهرخ، تهران، نشر خاک، ۱۳۸۰٫

۷- کیانی، محمدیوسف، تاریخ هنر معماری ایران دوره اسلامی، تهران، انتشارات سمت، ۱۳۸۴٫



[۱]– آرتور ابهام پوپ، معماری ایران، ترجمه غلامحسین صدر افشاری، انتشارات انزلی، ارومیه، ۱۳۶۶، ص ۲۰۶

[۲]– همان، ص ۲۰۷٫

[۳]– محمدیوسف، کیانی، تاریخ هنر معماری در ایران دوره‌ی اسلامی،  انتشارات سمت، تهران، ۱۳۸۴، ص ۵۲٫

[۴]– محمدکریم، پیرنیا، سبک‌شناسی معماری ایران دوره‌ی اسلامی، انتشارات معمار، ۱۳۸۳تهران، ص ۲۷۹٫

[۵]– مهناز، شایسته‌فر، هنر شیعی، موسسه مطالعات هنر اسلامی، تهران ۱۳۸۳، ص ۹۲٫

[۶]– مهناز، شایسته‌فر، جایگاه قرآن، حدیث و ادعیه در کتیبه‌های اسلامی، فصلنامه‌ی علمی پژوهشی مدرس، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ۱۳۸۱، ص ۶۱٫

[۷]– همان.

[۸]– همان، ص ۷۶٫

[۹]– همان، ص ۷۴٫

[۱۰]– مهناز، شایسته‌فر، جایگاه قرآن، حدیث و ادعیه در کتیبه‌های اسلامی،پیشین، ص ۷۷٫

[۱۱]– مهناز، شایسته‌فر، هنر شیعی، پیشین، ص ۹۸٫

[۱۲]– مهناز، شایسته‌فر، جایگاه قرآن، حدیث و ادعیه در کتیبه‌های اسلامی،پیشین، ص ۸۳٫

[۱۳]– مهناز، شایسته‌فر، هنر شیعی، پیشین، ص ۱۰۸٫

[۱۴]– همان.

[۱۵]-مهناز، شایسته‌فر، جایگاه قرآن، حدیث و ادعیه در کتیبه‌های اسلامی، پیشین، ص ۸۹٫

[۱۶]– همان، ص ۹۲٫

[۱۷]– نادر، اردلان، حس وحدت، ترجمه‌ی حمید شاهرخ، تهران، نشر خاک، ۱۳۸۰، ص مقدمه.

[۱۸]-نادر، اردلان، حس وحدت، پیشین، ص پیشگفتار.

[۱۹]– همان، ص ۸۴٫

[۲۰]– مهدی، فیروزان، راز و رمز هنر دینی، مرکز مطالعات دینی و سروش، تهران، ۱۳۸۴، ص ۱۷۵٫


کلینیک تخصصی طراحی و اجرای نما بامدیریت آرشیتکت:آرتور امیدآذری

یکی از فعالیت هایی که در کلینیک تخصصی طراحی و اجرا ینما ، در گروه مهندسی ایران معماری صورت می پذیرد، مطالعه وشناخت روش ها وتکنیک های نوین طراحی داخلی است .لذا یکی از رویکرد های اصلی این گروه تلفیق نظریه های علمی با روشهای عملی است.برای بسط موضوع در ادامه به معرفی نمونه های ساخته شده پرداخته می شود.

شماره تماس برای کسب اطلاعات بیشتر: ۰۲۱۲۲۹۸۳۳۸۵

مدیا نماهای خیره کننده و تعاملی

مترجم : پیام صلاحی نژاد

مدیا نماها کانسپتهای نسبتاً جدیدی هستند اگرچه به طرز فزاینده ای در سالهای اخیر مشهور شده اند .این راه های عجیب و خلاقانه ی ترکیب طراحی مدرن و معماری به عنوان راهی موفق برای جذب مشتری و بیزینس یا نمایش رویدادی خاص تثبیت شده اند .

در این مقاله چند نمونه از این مدیا نماهای خیره کننده و گاهی تعاملی را در اقصی نقاط دنیا معرفی میکنیم :

خانه ی اپرای سیدنی ، سیدنی استرالیا

این تأسیسات برای درخشش خانه ی اپرای سیدنی بر روی آن نسب شد که بخشی از فستیوال “سیدنی سرزنده و نورپردازی هوشمند سیدنی” بود . نقاشی های انتخاب شده از یک بدنه ی کاری شاخص به مدت ۲۱ روز بدون هیچ تصویر تکراریی با استفاده از تکنولوژی های نوین در عرصه ی ویدئو پروجکشن بر روی خانه ی اپرا تابید . برای دیدن ویدئوی این نمایش شگفت انگیز نور و رنگ و تکنولوژی به این لینک مراجعه کنید :   http://vimeo.com/5137996#at=0

greenpix، بیجینگ ، چین

یک مدیا دیوار با مصرف انرژی صفر که بزرگترین صفحه نمایش LED رنگی دنیا را شکل داده است و اولین سیستم فوتوولتائیکی است که با دیوار شیشه ای ترکیب شده است . این سازه ی بینظیر در طول روز توسط صفحات فوتو ولتائیکی خود انرژی خورشید را درو میکند و شب هنگام از آن برای درخشش صفحه نمایش استفاده میکند . این صفحه شامل دوهزار چراغ LED است ، که نتیجه ی نمایش مطلوب و دینامیک صفحه را به دنبال دارد . برای دیدن بخشی از نمایش این نمای زیبا به این لینک رجوع کنید : http://www.youtube.com

/watch?v=J_tjLUUW4So&feature=player_embedded&hd=1

ساختمان اداری سنگاپور

این نمای بزرگ ساختمان اداری در سنگاپور شامل بیش از ۵۰۰ چراغ LED  تمام رنگی و یک صفحه نمایش LED  باکیفیت است . که به عنوان یک بیلبورد تبلیغاتی مورد استفاده قرار میگیرد . این نما در طول روز برخلاف فرمت پرتحرک شبش یک شیشه ی معمولی است .

برج آگبار ، بارسلونا اسپانیا

شامل چهار هزار لاپ LED  است که در شب آسمان را روشن میکند و برای دیدن ویدئوی نمایش آن به این لینک سری بزنید : http://www.youtube.com/watch?v=yHsZuMym18A&feature=player_embedded&hd=1

کلینیک تخصصی طراحی و اجرای مجتمع مسکونی بامدیریت آرشیتکت:آرتور امیدآذری

یکی از فعالیت هایی که در کلینیک تخصصی طراحی و اجرا ی مجتمع مسکونی ، در گروه مهندسی ایران معماری صورت می پذیرد، مطالعه وشناخت روش ها وتکنیک های نوین طراحی داخلی است .لذا یکی از رویکرد های اصلی این گروه تلفیق نظریه های علمی با روشهای عملی است.برای بسط موضوع در ادامه به معرفی نمونه های ساخته شده پرداخته می شود.

شماره تماس برای کسب اطلاعات بیشتر: ۰۲۱۲۲۹۸۳۳۸۵


مجتمع مسکونی هوفیه گر، برلین، آلمان

مجتمع مسکونی هوفیه

داشتن یک ایده مدرن و مناسب برای تامین ایمنی و حفظ کیفیت دیداریو زیبایی شناختی، مولفه ای حیاتی در طراحی مجتمع های مسکونی است، چراکه معمولا در این گونه مجتمع ها، فضاهای مرکزی، نقطه جذب کننده ای برای افرادی است که اسپری به دست در صدد نوشتن مطالبی بر روی دیوارها هستند.

این مسئله، تنها مشکل موجود در مجتمع های شیک و مدرن شهری، پیش از پیدایش پوشش های ضد نوشتار نانوبنیان بود. از این رو، برای مقابله با نقش بستن نوشتارهای بدمنظره کننده دیوارها و آسیب های ناشی از آن، بر سطح آنها پوشش های نانو بنیان مخصوصی اعمال شد.

 

مجتمع مسکونی هوفیه

 

مجتمع مسکونی هوفیه

 

نکته قابل توجه اینست که این پوشش ها، عملکرد ضد نقش و نگار خود را بدون مسدود کردن حفره های کوچک سطح دیوارها به انجام می رسانند و بنابر این، مصالح پوشاننده نما، از نفوذپذیری کافی برخوردار بوده و به اصطلاح می تواند نفس بکشد. به هر حال، رنگ صورتی این مجموعه، همیشه صورتی خواهد ماند!

منبع: نانوفناوری در معماری و مهندسی ساختمان، دکتر محمود گلابچی

 

شرکت معماری آرتور و همکاران (AOA)
تلفن: ۲۲۹۸۳۳۸۵ و ۲۲۷۰۶۶۳۱
آدرس: فرمانیه، بلوار اندرزگو، خیابان وطن پور شمالی، بن بست هنگامه، پلاک ۳