گروه مهندسین ایران معماری
در این بخش تحت عنوان مقالات در معماری بر آن شده ایم تا مجموعه ایی از مقالات ،گفتارها و نظریات موجود در جامعه معماری ایران و جهان را ارائه دهیم، تا سرآغازی نوین در عرصه بحث مبانی و مفاهیم نظری معماری باشد.
۱٫ نگاهی اجمالی بر تاریخ هتل
صنعت هتل داری نوین شکل گیری خود را به کشورهای اروپایی به ویژه سوئیس مدیون است . این صنعت در ساختمان های کوچک که برای گشودن آن ها از کلیدهای چوبین استفاده می شد شکل گرفت و در همین هتل های کوچک انواع خدمات و سرویس ها به مشتریان عرضه می گردید . رشد واقعی و تکامل این صنعت در آمریکا با گشایش سیتی هتل در نیویورک در سال ۱۷۹۴ آغاز شد و این نخستین ساختمانی بود که به ارائه خدمات مربوط به هتل داری اختصاص یافت . فعالیت های این مرکز به ایجاد انگیزش و رقابت میان شهرهای دیگر انجامید به طوری که سرمایه داران متعدد به این صنعت روی آوردند و هتل های چندی تأسیس کردند . در این هنگام بود که بر تعداد هتل های افزوده شد اما گسترش افسانه ای و شگفت آور این صنعت به سال های قرن بیستم بر می گردد . آن چه امروز به عنوان یک هدف اصلی در هتل های جدید مورد توجه طراحان می باشد ، موضوع راحتی مهمانان و خدمات سریع است. در هتل های جدید رابطه و تماس بین کارکنان هتل و مهمانان به حداقل خود رسیده است . این موضوع به علت پیشرفت تکنیک ، تجهیزات و تأسیسات آن می باشد . از طرف دیگر نحوه این برخورد هم با شکل قبلی خود به کلی متفاوت است . آن تشریفات و احترامات و تعارفات ساختگی از میان رفته و روابط محدود تر اما انسانی تر جانشین آن گردیده است .
۲٫ تعریف هتل هوشمند
حتی موتور جست و جوی بی رقیب گوگل نیز نمی تواند تعریف درست و دقیقی به این سوال شما بدهد ” ساختمان هوشمند چیست؟ “
با این که هیچ استانداردی برای تعریف وجود ندارد ، کوشش های مختلف از این ساختمان را مورد بررسی قرار داده ایم که به شرح زیر ارائه می نمائیم :
– هتل هوشمند سیستمی است از ارتباطات پیشرفته خدمات و فناروی در هتل که به وسیله هدایت کننده های راه دور ، تلفن و یا اینترنت قابلیت کنترل و تغییر پارامتر ها را به وجود می آورد .
– در هتل هوشمند امکانات زیاد به وسیله قابلیت های مرکز کنترل و یا برنامه ریزی انجام شده توسط سیم کشی انجام شده در داخل ساختمان انجام می پذیرد .
نکته حائز اهمیت این است که می توان بدون کوچک ترین تغییر فیزیکی (سیم کشی ) با اعمال تغییرات در برنامه ریزی و یا اصولاً برنامه ریزی مجدد تجهیزات کنترلی ، منطق جدیدی را پیاده سازی کرد در این ساختمان بسیاری از اعمالی که ساکنین از روی عادت و به صورت شرطی انجام می دهند توسط سیستم های هوشمند انجام می پذیرد که باعث صرفه جویی در زمان و هزینه نیروی انسانی می گردد، با به کار گیری انواع و اقسام حسگر ها در داخل و خارج ساختمان و با به کار گیری یک شبکه سیستم واحد می توان به صورت دائمی و بلادرنگ اطلاعات دما ، فشار ، رطوبت، دبی هوا ، میزان اکسیژن و دی اکسید کربن را در اختیار داشت و از آن ها در جهت رسیدن به شرایط ایده آل استفاده کرد . در یک هتل هوشمند با امکانات نرم افزاری به وجود آمده می توان نمودار های مختلفی را بر حسب زمان در اختیار داشت و از آن ها در جهت بهبود کیفی شرایط زیستی و حداکثر استفاده از هوای طبیعی با توجه به اقلیم هر منطقه برای ساکنین استفاده نمود .
۳- مدیریت هزینه و در آمدهای هوشمند
مدیریت هزینه و درآمدهای هوشمند ، راهبرد به کار گیری خدمات مدیریتی برنامه ریزی شده ای است که با به کار گیری ارتباطات صوتی و اطلاعات به مشتریان هتل ها کمک می نماید ، بدین ترتیب بدون ایجاد ترافیک در خطوط ارتباطی به کلیه مشتریان به سرعت بیشتری خدمات ارائه می گردد .
– در یک هتل هوشمند با امکانات به وجود آمده می توان در هر زمان میزان مصرف انرژی بر پایه مصرف انرژی سوخت و برق را به دست آورد و از آن در جهت کاهش مصرف انرژی و بهینه سازی مصرف سوخت در ساختمان بهره برد .
– سیستم هوشمند این امکان را به مشتریان می دهد که به طور خودکار درخواست های خود را اعلام نمایند .
– پست صوتی هوشمند این سیستم با اطلاعات جامعی از ارسال گزارش ها طبق استانداردهای به وجود آمده که شامل پست صوتی پیام ها می باشد .
بدیعی است که طراحی، ساخت و عملکرد ساختمان های هوشمند نیاز به دست یابی جدید به راهبرد نو و گروهی از متخصصان جدید دارد . پذیرش همه جانبه فناوری هوشمند در واقع قبول دگرگونی صنعت فعلی صاختمان است .
ساختمان هوشمند از فناوری برای بالا بردن دارایی و سرمایه استفاده نموده است . با حذف برخی ابزارهای خدماتی جاگیر و دستگاه ها در ساختمان سنتی و جایگزینی آن ها با نرم افزار و فناوری اطلاعات هزینه ها نیز کنترل می شود و از فضا ها استفاده بهینه می شود و با ایجاد امکان کنترل همه جانبه تأسیسات و تجهیزات و تعمیر و نگهداری به موقع آن ها هزینه بهره برداری سیستم به حداقل ممکن کاهش می یابد .
بدین ترتیبت سیستم ساختمانی هوشمند در مجموع به مدیریت این امکان را می دهد تا میزان مصرف کل انرژی را کاهش داده و به حداقل برسانند.
۴- سیستم های ساختمانی هوشمند یکپارچه
امروزه اغلب سیستم های هوشمند که برای منظور های مختلف از قبیل کنترل دما ، رطوبت ، آتش ، تهویه ، تنظیم نور، ایمنی فیزیکی و … به طور جداگانه طراحی شده بودند در قالب یک سیستم فراگیر و یک پارچه در مراکز بزرگی چون هتل ها به کار گرفته می شوند . سیستم های ساختمانی یکپارچه می توانند از یک واسط کاربر عمومی متمرکز کنترل شوند .
این سیستم ها با استفاده چند گانه از ورودی های اطلاعاتی واحد عملکرد بالایی در اختیار کاربران قرار می دهند و فواید قابل توجهی برای صاحبان ساختمان ، مدیریت حرفه ای دارایی / امکانات و کاربر نهایی دارند . آن ها با به بالا ترین حد رساندن عملکرد ساختمان و کارآیی با یکپارچه کردن سیستم های ساختمان همچون روشنایی ، HVAC ، ایمنی ، قدرت مدیریت ، حفاظت (کنترل دست یابی ، بررسی تصویری و مدیریت بازدید ) و … امروزه طرفدران زیادی پیدا کرده اند . این سیستم ها هر چند که گران قیمت باشند در درازمدت به صرفه هستند و با کنترل دقیق هزینه انرژی در حفظ سرمایه های هتل ها و سودآوری نقش مؤثری را ایفا می کنند.
رولند جی . زیمر رئیس دانشگاه (CEO) (CABA)، اوتاوا می گوید : ” مردم درجه های مختلفی از هوش دارند ؛ بنابراین ساختمان سازی می کنند . همه سیستم های ساختمانی نبایند یکپارچه باشند تا یک ساختمان هوشمند ساخته شود ، اما هر چه عرصه پیوستگی و هماهنگی این سیستم ها بزرگتر باشند سودآورترند. “
۵- برخی از امکانات هتل هوشمند – رزرو اتاق هوشمند
در هتل هوشمند رزرو اتاق بر پایه یک شبکه مرکزی اینترنتی است که به مشتریان اجازه می دهد اطلاعاتی از سرویس خدمات اتاق ها و … را دریافت نمایند و به طور خودکار نسبت به تعداد اتاق های در درسترس و خالی به روز می شود .
– دسترسی به اینترنت پر سرعت
این امکان را برای مشتریانی که برای تجارت ، کار ، همایش و … اقامت نموده اند می دهد که در هنگام اقامت در هتل از ارتباطات کاری و اجتماعی خود محروم نشوند .
– سیستم اطلاعات هوشمند داخل هر اتاق
سیستم هوشمند را به طور خودکار می توان در وضعیت های ساکنین ، مهمان ، شب ، مسافرت ، مجالس ، خروج از اتاق و … تنظیم نمود و از وقایع داخل ساختمان مطلع شد . به عنوان مثال در کدام اتاق لامپ روشن مانده یا این که در و پنجره کدام اتاق باز یا بسته است در این صورت می توان بدون نیاز به بالا رفتن به پله ها و جابه جایی تغییرات لازم را اعمال نمود .
– کنترل انرژی اکتریکی هوشمند
بهینه سازی مصرف سوخت : بیش از ۴۰ درصد انرژی در ساختمان ها به هدر می رود و بیش از ۴۰ درصد انرژی الکتریکی ساختمان در وسائل روشنایی مصرف می شود . سیستم کنترل الکتریکی هوشمند امکان کنترل انرژی الکتریکی جهت ایجاد نور رضایت بخش ، تهویه مطبوع و گرمایش و سرمایش را در دسترس قرار می دهد .
بیشترین مصرف انرژی در هتل هوشمند توسط سیستم روشنایی به وجود می آید که با هوشمند سازی این سیستم می توان از اتلاف انرژی تا حد زیادی جلوگیری کرد و جریان برق را در هر بار ورود و خروج مهمانان قطع و وصل نمود .
– سیستم مدرن مدیریت هتل هوشمند
که بر پایه وب WEB -Base نگاشته می شود و با اتصال به یک سیستم کل مرکزی تمامی امکانات آن را روی شبکه در اختیار می گیرد . بزرگترین حسن آن در به کار گیری امتیازات شبکه جهانی ، اینترنت و کنترل ساختمان از راه دور توسط سیستم های ارتباطی متداول در دنیا است به این صورت که با راه اندازی سایت هتل مورد نظر و با وارد کردن شناسه کاربری و رمز عبور می توان از هر مکانی بر ساختمان احاطه داشت .
۶- برخی ادوات هوشمند
– سایبان ها
علاوه بر کنترل خودکار ، به وسیله کنترل گر راه دور و یا حتی کنترل محلی (دستی ) می توان سایه بان ها و پرده ها را براساس تابش و باران کنترل کرد .
– کنترل ها
حسگرهای حرکتی برای کنترل مستقل اتاق ها می توانند در هر اتاقی نصب شوند . تنظیم خودکار حرارت در زمان های مختلف روز بسته به کاربری اتاق ها برای کل ساختمان برنامه ریزی می شود . سایر حس گرهای ایمنی ، دود و آتش و …. نیز بر حسب نوع کاربری و میزان اهمیت فضا به کار برده می شوند .
– کنترل ایمنی
تمامی علائم وابسته به دستگاه های امنیتی را مدیریت می نماید و سیگنال های خطر را تنظیم می نماید .
– شبیه سازی حضور ساکنین
در طول غیبت ساکنین ، پنجره ها به صورت کاملاً عادی باز و بسته می شوند ، لامپ ها ، رادیو و … نیز در هنگام عدم حضور ساکنین ممکن است خاموش و روشن شوند این موازد بیشتر در خانه های مسکونی به کار برده می شود.
– وضعیت قفل ها
هنگامی که درو پنجره ها بسته هستند تمام تماس های فیزیکی تحت کنترل قرار می گیرند و در صورت تغییر وضعیت علائم هشدار دهنده زنگ ها را به صدا در می آورند .
– دفع مزاحم
اگر در و پنجره به زور باز شوند سیستم امنیتی فعال می شود . چه شخص حضور داشته باشد و چه در داخل اتاق ها باشد و خطری احساس کند کل سیستم امنیتی با فشار یک دکمه راه اندازی می شود.
– کنترل حریق
حسگر های دود و یا حرارت با سیستم های الکتریکی داخل ساختمان تنظیم می شوند . این سیستم ها شامل کنترل گرما، تهویه ، تهویه مطبوع ، روشنایی ، دسترسی و تردد ، نور خورشید ( افزایش ، کاهش ، کنترل شدت نور ) مدیریت آتش و تردد عمومی و … می باشد .
۷- تحقق هتل های هوشمند
فناوری اطلاعات نقطه تفاوت هتل هوشمند و سایر هتل هاست . در یک اقامت گاه هوشمند مسافری که برای کار و تجارت در آن جا اقامت دارد از چاردیواری شخصی خود ، که مرکز تجارت است به هر جای دیگری متصل می شود و به راحتی به بازرگانی و فعالیت اجتماعی خود ادامه می دهد . این یک انقلاب تکنولوژیک است . با توجه به قدرت نفوذ شبکه ، بهره وری کارمندان و رضایت مهمانان بالا رفته در حالی که هزینه های مدیریت ساختمان کاهش یافته است .
هتل هوشمند این امکان را به مهمانان می دهد که ملاقات های تجارتی شان را به راحتی عملی سازند و یا با استفاده از رایانه دستی بی سیم شان دسترسی به اطلاعات ، تفریح و سرگرمی در هر کجای هتل برای شان ممکن باشد . پرداخت صورت حساب ، رزرو شام و برنامه های مختلف در سرتاسر هتل امکان پذیر است .
انتخاب سیستم باز توسط برایان محافی ، رئیس دانشگاه مهندسی سیستم و فناوری در دانشگاه ایوماریا انجام شد . او اطمینان داده است که دانشگاه توانایی ارائه پروژه های ساختمانی هوشمند را بدون افزایش قیمت در آینده خواهد داشت .
۸- مزایا و توانایی ها
سیستم های هوشمند ساختمانی هتل ها را به سمت خود کفایی پیش می برند در این ساختمان ها بدون نیاز به شرکت برق برای ذخیره و بازبینی ، استفاده از اندازه گیری های فردی خدمات سریع و کارآمد فناوری هوشمند این امر را محقق می سازد و این سیستم به متخصصان مدیریت ساختمان ، ساکنان و کاربران ابزارهای مورد نیاز برای ذخیره و بازبینی انرژی را می دهد . درست یابی به سیستم ساختمان با اینترنت برای امکانات حرفه ای آسان تر که به سوال ها پاسخ بدهد و عملکرد ساختمان را بازبینی کند و هم چنین مشکلات سریع تر شناخته شوند و در اولین فرصت حل شوند از مزایایی اینن فناوری است .
یک ساختمان هوشمند می تواند بلوتوث ، سیگنال دیجیتال و ارتباطات صوتی قوی را به صورت رایگان و قابل دسترس برای متنوع سازی ساختمان ها فراهم نماید . اندازه گیزی با دقت و بازبینی انرژی مصرفی یکی از مهم ترین نکات قابل توجه در ساختمان هوشمند می باشد .
ساختمان های هوشمند هم چنین ساختمان های کارآمدی هستند که قیمت اداره کردن آن ها پایین تر است . بازبینی دقیق و کنترل سیستم انرژی متمرکز مانند HVAC و روشنایی کمک به پایین آمدن قیمت می کند . در این ساختمان ها به جز بازرسی الکتریک در توزیع الکتریکی و اندازه گیری الکتریکی بازرسی دیگری به منظور کنترل کار دستگاه های تأسیساتی لازم نیست چرا که سیستم خود کار همه چیز را تحت کنترل دارد.
در این بناها ایمنی و حفاظت تضمین شده است . یک وضعیت آتش سوزی شاید عادی ترین مثال برای سودمند بودن سیستم های هوشمند باشد . در مراحل اولیه آتش سوزی هشدار دهنده ها به صدا در می آیند و سیستم های ساختمانی دیگر شروع به نشان دادن عکس العمل می کنند . تخلیه عایق باز می شود و سیستم IP عمل می کند . سیستم کنترل دسترسی در ها را برای گریز باز می کند و دوربین های CCTV از نیروهای امداد با نشان دادن مکان آتش پشتیبانی می کند . ساختمان های هوشمند ایمنی زندگی را در وضعیت های دیگر اضطراری نیز به خوبی افزایش می دهند . حسگر زلزله با ارسال علائم حسگر زلزله با ارسال علائم از سیستم زمین شناسی طبیعی می تواند در مناطق زلزله خیز به سیستم ساختمانی مجتمع وصل شود و آن را تکمیل نماید . در لحظه زلزله یک ساختمان هوشمند می تواند به صورت خودکار جریان گاز را قطع کند . رایانه ها را خاموش نماید و زلزله زدگان را آگاه کند . دوربین های تجسس به بی سیم و سیم حفاظت شبکه در مرکز آتشنشانی و حفاظتی اجازه می دهد که تصویر زنده را از رایانه جیبی ببیند و در جریان تمام مراحل حادثه قرار گیرند .
۹- نتیجه گیری
با توجه به مطالعات انجام شده پیرامون هتل هوشمند ، هوشمند سازی هتل ها به دلایل ذیل پیشنهاد می شود :
استفاده از فناوری اطلاعات و امکانات حرفه ای بیشتر و آسان تر و خدمات سودمند
اطلاع رسانی وسیع تر در مورد هتل و خدمات آن جهت جذب مهمان و سرمایه همگامی با جریانات روز دنیا و کمک به روانی تجارت و توسعه فعالیت های سودآور بین شهری و منطقه ای
احترام به خواسته های مشتری ، برآورده سازی سریع تر آن ها و افزایش مؤثر مهمان نوازی
هزینه پایین تر نگهداری ساختمان
استفاده بیشتر از فضای فیزیکی ساختمان هتل
هماهنگی بیشتر با اقلیم منطقه
صرفه جویی در انرژی و بازبینی انرژی مصرفی
نیروی انسانی کمتر
ساختمان متنوع تر
بالارفتن سطح ایمنی و حفاظت
کنترل راحت و فراگیر ساختمان در شبانه روز
بالا رفتن سطح خدمات
۱۰٫ منابع
U.S Climate Change Technology Program – Technology Options For The Near And Long Term
November 2003- page 27
Network Protocol 2003
The EIB handbook Issue 2.21 EIBA 1996
Jana J Madsen
Building; Mar 2008; 102, 3; ABI /INFORM Global pg.38
Employed Computation Intelligence To Global more intelligence and Energy Efficient Living Space
Hani Hagras
Department of computing and electronic system, center for computational intelligence, university of Essex
Wivenhoe park, Colchester CO4 3SQ, UK
