خلاقیت و آفرینندگی در هنر و معماری نوعی فعالیت جهت یافته است؛ به این معنا که هنرمند یا معمار در جهت ایجاد طرح به صورت سازماندهی شده و هدفمند تلاش میکند.بی شک واضح است که این فعالیت با همه سازمان یافتگی اش به تنهایی طرح و ایده محسوب نخواهد شد مگر اینکه معمار یا هنرمند ابتکار را به عنوان یک چاشنی قوی مد نظر داشته باشد و به مدد آن طراحی کند،چرا که طراحی بدون ابتکار غیر ممکن است. با این وصف در کنار سایر عوامل موثر بر شکل گیری معماری، نمیتوان نقش ابداع و خلاقیت هنرمند را در شکل دادن به هرگونه اثر هنری و از جمله آثار هنری و از جمله آثار معماری نادیده گرفت، زیرا نیروی هنرورانه ذهن آدمی نیرویی زاینده است و همین زایش و خلاقیت وجودی هنرمند، تاریخ هنر را شکل داده و می دهد.
داشتن خلاقیت بالا و ذهنی کنش پذیر از جایگاه ویژه ای در روند آفرینش آثار هنری برخوردار است از این رو هر هنرمندی به گونه ای متناسب با خصوصیات شخصیت هنری خویش، تحریک و باروری آنرا بسیار مهم میشمارد. از طرف دیگر مطالعات اخیر نشان میدهند که خلاقیت را نیز میتوان آموزش داد وبا به کارگیری روش های متناسب با ویژگیهای شخصیتی و روانی افراد، تقویت آن امری امکان پذیر است. همین امر باعث رویکرد جدیدی در آموزش شده است که بر خلاف شیوه های معمول آموزشی شده است که بر خلاف شیوه های معمول آموزشی، هدف اصلی، پرورش ذهنی خلاق و پویا در ابعاد مختلف زندگی است.
معماران بزرگی همچون فرانک لویدرایت، لوکوبوزیه، میس ونده رو و برخی دیگر به سبب کارهای خلاقانه شده اند. آثار آنان به عنوان نمودهایی از نبوغ فردی آنها مورد توجه قرار دارد و نقش مدارس عبارت از آموزش اصول کلی آثار آنان و پرورش بذرهای نبوغ که ممکن است در هر دانشجویی وجود داشته باشد.(سلطانزاده،ح، ۱۳۷۶)
خلاقیت و آفرینندگی در هنر و معماری نوعی فعالیت جهت یافته است؛ به این معنا که هنرمند یا معمار در جهت ایجاد طرح به صورت سازماندهی شده و هدفمند تلاش میکند.بی شک واضح است که این فعالیت با همه سازمان یا فتگی اش به تنهایی طرح و ایده محسوب نخواهد شد مگر اینکه معمار یا هنرمند ابتکار را به عنوان یک چاشنی قوی مد نظر داشته باشد و به مدد آن طراحی کند،چرا که طراحی بدون ابتکار غیر ممکن است. با این وصف در کنار سایر عوامل موثر بر شکل گیری معماری، نمیتوان نقش ابداع و خلاقیت هنرمند را در شکل دادن به هرگونه اثر هنری و از جمله آثار هنری و از جمله آثار معماری نادیده گرفت، زیرا نیروی هنرورانه ذهن آدمی نیرویی زاینده است و همین زایش و خلاقیت وجودی هنرمند، تاریخ هنر را شکل داده و می دهد.
لوکوربوزیه در تعریق از معماری جایگاه ویژه ای برای خلاقیت قائل شده است: “. . . اینکه معماری در لحطه ای از خلاقیت به وجود می آید، یک حقیقت انکار ناپذیر است،زمانیکه ذهن درگیر چگونگی تضمین استحکام یک ساختمان و نیز تامین خواسته هایی برای آسایش و راحتی است، برای رسیدن به هدفی متعالی تر از تامین نیازها صرفا کارکردی برانگیخته شده و آماده میشود تا توانایی های شاعرانه ای را به معرض نمایش گذارد که ما را برمی انگیزانند و به ما لذت و سرورمی بخشند.(کلارک، ر، ۱۳۶۹)
در خلق یک اثر هنری توانایی اندیشه و تخیل، نیروی بالقوه ایست که به کمک تلاش، ممارست و فعالیتی هدفمند، به انجام میرسد و از مفهومی ذهنی، به عینیتی قابل ارزیابی بدل میشود. همه آفرینش های هنری نتیجه تحقق اندیشه ها و در یافت های هنرمند است. به بیان دقیق تر این معمارست که بازتاب و تاثیر عوامل گوناگون در معماری را به نمایش میگذارد. معمار به عنوان هنرمند، در روند خلق معماری، دانش و دریافت های خود را با امکانات موجود هماهنگ میکند و هدایت آنها را به مدد نیم کره های مغز به دست میگیرد.او چنان از همه امکاناتش بهره میبرد که همه داشته ها پس از عبور از فیلتر خلاقیت و دیدگاه های شخصی معمار، به پدیده ای یکپارچه و البته نو بدل شود. در نهایت این پدیده نو، همان خلاقیت در طراحی معماریست که میتواند از عناصر و اجزایی مشابه هزاران طرح دیگر ساخته شده باشد اما ابتکار چون روحی به این اجزا و عناصر یا مجموعه آنها دمیده شده و از آن کلیتی خلاقانه ساخته است.
