معرفی گرایش های معماری :

مجموعه معماری:
۱٫ معماری- معماری
۲٫ معماری منظر
۳٫ معماری داخلی
۴٫ معماری اسلامی ۵٫مطالعات معماری
۶٫ بازسازی پس از سانحه


مجموعه مدیریت پروژه و ساخت:

۱٫ مدیریت پروژه
۲٫ تکنولوژی معماری
۳٫ انرژی معماری

مجموعه شهرسازی:
۱٫ طراحی شهری
۲٫ برنامه ریزی شهری

 

در کنکور کارشناسی ارشد رشته معماری، ۵ درس تئوری و یک درس عملی برای هر گرایش (غیر از گرایش مطالعات معماری ایران) در نظر گرفته شده است ،ضرایب دروس در گرایش های مجموعه معماری با یکدیگر تفاوت دارند .
۱. مهندسی معماری
۲٫ معماری منظر
۳٫ مهندسی معماری اسلامی
۴٫ مطالعات معماری ایران
۵٫ بازسازی پس از سانحه
۶٫ معماری داخلی

 

 

مهندسی معماری:
زبان عمومی وتخصصی دارای ضریب ۲ می باشد.
دروس فنی ساختمان دارای ضریب ۳ می باشد.
دروس تاریخ و مبانی نظری دارای ضریب ۲ می باشد.
درک عمومی معماری دارای ضریب ۳ می باشد.
درک عمومی معماری منظر دارای ضریب ۱ می باشد.
پروژه عملی طراحی (اسکیس معماری) دارای ضریب ۵ می باشد.

معماری منظر:
زبان عمومی وتخصصی دارای ضریب ۲ می باشد.
دروس فنی ساختمان دارای ضریب ۱ می باشد.
دروس تاریخ و مبانی نظری دارای ضریب ۲ می باشد.
درک عمومی معماری دارای ضریب ۱ می باشد.
درک عمومی معماری منظر دارای ضریب ۳ می باشد.
پروژه عملی طراحی (اسکیس معماری منظر) دارای ضریب ۵ می باشد.

مهندسی معماری اسلامی:
زبان عمومی وتخصصی دارای ضریب ۲ می باشد.
دروس فنی ساختمان دارای ضریب ۲ می باشد.
دروس تاریخ و مبانی نظری دارای ضریب ۲ می باشد.
درک عمومی معماری دارای ضریب ۲ می باشد.
درک عمومی معماری منظر دارای ضریب ۱ می باشد.
پروژه عملی طراحی (اسکیس مهندسی معماری اسلامی) دارای ضریب ۵ می باشد.

مطالعات معماری ایران:
زبان عمومی وتخصصی دارای ضریب ۲ می باشد.
دروس فنی ساختمان دارای ضریب ۱ می باشد.
دروس تاریخ و مبانی نظری دارای ضریب ۴ می باشد.
درک عمومی معماری دارای ضریب ۳ می باشد.
تاریخ شهر در ایران دارای ضریب ۲ می باشد.
پروژه عملی طراحی (اسکیس مطالعات معماری ایران) دارای ضریب ۵ می باشد.

بازسازی پس از سانحه:
زبان عمومی وتخصصی دارای ضریب ۳ می باشد.
دروس فنی ساختمان دارای ضریب ۳ می باشد.
دروس تاریخ و مبانی نظری دارای ضریب ۱ می باشد.
درک عمومی معماری دارای ضریب ۱ می باشد.
مبانی بازسازی پس از سانحه دارای ضریب ۲ می باشد.
پروژه عملی طراحی (اسکیس معماری) دارای ضریب ۲ می باشد.

 

معماری داخلی:
زبان عمومی وتخصصی دارای ضریب ۲ می باشد.
دروس فنی ساختمان دارای ضریب ۳ می باشد.
دروس تاریخ و مبانی نظری دارای ضریب ۲ می باشد.
درک عمومی معماری دارای ضریب ۳ می باشد.
درک عمومی معماری منظر دارای ضریب ۱ می باشد.
پروژه عملی طراحی (اسکیس معماری داخلی) دارای ضریب ۵ می باشد.

 

 

 

کتاب «هزار سال معماری جهان» شامل زندگینامه ۱۸۰ معمار در کنار بررسی جنبش‌ها و سبک‌های معماری در هزاره گذشته، توسط انتشارات هنر معماری قرن به بازار کتاب آمد.

a16

این کتاب خصوصیات، جنبش ها، سبک ها، مضامین و دوره­ های یک هزاره از معماری غرب، از دوره­ رومانس تا جدیدترین آثار معاصر، را با جزئیات و عکس های جذاب در اختیار خواننده قرار می­دهد.

کتاب «هزار سال معماری جهان» شامل زندگینامه ۱۸۰ معمار در کنار بررسی جنبش‌ها و سبک‌های معماری در هزاره گذشته، توسط انتشارات هنر معماری قرن به بازار کتاب آمد.

در این کتاب سفری تصویری و شگفت­ انگیز در هزار سال تاریخ معماری همراه با ارائه­ شمایی کلی از سیر پیشرفت معماری غرب در هزاره­ اخیر، از سبک رمانسک تا آخرین گرایش­های مدرن گنجانده شده است. همچنین اختصاص ۱۴۸ عنوان به معماران بزرگ، سبک­ها، جنبش­ها و مضمون­ ها که هرکدام با متن تشریحی و تصویرهایی از مهم­ترین آثار مرتبط همراه است.ارائه ­۳۶ تحلیل مستقل برای شاهکارها و بناهای منحصربه­ فرد با عکس­های داخلی و خارجی، جزئیات، پلان و نمودار، همراه با زندگینامه­ ۱۸۰ معمار برجسته از دیگر مطالب کتاب است.

این کتاب خصوصیات، جنبش ها، سبک ها، مضامین و دوره­ های یک هزاره از معماری غرب، از دوره­ رومانسک تا جدیدترین آثار معاصر، را با جزئیات و عکس های جذاب در اختیار خواننده قرار می­دهد. کتاب از دو بخش راهنما و مرجع تشکیل شده؛ راهنما از ۱۴۸ مدخل تشکیل شده و علاوه بر آن ۳۶ اثر معماری ممتاز نیز به ­صورت مدخل های جداگانه در صفحات روبه­ روی هم قرار گرفته ­اند. بخش مراجع، در انتهای کتاب، شامل فهرستی از اصطلاحات فنی، نمایه­ی اشخاص، مکان ها و آثار و زندگینامه­ ی مختصری از ۱۸۰ معمار است.

کتاب را انتشارات هنر معماری قرن در ۴۴۸ صفحه رنگی با قیمت ۲۹ هزار تومان منتشر کرده است. ساکنان پایتخت برای تهیه این کتاب‌‌‌ کافیست با شماره ۲۰- ۸۸۵۵۷۰۱۶ سامانه اشتراک محصولات فرهنگی؛ سام تماس بگیرند و کتاب را در محل کار یا منزل _ بدون هزینه ارسال _ دریافت کنند. سایر هموطنان نیز با پرداخت هزینه ارسال پستی، می توانند تلفنی سفارش کتاب دهند.

1

نام اثر: مدرسه ایرانشهر

نام طراح: آندره گدار

تاریخ شکل گیری اثر: ۱۳۱۳ ه. ش.

موقعیت: یزد

مساحت بستر طرح: ۱۵,۰۰۰ متر مربع

مساحت زیر بنا: ۴,۲۰۰ متر مربع

 

 

مدرسۀ ایرانشهر ساختمانی یک طبقه با نمایی از آجر زرد رنگ است که به شکل نیم حلقه در میان بستر طرح قرار گرفته است. کلاس های درس، اتاق های اداری و کتابخانۀ این بنا در تراز همکف- پشت رواق های حیاط اصلی- قرار گرفته، و زیرزمین نیز به آزمایشگاه های مدرسه اختصاص یافته است.

کلاس های درس و فضاهای کمک آموزشی همچون کتابخانه و آزمایشگاه و حیاط وسیع مدرسه، آن را به نمونه ای از مدارس جدید و هماهنگ با تحولات نظام آموزشی کشور در دهه های ابتدایی این قرن تبدیل می کند. در طول زمان تغییراتی همچون اضافه شدن ورودی های شمالی و جنوبی، ساخت بنایی درشمال بستر طرح و الحاق پلکان و حیاط فرو نشسته ای در جنوب غربی ساختمان برای دسترسی به زیر زمین حادث شده، که در مقالۀ حاضر در نظر گرفته نشده است.

 

سازماندهی فضایی

فضاهای بسته در مدرسۀ ایرانشهر به شکل یک نیم حلقه درسمت جنوب زمین و در میان فضای بازجای گرفته اند. به این ترتیب حیاطی بزرگ در سمت شمال و فضاهای باز کوچک تری درشرق، غرب و جنوب ساختمان به وجود آمده است؛ به عبارتی ساختمان مدرسه از چهار سو با فضای باز همنشین است. این نحوۀ استقرار، از دو جهت بر طرح تاثیر می گذارد: نخست این که فضاهای باز پشتی و جلویی بهره ببرند؛ دوم این که با چرخش فضای باز به دور ساختمان امکان گردش در اطراف بنا و تماشای آن بیشتر می شود، و مناظرمتنوع تری پیش چشم مخاطب قرار می گیرد. این سازماندهی امکانات عملکردی خوبی برای طراحی فضاهای بسته و باز به وجود می آورد که می توان فضاهای کار و فعالیت را به تناسب در لایه های مختلف ساختمان جای داد و به این ترتیب به قدر کافی از مزایای نور ،تهویه و منظرۀ فضاهای باز بهره برد. در طرح فضای باز نیز می توان فعالیت های مختلف- از قبیل بازی و تفریح، تجمع و سرود خوانی، گفتگو یا تعلیم  تعلّم- را دسته بندی کرد و برای هریک مکان مناسبی را در نظر گرفت؛ هر مکان می تواند دارای یک نوع طرح حیاط سازی شود: در یک جا می توان ازآب و در جای دیگر از سبزه، دریک جا از ترکیب آب و سبزه و در جای دیگر از کف سازی ساده استفاده کرد؛ و با همۀ اینها مدرسه را گونه گون و خاطره انگیز ساخت.

مدرسه بنایی یک طبقه است که زیر زمین بزرگی نیز دارد. بخش جنوبی آن مستطیلی کشیده در امتداد شرق به غرب است که سالن اجتماعات و کلاس های درس را در خود جای می دهد و بدنۀ اصلی ساختمان را می سازد. دو بازوی شرق و غربی که به دو انتهای این بدنۀ اصلی ساختمان را می سازد. دو بازوی شرقی و غربی که به دو انتهای این بدنۀ اصلی متصل شده اند فضاهای اداری، سالن کوچک و کتابخانه را در خود جای می دهند.

در بدنۀ اصلی دو راهروی طولی به شکل رواق در شمال و جنوب قرار گرفته که کلاس های درس را احاطه کرده اند. این راهروها و ردیف کلاس های میان آنها توسط بخش میانی قطع شده است؛ بخشی که حجمی بلندتر از طرفین خود دارد و اندکی نیز عریض تر است. در اینجا، تالار اجتماعات در طرف شمال (رو به حیاط اصلی) و رواق ورودی درسمت جنوب واقع شده است.

در طرح اولیه، دو ورودی ازسمت جنوب در نظر گرفته شده است. ورودی اصلی بر محورشمالی- جنوبی ساختمان و در مقابل رواق پیش نشستۀ تالار اجتماعات قرار دارد. راهروهای چپ و راست این رواق میانی دسترسی به کلاس ها و دیگر بخش های مدرسه را ممکن می سازد. ورودی دوم- که کوچک تر است و طبقاً فرعی تلقی می شود- در ناحیۀ شرقی دیوار جنوبی، درست روبروی رواق بازوی شرقی واقع شده است. علاوه بر این، دو ورودی دیگر نیز در این مدرسه وجود دارد که در سال های پس از احداث بنا  (احتمالاً برای رفع کمبودهای طرح) ساخته شده اند و عبارتند از ورودی جدارۀ جنوبی به قرینۀ ورودی فرعی شرقی، و ورودی شمالی.

در همنشینی ساختمان مدرسه با حیاط ها به چند نکته می توان اشاره کرد. اول آن که حیاط اصلی مجموعه سطح قابل توجهی (تقریباً ۵۵ درصد) از بسترطرح را به خود اختصاص می دهد و با آن که با قرار دادن رواق ها در پیرامون این حیاط بزرگ ظاهراٌ چشم هایی نیز به سوی آن گشوده می شود، اما فقدان طراحی برای حیاط سازی و خالی رها شدن آن نشان از کم اعتباری حیاط دارد.

دوم آن که فضاهای اصلی مثل کلاس های درس بدنۀ اصلی و اتاق های بازوهای شرقی و غربی- که می توانستند متوجه حیاط اصلی باشند و اعتباری برای آن کسب کنند- رو به سوی حیاط های کوچک و باریک پیرامونی دارند. ممکن است این تصمیم طراح را ناشی از نیاز به محیط دنج و خلوت برای فضاهایی دانست که محل درس و بحث دانش آموزانند؛ و به این ترتیب، حیاط اصلی را متعلق به عرصۀ عمومی و حیاط های فرعی را جزئی از عرصه های خصوصی تر مدرسه به شمار آورد؛ اما دراین وضعیت هم طراح می توانست با توجه بیشتر به طرح هریک از حیاط ها  و رعایت تناسبات دلپذیرتر، آنها را معنادارتر کند و از صورت پس مانده های ساختمان سازی در بسترطرح خارج سازد. توجه کنیم که منظرۀ حیاط های کوچک فرعی، از چه سوی ساختمان و چه از لابه لای دهنه های رواق های اتصال دهنده، جذاب می نماید؛ اما خود این حیاط ها تناسبات و طرح دل انگیزی ندارند. سوم آن که، عامل دیگری که می توانست برای حیاط ها اعتباری به همراه بیاورد معبر قرار گرفتن آنها بود. اما موقعیت ورودی های مجموعه به گونه ای است که مستقیماً به فضاهای بسته راه پیدا می کنند، و به این ترتیب حیاط ها به فضاهای بازی تبدیل می شوند که تنها برای تأمین نور و  هوا شکل گرفته اند و احیاناً منظری نیز برای اتاق های پیرامون خود فراهم می آورند. از آنچه آمد می توان نتیجه گرفت با آن که ساختمان در دل بستر طرح نشسته است گفتگویی با فضای باز پیرامون خود ندارد. به عبارتی فرم ساختمان و نحوۀ استقرار آن حاکی از انتظامی درونگرا است؛ حال آنکه درمراتب بعدی طراحی این ویژگی رنگ می بازد و طرح به سمت ساختمانی برونگرا که به اطراف خود می نگرد هدایت می شود.

 

نمای ساختمان

همچنانکه بیان شد ساختمان مدرسۀ ایرانشهر به شکل یک نیم حلقه طراحی شده است. طرح نما حاصل ترکیب بخش های پر و سنگین فضاهای بسته با بخش های نیمه خا لی و مجوف رواق ها است. تراش سطوح نما توسط رواق ها، اختلاف ارتفاع و پس و پیش نشستگی احجام نسبت به هم، و بام های مدور خفته و دودکش ها و پشت بندهایی که درسیمای بیرونی این بنا دیده می شود آن را متنوع و گونه گون جلوه می دهد؛ و به این خاطر، منظر بیرونی ساختمان به دل می نشیند.

§        بدنۀ اصلی ساختمان، نمایی طولانی و متقارن دارد. حجم بزرگ و توپر و متفاوت تالار اجتماعات در میانۀ نما نشسته و محور تقارن آن را ساخته است. تقارن و تکرار موجود در این نما شخصیت و اصالتی به آن می بخشد؛ اما طرح نما هیچگاه شیرینی نماهای متقارن سنتی را نمی یابد. استقرار یک حجم بزرگ و سنگین در میانه، و استقرار بخش های سبک تر در طرفین بر خلاف سنت طراحی نما در معماری ایرانی است، که معمولاً در آن سطوح قاب بندی شده ایوان یا اُرسی بزرگی را در میان می گیرند. در واقع در اینجا حجم تالار بیش از آن که موجب وحدت و یکپارچگی در نما باشد، عامل انقطاع دوپارۀ چپ و راست آن شده است. بدینگونه است که عنصر محوری نما می تواند نقطۀ اوج نما محسوب می شود. تکرار ساده و کم معنای قاب ها در نمای این بخش نیز عاملی است که طرح آن را تضعیف می کند.

عامل اتصال بدنۀ اصلی با بازوهای دو طرف، رواقی دو سویه است که بسیار شفاف تر از همه عناصر دیگر نما می نماید. این رواق به بخش انتهایی نما منتهی می شود؛ بخشی که خود حجمی تقریباً بسته و متقارن است. طرح نمای آن عبارت است از سطوح بسته با روزنه های کوچک، که دهانه های مکرر رواقی کوتاه را در میان می گیرند.

به این ترتیب، ساختمان مدرسه به  شکل مجموعه ای از ساختمان های مستقل به نظر می آید که توسط رواق هایی ظریف و شفاف به هم متصل می شوند. برای درک آثار این کیفیت کافی است آن را با وضعیتی مقایسه کنیم که حجمی یکپارچه و منسجم، به شکل نیم حلقه، حیاط را در میان می گرفت. در اینصورت پیوند محکم تری میان حیاط و ساختمان به وجود می آمد.

نکتۀ جالب توجه آن است که طراح بخشی از رواق ابتدایی بازوهای فرعی را بسته است؛ و به این ترتیب توانسته حجم پایانی را از رواق شفاف اتصال دهنده جدا کند. اگر آن گونه که به نظر می رسد نیت طراح تفکیک آحاد طرح (یعنی بدنـۀ اصلی و بازوهای فرعی) بوده است، تشابه دقیق و کامل میان رواق ابتدایی و رواق دیگر نما را چگونه می توان توجیه کرد؟ اینجا است که مخاطب به نگاهی مجدد به تمامی نمای مورد بحث تشویق می شود. در این وضعیت، تکرار یک در میان دو عنصر «رواق سه دهنه» و «جدارۀ بسته با روزنه های کوچک» بارزترین ویژگی این نما شمرده می شود. چنانچه از تفاوت میان رواق شفاف ابتدایی با باقی نما صرف نظر کنیم به نظرمی رسد که نظم حاصل شده از تکرار عناصر «نیم باز و بسته» و اختتام نما با عنصر بسته از سوی طراح تصمیم قابل درکی است. از طرفی علاقۀ وی به ایجاد اشکال متقارن موجب می شود که در این نما- که براساس تحلیلا اخیر نامتقارن می نماید- نیز به دنبال تقارن، یا به عبارتی به دنبال قرینه ای برای رواق ابتدایی بگردیم. چنانچه قرینۀ این رواق را به انتهای بازوی فرعی اضافه کنیم نما متقارن می شود، اما کیفیتی « تمام شده، نخواهد داشت. در این حالت شاید چارۀ کار تشکیل جبهۀ دیگری به قرینۀ بدنۀ اصلی درشمال حیاط و تکمیل فرم نیم حلقه باشد. ممکن است حتی اضافه کردن بخشی از یک دیوارۀ کامل در طرفین نیز برای این منظور کفایت  کند. در این صورت حیاط شمالی شباهت بیشتری به یک «حیاط میانی» پیدا می کند- که الگوی آشنای طرح بناهای قدیمی ایرانی منجمله مدارس است. حال، پس از آنکه یکبار به صورت کامل تر این طرح اندیشیده ایم، چنانچه دوباره به وضعیت موجود بنگریم در می یابیم که گویی در اینجا تنها با نیمی از یک ساختمان تمام روبه رو هستیم. شاید طراح از ایدۀ سنتی «ساختمان بر گرد یک حیاط میانی» استفاده کرده، اما با حدف نیمی از بنا خواسته است تا وجهۀ سنتی طرح را کمرنگ تر کند؛ و یا شاید به دنبال خلق الگویی متناسب تر با مفهوم نوی مدارس امروزی بوده و به همین دلیل الگوی اولیه را تغییرداده است؛ یا اساساً ممکن است حساسیتی به معانی مستقر در الگوی اصیل اولیه نداشته است. به هر حال، تداوم رواق از بدنۀ اصلی بر نمای بازوهای فرعی می تواند نشانه ای از وجود قصد و نیت طراح در ایجاد یک نیم حلقه- یا تغبیر اخیر حلقۀ شکسته- محسوب شود.

تدوام رواق ها از بدنۀ اصلی به بازوهای طرفین مخاطب را به دقت در نمای هر سه جبهه به شکل کل واحد- یا به عبارتی به صورت گسترده در یک صفحه- هدایت می کند. و عجیب اینکه در این حالت، نه تنها طرح نما دچار مشکلی نمی شود، بلکه استخوان بندی محکم تری نیز پیدا می کند. در این وضعیت با نمایی متقارن روبه رو نیم که با دو حجم بسته آغاز می شود و با تکرار دهنه های رواق به حجم بزرگ میانی می رسد. گویی در ابتدا طرح براساس نمایی دریک صفحه تهیه و سپس به منظور ایجاد حیاطی مناسب برای یک مدرسه از دو محل به داخل تا شده است.

نکات فوق بیانگر آن است که طرح مدرسۀ ایرانشهر را باید آمیزه ای از چند نوع انتظام فضایی دانست: «ساختمانی نیم حلقه ای که حیاطی را در برگرفته»، «سه ساختمانی متصل به هم»، «بریده ای از یک ساختمان حلقه زده بر گرد حیاط میانی»، و بالاخره «یک ساختمان تا شده». آن چه مانع از تفوق یکی از این صورت ها بر دیگران می شود فقدان هماهنگی میان طرح نما و ترکیب احجام است.

2

3

4

5

6

axe-ofoghi-az-madrese

mogheiat-dar-yazd

plan-e-hamkaf

plan-e-zir-zamin

هتل تازه تاسیس و مجلل درویشی در هفته گردشگری افتتاح شد. این هتل که در بسیاری از بخشهای معماری آن، المان های عربی به کار رفته، به گفته سرمایه گذار هتل، از طراحی نئوکلاسیک استفاده شده است که هم کلاسیک است و هم مدرن بنابراین وی معتقد است که این هتل عربی نیست.

a18

هتل مجلل درویشی با ۵ ستاره تاپ در شهر مشهد توسط بخش خصوصی درحالی ساخته و در هفته گردشگری به صورت رسمی افتتاح شد که کارشناسان هتلداری، این هتل را سودآور نمی دانند.

a17

هتل مجلل درویشی در حاشیه خیابان امام رضا(ع) قرار دارد که با بیست طبقه، مرتفع ترین مرکز اقامتی و تنها هتل آتریوم (هتل با فضای باز میانی) در شرق کشور است. این هتل در چند روز اخیر با تبلیغات مختلف سعی کرده است که توجه گردشگران را به سمت خود جلب کند تبلیغاتی که حتی باعث شد این هتل از سوی معاون گردشگری کشور در هفته گردشگری به رغم شروع به کار آن، افتتاح رسمی شود.

واژه مجلل از آن جهت به این هتل اطلاق شده که دارای ۵ رستوران و اتاقهای مختلف است رستوران هایی که هر یک منوی جداگانه ای برای مشتریان خود دارد. در یکی از این رستوران ها غذای مراکشی سرو می شود و در دیگری که رستوران برکه نام دارد، مشتریان اکنون از آن به عنوان چایخانه استفاده می کنند اما در آینده می توانند همانجا ماهیگیری کرده و آن را به هفت مدل مختلف سرو کنند.

اتاقهای آن نیز از شبی ۱۸۵ هزار تومان برای یک نفر قیمت دارد تا شبی دو میلیون تومان. اتاقهای لوکس این هتل به این دلیل گران هستد که مسافر می تواند از تمام خدمات هتل حتی ترانسفر به صورت رایگان استفاده کند ضمن اینکه در این اتاقها که سوئیتهای ۷۰ متری پنت هاوس هستند، سونای خشک، وسایل الکترونیکی، کامپیوتر و فکس نیز وجود دارد.

دوبلکس های ملل نیز عنوان اتاقهای دیگر این هتل است که اکنون تا ۹۵ درصد پیشرفت داشته و تا یکی دو ماه آینده برای پذیرایی از مهمانان خارجی بهره برداری می شود این اتاقها با سبک و معماری کشورهایی از جمله مصر، هند و چین ساخته شده است.

محسن درویشی یکی از مدیران این هتل در مراسم اهدای لوح بهره برداری هتل، با اعلام اینکه ساخت هتل بیش از ۸ سال طول کشیده است گفت: این مجموعه دارای وسعتی درحدود ۳۳۵۰ متر با زیربنای ۳۰هزار مترمربع در ۲۲ طبقه با ظرفیت ۲۲۰ اتاق و ۵۰۰ تخت ساخته شده است که با آغاز بهره برداری آن برای بیش از ۳۰۰ نفر شغل ایجاد کرده است.در ساخت این هتل از ۲۵ هزار شیشه‌ جذب انرژی خورشیدی و همچنین سیستم BMS برای کنترل فنی هوشمند و سیستم‌های ضدحریق و ایمنی استفاده شده است.

منظور درویشی از سیستم BMS این است که این سیستم هوشمند باعث می شود تا هر مشکلی در حوزه الکترونیکی هتل حتی اگر سوختگی برق یک لامپ در یک اتاق اتفاق بیفتد، توسط کامپیوتر به متصدی مربوطه اطلاع داده می شود این سیستم اکنون در کمتر هتلی مورد استفاده قرار می گیرد. با همه این امکانات هتل درویشی مشهد که توسط یکی از ملاکان و طلافروشان مطرح شهر مشهد ساخته شده است به باور کارشناسان هتلداری سودده نیست. مالک این هتل نیز اذعان می کند برای هتلی که برای ساخت آن تنها ۱۱ میلیارد تومان از محل اعتبارات دولتی استفاده کرده است، سوددهی اهمیتی ندارد.

علی درویشی، سرمایه گذار هتل در میان بهت خبرنگارانی که با وی نشست خبری داشتند، گفت: من احساس می کردم که زائران شهر مشهد مکان اقامتی مناسبی در اختیار نداشتند به همین دلیل درصدد ساخت یک مرکز اقامتی متناسب با شان آنها برآمدم. وی با اعلام اینکه در نظر دارم که اداره این هتل به سبک شرعی و اسلامی انجام شود ادامه داد: از سرمایه خود و طلایی که زمانی گرمی چهار هزار تومان بود برای ساخت این هتل استفاده کرده ام و اکنون با علاقه تمام آن را به بهره برداری رسانده ام بنابراین فکر سوددهی آن را نکرده ام.

این هتل که در بسیاری از بخشهای معماری آن، المان های عربی به کار رفته، به گفته سرمایه گذار هتل، از طراحی نئوکلاسیک استفاده شده است که هم کلاسیک است و هم مدرن بنابراین وی معتقد است که این هتل عربی نیست!

با همه این امکانات برخی از هتلداران و کارشناسان هتلداری که برای مراسم افتتاح به هتل درویشی آمده بودند، گفتند که این هتل سود ده نخواهد بود چون قیمت برخی از اتاقهای آن خیلی گران است و تنها عده خاصی مشتری آن هستند بنابراین تنها درصورتی می توانند همیشه مسافر داشته باشند که تبلیغ خوبی برای آن عده انجام داده باشند و هر بار خدمات متفاوتی به آن عرضه کنند وگرنه این هتل بعد از مدتی یا مشتری خود را از دست می دهد و یا یک عده مشتری ثابت خواهد داشت.

از سوی دیگر به باور این کارشناسان هتلداری، هتل ساخته شده کاملا نمادهای عربی دارد و در برخی از المان ها مانند سازه لوستری که در وسط لابی قرار گرفته یک نماد کارهای تجاری است و برای یک هتل کارائی ندارد پس اگر روی نمادهای ایرانی بیشتر از نمادهای عربی تکیه می شد شاید زیباتر به نظر می رسید آن هنگام بود که می توانستیم بگوییم این هتل یک هتل مجلل ایرانی است.

برخی دیگر از آنها معتقدند که در شهر مشهد به اندازه کافی هتل لوکس و مجلل وجود دارد بنابراین اگر قرار باشد این هتل به سوددهی برسد یا باید مشتری آنها را از آن خود کند و یا مدت زمان زیادی را برای سوددهی از دست بدهد.

در نشستی که با حضور کارشناسان حوزه های مختلف از سوی انجمن مفاخر معماری  در موزه امام علی برگزار شد موضوع حافظه تاریخی تهران مورد بحث و بررسی قرار گرفت.«آلبرت کوچویی»، نماینده ای از هموطنان آشوری نیز به بحث درباره حافظه تاریخی پرداخت و ضمن خواندن یاداشتی،برای یادآوری گوشه ای از حافظه تاریخی ایران زمین درباره آن نسل از هموطنان آشوری سخن گفت که کامیون دار بودند، جاده های این مرز و بوم را در نوردیده اند و به رغم تأثیر مثبتی که در جامعه داشتند یادی از آنها در حافظه تاریخی باقی نمانده است.

 

کوچویی در این نشست گفت: «نخستین بار است که در جمع غیر آشوری ها سخن می گویم اما همواره خودم را یک ایرانی و متعلق به این سرزمین دانسته ام.»

او در ادامه سخنانش چنین گفت: «جنگ جهانی دوم بهانه ای شد برای حمل و نقل ادوات جنگی از گوشه ای از این میهن به گوشه ای دیگر از آن. در این میان عده ای جان برکف برای ایجاد زمینه های لازم برای این حمل و نقل ها پیشتاز شدند. اینها آشوری ها بودند. ایجاد حمل و نقل که مرکزیتش در تهران بود باعث شده بود بسیاری از ایرانی هایی که به عراق گریخته بودند به ایران بازگشتند و می بینیم در هموطنان در غرب چون کرمانشاه و ارومیه مسکن گزیدند.»

این هموطن آشوری، آن نسل از آشوری ها را به گیلگمیش هایی تشبیه کرد که به دنبال آب زندگانی جاوید بودند و گفت: «تصور می کنم این کامیون داران و شاگردانشان چون گیلگمیش بودند. حافظه تاریخی تهران لااقل به خاطر دارد آنها به اجبار نان و جسارتشان به گیلگمیش هایی بدل شدند که چیزی از آنها در حافظه تاریخی مکتوب ایران نیست.»

 

 

۷۰هزار هکتار بافت فرسوده در ۴۶۰ شهر کشور شناسایی شده است که از این میزان، ۳۶۴ شهر با جمعیت بیش از ۱۲ هزار نفر جمعیت و ۹۳ شهر با جمعیت کمتر از ۱۲ هزار نفر هستند. این در حالی است که تاکنون تنها هفت درصد این میزان بافت فرسوده احیا شده است.

این در شرایطی است که ۲۰ درصد مساحت شهرهای ایران در بافت فرسوده قرار دارند و ۳۰ درصد جمعیت شهری کشور در این مناطق ساکن هستند.

باوجودی که ۶۰ درصد از احیا و بهسازی بافت‌های فرسوده به مشارکت مردم، ۱۰ درصد تسهیلات و مابقی به سیاست‌های مدیران اختصاص دارد، احیای بافت فرسوده زمانی محقق می‌شود که بسترهای لازم برای ایجاد مشارکت پایدار و حضور گسترده مردم با تعریف بسته‌های حمایتی ایجاد شود.

بر اساس این گزارش برای رفع مشکلات موجود، دولت بسته حمایتی خود را در قالب قانونی در بافت‌های فرسوده اعلام کرده است.

سند ملی حمایت از احیای بافت فرسوده

مدیرکل دفتر مطالعات کاربردی و امور ترویجی شرکت مادرتخصصی عمران و بهسازی شهری ایران از تهیه و تدوین سند ملی حمایت از احیا و بهسازی بافت فرسوده در کشور خبر داد. فرهاد قلی‌زاده در بیرجند با اشاره به اینکه این سند در مراحل پایانی تدوین است و به زودی ابلاغ خواهد شد، افزود: در این سند بیشتر ایجاد وحدت رویه بین دستگاه‌های مرتبط با بافت فرسوده و ساماندهی این مناطق در نظر گرفته شده است.

قلی‌زاده عنوان کرد: احیای بافت فرسوده نیازمند عزم همگانی از سوی مردم است. وی با اشاره به اینکه در این سند وزارت کشور، شرکت عمران و مسکن سازان و میراث فرهنگی مداخله دارند، افزود: در صورت برخورد با بافت‌های تاریخی و میراث فرهنگی این اقدام با همکاری میراث فرهنگی ادامه می‌یابد و ساماندهی می‌شود. مدیرکل دفتر مطالعات کاربردی و امور ترویجی شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری ایران با اشاره به اینکه به طور میانگین باید سالانه ۱۰ درصد از بافت فرسوده شهرها بازسازی شود، افزود: تحقق این امر نیازمند فراهم کردن پیش‌نیازهایی بوده که مشارکت مردمی از مهم‌ترین فاکتورهای آن است. به گفته وی، به این منظور با توجه به روند کند همکاری و مشارکت مردمی به طور میانگین سالانه دو الی سه درصد از بافت فرسوده در کشور احیا می‌شود.

قلی‌زاده همچنین در خصوص تسهیلات پرداخت شده در قالب احیای بافت فرسوده در کشور تصریح کرد: ۳۰ هزار فقره وام در سال ۸۸، حدود ۶۱ هزار فقره در سال ۸۹ و ۱۵۰ هزار فقره در سال گذشته پرداخت شد.

به گفته وی، امسال نیز پرداخت ۲۰۰ هزار فقره تسهیلات به متقاضیان احیای بافت‌های فرسوده در برنامه کاری این شرکت قرار دارد.

توانمندی محلات فرسوده

مدیرکل دفتر مطالعات کاربردی و امور ترویجی شرکت مادرتخصصی عمران و بهسازی شهری ایران همچنین از انعقاد تفاهم‌نامه‌ای با بانک جهانی برای توانمندسازی سکونتگاه‌های فرسوده در پنج شهر کشور خبر داد و گفت: زاهدان، کرمانشاه، تبریز، سنندج و بندرعباس از جمله این شهرها هستند.

وی تصریح کرد: در این راستا پروژه‌هایی در قالب توانمندسازی اجتماعی از جمله ساخت مراکز بهداشتی درمانی، مراکز آموزشی، کتابخانه‌ها، ایجاد مراکز اشتغال و سایر فعالیت‌های اجتماعی در دستور کار قرار گرفته است.

وی در خصوص گسترش این تفاهم‌نامه برای سایر شهرهای کشور، یادآور شد: درخواست گسترش برای مراکز استان‌ها در دست پیگیری است.

 

7

 

نام اثر: بنای یادبود بوعلی سینا

نام طراح: هوشنگ سیحون

تاریخ شکل گیری اثر: ۳۱- ۱۳۲۸ ه. ش.

کارفرما: وزارت فرهنگ و هنر

مجری: هوشنگ سیحون

موقعیت: همدان

مساحت بستر طرح: ۲,۶۰۰ متر مربع

مساحت زیر بنا: ۶۵۰ متر مربع

 

1

بنای یاد بود بوعلی از دو بخش «آرامگاه» و «برج یاد بود» تشکیل شده است. دیوارهای سنگی و تمام بستۀ «آرامگاه» بر گرداگرد محوطه ای نسبتاً وسیع نشسته اند تا فضاهای نه چندان بزرگ این بخش- کتابخانه، موزه و مزار- را در بر گیرند. حد فاصل دیوارهای خارجی و فضاهای داخلی تماماً با خاک پر شده، و «آرامگاه» جز در محل ورودی اصلی در شرق و ورودی غربی، ارتباطی با فضای باز اطراف ندارد. «برج یاد بود» که دقیقاً بر فراز مزار قرار دارد منشوری دوازده وجهی با ستون های ظریف و کشیدۀ بتنی است که کلاهکی مخروطی از جنس بتن بر سر دارد.

بنای یادبود بوعلی امروز در میانۀ یکی از میادین شهر همدان، دربستری از سبزه و درخت و آب قرار گرفته است؛ حال آنکه در ابتدا در حاشیۀ خیابان اصلی، در احاطۀ بافت مسکونی اطراف و چند بنای خدمات شهری و اداری واقع شده بود. به همین دلیل تحلیل این بنا فارغ از محیط پیرامون آن و تنها معطوف به طرح خود بنا خواهد بود.

نکاتی پیرامون اجزای طرح

بنای یاد بود بوعلی از دو بخش تشکیل شده است: آرامگاه و برج یادبود. بخش آرامگاه به مساحت ۶۱۰ متر مربع، ساختمانی تمام بسته و پوشیده از سنگ خارا است که کتابخانه، موزه و فضای اصلی آرامگاه (اتاق مقبره) را در خود جای می دهد. سطحی که این فضاها اشغال می کنند در حدود ۳۵ درصد از سطح کل بخش آرامگاه است و باقی آن با خاک پر شده است. ورودی اصلی به شکل رواقی با ستون های قطور نیم مخروطی در شرق بنای آرامگاه قرار گرفته است. دسترسی دیگری نیز از سمت غرب به فضای مقبره تأمین شده است؛ که البته دسترسی فرعی و خدماتی تلقی می شود.

برج کشید و بلند یادبود به شکل منشوری دوازده وجهی است که از استقرار دوازده ستون بتنی بر گرد دایره ای به قطر ۵ متر بر فراز ساختمان آرامگاه پدید آمده است. این ستون های کشیده هر چه به سمت بالا می روند به سمت مرکز دایره جمع می شوند و در نهایت به کلاهک مخروطی شکل فوقانی می رسند. ارتفاع رأس برج از روی سکو ۲۱ متر است که ۱۷ متر آن مربوط به پایه و ۴ متر آن مربوط به کلاهک مخروطی است.

بخش آرامگاه- به جز در محل ورودی- دیواره ای تماماً بسته و سنگی دارد؛ تناسبات آن افقی است و مانند تختی در زیر پای برج گسترده شده است.

از مقایسۀ سطح زیر بنای فضاهای استفاده شده در بخش آرامگاه با سطح قسمت های پر شده با خاک، تعمدی در پدید آوردن تختی وسیع استنباط می شود. به عبارتی طراح، به منظور خلق آرامگاهی پر ابهت، از دیوار کشی کاذب پیرامون سطحی قریب به دو برابر میزان مورد نیاز و پر کردن آن با خاک تردیدی به خود راه نداده است. به همین علت از این پس بخش آرامگاه را با نام «تخت» می خوانیم.

هر چند ردیف ستون های یاد شده نسبت به ورودی آرامگاه، سکو و برج فراز آن کاملاً متقارن است، اما نسبت به حجم اصلی تخت متقارن نیست، و احجام سنگی دو طرف این فضای نیم باز باهم یکسان نیستند و با شکست هایی به تدریج عقب می نشینند.

تفاوت جنس ستون های بتنی رواق ها با دیوارهای سنگی اطراف بخش ورودی را از احجام دو طرف خود متمایز می کند.

یکی دیگر از ویژگی های تخت، پلکان تماماً سنگی است که از میان دیوارهایی از همان جنس به بالا می روند. این پله ها مانند شکاف هایی در دل «تخت» سنگی طراحی شده اند؛ مخصوصاً پلکان جنوبی که با لغزش های مختصری نسبت به محور برج قرار گرفته است کیفیت فضایی خاصی پدید می آورد.

دو شیبراهه غربی (در طرفین ورودی غربی آرامگاه) که کاملاً نسبت به محور برج متقارنند- اگر چه در پشت ساختمان واقع شده اند- از نقاط قابل تأمل در طرح «تخت» محسوب می شوند.

درون «تخت» انتظام فضایی ساده ای دارد. فضاهای کتابخانه و موزه در طرفین محوری قرار گرفته اند که پس از عبور از یک گرۀ مربع شکل فرد را به اتاق مقبره می رساند. این ساختمان به واسطۀ احاطه شدن با احجام خاکریزی شدۀ اطراف و بسته بودن جداره های بیرونی، و ضخامت و سنگینی دیوارهای داخلی همچون بناهای زیرزمینی می نماید.

سطح روی «تخت» پهنۀ نسبتاً وسیع و بازی است و «برج» رفیع یادبود، نشسته بر یک سکو، تنها عنصر بارز آن محسوب می شود. دو محوطۀ سبز در شمال و جنوب این فضای باز گسترده، به دلیل آنکه اتصالی با برج و سکوی زیر آن ندارند تاثیر زیادی بر فضای پیرامون خود نمی گذارند؛ همچنانکه پیوندی نیز میان محوطه های بالا و پایین تخت به وجود نمی آورند.

برج یادبود واجد دو قسمت است: قسمت پایه که به دلیل وجود ستون های کشیده و بلند گرداگرد آن سبک و شفاف به نظر می رسد، و قسمت فوقانی یعنی کلاهک مخروطی شکل بالای برج که توسط پایۀ مذکور برپا داشته شده است. جمع شدن تدریجی ستون های پایۀ برج، و شکل مخروطی کلاهک روی آن، اشارۀ مستقیمی است به حرکت به سمت آسمان و میل به اوج گرفتن.

در طرح برج، «هندسه» از عوامل اساسی و مهم شکل گیری اجزا و عناصر است.

انتخاب یک چند وجهی منتظم محاط بر دایره در قاعده، طرح ستون ها به گونه ای که با بیشتر شدن ارتفاع به سوی مرکز دایره جمع می شوند، و انتخاب حجم خالص مخروط به عنوان اختتامیۀ برج، هیئتی کاملاً هندسی برای برج به همراه می آورد؛ که نشانگر مقید بودن طراح به نظم، تقارن و هندسه در این بخش از مجموعه است. انتخاب جنس بتن صاف و تراشیده برای برج موجب می شود که نظم و هندسه ای که از آن سخن رفت چشمگیرتر شود و در نهایت، برج به شکل حجم کاملاً تراشیده و خراطی شده ای بر فراز سکوی کم ارتفاع دیده شود.

 

بیان معماری در بنای یادبود بوعلی

«تخت سازی» در بخش آرامگاه- که پیش از این دربارۀ آن سخن رفت- نشان از معماری پیش از اسلام دارد. به جز این، نشانه های دیگری نیز از معماری ایران باستان در طراحی «تخت» دیده می شود. استفاده از فضای نیم باز و ردیف ستون های نیم مخروطی به عنوان ورودی، و پیشانی صاف بالای رواق از موارد تشابه میان این بنا با نمونه های باقیمانده از دوران پیش از اسلام است. به عنوان نمونه می توان به کاخ پذیرایی کوروش در مجموعۀ پاسارگاد اشاره کرد. در این نمونه، فضای ورودی توسط ایوانی میانی با ردیف ستون های نیم مخروطی (و از قضا با نه دهانه) از احجام توپر طرفین متمایز شده است.

استفاده از قطعات بزرگ سنگ و ایجاد دیوارهای بلند سنگی ناصاف با بندکشی های ضخیم، نیز معماری پیش از اسلام را تداعی می کند. پله های یکسره که گویی دیوارهای سنگی را می شکافند و بالا می روند مشابه هایی در معماری ایران باستان، از جمله در مجموعۀ تخت جمشید و معبد آناهیتا در کنگاور دارند.

تفاوت عمدۀ «تخت» با آثار باقیمانده از دوران پیش از اسلام، متقارن نبودن احجام پس و پیش نشستۀ آن است. در اینجا با آنکه طرح فضای داخلی همانند معابد و کاخ های پیش از اسلام کاملاً متقارن است، و علی رغم انتخاب عناصر متقارنی مانند دو شیبراهۀ غربی بنا، حجم کلی تخت و استقرار ورودی آرامگاه نسبت به آن از تقارن خارج شده است. این فقدان تقارن جلوه ای ارگانیک به بنا می دهد و از صلابت طرح- امری که در نمونه های قدیمی دیده می شود و زاییدۀ رعایت بی چون و چرای اصل تقارن است- می کاهد.

ورودی «تخت» در حالیکه از لحاظ فرم و شکل ظاهری از همان نمونه های باستانی پیروی می کند، اما به دلیل جنس و بافت منظم و تراش خورده اش در مقایسه با ظاهر ارگانیک دیوارهای سنگی طرفین به مثابه مظهری از دقت و نظم هندسی و علم و ریاضیات جلوه می کند، و از این رو نسبتی با برج بالای خود نیز برقرار می سازد.

در مقابل اشارات متعددی که در طراحی «تخت» به معماری پیش از اسلام شده است، «برج یاد بود» با بیانی متفاوت؛ آمیزه ای از معماری دورۀ اسلامی و معماری مدرن است.

مهم ترین عاملی که موجب می شود تا برج یادآور بناهای پس از اسلام باشد شباهت بسیار زیاد آن به برج گنبد قابوس است. طراح با انتخاب فرم منشوری که در بالا به یک مخروط منتهی می شود، اشارۀ مستقیم و روشنی به این الگوی سنتی کرده است. جدا از شباهت های دو برج گنبد قابوس و برج یادبود بوعلی، نشستن اولی بر بلندی تپه ای و دومی بر تختی دست ساخته، و «تنها بودن» آنها، از وجوه تشابه دو بنا به شمار می رود.

علی رغم شباهت هایی که ذکر شد، تفاوتی مهم میان برج یادبود بوعلی و گنبد قابوس وجود دارد. در گنبد قابوس با بنایی واحد و یکپارچه مواجهیم که بر فراز تپه ای نشسته و به بالا اشاره می کند. در برج یادبود بوعلی همان اشاره به بالا حس می شود، اما حجم اصلی یکپارچه نیست و به دو بخش مجزای «پایه» و «کلاهک» تقسیم می شود.  دو پارگی میان پایه و کلاهک سبب می شود تا وحدت و یکدستی- آنسان که در گنبد قابوس وجود دارد- در این بنا دیده نشود. به علاوه اگر برج در گنبد قابوس تنها واسطه ای برای اشاره به اوج و بازگشت به اصل است، در نمونۀ معاصر، خود موضوعی برای تماشا است، و اجزای مختلف آن هر یک خود را به نمایش می گذارند و عرض اندام می کنند.

نکتۀ مهم دیگر در مورد طرح برج، تفاوت در بیان معماری دو بخش «پایه» و «کلاهک» است؛ در حالیکه «کلاهک» یادآور گنبدهای رُک قدیمی است، پایه چنانچه به تنهایی ملاحظه شود موجودی متعلّق به «معماری مدرن» است؛ و با نشستن کلاهک مخروطی بر ستون های ظریف پایه است که برج طعم و مزۀ معماری اسلامی می یابد. و به تعبیری دیگر، طراح با تمهیداتی که به کار می بندد قرائتی مدرن از بنایی اسلامی عرضه می کند.

تفاوت میان پایۀ شفاف برج و حجم صلب و توپر کلاهک آن، موجب شده است تا برج ترکیبی از دو بخش مجزای «پایه» و «کلاهک» به نظر آید. همین کیفیت هنگام مشاهدۀ توأمان تخت و برج روی آن نیز احساس می شود. تناقض میان حجم توپر و سنگین تخت- که به دلیل وجود قطعات بزرگ و نتراشیدۀ سنگ خارا خشن و بدوی به نظر می رسد- و سطح صاف و تراشیده و منظم برج به گونه ای است که این دو بخش به صورت دو لایۀ کاملاً متفاوت ادارک می شوند که بدون پیوندی کامل در جوار یکدیگر قرار گرفته اند.

دو گانگی در طرح یک بار هم در محل رواق ورودی آرامگاه آشکار می شود؛ جایی که تفاوت میان بافت و جنس دیوارهای سنگی با سطوح تراشیده و صاف رواق ورودی به «تخت»، وجهۀ بنایی تراشیده شده در دل صخره های سنگی، و آرامگاه های ایران باستان یا «دخمه ها» را می بخشد.

طراح با نشاندن برج یادبود بر تخت و با استفاده از همان شیوۀ نشاندن صورت ها و معانی متفاوت در کنار هم، معماری پس از اسلام- و مشخصاً معماری مقابر برجی- را نیز به این مجموعه راه می دهد. و البته در کنار این دو نوع بیان ایرانی می توان بیان سومی را نیز مطرح کرد که همان بیان مدرن طرح است. استفاده از بتن نمایان در برج و در رواق ورودی، و شفافیت و سبکی برج و دوگانگی بیان در بخش های کلاهک و پایه، و بطور کلی میل به «خلاصه سازی» الگوهای قدیمی خصلت های مدرنیستی بنا را آشکار می سازد. به عبارتی مخاطب در اینجا با بنایی ایرانی مواجه است که به دوره های مختلف معماری این سرزمین اشاره می کند و در عین حال زیباشناسی مدرن را نیز با خود به همراه دارد.

2

3

4

5

6

7

mogheiate-banaye-yad-bood

mogheiate-emroozi

nama-sharghi

plan1

طراحی بیمارستان با توجه به اوضاع اقلیمی و نیاز های بهداشتی و منطقه ای تا حدودی متفاوت است ولی استاندارد های ثابتی وجود دارد که منشاء اقتصادی و عملکردی دارند و روابط فضاها تحت یک نظام کلی در بیمارستان قرارمیگیرند.

a4

برنامه فیزیکی

طراحی بیمارستان با توجه به اوضاع اقلیمی و نیاز های بهداشتی و منطقه ای تا حدودی متفاوت است ولی استاندارد های ثابتی وجود دارد که منشاء اقتصادی و عملکردی دارند و روابط فضاها تحت یک نظام کلی در بیمارستان قرارمیگیرند. یک طرح خوب باید بهترین شکل تقسیم بندی و سازماندهی را داشته باشد.

قبل از شروع طراحی باید یک برنامه معماری وعملکردی داشت که در آن فضاها و مساحت های آنها مشخص شده است.در برنامه های کاملتر مشخصات تجهیزات داخل و میزان دما و فشار هوا و روشنایی وجنس مصالح وغیره نیز ذکر شده است.

معمار داخل میتواند ثحقیقات لازم را انجام دهد و در این مرحله در شرح معیارهای خاص هر فضا وتهیه چیدمان داخل آنها با ابعاد واندازه های دقیق همکاری کند.

پلان شماتیک

طراحی پلان شماتیک با توجه به برنامه فیزیکی شروع می شود. معمولا برای هر بخش یک بلوک در نظر گرفته می شود و اشکال مختلف ترکیب آنها بررسی می شوند.

ترکیب بخشهای مختلف پرستاری از جنبه های مدیریتی واقتصادی (اقتصاد سرویس دهی پزشکی) بسیار اهمیت دارد. در تمام مسیرهای افقی و عمودی یک عملکرد منطقی چه از نظر بهداشتی وچه از نظر سرویس دهی پزشکی و تدارکاتی وپرسنلی باید وجود داشته باشد، مانند تمایز مسیرها (کثیف وتمیز)، مسیر بیمار سرپایی ،بستری و ملاقات کنندگان بیمار اورژانس وغیره.

پلان مقدماتی

پس ازمطالعه کلی وآنالیز پلان های شماتیک، روی یک پلان معین کار ادامه می یابد. پلان مقدماتی، بسط وگسترش پلان شماتیک خواهد بود که با مقیاس ترسیم می شود. تهیه پلان مقدماتی کار مشترک تیم خواهد بود. یک معمار داخلی با توجه به تمام آنچه گفته شد و با توجه به اطلاعات و تحقیق هایی که در شروع کارش انجام داده، لی آت هایی را برای قسمت های مختلف پیشنهاد می کند. با انتخاب و ترکیب مناسب آنها، طرح مقدماتی شکل می گیرد. ممکن است که درارتباطات کلی پلان های شماتیک هم نظراتی داشته باشد. گاه ممکن است جزئیات داخلی در ارتباط با سازه بنا قرار گیرند. که هماهنگی آن یک کار برتر است. در چنین روشی، جزء به جزء فضا درک می شود وهنگامی که کلیه فعالیت های درون آنها کاملاً روشن باشد، طراحی با خلاقیت بیشتری صورت می گیرد.

پلان مقدماتی تجهیزات ثابت را نشان می دهد. این خیلی مهم است که بدانیم تجهیزات متحرک در درون اتاق ها جای می گیرد و با ابعاد فضاها مطابقت می کند یا نه. آگاهی ازتجهیزات وعملکردهای داخل بیمارستان و فعالیت هایی که داخل فضاها انجام می گیرد، به معمار داخلی امکان می دهد که شکل جدید فضاهای درون بخش ها را طراحی کند. تمام قسمت های طراحی شده جزء به جزء ترسیم می شوند که در این ترسیمات نیز معمار داخلی با آگاهی از تجهیزات و عملکردهای داخل بیمارستان ،با آرشیتکت همراهی می کند. سپس، مشاوران و مدیران و کمیته ساختمانی لی آت ها را مرور می کنند.

به گفته فرانک لویدرایت: ” پلان خوب هم آغاز است و هم پایان. پلان، پیش بینی علمی و هنری کار است. چون همه پلانهای خوب ارگانیک اند واین پلان، ریتم ها، حجم ها و اجزاء یک دکوراسیون خوب را هم در خود خواهد داشت .”
“با توجه به افزایش روز افزون کاربرد دستگاههای پزشکی در مراحل مختلف درمان، همکاری مهندس پزشکی باآگاهی که از تجهیزات و فعالیت هایی که داخل فضاها انجام می گیرددارد بسیار مفید میباشد.”

تاثیر فضاهای داخلی بر شکل معماری بیمارستان

ارتباطات درون بخش ها، ایجاد بهترین و کوتاه ترین رابطه مرکزپرستاری با اطاقهای بستری، تعداد تخت های تحت مراقبت، چگونگی آرایش اتاقها گرد آن وطریقه نورگیری، شکل بخش های بستری را تعیین می کنند. ترکیب چند بخش کنارهم و سپس با روی هم قرارگیری آنها، شکل هندسی برج بستری بوجود می آید. در بیشتر بیمارستان های ساخته شده با استانداردهای تجربه شده وبازدهی خوب، شکل هایی مشابه حروف الفبا حاصل شده که منعکس کننده ارتباطات بخش هاست. به طورمثال فرم های H,T,Y,Xنمایانگرراهروهای ارتباطی بخش ها هستند که به شکل برج در طبقات تکرار شده اند. البته دراین فرم ها، بخش ها به شکل راهرویی مستقیم طراحی شده اند و مسائل اقتصادی و عملکردی در این فرم ها بررسی شده اند.
هرگونه نواندیشی دراین ارتباط، مانند شکل آرایش تختها گرد ایستگاه پرستاری که طریقه مراقبت بیماران رابهتر کند یا سیستم های جدید کنترل بیماران که ممکن است با پیشرفت های پزشکی علمی توسط کامپیوتر انجام شود و درشکل درونی بخش تاثیربگذارد، در نهایت فرم خارجی بیمارستان را متاثر خواهد کرد

بیمارستان ها، معمولاً راهروهایی با اطاق های کوچک منشعب شده ازآنها هستند. توجه به دید بیمارعاملی تعیین کننده در ارتباطات درونی فضاهای بیمارستان به حساب می آید. برای رهایی از یکنواختی چنین منظره ای می توان راهروها را به شکل فضاهای دلپذیرتری طراحی کرد که در محل های پرستاری تبدیل به مکان های بی تکلف بشوند. البته ازبین بردن راهروها در بخش ها کارساده ای نیست. دید مستقیم برای پرستار بسیار بهتر است و هم چنین امکان گسترش آینده، دلیل منطقی برای وجود راهروهاست. لازمه ایجاد اشکال دیگر بخش ها توجه به این دو نکته است.

نقش معمار داخلی در تیم طراحی بیمارستان

کاری که یک معمار داخلی می تواند در تیم طراحی بیمارستان بکند بسیار بنیادی است وممکن است به دلیل توجهات خاصی که به فضاهای داخلی می کند در طرح ریزی کلی تاثیر گذارباشد. البته درروش کارتیمی وگروهی حجم کاربسیار افزایش پیدا می کند اما کیفیت کار بالاتر است.

امروزه توجه بیشتری به تاثیر حیاتی فضاهای اطراف معطوف گشته، به خصوص در زمینه بیمارستان بشدت این نیازبه ملاطفت احساس می شود. همچنین ایجاد رابطه فرهنگی، تخفیف ترس، ایجاد صمیمیت و شادی بخش بودن محیط ضروری به نظر می رسد. یک طراح حتی در مورد پیچیدگی های روانی و احساسی حفظ سلامت تحقیق می کند تا بتواند محیطی کاملاً آرام و با توجه به نیازهای استفاده کنندگانش را خلق کند. درهنگامی که بیماربرای مبارزه با بیماری آماده می شود، محدود شدن اجباری، احساس بی پناهی، نگرانی در مورد مخارج پزشکی و نتیجه تشخیص بیماری و جراحی او را تحت فشار قرارمی دهد، فضاهای جالب برای نشستن های گروهی و بدون تشریفات و غیررسمی و صحبت با دیگران و همدردی می تواند آنها را تقلیل دهد.

اثرات نور و رنگ در بهبودی بیماران

مسئله ای که بدان بی توجهی می شود، معنای بیولوژیکی نور و تاثیر نورآفتاب درامر بهبودی است. همچنین در بستری های طولانی در بیمارستان ها وجود نورهای خاصی ضروری است تا وظایف متابولیکی و گردش خون به درستی انجام پذیرد. کسانی که این گونه محیط ها را طراحی می کنند، باید از اثرات بیولوژیکی نوراطلاع داشته باشند. نمایش ناگهانی نورسبب تحریک غدد فوق کلیوی می شود. ممکن است در این موارد از گردش روز و شب الهام گرفته و مشابه نور طبیعی را ایجاد کرد. همچنین نورهای متصل به سقف و تیرهای مشبک و جنس وجزئیات آنها بررسی شوند. جاسازی وسایل گرمایی و سرمایی و مشخصات ضربه گیر در دیوارها و جعبه های نگهدارنده مخصوص دستگاه های مختلف پزشکی و اتصالات مخصوص، همه از جزئیات داخلی هستند که رابطه تنگاتنگی با طرح معماری و حتی گاه استراکچربنا دارند. برای کم کردن سر و صداهای اضافی در محیط بیمارستان و سیستم های تهویه و غیره باید از قبل با مشاوره معمار داخلی تدابیری انجام گیرد. بنابراین می بینیم که آگاهی ازاثرات فضا، نور و رنگ در حیات اجتماعی سلامت برای هر طراحی مهم است. این تاثیرات ممکن است سلامت را تقویت کند و ممکن است سبب افسردگی، بیهودگی و خواب آلودگی گردد. معماران داخلی می توانند با استفاده از این آگاهی ها بهبودی را افزایش دهند و دسترسی به آرامش درونی را سهل تر کنند.

کارهای هنری روی دیوارها برای تنظیم سیستم عصبی جهت انجام وظیفه مطلوبند. تاثیر رنگ های گرم و سرد و روشنایی مباحث وسیعی هستند. مثلاً کنتراست زیاد سبب سردرد و فشار چشم می شود. افزایش هوشیاری یا گیجی و حواس پرتی، احساس گذرزمان، ایجاد رابطه فرهنگی، غم افزایی یا شادی بخش بودن نتایج یک طراحی داخلی هستند. اطلاع از تئوری های جدید رنگ و رابطه شان با شکل معماری مسئله قابل توجهی است. رنگ و اثرات آن در محیط پزشکی یک بخش مهم از مطالعه تحقیقی معمار داخلی است.

طراحی داخلی

طرح های معماری داخلی و انتظامی که طراح به فضا می دهد بسیار بنیانی است و با آنچه در استانداردها نوشته شده ممکن است متفاوت باشد. ممکن است بهتر باشد اتاق ها به گونه ای طراحی گردند که بیماران دید بهتری نسبت به خارج و همچنین ارتباط بهتری با پرستاران و یا همراهان داشته باشند. ممکن است دراتاق های روز، جایی که بیماران سیار گرد می آیند امکان بهره مندی از نور طبیعی، آفتاب، درخت وآسمان را ایجاد کرد( مانند یک حیاط محصور) که ارجح است قابل کنترل ازایستگاه پرستاری باشد.

کارهای هنری روی دیوارها و کف ها تکمیل کننده طراحی هستند. مبلمان داخل بهتر است کمترین سطح تماس را با کف سالن یا راهرو داشته باشد. نوع پوشش های کف ودیوارمی تواند رعایت بهداشت را آسان تر کند. برای صندلی های انتظار طرح هایی را می توان ارائه داد که کار شستشوی روزانه را آسان تر کند که ممکن است نیاز به پیش بینی هایی در اجرا باشد. جنس کف ها در اتاق های مختلف و اتاق های عمل توصیه های خاصی را می طلبد.

برای ایجاد شرایط مطلوب دربیمارستان باید ازهمه دانسته های مختلف سود برد، مخصوصاً هنگامی که روح پژمرده انسان بیشترین نیاز را بدان دارد

منبع: سایت : www.cgland.ir

a5

amanat

حسین امانت دانش‌آموخته دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران است.

او معمار برج آزادی است که به مناسبت یادبود جشن‌های ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی ایران و به عنوان نمادی از «ایران مدرن» و نشانی از «دروازه تمدن بزرگ» در سده ی بیستم ساخته شد و هم چنین آرشیتکت و طراح ساختمان‌های اولیه ی دانشگاه صنعتی شریف و بسیاری از سازه های دیگر در ایران و جهان می‌باشد.

پس از پروژه پیروزمندانه ی برج آزادی که تا پیش از انقلاب برج شهیاد نامیده می‌شد و دانشگاه صنعتی آریامهر(شریف)، نظارت و سرپرستی ساخت موزه بزرگ پاسارگاد در نزدیکی آرامگاه کوروش کبیر به او واگذار شد.امانت هم چنین معمار و طراح شماری چند از مراکز صنایع دستی، مدرسه، کتابخانه و حتی یک شهرک تفریحاتی در ساحل دریای خزر بوده‌است. او بعدها با گسترش کار خویش بناهایی در بیرون از کشور را نیز طراحی نمود، از آن دست، بنای سفارت ایران در شهر پکن، پایتخت جمهوری خلق چین که متمایزترین سفارتخانه ناحیه دیپلماتیک در پکن است.

از دیگر سازه‌های طراحی شده به دست وی می‌توان به این موردها اشاره کرد:

  • ساختمان ابن سینا در دانشگاه صنعتی شریف (آریامهر پیشین) در سال ۱۳۵۴،
  • ساختمان سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری (مرکز صنایع دستی پیشین)، کامل شده در سال ۱۳۶۳
  • ساختمان سفارت ایران در پکن (کامل شده در سال ۱۳۶۲)
  • مرکز بهائیان در ویرجینیا آمریکا
  • مرکز بهائیان در تگزاس آمریکا
  • ساختمان مقر بیت العدل اعظم، از ساختمان های حول مقام اعلی، بارگاه باب در حیفا
  • دارالتبلیغ بین‌المللی از ساختمان‌های حول قوس مقام اعلی،
  • محفظه آثار بهائی از ساختمان‌های حول قوس مقام اعلی،
  • مشرق‌الاذکار در ساموآ

DSC04506

باغ دولت آباد

 

زمان احداث: سال ۱۱۶۰ ه.ق ( دوران زندیه )

مختصات منحصر بنا: عمارت هشتی، کلاه فرنگی عمارت هشتی و بادگیر مرتفع آن

موقعیت: خیابان شهید رجایی

شماره ثبت آثار ملی: ۷۷۴

 

DSC04509

((ساخت باغ در کشور ما سابقه ای طولانی داشته ودر تمام دورانها بخصوص دوره اسلامی مورد توجه بوده است .

به دلیل اختلاف آب و هوایی به ویژه در مناطق گرمسیر ی ، باغ اهمیت ویژه ای پیدا می کند .می دانیم یکی از اصول معماری ایران درونگرایی است باغها نیز از همین امر تبعیت کرده و معمولاً دور تا دور آن با دیوار محصور بوده است .

در باغهای ایرانی مانند آثار هنری دیگر ،  سعی شده است تا از بیهودگی پرهیز شود . در باغها هم مانند ساختمانها ( که عنصر بیهوده ای در آن  نمی ساختند )  بوته ای بی مورد پیدا نمی شده است .

مهمترین مسأله برای حیات بخشیدن به باغ رساندن آب از راههای دور دست به آنجا بوده است که با انتقال‌‌آب از طریق قناتها این مسأله‌‌را حل نموده اند.))

مجموعه باغ دولت آباد که نمونه‌‌ای از معماری دوره زندیه است توسط محمد تقی خان یزدی معاصر شاهرخ میرزای افشار و کریم خان زند در سال ۱۱۶۰ ه.ق ساخته شده است.

محمد تقی خان  مشهور به (( خان بزرگ )) سرسلسله خاندان خوانین یزد و مرد مقتدر عهد خویش بوده است. خان ابتدا قناتی به نام دولت آباد ایجاد کرد و از آب آن قنات، باغ دولت آباد را به وجود آورد و در آن چند دست عمارت و حوضها و جدولهای آب  متعدد در فضای باغ ساخت.

باغ دولت آباد پس از محمد تقی خان رو به ویرانی رفت و اگرچه دوباره  مورد مرمت قرار گرفت ولی هیچگاه به روزگاران آبادانی و دلگشایی عهد خان بزرگ باز نگشت.

 

 

 

 

این بنا شامل سه عمارات  هشتی، سردر و  تالار آئینه می‌‌باشد.

عمارت هشتی شامل حوضخانه و بادگیر مرتفع می‌‌شود. این بادگیر که  بلندترین بادگیر جهان است قبلا بلندتر از وضع کنونی بوده و سالها قبل، از ترس ریختن، قسمتی از آن را خراب کرده‌‌اند. د رمیانه این عمارت بنای کلاه فرنگی است و حوضچه‌‌های سنگ مرمرین که بوسیله جویهای رابط، به یکدیگر راه می‌‌یابند  و وارد حوضچه بزرگ زیر گنبد کلاه فرنگی می‌‌شوند. سنگهای مرمر بکار گرفته شده را همگی از معادن مرمر مراغه و تبریز می‌‌آورده‌‌اند.

عمارت میانی که در ضلع شمال غربی واقع است وبه نام بهشت آئین ( تالار آئینه ) خوانده می‌‌شود  دارای نقوش اسلیمی آئینه بوده است و در حال حاضر از آئینه‌‌های مسدس اسلیمی هیچ نوع اثری نیست.

یک چهار طاقی با طاقنماهای داخلی که جهت ورودی ضلع جنوبی ساخته‌‌اند و مورد استفاده است اقتباس از چهره طاقهای ساسانی است

باغ دولت آباد که مدتها محل اقامت کریم خان زند در یزد بوده است از نظر طراحی باغ  در شمار زیباترین باغهای دوره زندیه و قاجاریه محسوب می‌‌شود.

DSC04510

DSC04519

DSC04522

DSC04523

1

2

3

4

5

6

7

10

11

12

13

8

9

مدیرکل مسکن و شهرسازی استان تهران اعلام کرد: به‌طور قطع دولت برای موضوع مسکن تهران بی‌برنامه نیست و هر جا که احساس نیاز کند در پی ایجاد برنامه‌ای جدید است.

تقی رضایی در گفت‌وگو با ایسنا، درباره‌ وضعیت بازار مسکن در تهران اظهار کرد: در حال حاضر بازار مسکن در رکود است.

وی با اشاره به روند معاملات مسکن در استان تهران گفت: اجرای طرح‌های مسکن از سوی دولت هم‌چون مسکن ویژه تهران باعث تعدیل پیش‌فروش مسکن شده است.

مدیرکل مسکن و شهرسازی استان تهران خاطر نشان کرد: در بازار پیش‌فروش مسکن عطشی وجود داشت که با توجه به اجرای طرح مسکن ویژه تهران کنترل شد.

رضایی با بیان این‌که تعدیل پیش‌فروش مسکن شرایط را برای خرید فراهم می‌کند، تاکید کرد: قیمت‌ها در بازار تهران کنترل شده و دیگر شتاب افزایشی ندارد.

وی در بیان دلایل کنترل قیمت مسکن در تهران اظهار کرد: رسیدن به این مهم دلایل مختلف اقتصادی دارد که یکی از آنها اجرای طرح ویژه در شهر تهران بود که بخشی از تقاضا را پاسخ داد.

مدیرکل مسکن و شهرسازی استان تهران خاطر نشان کرد: تحویل واحد‌های مسکونی مهر به متقاضیان آن، بخشی از جامعه متقاضی مسکن را صاحبخانه کرد و کاهش این بخش از تقاضا به کنترل قیمت و نیز رکود در بازار مسکن کمک کرد.

رضایی در پاسخ به این پرسش که دولت در نیمه دوم سال برای مسکن در تهران و کنترل قیمت در این بازه زمانی چه برنامه‌ای دارد، گفت: به‌طور قطع دولت برای موضوع مسکن تهران بی‌برنامه نیست. هرجا احساس کنیم نیاز ورود وزارت راه و شهرسازی به حوزه‌ مسکن وجود دارد، طی جلسات کارشناسی در پی ایجاد برنامه‌ای جدید هستیم.

وی خاطر نشان کرد: طرح مسکن مهر، مسکن مهر ملکی، بافت‌های فرسوده و نیز مسکن ویژه تهران از جمله برنامه‌های وزارت راه و شهرسازی در مقاطع مختلف زمانی برای کنترل بازار مسکن بوده است.

مدیرکل مسکن و شهرسازی استان تهران هم‌چنین ادامه داد: سیاست‌های مکمل عرضه‌شده از سوی وزارت راه و شهرسازی سوداگری در بازار مسکن را کاهش می‌دهد و به این ترتیب می‌توان به کنترل قیمت امیدوار بود.

رضایی با تاکید بر این‌که وزارت راه و شهرسازی نشان داده است در مقاطع مختلف به ویژه برای شهر تهران برنامه‌های خاصی در بازار مسکن دارد، تصریح کرد: تمام طرح‌های مکمل که تاکنون به عنوان کاتالیزور طراحی و اجرا شده‌اند، موثر واقع شده و اهداف تعیین‌شده را محقق کرده‌اند.

وی افزود: تا سال ۸۶ افزایش چشم‌گیر قیمت مسکن در کشور وجود داشت، اما دولت به صورت جدی با طرح مسکن مهر وارد بازار شد تا شتاب قیمت را کنترل کند؛ امری که محقق شد.

** استفاده از وام مسکن که در نشریات فروخته می‌شود می‌تواند دردسرساز باشد

مدیرکل مسکن و شهرسازی استان تهران در مورد استفاده مردم از وام مسکن که در نشریات تبلیغ می‌شوند، تاکید کرد: ما استفاده از این نوع وام را توصیه نمی‌کنیم.

رضایی خاطر نشان کرد: این‌که تبلیغ فروش وام مسکن در جراید امری قانونی هست یا خیر را مسوولان بانکی باید مشخص کنند، اما آنچه مشخص است استفاده از چنین امکانی می‌تواند برای متقاضیان خرید مسکن دردسر‌ساز باشد.

وی با بیان این‌‌که هرقدر مردم از خرید وام مسکن از مجاری جز بانک دور باشند به نفع آنهاست، گفت: کسانی که این وام را دریافت می‌کنند نیز جزو کسانی به‌شمار می‌آیند که از وام دولتی استفاده کرده‌اند و از دریافت واحد‌های مسکونی دولتی هم‌چون طرح مسکن مهر و مسکن ویژه تهران محروم خواهند بود.

پژوهشکده هنر فرهنگستان هنر، کارگاه آموزشی «اخلاق معماری؛ امروز و اینجا» را ویژه دانشجویان معماری و شهرسازی و علاقه‌مندان به مباحث نظری معماری معاصر در آبان‌ماه سال جاری برگزار می‌کند.

پژوهشکده هنر با هدف ارتقای و تقویت دانش نظری دانشجویان و فارغ‌التحصیلان رشته‌های معماری و شهرسازی، ‌دوره آموزشی «اخلاق معماری؛ امروز و اینجا» را با حضور دکتر سیدحسین معینی برگزار می‌کند.

این دوره آموزشی در چهار جلسه از ابتدای آبان ‌ماه سال جاری در روزهای سه‌شنبه از ساعت ۱۷ برگزار خواهد شد. پژوهشکده هنر در پایان این دوره آموزشی به شرکت‌کنندگان، گواهی شرکت در دوره اعطا خواهد کرد.

علاقه‌مندان جهت کسب اطلاعات بیشتر و یا ثبت‌نام در این دوره آموزشی می‌توانند از روز دهم لغایت ۳۰ مهرماه با پژوهشکده هنر به شماره‌ها ۲-۶۶۹۵۶۱۹۰ تماس حاصل نموده یا به آدرس تهران، خیابان ولی‌عصر(عج)، بالاتر از تقاطع امام‌خمینی(ره)، نبش کوچه شهید حسن سخنور، شماره ۲۹ مراجعه نمایند.

یک منبع آگاه از احتمال واگذاری کاخ شمس واقع در مهرشهر کرج به یکی از نهادهای انقلابی برای ساخت مجتمع مسکونی خبر داد .

a15

به گزارش معماری نیوز  این منبع که نخواست نامش فاش شود گفت: واگذاری کاخ شمس به این نهاد انقلابی برای ساخت ۶۰۰۰ واحد مسکونی در این محوطه ،‌موضوع دستور کار کمیته فنی شورای عالی شهرسازی و معماری ایران در روز یکشنبه هفته اینده است .

وی افزود: گویا کاخ شمس با طرح تفصیلی شهر کرج در تعارض است و حالا قرار است برای تغییر کاربری آن تصمیم گیری شود.

کاخ شمس یا مروارید نام یک بنا از زمان پهلوی است که در مهرشهر کرج قرار دارد. این بنا توسط وسلی پیترز و بنیاد فرانک لوید رایت طراحی و ساخته شد..

پیش از دهه ۴۰ شمسی این منطقه از چند روستا از جمله حسین آباد افشار تشکیل شده بود. شمس پهلوی خواهر محمد رضا پهلوی شاه سابق ایران به دلیل بیماری آسم این منطقه را برای زندگی انتخاب کرد و کاخ مروارید محل زندگی او به وسیله بنیاد فرانک لوید رایت طراحی و ساخته می‌شود.

این کاخ در زمینی به وسعت ۱۱۱ هکتار با ۲۵۰۰ متر زیربنا بین سال‌های ۴۷-۱۳۴۵ در مهرشهر کرج، ارم جهت استفاده شمس خواهر محمدرضا شاه پهلوی احداث شده است .

این بنا شامل فضاهای متعددی از جمله سالن طلایی بار، دفتر مخصوص شمس، سالن پذیرایی، سالن سینما، سالن بیلیارد، استخر، آب‌نما، محل نگهداری پرندگان کمیاب، اتاق‌های خواب و غیره است . یکی از مهمترین بخش‌های این کاخ اتاق صدف است که دارای تزئینات مختلفی بوده، بخصوص نمای بیرونی آن که بصورت حلزونی شکل ساخته شده است . در طراحی فضای بیرونی دریاچه کوچکی از سه طرف کاخ را احاطه کرده و به زیبایی آن افزوده است .

این مجموعه تا چندی پیش به عنوان موزه و با نام مجتمع اردویی تفریحی شهید فهمیده استفاده می‌شد. این اثر در سال ۱۳۸۲ به شماره ثبت ۷۰۶۷ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفته است .در حال حاضر کاخ در اختیار سپاه پاسداران است و به عنوان اردوگاه استفاده می شود .

 این موضوع اعتراض اهالی مهرشهر را به دنبال داشته است .

پژوهشکده هنر دوره تخصصی آموزش معماری ایرانی اسلامی را با هدف تقویت دانش نظری و عملی دانشجویان و فارغ‌التحصیلان معماری، مرمت و شهرسازی از آبان‌ماه سال جاری برگزار می‌کند.

این پژوهشکده فرهنگستان هنر با هدف ارتقاء و تقویت دانش نظری و عملی دانشجویان و فارغ‌التحصیلان رشته‌های معماری، مرمت و شهرسازی در حوزه معماری ایرانی اسلامی،‌ دوره آموزشی یک‌ ساله معماری ایرانی اسلامی را با حضور استادان و صاحبنظران مطرح این حوزه برگزار می‌کند.

این دوره آموزشی که سرفصل‌های شناخت سازه‌های سنتی، برداشت از بناهای تاریخی، آشنایی با معماری اسلامی و مبانی نظری معماری ایرانی را در برمی‌گیرد از ابتدای آبان ‌ماه سال جاری ویژه دانشجویان و فارغ‌التحصیلان رشته‌های معماری، مرمت و شهرسازی برگزار خواهد شد.

همچنین در پایان این دوره آموزشی یک‌ ساله به شرکت ‌کنندگانی که در ۸۰ درصد جلسات آموزشی حضور داشته و در ارزیابی پایان دوره حدنصاب نمره را کسب کرده‌اند، توسط پژوهشکده هنر گواهی شرکت در دوره اعطا خواهد شد.

علاقه‌مندان جهت کسب اطلاعات بیشتر و یا ثبت‌نام در این دوره می‌توانند از روز دهم لغایت ۳۰ مهرماه با پژوهشکده هنر به شماره‌ها ۲-۶۶۹۵۶۱۹۰ تماس حاصل نموده یا به آدرس تهران، خیابان ولی‌عصر(عج)، بالاتر از تقاطع امام‌خمینی(ره)، نبش کوچه شهید حسن سخنور، شماره ۲۹ مراجعه نمایند.

ساختمان مرکزی AT&T در نیویورک که یکی از مشهورترین کارهای مکتب پست مدرن است، با نمای سنگی و مشخصه عمده اش، سقف سنتوری شکسته، بواقع گفتمان معماری معاصر را، با همان میزان تاثیرگذاری که سبک بین المللی ۵۰ سال قبل داشت، تغییر داد. در این طرح، کاربرد خشن و خودنمایانه مصالحی که واقعیت های کارکردی یا ساختاری ساختمان را منعکس نمی کرد و نیز ترکیب عناصر طراحی صرفا به خاطر ارزش زیبایی شناسی شان، عملی بر خلاف انگاره ها و اصول سبک بین المللی بود.

4958147_large_400

ساختمان AT&T که در حال حاضر متعلق به شرکت سونی است، نقطه عطفی در معماری معاصر محسوب می شود، چرا که نخستین ساختمان مهم ساخته شده بود که کاربرد سبک های تاریخی را، گرایش طراحی رایج در طول تاریخ که در دوران اقتدار سبک بین المللی به شدت مهجور مانده بود و توسط اهالی حرفه به سخره گرفته می شد، احیا کرد. این ساختمان اگرچه مباحث بسیاری را برانگیخت، اما موجبات رهایی معماران از سختگیری های مدرنیسم را فراهم آورد و سایر معماران نیز جرات پیدا کردند تا سبک های جدیدی را مورد تجربه و آزمایش قرار دهند. این اثر در کارنامه معمار فقید (فیلیپ جانسون) هرگز فراموش نخواهد شد….

پست مدنیسم پیکره پیچیده و در هم تنیده و متنوعی از اندیشه ها ، آرا و نظریاتی است که در اواخر دهه ۱۹۶۰ م . سر برآورد و بعدا اندیشه های دیکانستراکشن Deconstruction   و مکاتب فکری غرب از جمله فمینیسم و پسا استعمارگرایی و غیره جز واژه پست مدرن فلسفی مطرح شدند .

پست مدرنیسم در سراسر اروپا و ایالات متحده به ویژه در محافل آکادمیک و در میان دانشگاهیان ، معماران ، هنرمندان و حتی مجریان برنامه ها و تبلیغات و رسانه های گروهی و مطبوعات اشاعه و گسترش یافت . واژه پست مدرن گفتمان های فراوان و متعددی را در پی داشته است ، روندی که همچنان ادامه دارد .

هابرماس معتقد است که ، کاربرد ” پسا” بیشتر تداوم جریانی را ثابت می کند ، نه پایانش را ، همانطور که مقصود جامعه شناسان از واژه پسا صنعتی را نشان می دهد و نه پایانش را .

در تفکر پست مدرن تاکید بر وجه محلی یا بومی در مقابل قطب بندی جهانی و فردی ، عینی و ذهنی پیشی می گیرد و بر اساس همین دیدگاه است که بر بازی زبانی نامتجانس و ناهمگن ، امور نامتوافق ، بی ثباتی ها و ناپایداری ها ، گسست ها و تضادها تاکید دارد . تفکر پست مدرن هر گفتگو را به جای آنکه مکالمه یا دیالوگی بین دو شریک بداند ، آنرا نوعی بازی و رویارویی بین دو رقیب می داند . در این تفکر اجتماع همگانی و جهانی به هیچ وجه یک آرمان با ایده آل محسوب نمی شود  تلاش مداوم هستند این است که ” بس کنید دیگر ، بگذارید همینطور بماند .” یا ” دست از معنی سازی بردارید . ”
در تفکر پست مدرن هنر صرفا یک تجربه زیبا شناختی نیست ، بلکه روش شناخت جهان است .
ویژگی شاخص هنر پست مدرن تاکید بر کلیشه ، تقلید هزل آمیز از سبک های مختلف و اختلاط و امتزاج رنگ های مختلف ( کولاژ Collage ) است . هنر در دنیای پست مدرن نه تعلق به چارچوب ارجاعی و معیار داوری خاصی است و نه به پروژه یا اتوپیای خاصی تعلق دارد . ایهاب حسن نظریه پرداز پست مدرن با ترسیم و ارائه جدولی از تمایزات بین دو جنبش مدرنیسم و پست مدرنیسم به طراحی و نقشه پردازی درباره معدوده ها و مرزهای اندیشه پست مدرن اقدام کرده است

جدول تمایز مدرنیسم و پست مدرنیسم از دیدگاه ایهاب حسن

مدرنیسم                                                          پست مدرنیسم

صورت ( صورت ربطی ، صورت بارز ) … ……………………………………….. ضد صورت ( صورت فعلی ، صورت بسته
هدف          ……………………………………………………………………………………    بازی

طرح ( نقشه )        ………………………………………………………………………………………….   شانس ( تصادف )

سلسله مراتب          ………………………………………………………………………………………..  فرآیند / اجرا / رخداد

حضور         ………………………………………………………………………………………………   غیاب

تمرکز              ……………………………………………………………………………………….    پراکندگی

ژانر / مرز        ………………………………………………………………………………………………   متن / بین متن

ریشه / عمق         …………………………………………………………………………..   ریشه کاذب / ( ریزوم ) / سطح

طراحان پست مدرن بر این عقیده هستند که به راحتی می توان تاریخ را دور زد و تاریخ معماری را به شیوه هایی اصیل ، تازه و بدیع مجددا به هم پیوند بزنند . آنان عموما جنبش های خود را در راستای حرکت های جدایی طلب و فرقه گرایانه سوق دادند و از جنبش های وسیع و گسترده حقوق مدنی و پیوند های انسانی ، که می توانستند موجب رشد ، ارتقا و استعلای محدوده ها و عرصه فعالیت های گروهی گردند ، دوری می جستند .پست مدرنهای  فرانسوی این نوع نگرش به جهان را به مثابه کشفی چشمگیر و کلیدی برای آزادی و سعادت در دنیای جدید پلورالیستی و چند خدایی ارائه می کنند .
همانگونه که قبلا متذکر شدیم اندیشه پست مدرنیسم سمت و سو و جهتگیری واحدی ندارد . بلکه در جهان متعددی سیر می کند ، مضامین آن چندان با هم سازگار نیستند بلکه در اکثر موارد دچار تناقض ها و ابهام های آشکاری هستند .
یکی از اساسی ترین مضامین مبحث پست مدرن حول واقعیت یا فقدان واقعیت یا چندگانگی واقعیت می چرخد. هیچ انگاری مفهومی نیچه ای است که با معنای سیال و بی ثبات از واقعیت رابطه ی تنگاتنگی دارد . شعار ” مرگ خدا ” ی نیچه به این معنی است که دیگر نمی توانیم به هیچ چیز یقین داشته باشیم . اخلاق دروغ است و حقیقت افسانه .
از مهمترین مضامین پست مدرنیته می توان به موارد زیر اشاره کرد :

۱- تردید در این باره که هرگونه حقیقت انسانی ، بازنمایی عینی و ساده ای از واقعیت است .
۲- توجه و تاکید بر نحوه کاربرد زبان از سوی جوامع برای ساختن واقعیات مورد نظر خود ، اینکه جوامع چگونه از زبان برای ایجاد واقعیات استفاده می کنند .

۳- ترجیح دادن یا اولویت قائل شدن برای بومی ( محلی ) ، عینی و اخص در برابر ، جهانی ، انتزاعی و اعم.
۴- تجدید علاقه یا توجه دوباره به روایت داستان و داستان سرایی .
۵- پذیرش این نکته که توصیف های متعدد و متفاوت از واقعیت را همواره نمی توان به شیوه ای قطعی و نهایی ، یعنی عینی و غیر انسانی ، در برابر یا علیه یکدیگر به کار رفت .
۶- تمایل به پذیرش و قبول چیزها آنگونه که در سطح و ظواهر قرار دارند ، به جای جستجو ( به سبک فروید یا مارکس ) برای یافتن معانی ژرف تر .

اکثر این مضامین با هم جور بوده و مناسب هم به نظر می رسند ولی معذلک ، وضعیت پست مدرن از نوعی تنش یا آشفتگی خاصی برخوردار است ، از یک سو تمایل به سمت تجزیه ، پراکندگی و افتراق و از سوی دیگر جستجو برای یافتن چارچوب های وسیع تری برای معانی است .

معماری پست مدرن واکنشی است علیه چیزی که فردریش استوواسر ( فرتیس هاندرت واسر F. Stowasser- Fritz  Hunderwasser ) نقاش معاصر اتریشی آن را ” استبداد خطوط مستقیم ” خوانده است .
در معماری جدید تاکید بر خطوط منحنی ، تاکید بر امور غیر قابل پیش بینی ، بر تزئین و تقلید هزل آمیز و بر زیبایی غیر کارکردی استوار است . سطوح شفاف و آینه وار و هزارتوهای پیچاپیچ ، عناصر عمده ای در معماری پست مدرن به شمار می روند .

در سمت دیگر جریان معمار لاس وگاس به چشم می خورد که در فراگیری از اغراق آمیزترین تعابیر معماری معاصر ، راه افراط را در پیش می گیرد که تفصیل آن را می توان در کتاب ” آموختن ( فراگیری ) از لاس  و گاس ( Learning From Las Vegas  ) اثر رابرت ونتوری دید . در این سبک معماری به آمیزه متنوعی از سبک های مختلف بر می خوریم . نمونه بارز آن ساختمان موسوم به قصر سزارها ( Caesara Palace  ) با مجسمه ها و تندیس های قدیمی و نگهبانان پارکینگ و پیشخدمت هایی که به سبک لژیونرهای روم باستان لباس پوشیده اند ، است . در اینجا سیطره و سلطه تابلوهای متعدد نئون های رنگی پرزرق و برق که چشم هر مشتری را مفتون و محسور خود می سازد بر نماهای کمتر دیدنی و نه چندان تماشایی میزهای قمار و دستگاهای خودکار فروش اغذیه و نوشیدنی ، به وضوح مشهود و ملموس است .
عطف به تاریخ ، التقاط در سبک و شیوه های بیان معماری ، رجوع به اقلیم (منطقه گرایی ، تحت تاثیر نیاز ارتباط معماری با محیط و به ویژه اقلیم ) ، آزادی حس ترکیب ، عدول از مناطق عقلانی رنگ ، نشانه های شخصی یا اجتماعی و بهره گیری از تمثیلهای دور و نزدیک و به طور کلی دستاورد پست مدرنیسم ، تازگی و تنوع در شیوه های بیان معماری است .
نظریه پردازان پست مدرنیسم آلدوروسی و پائولوپورتوگزی در ایتالیا هستند .

پست مدرنیسم دوباره به رسمیت شناختن حضور ، دنیا دوستی ، خلاقیت و تنوع است و البته معنویت عینیت یافته که یک جهت گیری کیهانی است بر اساس علم معاصر .

جنکز پست مدرن را به مثابه دو عنوانگی ، یعنی نخبه و عامه پسند و جفت شدن این متضادها : سازگار و شورشی و نیز نو و کهنه ، دانسته است . به قول او هنر پست مدرن متاثر از شبکه جهانی است و حساسیت همراه با آن ، کنایه ای و جهانی و علنی شدن است .

پست مدرن را باید بر اساس پارادوکس آینده ( Post   ) و پیشین ( Mode   ) درک کرد .
Late Modern , Post Modern  هر دو سنت از حدود ۱۹۶۰ شروع شدند و هر دو به افول مدرنیسم واکنش نشان دادند .

دوره پست مدرن زمان انتخاب های مداوم است . دوره ای که هیچ روش تثبیت شده ای را نمی توان بی خود آگاهی و کنایه دنبال کرد ، تمامی سنت ها به نوعی اعتبار دارند .

پست مدرن اصولا تلفیق گزینشی هر سنت با سیاق پیش از خود می باشد ، هم ادامه مدرنیسم است و هم فراتر از آن رفتن . بهترین کارهای پست مدرنیسم ویژگی ابهام و کنایه را دارا می باشند و انتخاب نامحدود ، کشمکش و گسستگی سنتها را به تصویر می کشند ، زیرا این چند گانگی آشکارا بر کثرت گرایی ما غالب است .
پست مدرنیسم را دوگانگی متناقض نما یا ابهامی است که نام دو رگه اش به معنی ادامه مدرنیسم و فراتر از آن رفتن می باشد و متاثر از دهکده جهانی است و حس همراه با آن کنایه شهروندی جهانی شدن را در خود دارد . پست  ” Post ” بودن به معنی ” برتر بودن ” است .

چارلز مور دو کتاب در مورد پست مدرن به نامهای : The Place Of House  جایگاه خانه در سال ۱۹۷۶ و کتاب  Body . Memory & Architecture  بدن ، خاطره و معماری را در سال ۱۹۷۷ نوشت.
در مورد پست مدرن

۱- تنوع مجموعه عناصر از نظر فرم ، اکلکتیسیسم .

۲- جستجوی یک سنتز برای حل مسائل واقعی که تمام توقعات و مشخصه های زمان را در برداشته باشد .

۳- کوچکترین معیار متدولوژیک ، پیروی از مسائل واقعی و انتخاب روشی که از تفکر و حوصله حاصل می شود .

طرح موزه ملی لندن ۱۹۸۰: رابرت ونتوری به همراه همسرش این مرکز را طراحی کردند . ساختمان ۳ نما دارد . طراحی نمای ساختمان با خصوصیات محله است :

۱ –  یک نمای سنتی که سمت یک موزه تاریخی قرار دارد .

۲- یک نمای مدرن که سمت خیابان و ساختمانهای مدرن قرار دارد .

۳ – نمای داخل کوچه که همگون با بافت محلی است . رابرت ونتوری معمارآمریکائی از شاگردان سارنین Saarinen و لوئی کان Khan بود و در دفتر آنها کار می کرد . در سال ۱۹۶۶ کتابی به نام ” پیچیدگی و تضاد در معماری “

Complexity & Contradiction In Architecture را به رشته تحریر در آورد .
در این کتاب رابرت ونتوری اصول اندیشه ها و جهان بینی معماری مدرن را زیر سوال برد . او در این کتاب خواستار توجه به خصوصیات انسانی و توجه به معماری انسانی مدار شد . عمده نقد ونتوری در این کتاب متوجه میس وندروهه بود . در مقابل      ”  Less Is Bore ” ,” Less Is More “، به معنی کم خسته کننده است ، رامطرح می کند . او عقیده داشت مسائل بسیار پیچیده ( C omplex  ) و تضاد ( Contradiction ) در ساختمان وجود دارد که نمی توان آنها را نادیده گرفت ، یا حذف کرد . ونتوری عقیده داشت که یک ساختمان نمی تواند یک فرم خاص داشته باشد ، برای او فرمهایی از قبیل خانه های دامنه کوههای ایتالیا که بر اساس نیازهای مردم و شرایط اقلیمی بنا شده ملاک است .
ونتوری هیچ اعتقادی به سبک بین المللی ندارد و به جای آن معتقد به زمینه گرایی ” C ntextualism ”  است ، یعنی هر بنایی باید بر اساس زمینه های فرهنگی ، اجتماعی ، تاریخی و کالبدی و شرایط آن سایت و ساختمان طراحی و اجرا شود .

از نظر پست مدرن ها شرایط زیر فرم ساختمان را تعیین می کنند :

۱-خصوصیات فرهنگی ، اجتماعی ، تاریخی و اقتصادی افراد که از آن ساختمان استفاده می کنند .
۲- خصوصیات شهری ، خیابان ، میدان ، کوچه ، مغازه .

۳- شرایط اقلیمی ، رطوبت ، سرما ، گرما ، جنگل ، صحرا .

۴- نحوه زندگی روزمره اهالی ساختمان ، نیازهای آنها ، پیش زمینه های ذهنی Event
” The Discourse Or Events ” A . A . London 1983
رابرت ونتوری در سال ۱۹۷۲ کتاب دیگری به نام ” یادگیری از لاس وگاس ” نوشت
” Learning From Los Vegas ” . در این کتاب  ، توجه معماران را به فرهنگ و خصوصیات روزمره زندگی جلب کرد . وی در این کتاب یادآور شده که ، سمبلها آنهایی نیستند که روشنفکران به مردم دیکته کردند بلکه ، این سمبلها را خود مردم طرح کرده و قابل فهم برای آنهاست . اشکال سردرها ، مغازه ها و احجام عامه پسند چیزی است که در شهر لاس وگاس جذابیت خاصی داده است.

خانه مادر رابرت ونتوری در پنسیلوانیا ۱۹۶۲ در عین سادگی ، پیچیدگی و در عین تقارن ، نامتقارن است و در عین وحدت ، کثرت دارد . اولین ساختمان به سبک مدرن است . در این طرح نمادهایی چون بام شیبدار ، قوس ، سردر ورودی ، پنجره ها ، لوله دودکش وجود دارد . داخل ساختمان دارای فضاهای مختلف و گوناگون است و تضاد پلان را روی نما نشان داده ، نمای ساختمان نشان دادن ذهنیت یک کودک از خانه است.

چارلز جنکز                          Charles Jencks

تاریخ نگار و منتقد معماری است . در سال ۱۹۷۷ کتابی به نام ” زبان معماری پست مدرن ” The Leanguage Post Modern Architecture  نوشت . او در این کتاب تاریخ دقیق مرگ معماری مدرن را روز ۱۵ ژولای ۱۹۷۲ در ساعت ۳۲/۳ بعد از ظهر اعلام کرد .  این تاریخ اشاره به منهدم کردن آپارتمان های مسکونی پروت ایکو در شهر سنت لوییس آمریکا است

Minoru Yamasaki , Pruitt – Igoe Housing , In St . Louis ( 1952-55)

جنکز بیان می کند که این مجموعه آپارتمانها سمبل معماری مکعب شکل و بدون تزئینات مدرن بوده و بسیاری از اصول طراحی آن منطبق با اصول مطرح شده در سیام CIAM است ، عدم انطباق با فرهنگ سیاهپوستان فقیری که در آن زندگی می کردند و باور آنها از خانه ، که باعث شد آنها با آپارتمان بیگانه باشند.
بر طبق نظر جنکز معمار نباید به تنهایی خانه را طراحی کند ، بلکه همکار و مشاور او استفاده کنندگان آن می باشند .
به معماری پست مدرن به معماری پاپ Popular Architecture   یا معماری مردمی هم می گویند ، چون در این نوع معماری از احجام و تزئینات و رنگهای عامه پسند و جالب توجه برای سطح درک عموم استفاده میشود .
کتاب برنت برلین Brent Brolin 1976  ” شکست معماری مدرن ” ، The Failver Of Modern Architecture  ، انتقادی به روش طراحی معماری و شهرسازی مدرن ، بخصوص به طرح شهر چندیگار هند ۱۹۵۷ لوکوربوزیه ، انجام داد .

او توضیح می دهد که لوکوربوزیه اصول ساخت این شهر را بر اساس نیازهای طبقه مرفه اروپایی طراحی کرده در حالی که طی دو دهه مردم فقیر هند خانه های این شهر را بر طبق نیازهای خود عوض کردند .
در طی دهه هفتاد و هشتاد خیل عظیم معماران به این سبک رو آوردند و هویت ساختمانهای خود را بر اساس بوم گرایی و فرهنگ مردم شکل داده اند . مایکل گریوز Micheal Graves ، چارلز مور
Charles Moore  ” Moor Is More ”  استانلی تایگرمن Stanly Tigerman ، رابرت استرن
Robert Stern  ، فیلیپ جانسون ، Philip Johnson , AT & T Building 1978 , Newyork یکی از طرحهای پست مدرن ، طرح میدان ایتالیایی ها Piazza D ‘ Italia  کار چارلز مور است . این میدان برای ایتالیایی تباران در آمریکا بین سالهای ۷۹- ۱۹۷۸ ساخته شده است . منبع الهام فواره تروی در شهر روم Trevi Fountain  است . میدانهای قدیمی با ساختمان ، مجسمه ، محوطه و خصوصا آب فواره به صورت یک مجموعه به هم تنیده شکل گرفته است .

طرح سایت نقشه شبه جزیره ایتالیا را روی پلان این میدان نشان می دهد ، چون اکثریت ایتالیایی ها از سنت لوییس از جزیره سیسیل هستند ، جزیره سیسیل در وسط این میدان به صورت سمبل قرار دارد .

پست مدرن سفید

در سال ۱۹۷۲ کتابی به نام ” پنج معمار ” Five Architects در نیویورک چاپ کرد و کار پنج معمار که در دهه ۶۰ و ۷۰ انجام گرفته بود را چاپ کرد .

این معماران ساختمانهای مدرن دهه ۶۰ مدرن متعالی و خصوصا Five Architects 1972 Peter Eisernman 1932

رنگ سفید مانند ویلا ساووا  لوکوربوزیه را الگوی خود قرار دادند . Micheal Graves 1934

منبع الهام اکثر ساختمانها مکعب شکل بودند   Charles Gwathmey 1938
John Hejduk 1929
Richard Meier 1934
پست مدرن رابرت ونتوری یک معماری التقاطی است .

۱- مایکل کریوز از دهه ۸۰ به سمت معماری پست مدرن حرکت کرد ( ساختمان دفاتر عمومی شهرداری پرتلند در آمریکا ).

۲- پیتر آیزنمن به سمت دیکانستراکشن گرایش پیدا کرد .

۳و۴- جان هیداک و چالز گواتمی تا حدودی در همان معماری پست مدرن باقی ماندند .تنها ریچارد مه یر کماکان خود را به اصول معماری پست مدرن وفادار حس می کند.

پست مدرنیته حرکتی اجتماعی در جهت نقد مدرنیته بود. بعضی ها می گویند: پست مدرن،مدرن را نقد می کند اما چیزی برای جایگزینی ندارد. این دوره ای است که کثرت گرایی و جامعۀ مصرفی، در پی یافتن راهی جدید برای ارتباط با محیط هستند.از جمله موارد اختلاف مدرن و پست مدرن را می توان در موارد زیر خلاصه کرد:

-۱ عقلانیت ۲-ایدئولوژی ۳- کثرت گرایی ۴-تاریخ ۵- رسانه ۶- زبان ۷- تکنولوژی

یکی از مهمترین اختلاف پست مدرنیته و مدرنیته در نحوه ی نگرش به تاریخ است. به زبان ساده مدرنیته از تاریخ و سنت روی گردانیده است در حالی که پست مدرنیته نیم نگاهی به ویژگی های محلی تاریخی و بومی دارد. موارد نقصی که در بعضی از آثار مدرن مشاهده شد، و زمینۀ اصلی را برای نقد معماری مدرن به وجود آورد.

به عنوان مثال شهر چندیگار توسط لوکوربوزیه، بدون توجه به تاریخ و بومیت  طراحی و ساخته شد اما مشاهده شد که بعد از مدتی مردم به دلخواه خود ساختمان ها را دگرگون کردند. مدت زیادی طول کشید تا مردم با این معماری (بین المللی) کنار بیایند.

معماری مدرن در پی خلاصه گویی است و در حالی که معماری پست مدرن زیبایی و جذابیت را در پیچیدگی می جوید. پست مدرن به عنوان یک سبک از اوایل دهۀ شصت در معماری مطرح شد. لویی کان را می توان نقطۀ اتصال در بین معماری مدرن و پست مدرن دانست. او اعتقاد داشت که قسمت های سرویس د هنده و سرویس گیرنده ساختمان باید از هم جدا شود. یکی از شاگردان او به نام رابرت ونتوری را می توان از بنیانگذاران معماری پست مدرن دانست او در کتاب معروف خود به نام پیچیدگی و تضاد در معماری کارها و افکار معماری مدرن را نقد می کند و بیان می دارد که جذابیت در معماری از راه پیچیدگی به وجود می آید، نه سادگی و کمینه گرایی او در مقابل جملۀ میس می گوید: کمتر کسل کننده است. اثر معروف او خانه ی خانم ونتوری که برای مادرش ساخته، می باشد. نمای ساختمان درعین تقارن، نا  متقارن است و دارای ویژگی های سنتی، بومی و اقلیمی است.(البته در شکلی مدرن)

از نظر ونتوری ساختمان ها همه نمی توانند از یک فرم و نظریه پیروی کنند.در معماری باید ویژگی های بومی و جغرافیایی(محیطی) را در نظر گرفت.

چارلز مور از دیگر معماران این سبک است که در برابر جملۀ میس می گوید: بیشتر بیشتر است. از اثرهای وی می توان به میدان ایتالیا در نیوالئان اشاره کرد. به علت همین توجه معماری پست مدرن به زندگی روزمره مردم، عادات و آداب و رسوم آنها با نام “هنرمردمی” را روی آن گذارده اند.(pop art)

چارلز چنگز از نظریه پردازان مهم این سبک است. کتاب معروف او معماری (پست مدرن)، در سال ۱۹۷۷ به چاپ رسید. او تاریخ دقیق مرگ معماری مدرن را با ساعت آن اعلام کرد.در حقیقت این زمانی است که یک مجتمع  مسکونی در سنت لویس امریکا، که با دیدگاه معماری بین المللی و عملکرد گرایی، طراحی و ساخته شده بود، منهدم گشت چرا که با ویژگی های بومی مردم آن منطقه سازگاری نداشت.

در حقیقت می توان گفت که معماری پست مدرن درپی استفاده از المان های تاریخی در شکلی جدید و مدرن است. واز ساختمان های معروف این سبک ساختمان at&t اثر فلیپ جانسون می باشد.و جانسون با طراحی این آسمانخراش به جمع معماران پست مدرن پیوست.

معماری پست مدرن تاثیر بسیار گسترده ای در سطح جهانی داشت و تا نیمۀ دهه ی هشتاد میلادی، به عنوان معماری آوانگارد و فراگیر مطرح بود.در ایران نیز سبک پست مدرن بعد از انقلاب مطرح شد.ولی عمدتا آنچه در شهرهای بزرگ به خصوص تهران ساخته شد تقلیدی از معماری غرب و در آنها به خصوصیات بومی و منطقه ای توجهی نشد.

گروهی از معماران، که به نام پنج معمار نیویورک معروف شدند، شاخه ای از معماری پست مدرن را معرفی کردند با نام پست مدرن سفید. که ویژگی این سبک استفاده از رنگ سفید در همه جای فرم بناست.

معماران پست مدرن دردهۀ شصت وهفتاد گفتۀ میس وندرروهه را در برلین در مورد صنعت در سال ۱۹۲۴ شدیدا مورد انتقاد قرار دادند(میس : اگر ما موفق شویم که صنعت را جلو بریم، تمام مسایل اقتصادی، اجتماعی، تکنولوژیک و هنری حل خواهد شد.). ساختمان میس از دهه ی سی میلادی تاکنون در غرب و سرتاسر جهان به صورت الگویی برای ساختمان های بلند مرتبۀ اداری، دولتی و تجاری درآمده است. یکی از دلایل آن برگزاری نمایشگاهی است که در سال ۱۹۳۲ در موزۀ هنر های معاصر نیویورک برگزار شد.این نمایشگاه به کوشش فلیپ جانسون و هنری راسل هیچاک برپاشد. آنها نام این نمایشگاه را سبک بین المللی نهادند.که بر اساس نظریه ی معماری این سبک ساختمان باید فاقد هرگونه  منطقه ای و شهری و محله ای ، وآب و هوایی باشد.و گفتۀ معروف میس که کمتر بیشتر است مشخصۀ این سبک است.

در بین معماران پست مدرن دیده شده که معمارانی از این گروه همچون رابرت استرن و دوبرادر، راب کریر ساختمان هایی به سبک نئوکلاسیک طراحی کرده اند.جالب توجه آن است که فلیپ جانسون،معمار مدرنیست و پست مدرنیست خانه ی تئاتر جدید را در شهر کلیوند در امریکا(۸۴-۱۹۸۱)، به سبک نئو کلاسیک طراحی کرده است.می توان گفت در حال حاضر نظر معماران پست مدرن به اصول پایه دارتر و جاودانه تر گذشته و تاریخ جلب شده است.این سبک اولین سبک فرنگی است که در ایران مورد استفاده قرار گرفت.

ایده طراحی هتل شناور به شکل صدف می‌تواند در برابر امواج عظیم جزر و مد ناشی از سونامی و دیگر بلایای طبیعی مقاومت کند.

این سازه صدفی شکل یک محیط خود پایدار است که می‌تواند در برابر امواج سهمگین جزر و مد، بالا آمدن سطح آب و دیگر بلایای طبیعی مقاومت کند؛ حالت قوس دار سازه و کابل ها نیز باعث توزیع وزن و در نتیجه افزایش مقاومت در زمان وقوع زمین لرزه می‌شود. با استفاده از پنل های خورشیدی و سیستم جمع‌آوری آب باران، نیاز به تأمین برق و آب آشامیدنی مجموعه مرتفع می‌شود.

e111

همچنین از طریق پنجره های بزرگ سراسری و با کمک نور طبیعی خورشید، نور مورد نیاز اتاق ها و مجموعه فضای سبز در طول روز تأمین شده و در مصرف برق صرفه‌جویی می‌شود. برای بهبود کیفیت نور نیز شیشه ها با لایه خود تمیزکننده پوشیده می‌شوند. محیط گلخانه‌ای مجموعه علاوه بر ایجاد پوشش گیاهی سر سبز، به بهبود کیفیت هوا کمک کرده و می‌تواند منبع مهمی برای تولید مواد غذایی مورد نیاز باشد.

دو نگرانی عمده معماران در طراحی یک سازه، توجه به شرایط محیطی و تغییرات آب و هوایی در کنار عدم آسیب رساندن به محیط زیست است. به ادعای طراحان، در سازه صدفی شکل حداکثر سازگاری با محیط زیست مدنظر قرار گرفته و یک سیستم زندگی مستقل با امکانات کامل طراحی شده است.

دلیل اصلی برتری این طرح، امکان شناور شدن سازه در زمان وقوع بلایای طبیعی مانند سیل و سونامی عنوان می شود. این طرح توسط شرکت روسی Remistudio و با همکاری برنامه اتحادیه بین المللی معماران برای کاهش اثرات بلایای طبیعی طراحی شده است.

در دل کویر، آنجا که اقلیم روی خوش ندارد، انسانها با تلاش سخت برای زیستن در گذر زمان، بناهایی را متناسب با اقلیم کویر بنا کرده اند.

شهرستان نایین با اقلیمی کویری در فاصله ۱۴۰ کیلومتری شرق اصفهان قرار دارد و بناهای آن نمادهایی از تلاش مردم برای زندگی در کویر است. این شهرستان وسیعترین شهرستان استان اصفهان و یکی گسترده ترین شهرستان های ایران است. قدیمی ترین بنای موجود در شهرستان نایین، نارین قلعه یادگار قوم پارت است که به عنوان دژ مورد استفاه قرار می گرفته و در دوره های بعدی در اطراف شهر گسترش یافته است.

a2

در گذشته، دور تا دور قلعه را خندقی احاطه کرده بود که ارتفاع آن از پایین ترین قسمت خندق تا بالاترین قسمت، حدود پنجاه متر است. این قلعه در هسته مرکزی شهر نایین واقع شده و در اطراف آن هفت محله اصلی به نام های باب المسجد، نو آباد، کلوان، سرای نو، کوی ستگ، چهل دختران و پنجاهه شکل گرفته بود. هر محله از چهار رکن اصلی مسجد، حسینیه، حمام و بازار تشکیل می شده که هنوز تعدادی از این بناها مانند حسینیه ها در شهر وجود دارد.

در واقع این محله ها مرز فرهنگی بین مردم محسوب می شده و در ایام سوگواری های مذهبی هر محله به صورت حداگانه به تشکیل هیات های مذهبی و عزاداری می پرداخته که این آیین تا به امروز حفظ شده است. از جمله این محله های قدیمی، محله باب المسجد است که مسجد جامع نایین در آن شکل گرفته و تا به امروز حفظ شده است.

مسجد جامع نایین متعلق به قرون دوم تا چهارم هجری با ویژگی های خاص معماری بناهای کویری است. این مسجد ایوان و گنبد ندارد و به صورت شبستانی ساخته شده و مناره ای با ارتفاع ۲۸ متر به صورت هشت ضلعی دارد. از جمله شاخصه های این بنا گچبری های زیبا در قسمت محراب و بالای محراب، منبر بسیار زیبا و نفیس متعلق به قرن هشتم هجری که در آن از هنر منبت کاری و گره چینی کام و زبانه استفاده شده است.

در این روش ساخت از هیچ میخی برای اتصالات استفاده نمی شود و آثار میخ هایی که اکنون مشاهده می شود در اثر مرمت هاست. شبستان زیر زمینی این مسجد یا سرداب با شیوه معماری کند، حفاری شده که یکی از ویژگی های منحصر به فرد این مسجد است. سنگ های شفاف مرمر استفاده شده در این شبستان نور را به داخل زیر زمین منتقل و هوای سرداب را در زمستان و تابستان معتدل می کند.

* آسیاب آبی ریگاره

a1
یکی از شاهکارهای معماری شهرستان نایین آسیاب آبی ریگاره با قدمت بیش از هزار سال است که با تکنیک و روش کند و با وسعت زیاد با حداقل ۱۵۰متر طول و عمق ۳۰ متر در دل خاک حفر شده است. ورودی این آسیاب در عمق سه متری قرار دارد و پس از عبور از دالانی بزرگ به طول ۶۰ متر و با شیب بسیار تند به مرکز اصلی آسیاب می رسیم. این دالان با ارتفاع متغیر دو تا چهار متر حفر شده است.

در محوطه اصلی آسیاب در عمق ۲۵ متری، فضاهای متعدد از جمله اتاق ها و اسطبل و محل قرار گرفتن سنگ های آسیاب و تنوره قابل مشاهده است. در این قسمت همچنین سکوهایی برای قرار دادن کیسه های گندم و آرد تعبیه شده آرد پس از آماده شدن، به وسیله حیوانات حمل می شده است. در سقف این آسیاب آبی هواکش هایی تعبیه شده که علاوه بر تهویه هوا، مردم می توانستند سفارش خود و زمان آماده بودن آرد را پیگیری کنند. تا حدود ده سال پیش نیمی از این بنا پر از خاک بود و با تلاش های مستمر و شبانه روزی مرمت گران و کارشناسان میراث فرهنگی شهرستان نایین بعد از چهار سال آماده بازدید شد.

یکی دیگر از جاذبه های دیگر نایین موزه مردم شناسی کویر در یکی از خانه های قدیمی این شهر است. ساختمان این موزه در زمان های گذشته دار الحکومه بوده که پس از گذشت سالیان دراز به محمد کریم پیرنیا استاد مشهور معماری ایران به ارث می رسد. وی این خانه را در اختیار وزارت فرهنگ و هنر سابق گذاشت و در سال ۱۳۷۷توسط اکیپ مردم شناسی تشکیلات میراث فرهنگی وقت به موزه مردم شناسی کویر تبدیل شد.

این خانه متعلق به دوران صفویه است و اجزای مختلفی مانند اندرونی، بیرونی و حیات خلوت دارد. از مهمترین ویژگی هنری خانه پیرنیا وجود نقاشی های دیواری و گچبری های بسیار زیبای آن در ایوان شاه نشین، اتاق تشریفات، و اتاق حاکم است. در این گچبری ها داستان هایی از هفت پیکر نظامی شامل خسرو و شیرین، یوسف و زلیخا، صحنه های شکار و داستان های عاشقانه و خیالی به تصویر کشیده است.

صنایع دستی مردمان سخت کوش کویر، یکی دیگر از جاذبه های گردشگری شهرستان نایین است. کارگاه های عبا بافی در محله محمدیه نایین به صورت متمرکز فعال است در همین محل صنایع دستی به فروش می رسد. مرغوبیت عبای نایین در گذشته و حال بر کسی پوشیده نیست اما به علت استقبال کم و نبود بازار فروش محصولات، عبا بافی نیز رو به فراموشی دارد.

موقعیت اقلیمی این شهرستان در تابستان ها مردم را با مشکل آب شرب خنک مواجه می کرده و برای حل این مشکل یخچال هایی در شهرستان نایین برای تبدیل آب به یخ در زمستان و مصرف آن در تابستان ایجاد کرده اند. در کنار هر یخچال استخری وجود داشته که در زمستان ها پر از آب می شده و به علت هوای بسیار سرد یخ می بسته است.

این یخ ها را به یخچال ها انتقال داده و به صورت لایه لایه روی هم چیده و در آخر بر روی آن کاه می ریختند تا از ذوب شدن آن جلوگیری کنند. فضای یخچال نیز به گونه ای ساخته شده که مانع از نفوذ هوای گرم به داخل و ذوب شدن یخچال ها شود. از جمله یخچال های زیبای شهرستان نائین به یخچال های کلوان، روستای محمدیه، بافران، دو قلوی خور و مهرجان می توان اشاره کرد. این شهرستان غنی از آثار تاریخی- فرهنگی بوده و مکان بسیار مناسبی برای آشنایی با معماری ایرانی در اقلیم های کویری است.

شرکت معماری آرتور و همکاران (AOA)
تلفن: ۲۲۹۸۳۳۸۵ و ۲۲۷۰۶۶۳۱
آدرس: فرمانیه، بلوار اندرزگو، خیابان وطن پور شمالی، بن بست هنگامه، پلاک ۳